Από τη Δανάη Μολόχα
Με πολύχρωμες παραδόσεις και πολυάριθμες χριστουγεννιάτικες αγορές, όπου θεαματικά βουνά από μπισκότα mantecados δίνουν γιορτινή γεύση στη Μουδέχαρ αρχιτεκτονική, η ηλιόλουστη πρωτεύουσα της Ανδαλουσίας αποδεικνύει ότι λάμπει πιο δυνατά όταν βάζει τα καλά της.
Λίγα λεπτά περπάτημα στο κέντρο της Σεβίλλης, απ’ τον επιβλητικό γοτθικό καθεδρικό ναό (τον μεγαλύτερο του είδους στον κόσμο) μέχρι το ισλαμικών επιρροών παλάτι Real Alcázar και το ξενοδοχείο «Alfonso XIII», είναι αρκετά για να εκτιμήσεις τη μεθυστική ομορφιά της ανδαλουσιανής πρωτεύουσας. Εδώ, τα ηλιόλουστα πρωινά προσφέρονται για βόλτες σε περίτεχνα αρχοντόσπιτα πλαισιωμένα από φοινικόδεντρα και γραφικές γειτονιές στις όχθες του Γουαδαλκιβίρ, ενώ οι νύχτες γεμίζουν ρυθμό και ζωντάνια στα πολυάριθμα flamenco και tapas bars. Η νύχτα πέφτει νωρίς στη Σεβίλλη το χειμώνα, η πόλη όμως, στολισμένη απ’ άκρη σ’ άκρη, λούζεται στο φως.
Mercados και μαγεία στη χριστουγεννιάτικη Σεβίλλη
Φέτος τα Χριστούγεννα, 288 δρόμοι και πλατείες, με επίκεντρο την κεντρική αρτηρία του ιστορικού κέντρου Avenida de la Constitución, γεμίζουν μ’ ένα φως μαγευτικό. Πέρυσι, το ψηφιακό χριστουγεννιάτικο δέντρο που στήθηκε στην Plaza de San Francisco, το λεγόμενο «Pixel», ήταν το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Περισσότερο απ’ οποιοδήποτε ρεκόρ, όμως, η πόλη γιορτάζει με οικολογική συνείδηση, με LED και ελαφρώς περιορισμένη λειτουργία του χριστουγεννιάτικου φωτισμού, αποσκοπώντας να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 30% συνολικά. Ως μία απ’ τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Έξυπνου Τουρισμού 2023 (η άλλη ήταν η Πάφος), η Σεβίλλη αναδείχτηκε πόλη-πρότυπο σε τέσσερις κατηγορίες: προσβασιμότητα, βιωσιμότητα, ψηφιοποίηση και πολιτιστική κληρονομιά, και δημιουργικότητα. Tα φετινά Χριστούγεννα απλώς το επιβεβαιώνουν.
Την τιμητική τους εδώ, πάντως, δεν έχουν τόσο τα έλατα –ψηφιακά και μη– όσο οι αναπαραστάσεις της γέννησης του Χριστού, γνωστές και ως «Βelén» (Βηθλεέμ). Άλλοτε ταπεινές, άλλοτε ευμεγέθεις, αλλά πάντα ευφάνταστες, παίρνουν αμέτρητες μορφές και τοπικό χρώμα και, παρά την ευλάβεια των αναπαραστάσεων, δεν λείπει και το χιούμορ. «Άτακτα» αγαλματάκια, από βοσκούς μέχρι πρόσωπα από το χώρο της πολιτικής και της επικαιρότητας, τοποθετούνται συχνά εν μέσω της δράσης να κάνουν τη φυσική ανάγκη τους (cagón). Αν θέλετε κι εσείς να πάρετε έναν… «caganer» ως σουβενίρ για το σπίτι κι άλλα αγαλματίδια που θα απογειώσουν τις χριστουγεννιάτικες αναπαραστάσεις σας, μπορείτε να επιλέξετε μεταξύ 15 εκθετών στη φετινή Feria del Belén (έως 23/12), μια αγορά που στήνεται παραδοσιακά ανάμεσα σε δύο τοπόσημα της Avenida de la Constitución, τον Καθεδρικό της Σεβίλλης και το Archivo General de Indias. Σ’ αυτό το κομψό αναγεννησιακό κτίριο, που μπορείτε να επισκεφτείτε δωρεάν, φυλάσσονται πολύτιμα αρχεία της ισπανικής αποικιακής ιστορίας απ’ τον 15ο έως τον 19ο αιώνα – και μαζί με τον καθεδρικό και το γειτονικό παλάτι Alcázar δημιουργούν μια εντυπωσιακή τριλογία που συγκαταλέγεται στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
H 23η Feria de Artesanía Creativa στην Plaza Nueva (15/12/22-5/1/23, www.artesaniasevillana.es) προτείνει πρώτης ποιότητας σεβιλλιάνικες χειροτεχνίες, από κοσμήματα μέχρι κεραμικά, ενώ άλλες δημοφιλείς αγορές (mercados) της πόλης είναι αυτή που στήνεται κάτω απ’ τα πολυφωτογραφημένα «Μανιτάρια» (Las Setas) στην Plaza de la Encarnación, αλλά και αυτή στη γειτονιά της Nervión (έξω απ’ το εμπορικό κέντρο Nervión Plaza), που γεμίζει την Avenida Luis de Morales με εκλεκτικές δημιουργίες απλωμένες σε ξύλινα σπιτάκια (έως 6/1/23). Στη hip γειτονιά της Alameda, στα βόρεια του Casco Antiguo (παλιά πόλη), η πλατεία Alameda de Hércules στολίζεται με ένα ακόμα δέντρο, γύρω απ’ το οποίο στήνονται εορταστικά events για μικρούς και μεγάλους. Η πλατεία του 16ου αιώνα οριοθετείται από τέσσερις ρωμαϊκές κολόνες (oι δύο είναι μοντέρνες αναπαραγωγές), μία απ’ τις οποίες φέρει το άγαλμα του Ηρακλή, ιδρυτή της Σεβίλλης κατά το μύθο. Οι γκαλερί, τα εστιατόρια και τα μπαρ που ξεχύνονται γύρω απ’ τον ιστορικό περίπατο μετατρέπουν αργότερα το παραδοσιακά LGBTQ-friendly αυτό barrio σε επίκεντρο της νυχτερινής ζωής.
Η Σεβίλλη, τέλος, δεν πτοείται απ’ τις ήπιες θερμοκρασίες και στήνει χρόνια παγοπίστα ανάμεσα στους φοίνικες του πάρκου Prado de San Sebastian, που φιλοξενεί κι ένα χειμερινό λούνα παρκ με θεαματική ρόδα και άλλες ατραξιόν για όλη την οικογένεια. Έχετε υπόψη, πάντως, ότι τo βράδυ της Παραμονής Χριστουγέννων (Nochebuena) και τα Χριστούγεννα (Navidad) θα βρείτε πολλά μπαρ, εστιατόρια και αξιοθέατα κλειστά.
Καλωσορίζοντας τον νέο χρόνο
Η Πρωτοχρονιά στη Σεβίλλη είναι οικογενειακή υπόθεση. Το έθιμο των σταφυλιών –πρέπει να φάτε 12 ρόγες σταφύλι στο ρυθμό των χτύπων του ρολογιού τα μεσάνυχτα για να έχετε καλή τύχη– βρίσκει συχνά ντόπιους και επισκέπτες έξω απ’ το δημαρχείο της Plaza Nueva. Δεν πρόκειται όμως για επικούς εορτασμούς, καθώς το βάρος πέφτει στο δείπνο και στο πάρτι του ρεβεγιόν (cotillón), που μεταφράζεται σε ένα εορταστικό μενού στο ξενοδοχείο ή σε κάποιο απ’ τα εστιατόρια που παραμένουν ανοιχτά (κλείστε τραπέζι το νωρίτερο δυνατόν).
Γνωστά tablaos (μπαρ φλαμένκο) όπως το «El Arenal» και το «El Palacio Andaluz» προτείνουν για την Παραμονή Πρωτοχρονιάς (Nochevieja) δείπνο συνοδεία ισπανικών κρασιών και σόου που εναλλάσσουν παθιασμένους bailaores (χορευτές), cantaores (τραγουδιστές) και guitarristas (κιθαρίστες). Το «El Palacio Andaluz» συνεχίζει μέχρι τις πρώτες ώρες του 2023 με πάρτι και ζωντανή μουσική, ενώ το εισιτήριο περιλαμβάνει είσοδο στο μικρό Ανδαλουσιανό Μουσείο Φλαμένκο και Τέχνης που λειτουργεί στο χώρο (€ 175/άτομο).
Για κάτι πραγματικά σπέσιαλ, πολυτελή ξενοδοχεία του ιστορικού κέντρου, όπως το «Alfonso XIII» που προσφέρει ένα πακέτο με διαμονή και πρωτοχρονιάτικο gala, και το «EME Catedral Mercer», το rooftop μπαρ του οποίου έχει μάλλον την πιο σινεματική θέα της πόλης, προτείνουν στους guests τους μια πανδαισία γεύσεων για το φετινό ρεβεγιόν με πρωταγωνιστή το μοσχάρι και τα θαλασσινά, αλλά και χορτοφαγικές επιλογές.
Οι γιορτές, όμως, για τους Σεβιλλιάνους δεν τελειώνουν εδώ. Κατά το έθιμο, οι περισσότεροι ντόπιοι δεν ανταλλάσσουν δώρα τα Χριστούγεννα, αλλά στις 6 Ιανουαρίου, μετά την άφιξη των Τριών Μάγων. Μία ημέρα πριν, οι Τρεις Βασιλείς κάνουν την πολυαναμενόμενη είσοδό τους στην πόλη με τη φανταχτερή Cabalgata de Reyes Magos de Sevilla, πετώντας γλυκά στα πλήθη απ’ τα άρματά τους. Η πολύωρη παρέλαση, που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στη Σεβίλλη απ’ το 1918, με εξαίρεση εκείνη του 2021, θα επιστρέψει μεγαλειωδώς στην καρναβαλική «κανονικότητα» στις 5 Ιανουαρίου του 2023. Δεκατρία άρματα κάνουν φέτος το ντεμπούτο τους στο Casco Antiguo, αλλά και στις γειτονιές Triana και Los Remedios, στη δυτική όχθη του Γουαδαλκιβίρ.
Γιορτές όλο γλύκα
Σαν να μην έφταναν τα churros με ζεστή σοκολάτα –το απόλυτο ισπανικό comfort food γι’ αυτή την εποχή του χρόνου–, μια σειρά από γλυκές απολαύσεις της Ανδαλουσίας και της ευρύτερης Ισπανίας απειλούν να μας φορτώσουν θερμίδες, αλλά αξίζουν τις ώρες στο γυμναστήριο. Την τιμητική τους αυτή την εποχή έχουν τα χριστουγεννιάτικα κουλούρια mantecados (που φτιάχνονται με manteca, δηλαδή λαρδί) και polvorones (με ξηρούς καρπούς). Προσθέστε στο σύνολο το turrón (μαντολάτο) και το παραδοσιακό roscón de reyes (κέικ των βασιλιάδων), το λαχταριστό τσουρέκι με καραμελωμένα φρούτα και σαντιγί, που πρωταγωνιστεί στο τραπέζι το βράδυ της 5ης και της 6ης Ιανουαρίου.
Η δημιουργική ισπανική pastelería «Chök - the chocolate kitchen» απέκτησε επίσης φέτος τον Φεβρουάριο την πρώτη της διεύθυνση στη Σεβίλλη (Plaza Jesús de la Pasión 8). Εκτός από τις χριστουγεννιάτικες σπεσιαλιτέ, λατρέψαμε τα μικρά σοκολατένια τρουφάκια-έργα τέχνης, τη μείξη κρουασάν/ντόνατ krönut, αλλά και την αγαπημένη μας αμαρτία για ένα γλυκό σνακ στο χέρι, τα piruchöks, «γλειφιτζούρια» με διπλό μπισκότο και διαφορετικές σοκο-γεύσεις, που φτιάχνονται καθημερινά με φυσικά προϊόντα στο εργαστήρι τους (θα βρείτε και επιλογές vegan ή με λιγότερη ζάχαρη).
Απ’ τα κάλαντα στην Κάρμεν
Το σάουντρακ την περίοδο των γιορτών αναλαμβάνουν οι πανταχού παρούσες χορωδίες, που ζωντανεύουν με τα villancicos τους (χριστουγεννιάτικα κάλαντα) τις γειτονιές του κέντρου. Κλασικό ραντεβού για φιλότεχνους Σεβιλλιάνους είναι επίσης οι εορταστικές συναυλίες της συμφωνικής ορχήστρας Real Orquesta Sinfónica de Sevilla, μια μοναδική ευκαιρία για να επισκεφτείτε τη στέγη της, το εξαιρετικό Τeatro de la Maestranza (https://rossevillatv.com/). Φέτος το πρόγραμμα περιλαμβάνει χριστουγεννιάτικη μουσική δωματίου από σύνολο πνευστών (18/12) και δημοφιλείς μουσικές από Βιβάλντι μέχρι Νίνο Ρότα (22-23/12/22 και 4/1/23).
«Ο Κουρέας της Σεβίλλης», «Οι Γάμοι του Φίγκαρο», «Κάρμεν»… Πάνω από 100 όπερες έχουν συνδεθεί με την πρωτεύουσα της Ανδαλουσίας και κατά τη διαμονή σας θα μπορέσετε να επισκεφθείτε κάποια από τα μέρη που τις ενέπνευσαν. Στο μπαρόκ βιομηχανικό Παλιό Καπνεργοστάσιο –που σήμερα στεγάζει το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης– δούλευε η Κάρμεν. Στη Real Maestranza de Caballería de Sevilla (Βασιλική Αρένα Ταυρομαχίας), η ατίθαση ηρωίδα μαχαιρώθηκε απ’ τον πρώην εραστή της. Η διάσημη όπερα δεν παίζεται μεν ζωντανά αυτές τις μέρες, όμως μπορείτε να γιορτάσετε με τους «Γάμους του Φίγκαρο», που ανεβάζουν τον Δεκέμβρη η συμφωνική ορχήστρα με τη Χορωδία του Θεάτρου Maestranza (11, 13, 15 και 17/12/22). Σύμφωνα με το σκηνοθέτη Emilio Sagi, η Σεβίλλη δεν είναι απλώς ένας τόπος στο φόντο των γάμων, αλλά «ένας ακόμα χαρακτήρας».
Σεργιάνι στη χειμωνιάτικη Σεβίλλη
Σ’ αυτή την πόλη, προτείνουμε ανεπιφύλακτα να αφήσετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς και να απολαύσετε τις ανδαλουσιανές ομορφιές της με τα πόδια ή με ποδήλατο. Στον μνημειώδη καθεδρικό ναό βρίσκεται απ’ το 1899 ο τάφος του Χριστόφορου Κολόμβου, ένα μόνο απ’ τα μνημεία που τιμούν τον εμβληματικό θαλασσοπόρο που καθόρισε την πόλη. Λίγα βήματα απ’ τον ναό, το παλάτι Real Alcázar συνθέτει μια αισθητικά αριστουργηματική αφήγηση των ποικίλων ισλαμικών επιρροών στην ανδαλουσιανή πρωτεύουσα, ενώ περιβάλλεται από πανέμορφους εξωτικούς κήπους που δύσκολα θα θέλεις ν’ αφήσεις σε μια ηλιόλουστη μέρα.
Γυρίστε τα καφέ, tapas bars και μαγαζιά με σουβενίρ στα δαιδαλώδη στενά που ανοίγουν σε γραφικές πλατείες με σιντριβάνια της παλιάς εβραϊκής γειτονιάς Santa Cruz, προτού περπατήσετε, μέσω των Κήπων του Μουρίγιο, προς την Plaza de España. Μια «έκρηξη» νεο-μπαρόκ, αναγεννησιακού και Μουδέχαρ στιλ δημιουργήθηκε στο Πάρκο Μαρία Λουίζα για την Ιβηροαμερικανική Έκθεση του 1929 – και παραμένει ένα απ’ τα πιο εκθαμβωτικά δημόσια «εκθέματα» της πόλης. Τα σκαλοπάτια και οι καμάρες της αντηχούν συχνά απ’ τα τακούνια των χορευτών φλαμένκο του δρόμου, που στήνουν απρόσμενες παραστάσεις εδώ. Αξίζει να διασχίσετε το υπέροχο πάρκο για να θαυμάσετε επίσης ένα απ’ τα ωραιότερα κτίσματα της πόλης, το Μουσείο Τεχνών και Λαϊκών Εθίμων της Σεβίλλης, πίσω απ’ την καθηλωτική Μουδέχαρ πρόσοψη του οποίου κρύβονται σπουδαίες εθνογραφικές συλλογές από ανδαλουσιανά κεραμικά, ενδυμασίες και χειροτεχνήματα.
Η κλειστή αγορά της Triana ζωντανεύει τις πιο μουντές μέρες του χειμώνα με εποχικά αρώματα και γεύσεις, κι αποτελεί ιδανική ευκαιρία για να περπατήσετε τη γέφυρα Puente de Isabel II προς την απέναντι πλευρά του Γουαδαλκιβίρ και να γνωρίσετε μια πολύχρωμη εργατογειτονιά, που γέννησε ουκ ολίγους ταυρομάχους και χορευτές φλαμένκο.
Ακούγεται ότι στα λιλιπούτεια μπαράκια της Τriana θα δείτε μερικά από τα πιο αυθεντικά σόου της πόλης, πολλά ιστορικά κτίσματα του Casco Antiguo, όμως, προσφέρουν εξίσου δυνατές μουσικοχορευτικές εμπειρίες. Eμάς μας συνεπήραν τα κολασμένα βήματα στη σκηνή του «La Casa del Flamenco», που ανεβάζει τον παλμό μ’ ένα ωριαίο σόου σε ένα κτίριο του 15ου αιώνα στην καρδιά της Santa Cruz.
Στη Σεβίλλη, επίσης, επιβάλλεται το «tapear», το να παραγγέλνετε δηλαδή ανδαλουσιανά tapas το ένα μετά το άλλο, με μερικές απ’ τις πιο βαριές γεύσεις να ενδείκνυνται ιδιαίτερα όταν πέφτουν οι θερμοκρασίες. Το παλαιότερο tapas bar της Σεβίλλης «El Rinconcillo» κρατά ζωντανές τις ανδαλουσιανές-μοζαραβικές ρίζες του τόπου σ’ ένα χώρο που αναπνέει ιστορία απ’ το 1670. Σ’ ένα ιδιοσυγκρασιακό ντεκόρ με θρησκευτικές νότες από… ανδαλουσιανό Πάσχα, πάλι, το «Casa Ricardo» συνδυάζει την παραδοσιακή σεβιλλιάνικη κουζίνα με δημιουργικές νέες γεύσεις (φημίζονται oι κροκέτες με jamón και τα μίνι ρολά flamenquín με χοιρινό).
Τέλος, για μια αξέχαστη χειμωνιάτικη εμπειρία στη Σεβίλλη, γευτείτε νότες πολυτέλειας και απόλυτης χαλάρωσης στο AIRE Ancient Baths Sevilla. Τα αραβικά λουτρά στεγάζονται σ’ ένα Μουδέχαρ παλάτι της Santa Cruz με πέντε αιώνες ιστορίας, όπου μια σειρά ατμοσφαιρικών χώρων σάς προσκαλούν για χαμάμ και υδρομασάζ υπό το φως των κεριών.
Ιδέες για δώρο απ' τη Σεβίλλη
- Καραμελωμένα κάσιους και turrón απ’ το «Sabor a España» στη Santa Cruz.
- Ένα mantoncillo de flamenco (μαντίλα) απ’ το «Ángeles Ávila» στην παλιά πόλη.
- Χειροποίητα κεραμικά πλακάκια azulejos απ’ το μουσείο-εργαστήρι «Cerámica Triana».
Που να μείνετε
Hotel Alfonso XIII
Μέρος της Luxury Collection της Marriott, το σεβιλλιάνικο κόσμημα του 1928 έδωσε σάρκα και οστά στο όραμα του πρώην βασιλιά Αλφόνσο ΙΓ’ για «το καλύτερο ξενοδοχείο της Ευρώπης». Σήμερα, παντρεύει καστιλιάνικες, ανδαλουσιανές και μαυριτανικές νότες με μοντέρνες ανέσεις και υπέροχους χώρους για γκουρμέ ανδαλουσιανή κουζίνα, tapas και τοπικά κρασιά.
Plácido y Grata
Νέα άφιξη στην καρδιά του ιστορικού κέντρου, το τετράστερο ξενοδοχείο μεταμορφώνει ένα αρχοντικό του 19ου αιώνα με κομψές μινιμαλιστικές πινελιές. Ένα κοκτέιλ μπαρ με θέα στο σιντριβάνι του εσωτερικού κήπου, ένα λιτό καφέ που σερβίρει ένα απ’ τα καλύτερα χαρμάνια της πόλης, αλλά κι ένα deli χαρίζουν γκουρμέ απολαύσεις και γαλήνιες στιγμές.
For You Hostel Sevilla
Οικονομική, βιώσιμη φιλοξενία σ’ ένα όμορφα ανακαινισμένο κτίριο του 18ου αιώνα στο Casco Antiguo, με άνετους κοιτώνες και πριβέ δωμάτια – όλα με δικό τους μπάνιο και γρήγορο wifi. Στα πριβέ δωμάτια μπορείτε να κοιμήσετε και το τετράποδό σας. Η όμορφη εσωτερική αυλή και το άνετο lounge προσφέρονται για γνωριμίες.
