Ο 22χρονος Νίκος Γκέλια και ο 20χρονος Κώστας Νικούλι μιλούν για την παρθενική κινηματογραφική τους εμφάνιση στην καινούργια ταινία του Πάνου Κούτρα, την εμπειρία των Κανών, την Ελλάδα του σήμερα και το ρατσισμό.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Πάνο Κούτρα;
Κ.Ν. Όλα ξεκίνησαν τον Νοέμβρη του 2011. Ήμουν στην 3η Λυκείου και είχα πάρει την απόφαση να κάνω προετοιμασία για να μπω σε δραματική σχολή.
Ν.Γκ. Εγώ μόλις τελείωνα το πρώτο έτος δραματικής όταν έμαθα για το κάστινγκ της ταινίας.
Δηλαδή δεν γνωριζόσασταν πριν από την ταινία;
Κ.Ν. Όχι. Και να φανταστείς ότι πέρασαν έξι μήνες από την ημέρα που πήγαμε στο πρώτο κάστινγκ μέχρι να γνωριστούμε. Συναντηθήκαμε τον Ιούνιο του 2012 για πρώτη φορά.
Ν.Γκ. Για αρκετό καιρό, ο Πάνος έκανε κάστινγκ στον καθένα χωριστά. Μετά άρχισε να ενώνει ζευγάρια που είχε επιλέξει και να τα δοκιμάζει μπροστά από την κάμερα.
Στο κάστινγκ τι ζητούσε ακριβώς;
Κ.Ν. Στο πρώτο κάστινγκ μας είπαν ελάχιστα πράγματα. Μας ζήτησαν κυρίως να αυτοσχεδιάσουμε. Μας είπαν πολύ χοντρικά το στόρι, ότι είναι δυο αδέλφια και ότι ένας θέλει να τραγουδήσει. Από ότι θυμάμαι μας έδωσαν και ένα μικρό κείμενο. Ο Πάνος μας είπα να βγάλουμε κάτι από τον καθημερινό μας εαυτό, να νευριάσουμε, να μιλήσουμε στο τηλέφωνο και άλλα πολλά.
Και μετά σας πήρε κάποιος τηλέφωνο και σας είπε ότι πήρατε το ρόλο;
Ν.Γκ. Μετά περάσαμε στη δεύτερη φάση του κάστινγκ. Μας πήραν τηλέφωνο για να μας ξαναδούν και τον Ιούνιο του 2012 ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί σε δοκιμαστικά.
Κ.Ν. Μια σκηνή κάναμε δοκιμαστικό. Αυτή της ταράτσας. Την 28η Οκτωβρίου του 2012 είχαμε μια καθοριστική λήψη... Αμέσως μετά ο Πάνος μας πήρε τηλέφωνο και μας είπε ότι σας θέλω στη ταινία μου.
Το σενάριο πότε το διαβάσατε;
Ν.Γκ. Πρώτα είπε στον καθένα μας την ιστορία του «Xenia» προφορικά. Την επόμενη μέρα είχαμε το σενάριο στα χέρια μας. Αλλά μας κέρδισε περισσότερο με την προφορική του αφήγηση. Ο Πάνος μας κέρδισε με την πρώτη λέξη, αφού μοιράστηκε από την αρχή το όνειρό του μαζί μας.
Δεν αισθανθήκατε λιγάκι μικροί για μια τόσο μεγάλη κινηματογραφική περιπέτεια;
Κ.Ν. Δεν ήμασταν μικροί, αλλά άπειροι σε σχέση με το σινεμά. Εντάξει μας άρεσε το σινεμά και βλέπαμε ταινίες, αλλά δεν είχαμε ιδέα πώς είναι ο κινηματογράφος από μέσα. Ο Πάνος μας είχε πει από την αρχή ότι έψαχνε δεύτερης γενιάς Αλβανούς που να είχαν το βίωμα της μετανάστευσης μέσα τους. Δεν τον ενδιέφερε αν ήμασταν σε δραματική ή όχι, γιατί ούτως ή άλλως ήθελε να δουλέψουμε πολύ μαζί του.
Ν.Γκ. Επί έξι μήνες δουλεύαμε τέσσερις με έξι φορές την εβδομάδα για τέσσερις ώρες.
Τι ακριβώς έγινε μέσα σε αυτούς τους έξι μήνες;
Ν.Γκ. Σε αυτή τη περίοδο χτίστηκε η σχέση ανάμεσα στους τρεις μας και μπήκαμε στο κλίμα του «Xenia». Μας έλεγε ο Πάνος: «Αυτό δεν μου βγαίνει, πείτε κι εσείς τη γνώμη σας. Δώστε μου μια ιδέα». Έτσι φτιάχτηκε μια σχέση μεταξύ μας.
Κ.Ν. Ο Πάνος ήξερε με τι είχε να κάνει. Ότι δηλαδή ήμασταν δυο παιδιά που δεν είχαμε ιδέα από σινεμά. Γι’ αυτό μας προετοίμασε κατάλληλα.
Γιατί όμως νομίζετε ότι ήθελε να ήσασταν δεύτερης γενιάς μετανάστες; Πιστεύετε ότι δεν μπορεί ένας ηθοποιός που δεν έχει μεταναστευτικό βίωμα να ερμηνεύσει πειστικά ένα τέτοιο ρόλο;
Ν.Γκ. Η ταινία μιλάει για το μεταναστευτικό και έπρεπε να δείχνει αληθινή πάνω σε αυτό το θέμα. Νομίζω ότι είναι το ίδιο πράγμα με την «Στρέλλα» που δεν υπήρχε καμιά γυναίκα, αφού έπαιζαν μονάχα άντρες και τρανσέξουαλ.
Είναι το μεταναστευτικό βίωμα τόσο ισχυρό;
K.N. Ο καθένας το έχει ζήσει αλλιώς. Πάντα κουβαλάς, όμως, το ότι είμαι εδώ και εκεί. Ότι έχεις δυο τόπους.
Ν.Γκ. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Έλληνα που πάει στη Γερμανία. Πάντα το κουβαλά μέσα του, όσο καλά γερμανικά και να μιλάει, όσο και να έχει προσαρμοστεί στις εκεί συνθήκες. Κ.Ν. Επίσης, θεωρώ ότι ο αλβανικός με τον ελληνικό τρόπο τρόπο ζωής δεν διαφέρουν τόσο πολύ. Μοιάζουν στη διασκέδαση και σε πολλά άλλα πράγματα. Τώρα το να πας σε ένα παιδί που δεν έχει ζήσει σαν μετανάστης και να του πεις θέλω να κάνεις το ερμηνεύσεις είναι λίγο περίεργο. Δεν ξέρω... Σίγουρα κάπως θα το ερμηνεύσει, αλλά μάλλον ο Πάνος ήθελε κάτι πιο αληθινό.
Είδατε ένα κομμάτι του εαυτού σας στην ιστορία της ταινίας;
Ν.Γκ. Τη σκηνή της ανανέωσης της άδειας παραμονής που θα δείτε στην ταινία την ξαναπέρασα πριν από μία εβδομάδα. Στήθηκα από τις 5.30 το πρωί στην ουρά για να ανανεώσω την πράσινη κάρτα μου. Αν δεν έχεις εξ αίματος συγγένεια με την Ελλάδα, δεν μπορείς να πάρεις την ιθαγένεια.
Κ.Ν. Εγώ πήρα την ιθαγένεια στα δεκαπέντε μου όταν αναγνωρίστηκε ο βορειοηπειρώτης παππούς μου ως Έλληνας. Για χρόνια, όμως, πήγαινα κι εγώ στην ουρά του Αλλοδαπών για να ανανεώσω την κάρτα παραμονής μου. Είναι κάτι που το βιώνουμε από την παιδική μας ηλικία.
Και όλα αυτά συμβαίνουν παρότι έχετε γεννηθεί στην Ελλάδα;
Ν.Γκ. Εγώ δεν γεννήθηκα εδώ, ήρθα στα έξι μου. Αλλά έκανα όλο το σχολείο εδώ.
Κ.Ν. Σε έναν Έλληνα ηθοποιό θα έπρεπε να του περιγράψεις όλη αυτήν τη διαδικασία. Μπορεί να το φανταστεί. Με εμάς απλά κερδίζεις χρόνο, αφού το έχουμε ζήσει στο πετσί μας.
Για πείτε μου λιγάκι για το ταξίδι των γυρισμάτων...
Ν.Γκ. Τα πρώτα γυρίσματα έγιναν στην Αθήνα και στη συνέχεια ξεκίνησε η εκτός έδρας περιπέτεια που κράτησε έναν ολόκληρο μήνα. Κοζάνη, Λάρισα, Λαμία, Πλαταμώνα, Τέμπη, πρόποδες Ολύμπου, Κοζάνη, Βελβεντό, Θεσσαλονίκη και σε κάτι δάση και βουνά που δεν ξέρουμε πού ακριβώς ήτανε.
Κ.Ν. Το πιο ωραίο location ήταν στους πρόποδες του Ολύμπου πάνω από τον Πλαταμώνα όπου γυρίσαμε σε ένα δάσος με καστανιές. Ήταν καλοκαίρι και εκεί είχε κρύο γιατί τα φύλλα των δέντρων έφτιαχναν μια τέντα από πάνω μας.
Αλήθεια, τι είναι το «Xenia» για εσάς;
Κ.Ν. Μια ταινία που δείχνει την Ελλάδα του σήμερα.
Ν.Γκ. Μια Ελλάδα που είναι σαν το εγκαταλειμμένο «Xenia» της Κοζάνης που βλέπεις στην ταινία. Ένας τόπος που έχει φοβερή ενέργεια, αλλά είναι ρημαγμένος, άδειος και σάπιος. Λες ότι αν υπήρχαν καλύτεροι διαχειριστές αυτό το κτίριο θα γέμιζε ζωή.
Βιώσατε την ταινία σαν ένα ταξίδι ενηλικίωσης ή μια περιπέτεια στην άγρια πλευρά της Ελλάδας;
Κ.Ν. Νομίζω ότι η ταινία μιλάει για πολλά πράγματα. Είναι καταρχάς το ταξίδι ενηλικίωσης για τον Ντάνι και τον Οδυσσέα. Κατά τη διάρκεια του περιπετειώδους ταξιδιού γίνονται κύριοι του εαυτού τους. Από την άλλη, είναι και μια γνωριμία με την επαρχεία της Ελλάδας. Για παράδειγμα εγώ δεν είχα περάσει ποτέ από αυτήν την πλευρά της χώρας.
Ν.Γκ. Για εμάς, ταξίδι σημαίνει Ρίο-Αμφιλοχία-Κακαβιά για να φτάσουμε στην Αλβανία. Ποτέ δεν είχαμε περάσει από αυτά τα μέρη της Ελλάδος.
Υπάρχει κάποιο γύρισμα που θα θυμάστε για πάντα;
Ν.Γκ. Τα δύσκολα γυρίσματα είναι τελικά αυτά που σου μένουν. Εκεί που ζορίζεται και το σώμα σου λέει δεν μπορώ άλλο. Να φανταστείς πέρασα μια χοντρή μόλυνση στο μάτι.
Κ.Ν. Και εγώ αρρώστησα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Είχαμε εξωτερικό γύρισμα στο αλλοδαπών με πολύ ήλιο που μετά συνεχίσαμε για ολόκληρη τη μέρα. Όταν πήγα σπίτι είδα ότι είχα 42 πυρετό! Την επόμενη μέρα έπαιξα κανονικά παρότι ήμουν άρρωστος.
Οι γονείς σας που είναι πρώτης γενιάς μετανάστες πως αντέδρασαν στην απόφασή σας να γίνετε ηθοποιοί;
Ν.Γκ. Οι γονείς μου με στήριξαν. Ξέρεις πάντα υπάρχουν δεύτερες σκέψεις από μέρους τους. Αλλά η μάνα μου μου είπε: “αυτό που δεν μπόρεσα να κάνω εγώ στην Αλβανία, να το κάνεις εσύ εδώ. Μη γυρίσεις μια μέρα και πεις ότι ήθελα να γίνω ηθοποιός και δεν το έκανα. Να το κάνεις και ας φας τα μούτρα σου”. Από την άλλη, ο πατέρας μου λέει “να το κάνεις, αλλά μια μέρα θα καταλήξεις σα και εμένα να φτιάχνεις λάσπη” (γέλια).
Κ.Ν. Οι δικοί μου γονείς δεν ήθελαν να δουν τα παιδιά τους να κουράζονται, όπως κουράστηκαν εκείνοι. Γι' αυτό υπήρχε μεγάλη πίεση να περάσουμε σε ένα πανεπιστήμιο. Από την στιγμή, όμως, που κατάλαβαν ότι δεν θα δώσω πανελλήνιες το αποδέχτηκαν.
Πως ήταν η εμπειρία των Κανών;
Ν.Γκ. Δεν το συνειδητοποιείς εκείνη τη στιγμή. Λες εντάξει πάω μωρέ ένα ταξιδάκι στη Γαλλία. Αλλά η προβολή στις Κάνες ήταν μαγική. Σ' αυτό έπαιξε ρόλο ότι είδαμε κι εμείς για πρώτη φορά την ταινία εκεί.
Κ.Ν. Είδαμε τους ξένους δημοσιογράφους να ενθουσιάζονται τόσο με την ταινία που μας έκανε εντύπωση. Υπήρξε μια έκρηξη ενθουσιασμού. Χειροκροτούσαν για τρεισήμισι λεπτά. Ε, εκεί σε πιάνει μια συγκίνηση.
Σίγουρα, έχετε γίνει κάποια στιγμή στη ζωή σας θύματα ρατσιστικής επίθεσης...
Ν.Γκ. Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι σίγουρα στο σχολείο. Γιατί τα παιδιά λένε αυτό που σκέφτονται χωρίς να νοιάζονται για τις συνέπειες. Εσύ αυτό που κάνεις είναι να χτίζεις μια άμυνα. Είναι η φύση του ανθρώπου να επιβιώνει κάτω από όλες τις συνθήκες. Γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που έχουν γνωρίσει ρατσιστική επίθεση και όλοι τους έχουν αντιδράσει διαφορετικά. Άλλος έκανε ότι δεν το άκουσε, άλλος αντέδρασε, άλλος γέλασε. Όταν φτάσαμε εμείς την Ελλάδα ήταν ήδη ανεπτυγμένο το ρατσιστικό ιδεώδες απέναντι στους Αλβανούς. Όσο μεγαλώναμε εμείς αυτό άρχισε να φθίνει και να εμείς να αφομοιωνόμαστε...
Κ.Ν. Όχι να φθίνει ακριβώς. Απλώς, σιγά σιγά μαθαίνεις να ζεις με το ρατσισμό. Το βλέπεις σαν μια καθημερινότητα. Στο Δημοτικό είναι πιο άσχημα τα πράγματα. Μετά στο γυμνάσιο-λύκειο φτιάχνεις την ταυτότητά σου και βάζεις τα όριά σου. Είναι φοβερό να σε λένε ξένο, ενώ έχεις γεννηθεί εδώ. Εγώ γεννήθηκα στην Αθήνα. Η πρώτη μου γλώσσα είναι τα ελληνικά. Την Αλβανία την έχω ζήσει μόνο μέσα από διακοπές
Ν.Γκ. Ακριβώς. Μετά το δημοτικό ήξερες πώς να αντιδράσεις σε αυτόν που θα σου έλεγε “άντε ρε κωλοαλβανέ πήγαινε σπίτι σου”.
Είστε αισιόδοξοι ότι μπορεί κάποια στιγμή στο μέλλον να ξεπεράσουμε κάθε είδους ρατσισμό και να φτιάξουμε ιδανικές κοινωνίες;
Ν.Γκ. Έτσι όπως είναι δομημένες τώρα οι κοινωνίες δεν νομίζω. Βλέπεις ότι όλοι κρύβονται πίσω από μια φυλή, ένα έθνος, μια θρησκεία.
Κ.Ν. Όλοι ομαδοποιούνται πίσω από μια ιδέα για να αντιμετωπίσουν το φόβο τους για το διαφορετικό. Αν δε φοβόσουν τίποτα δεν θα κρυβόσουν πίσω από ένα σύνολο που σου προσφέρει δύναμη και εξουσία.
Ν.Γκ. Για παράδειγμα όταν είσαι βρέφος δεν έχεις την αίσθηση του φόβου. Όσο μεγαλώνεις μεγαλώνει και ο φόβος μαζί σου. Ο φόβος μαθαίνεται. Στο μαθαίνουν η οικογένεια, τα media, η κοινωνία και πάει λέγοντας. Για μένα μόνη λύση είναι μια παιδεία -όχι απαραίτητα η σχολική- που θα σε μάθει να συνυπάρχεις με διαφορετικούς ανθρώπους.
Περισσότερες πληροφορίες
Xenia
Μετά το θάνατο της μητέρας τους, δυο νεαρά αδέλφια αλβανικής καταγωγής ξεκινούν από την Αθήνα για τη Θεσσαλονίκη σε αναζήτηση του πατέρα τους, η ανεύρεση του οποίου μπορεί να τους εξασφαλίσει την ελληνική ιθαγένεια.
