Με ισχυρότατη ελληνική παρουσία και την αφρόκρεμα της παγκόσμιας παραγωγής στο φετινό επετειακό πρόγραμμά του, το βορειοελλαδίτικο κινηματογραφικό event
γιορτάζει με τον καλύτερο τρόπο τα 15α γενέθλιά του με δέκα ημέρες (15-24/3)
γεμάτες «αληθινό» σινεμά.
Στην πιο δύσκολη περίοδο της σύγχρονης ελληνικής κινηματογραφίας υπάρχει ένα είδος που αντιστέκεται σθεναρά, σαν πεισματάρης Γαλάτης. Το ελληνικό ντοκιμαντέρ φαίνεται ότι έχει πιει αρκετές γουλιές από το «μαγικό κινηματογραφικό φίλτρο», αφού περισσότερες από 60 εγχώριες παραγωγές θα βρεθούν στις 15-24/3 στο πρόγραμμα του επετειακού 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Η πλούσια φετινή παραγωγή μέσα στο εχθρικό περιβάλλον της κρίσης μπορεί να εξηγηθεί με πολλούς τρόπους: την ανάγκη των Ελλήνων δημιουργών να μιλήσουν για θέματα που τους απασχολούν, το χαμηλό κόστος παραγωγής –αφού το ντοκιμαντέρ δεν χρειάζεται ηθοποιούς και σκηνικά– και κυρίως το γεγονός ότι το είδος προσφέρεται για άμεση «αντάρτικη» κινηματογράφηση όταν τα κοινωνικά φαινόμενα είναι ακόμη ζεστά και υπό εξέλιξη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι δύο ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ έχουν ως θέμα ένα από τα πιο καυτά ζητήματα της επικαιρότητας, αυτό των μεταλλίων στις Σκουριές Χαλκιδικής. Το πρώτο είναι το «Εξάντας: Ο Θησαυρός της Κασσάνδρας» που έχει σκηνοθετήσει ένας από τους πιστούς «στρατιώτες» της ανεξάρτητης έρευνας, ο Γιώργος Αυγερόπουλος, ενώ το δεύτερο είναι το «Άπληστον Κέρδος» του Γιάννη Καρυπίδη. Η θεαματική άνοδος της ακροδεξιάς στις τελευταίες εθνικές εκλογές δεν θα μείνει ούτε αυτή εκτός κάδρου, αφού ο γνωστός ντοκιμαντερίστας Στέλιος Κούλογλου με το «Νεοναζί, Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης» ταξιδεύει σε περιοχές που γνώριζαν από πρώτο χέρι τις θηριωδίες των ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής και προσπαθεί να ερμηνεύσει τα υψηλά ποσοστά που απέσπασε εκεί η Χρυσή Αυγή.
Σε λιγότερο ορατά προβλήματα της κρίσης ζουμάρει η ταινία «Στο Λύκο» των Χριστίνας Κουτσοσπύρου και Αράν Χιούζ –έκανε πρεμιέρα στην πρόσφατη Μπερλινάλε, η οποία καταγράφει τις δυσκολίες επιβίωσης των βοσκών στην ορεινή Ναυπακτία «παντρεύοντας» τη φόρμα της μυθοπλασίας με αυτήν του ντοκιμαντέρ.
Όπως πάντα, το Ελληνικό Πανόραμα του φεστιβάλ έχει και την εύθυμη, μελωδική πλευρά του, καθώς ρίχνει φως στα παρασκήνια της εγχώριας μουσικής σκηνής. Το «Κλεμμένο μας Τσίρκο» των Χρήστου Πανάγου και Κώστα Μακρινού παρουσιάζει το συγκρότημα-φαινόμενο της ελληνικής hip hop σκηνής Active Member, το «Welcome to the Show: Η Μουσική Κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου» συγκεντρώνει την προίκα που άφησε πίσω του ο ροκ θρύλος, ενώ ο Ανδρέας Σιαδήμας μας ταξιδεύει με το «Μουσικό Χωριό» στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου, όπου από το 2007 και κάθε καλοκαίρι λαμβάνει χώρα μια μεγάλη συνάντηση μουσικών. Παράλληλα, πέρα από τα πάντοτε ενδιαφέροντα κινηματογραφικά πορτρέτα για σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως το «Μια Ζωή Σινεμά - Ντίνος Κατσουρίδης» της Ισαβέλλας Μαυράκη και το «Anaparastasis: Η Ζωή και το Έργο του Γιάννη Χρήστου (1926-1970)», η φετινή διοργάνωση παρουσιάζει επίσης σύγχρονους ήρωες που βρίσκονται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, όπως το προσωπικό μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης στο «Seeds of Hope» του Γιώργου Γιούλη.
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης δεν είναι φιλόξενο μόνο για την ντόπια παραγωγή… Κατέχοντας περίοπτη θέση στο διεθνές φεστιβαλικό κύκλωμα του σινεμά τεκμηρίωσης, φέρνει γι’ ακόμη μία χρονιά στη χώρα μας την αφρόκρεμα του ακμαίου κινηματογραφικού είδους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία που σηκώνει την αυλαία της φετινής διοργάνωσης την Παρασκευή 15/3, η «Πρώτη Θέση» του Μπες Κάργκμαν, η οποία αποκαλύπτει τη σκληρή πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από το «βελούδινο» καλλιτεχνικό περιτύλιγμα του επαγγελματικού μπαλέτου.
Ένα από τα highlights της βορειοελλαδίτικης γιορτής του ντοκιμαντέρ είναι το αφιέρωμα στον Χιλιανό σπουδαίο δημιουργό Πατρίσιο Γκουσμάν, το οποίο περιλαμβάνει την αριστουργηματική «Μάχη της Χιλής» (1972-1979), την καταγραφή της εκλογής Αλιέντε και της μετέπειτα στυγνής δικτατορίας του Πινοσέτ αλλά και το πρόσφατο κομψοτέχνημα «Νοσταλγώντας το Φως» (2010). Από το διεθνές πρόγραμμα του φεστιβάλ ξεχωρίζουν, τέλος, το «Private Universe» της Χελένα Τρεστίκοβα, η σκιαγράφηση του σύγχρονου προσώπου της Τσεχίας μέσα από τη ζωή μιας οικογένειας, όπως και ο «Απατεώνας» του Μπαρτ Λέιτον, που περιγράφει την ιστορία ενός εξαφανισμένου αγοριού σε ένα βρετανικό φιλμ όπου το νουάρ συναντά την τεκμηρίωση.
