«Στους δαίμονες δεν αρέσει ο φρέσκος αέρας· προτιμούν να σε έχουν καθηλωμένο στο κρεβάτι με κρύα πόδια», δήλωνε ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν μιλώντας για τα υπαρξιακά βάρη που καταπλακώνουν τη θέληση για ζωή. Ο ίδιος γνώριζε καλά αυτό το συναίσθημα, το οποίο διατρέχει εξάλλου το σύνολο της φιλμογραφίας του. Πιθανότατα όμως το βίωσε εντονότερα στα τέλη των ’70s, όταν οι σουηδικές αρχές τον κατηγόρησαν για φοροδιαφυγή. Η ντροπή που ένιωσε τον οδήγησε αρχικά στο να αυτοεξοριστεί στο Μόναχο, όπου τον κατέβαλε βαριά κατάθλιψη.
Στις προσπάθειές του να εργαστεί ξανά, πάντα εκτός Σουηδίας, ο Μπέργκμαν σκηνοθέτησε αρχικά στην Αμερική το «Αυγό του Φιδιού», προτού επιστρέψει στην Ευρώπη για τη «Φθινοπωρινή Σονάτα». Μια ταινία που ενώνει δύο σπουδαίες ηθοποιούς, την Ίνγκριντ Μπέργκμαν στην τελευταία κινηματογραφική της εμφάνιση και τη μούσα του σκηνοθέτη Λιβ Ούλμαν, στους ρόλους μιας αυστηρής διάσημης πιανίστριας και της ήπιων τόνων, αποξενωμένης κόρης της αντίστοιχα. Ύστερα από χρόνια οι δυο τους επανασυνδέονται και οδηγούνται σε ένα βράδυ με απανωτές εξομολογήσεις.
Το θεατρικό στήσιμο και τα κλειστοφοβικά κάδρα του σπουδαίου Σβεν Νίκβιστ προετοιμάζουν το έδαφος για τις συγκλονιστικές ερμηνείες των δύο γυναικών, οι οποίες παρασύρουν τα πάντα με την εκφραστική δύναμή τους. Δίνουν ιλιγγιώδη ταχύτητα σε ένα δεξιοτεχνικά γραμμένο δράμα δωματίου, στο οποίο ο Μπέργκμαν παραδίδει σκληρές και απερίφραστα πεσιμιστικές σκέψεις για την ενοχή, τα προσωπικά απωθημένα και το περιθώριο της συγχώρεσης. Ιδέες δυσοίωνες, καθηλωτικά ειλικρινείς, καθώς ο χαρακτήρας της μητέρας αντανακλά πτυχές του ίδιου του σκηνοθέτη και κάνει τις νότες αυτής της σονάτας να πάλλονται ακόμη με απόλυτη διαύγεια, συντρίβοντας τις όποιες εσωτερικές αντιστάσεις.
Σουηδία, Γερμανία, Αγγλία. 1978. Διάρκεια: 99΄. Διανομή: WEIRD WAVE.
Περισσότερες πληροφορίες
Φθινοπωρινή Σονάτα
Μια αυστηρή, διάσημη πιανίστρια επισκέπτεται ύστερα από χρόνια την κόρη της, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθούν και να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους.