© Θάνος Λαΐνας
Μπορεί τα τελευταία χρόνια να θεωρούνται λιγότερο ή περισσότερο παροπλισμένοι –τουλάχιστον όσον αφορά τη δισκογραφία– ωστόσο ο Βαγγέλης Γερμανός και ο Διονύσης Τσακνής κουβαλούν την παρακαταθήκη τραγουδιών που έγραψαν ιστορία στο συλλογικό ασυνείδητο. Τα οποία εκπροσώπησαν άξια ό,τι έχει βαφτιστεί (αδέξια, ίσως, και δίχως ευκρινείς αποστάσεις από το έντεχνο) ως "το δικό μας rock", από την άποψη πως πρόκειται για μια τραγουδοποιία με εμφανείς ρίζες στα ηλεκτρικά διδάγματα της Βρετανίας και της Αμερικής, που όμως ενσωματώθηκε πλήρως στην πραγματικότητά μας, πλουτίζοντας σημαντικά το ελληνικό πεντάγραμμο.
Με έναν τρόπο, επίσης, τους φαντάζεσαι να αλληλοσυμπληρώνονται ωραία, επάνω στη σκηνή. Κι αυτοί ήταν λόγοι αρκετοί, καθώς φάνηκε, για να μαζέψουν κάμποσο κόσμο στο "Άλσος". Εκεί, δηλαδή, όπου έχει μετακομίσει για το τρέχον διάστημα η κοινή τους παράσταση "Κάθε Πράμα στον Καιρό του", την οποία ανεβάζουν ανά διαστήματα σε διάφορες σκηνές της Αθήνας. Ο τίτλος, φυσικά, προέρχεται από το ομώνυμο, φρέσκο τραγούδι του Βαγγέλη Γερμανού, με τη νόστιμη μελωδία, το οποίο λένε παρέα.
Το "ζέσταμα" της βραδιάς ανέλαβε ο Αθηναίος τραγουδοποιός Ισίδωρος Πάτερος, ο οποίος βγήκε στη σκηνή με την κιθάρα του, έχοντας ως μόνη εξτρά μουσική συνοδεία το πιάνο του αδερφού του Άγγελου. Οι πρώτες του επιλογές –μελοποιημένοι στίχοι του Βιτσέντζου Κορνάρου από τον περίφημο "Ερωτόκριτο"– φανέρωσαν τις κρητικές του ρίζες, αλλά και μια άνεση με τον λεγόμενο κρητοέντεχνο ήχο: μπορεί να μην έκανε τη διαφορά, συγκριτικά με την πεπατημένη των όσων γνωρίζουμε, ωστόσο στάθηκε με εκτελεστική και ερμηνευτική ενάργεια, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον με την αυθεντικότητα την οποία απέπνεε η κρητική του λαλιά.
Μάλιστα, την προσοχή αυτή του κοινού δεν την έχασε ούτε στη συνέχεια, όταν επεκτάθηκε, πλέον, σε ολόδικά του τραγούδια σαν τα "Είδωλα Του Μυαλού", τον "Αμνό" ή τη "Μάσκα Του Ζορό". Γιατί ο Πάτερος διαθέτει το φλογερό εκείνο χάρισμα που έχουν όλοι οι καλοί τραγουδοποιοί: το να σε μαγνητίζει επαρκώς, δηλαδή, ώστε να πείθεσαι να κάτσεις κάτω και να ακούσεις με προσοχή τα όσα λέει. Ακόμα κι αν τα βρίσκεις πιο έντεχνα από ό,τι σηκώνουν οι αισθητικές σου προτιμήσεις· ακόμα κι αν εντοπίζεις πως έχει περιθώρια για πιο εκφραστικές ερμηνείες, στο πλαίσιο (πάντα) των δυνατοτήτων της φωνής του. Υπάρχει δρόμος να διανυθεί, κοντολογίς –αλλά υπάρχουν και οι απαραίτητες δυνάμεις για να το κάνει.
Οι πρωταγωνιστές της βραδιάς, από εκεί και πέρα, δεν άργησαν να φανούν. Ο Βαγγέλης Γερμανός, ο οποίος φέρνει λίγο στον Sting τώρα που έκλεισε αισίως τα 74, πήρε θέση καθιστός στο κέντρο της σκηνής του "Άλσους", έχοντας στα χέρια την κιθάρα του. Ο Διονύσης Τσακνής –στα 69, πλέον– εμφανίστηκε με καπελάκι τζόκεϊ και διάλεξε να μείνει όρθιος στα δεξιά του συνοδοιπόρου του (όπως κοιτούσαμε οι θεατές), επιθυμώντας, μάλλον, να κινείται περισσότερο, αλλά και για να κατευθύνει τους μουσικούς που τους συνόδευσαν, σε διάφορα σημεία του προγράμματος. Το οποίο ξεκινούσε, ασφαλώς, με το "Κάθε Πράμα Στον Καιρό Του", σε ένα κεφάτο ντουέτο, που προϊδέαζε θετικά για τη συνέχεια.
Προϊδέαζε πράγματι, όμως; Όπως θα αποδείκνυε η ροή της συναυλίας, όχι ακριβώς. Γιατί ορθά, μεν, ψυχανεμιζόσουν ότι θα περάσεις καλά, μα τελικά τίποτα δεν σε προετοίμαζε για το τόσο καλά: με υπεράνω πάσης προσδοκίας απόδοση, οι δύο τροβαδούροι άφησαν ο ένας τον άλλον να μπει στον κόσμο του, έ(μ)πλεξαν πρόθυμα τα τραγούδια τους, και τα μετασχημάτισαν σε κάτι κοινό, ζωντανό, και δυναμικώς παλλόμενο, που τους επέτρεψε να παίξουν σαν rockers στο "Άλσος" –με τη φωτιά, το τσαγανό, μα και την ευαισθησία για τα κοινωνικά θέματα και τις υποθέσεις της καρδιάς που μάθαμε να συσχετίζουμε με τις μεγάλες στιγμές της σχετικής παράδοσης. "Κάθε πράγμα στον καιρό του, κι ο κολιός τον Αύγουστο" μπορεί να λέει η παροιμία, εκείνοι, πάντως, απέδειξαν ότι είναι παντός καιρού.
Οι "Μάσκες" μας μετέφεραν πίσω στον χρόνο, στα θρυλικά "Μπαράκια" του Βαγγέλη Γερμανού (1981), ενώ θύμισαν και σε μένα μια ωραία, λιτή συναυλία που είχε δώσει κάποτε στα Γιάννενα, καλοκαίρι, πλάι στην Παμβώτιδα. Έτσι ήταν και τότε, έτσι και τώρα: καθισμένος, απορροφημένος στην κιθάρα του, να τραγουδά με τα μάτια κλειστά, με τη φωνή, βέβαια, να φέρει πια τα σημάδια του χρόνου, μα να παραμένει ζεστή και γοητευτική, με τα χρώματά της άθικτα. Αμέσως μετά, ο Διονύσης Τσακνής ανταπέδωσε με τον ηλεκτρικό καλπασμό του "Δημόσιου Φορέα", δείχνοντας ότι παραμένει σε μεγάλη φόρμα ως ερμηνευτής. Ο κόσμος χειροκρότησε, ο Γερμανός χαμογέλασε, "πάμε γέρο μου!" του έκανε χιουμοριστικά ο Τσακνής κι αμέσως ρίχτηκαν παρέα στο "Βραχυκύκλωμα" –με αέρα Παύλου Σιδηρόπουλου στην εκτέλεση– λέγοντας έπειτα και την "Εξουσία".
Η "Γόησσα", στη συνέχεια, αποκάλυψε ξάστερες rock ενορχηστρώσεις, ριζωμένες στα σπουδαία χρόνια του Bob Dylan. Ο "Γιος Του Ανέμου", πάλι, παρέπεμψε στο μοντέρνο ιταλικό καντσόνε της δεκαετίας του 1960, ενώ το "Σε Θέλω" έκανε τον κόσμο να σιγομουρμουρά τους στίχους από τις θέσεις του. Ο Γερμανός, μάλιστα, ρώτησε αν θέλουμε το παλιό ή τη νεότερη εκδοχή που έχει επανεπεξεργαστεί πρόσφατα. Η ερώτηση θα επανερχόταν και σε άλλα σημεία της βραδιάς, με την απάντηση να μένει μονίμως ίδια: το παλιό! Και ο Πειραιώτης τραγουδοποιός διόλου δεν δυσανασχέτησε με αυτό. Λίγο μετά, δε, κρατώντας τη βασική μελωδία του "Που Το Πας" (1985), βάλθηκε να μας παρουσιάσει και τους προγόνους του κομματιού: τον Μανώλη Χιώτη, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Μάρκο Βαμβακάρη –τον "πρωτομάστορα του σιναφιού μας", όπως τον αποκάλεσε– αλλά και τον Ray Charles με τον Little Willie John του "Fever".
Ο Τσακνής, με τη σειρά του, είχε το δικό του φοβερό σερί, συγκινώντας με το "Φτιάξε Καρδιά Μου Το Δικό Σου Παραμύθι" (σε στίχους της αείμνηστης Μαριανίνας Κριεζή) και το "Σκοτώνουν Τα Άλογα Όταν Γεράσουν". Κατόπιν, έκανε μια στάση στο τραγούδι που έγραψε γι' αυτόν ο Σταμάτης Κραουνάκης ("Λήσταρχος Νταβέλης") κι αμέσως μετά ρίχτηκε με ορμή στη "Σύμβαση Αορίστου Χρόνου", η οποία ηλέκτρισε το "Άλσος", με πολλούς θαμώνες να σιγοτραγουδούν τους στίχους κουνώντας ρυθμικά το κεφάλι. Κάπου εκεί, εντωμεταξύ, το πρόγραμμα άρχισε να παίρνει διαφορετικη τροπή, αφού οι δύο τραγουδοποιοί έπαψαν να αρκούνται στο δικό τους υλικό κι άρχισαν να πλέκουν ενδιάμεσα διασκευές σε κομμάτια άλλων δημιουργών, κάνοντας, συνάμα, αναφορές σε απόντες φίλους σαν π.χ. τον Θάνο Μικρούτσικο ή τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Ο Τσακνής, μάλιστα, ανακάλεσε και μια τηλεφωνική του συνδιάλεξη με τον Μικρούτσικο, κάνοντας μια αρκετά πετυχημένη μίμηση της φωνής του, που σκόρπισε γέλια.
Έτσι, ο "Κηπουρός" του Βαγγέλη Γερμανού, ο "Απόκληρος", η περίφημη "Μπανιέρα" του και το διαχρονικώς υπέροχο "Σκλάβος Σου Για Πάντα" συγκατοίκησαν με τη "Θεσσαλονίκη" του Νίκου Καββαδία, με το "Για Το Καλό Μου" του Γιάννη Μηλιώκα ("το 'χω ζηλέψει", εξομολογήθηκε ο Τσακνής) και το "Πεθαίνω Για Σένα", με τον Γερμανό να δίνει αργότερα τη δική του αβάντα ("πάμε και τον Τούρκο που μ' αρέσει") ώστε να παιχτεί το "Ένας Τούρκος Στο Παρίσι" –με τον Τσακνή να λέει, εμβόλιμα, το "Τρίτο Σου Μάτι" και το "Φταίνε Τα Τραγούδια". Μια θαυμάσια ροή, την οποία χάλασαν μόνο κάποια μέτρια κομμάτια του Γερμανού με αντιπολεμικό μήνυμα και μια εκτέλεση του Τσακνή στον "Άμλετ Της Σελήνης", που, αν και φιλότιμη, υπολειπόταν στον ερμηνευτικό λεονταρισμό τον οποίον χρειάζεται το άσμα.
Κι ακόμα δεν τα είχαμε ακούσει όλα όσα θυμόμασταν κι αγαπούσαμε από τους δύο συμπρωταγωνιστές. Νάσου, λοιπόν, ο μεν Γερμανός, να παίρνει τα ηνία για τον "Δραπέτη", με τις ενορχηστρώσεις να φέρνουν κατά νου τον Tom Petty, ο δε Τσακνής να γεφυρώνει με rock πυγμή, τραγουδώντας τις "Ρωγμές", αλλά και το "Γυρίζω Τις Πλάτες Μου Στο Μέλλον", μέσα σε γενική συγκίνηση από τα τραπέζια της πλατείας. Η βραδιά θα έκλεινε λίγο αργότερα με το αέναο θερινό χαμόγελο της "Κρουαζιέρας", με τον κόσμο να σιγοτραγουδά τον "Μπαλαμό" και με μία ακόμα διασκευή –Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, "Και Τι Ζητάω". Αν έλεγαν και το "Νοέμβρης '90", δεν θα μου είχε μείνει κανένα απολύτως παράπονο από αυτήν τη θεσπέσια συναυλία.
Διαβάστε Επίσης
