Τέτοιο success story θα το ζήλευε ακόμη και η Σταχτοπούτα.
Πού να το φανταστεί αυτή η ρουστίκ και ταπεινή, αυτή που έκαιγε τα λαρύγγια των ξωμάχων στα κρασοπουλιά της Β. Ιταλίας, ότι θα έφθανε μια μέρα που τα top model και γενικώς οι φίρμες του showbiz δεν θα διανοούνταν να σηκωθούν από το τραπέζι, χωρίς να πιουν προηγουμένως μια γκράπα. Ο πρίγκιπας που έβαλε το ασημένιο γοβάκι στο ταπεινό ποτό λεγόταν Benito Νοnino. Αυτός ο πεπειραμένος αποσταγματοποιός ήταν που λανσάρισε το 1973 την πρώτη monovitigno γκράπα.
Απόσταγμα, δηλαδή, φτιαγμένο από μια και μόνο ποικιλία σταφυλιού. Έτσι, εκεί που μέχρι τότε άκουγες μόνο γκράπα, στο παιχνίδι μπήκαν βαρύγδουπα ονόματα, σαν το chardonnay και το cabernet, αλλάζοντας ριζικά τους κανόνες του. Ήταν το πρώτο βήμα μιας αναβάθμισης που αγκάλιασε, εκτός από τις ποικιλίες διεθνούς κύρους, σπάνιες ή δημοφιλείς ιταλικές ποικιλίες. Μιας αναβάθμισης που συντελέστηκε σε τρεις άξονες: ιταλικό ντιζάιν, μεσογειακές γεύσεις και αλκοολούχα διαφάνεια.
Το πιο «καλοντυμένο» αλκοόλ
Ο Νοninο, όμως, δεν έμεινε εκεί. «Έντυσε» το ευγενικό πλέον απόσταγμα των σταφυλιών με μια υπέροχη φιάλη από φυσητό γυαλί, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Franco Vattolo. Το επάργυρο πώμα έλαμψε πάνω της σαν στρας.
Αυτό ήταν. «Τσίμπησαν» οι έξυπνοι grappaiolo και έτρεξαν στους μαέστρους του ιταλικού ντιζάιν. Επιστρατεύτηκαν τόλμη, φινέτσα και φαντασία και οι άλλοι μαέστροι, του Μουράνο, άρχισαν να φυσάνε υπέροχα σχέδια. Πάνω στις υπέρκομψες φιάλες εμφανίστηκαν χρυσοτυπίες, διακοσμώντας με λούσο τις επιδόσεις της Υψηλής Υαλουργίας. Το κρύσταλλο άρχισε να παίρνει πανέμορφα σχήματα, εμπνευσμένα είτε από το σταφύλι είτε από τα φιαλίδια των αλχημιστών. Μερικές φιάλες έπιασαν υψηλές τιμές και θεωρήθηκαν. συλλεκτικά κομμάτια. Ο Νοninο ήταν που έδωσε νέα αίγλη στη γκράπα, τοποθετώντας την στα πιο in αμερικάνικα κυκλώματα, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 80.
Ο μάγος της παλαίωσης
Ο sui generis Romano Levi ελέγχει απόλυτα τις φωτιές, χρησιμοποιώντας με μοναδική μαεστρία τις παμπάλαιες τεχνικές. Παλαιώνει τις γκράπες του σε βαρέλια από καστανιά, ακακία, μελιά και δρυ, καταλήγοντας σε μια καταπληκτική γκράπα που ακροβατεί ανάμεσα στη φινέτσα και στη δύναμη. Τα μπουκάλια του είναι περιζήτητα και δυσεύρετα. Σκεφτείτε μόνο ότι γράφει και ζωγραφίζει μόνος του μία-μία τις ετικέτες, με σινική μελάτη!
Η γκράπα ανεβάζει ποιότητα
Εν τω μεταξύ, μέσα σε αυτόν τον πυρετό, αναβαθμίστηκε πολύ και το ίδιο το ποτό. Οι παλιοί, φτωχικοί κουτελήτες, φτιαγμένοι από ταλαιπωρημένα απομεινάρια οινοποιήσεων, περιορίστηκαν δραστικά. Οι grappaiolo διαλέγουν πλέον την πρώτη ύλη που θα βάλουν στον αποστακτήρα, με μεγάλη προσοχή. Αποστάζουν τον σταφυλοπολτό όσο πιο γρήγορα γίνεται (μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από τότε που θα εγκαταλείψει πιεστήρια και οινοποιητές), για να «χρωματίζουν» τους ατμούς του αλκοόλ, που αχνίζουν μέσα στους άμβυκες της απόσταξης, με όσο το δυνατον περισσότερο άρωμα και γεύση. Η τελευταία λέξη της μόδας και της ποιότητας θέλει τις γκράπες να προέρχονται από την απόσταξη ολόκληρων απάτητων σταφυλιών ή από κρασί. Η πρώτη ύλη, δηλαδή, δεν είναι πλέον τα υπολείμματα της οινοποίησης, αλλά υλικά ακριβά και πολύτιμα.
Αυτές οι γκράπες είναι πιο φίνες και οι τιμές τους σκαρφαλώνουν σε ύψη που θα ζήλευαν παραδοσιακά αποστάγματα κύρους. Η ανανέωση δεν περιορίζεται εδώ. Εκτός από τις σκέτες γκράπες, στα μπουκάλια μπαίνει και αλκοόλ, αρωματισμένο με φρούτα ή αρωματικά φυτά. Πολλοί είναι επίσης αυτοί που παλιώνουν τη γκράπα τους σε βαρέλια από δρυ, τριανταφυλλιά, αγριοκερασιά ή σανταλόξυλο, οδηγώ¬ντας την στην εκλεκτή παρέα αποσταγμάτων, όπως το κονιάκ, το αρμανιάκ ή το μαλτ ουίσκι.
Θερμοκρασίες και σέρβις
Προσωπικά, μου αρέσει να πίνω τη γκράπα μου σε flute ποτήρι σαμπάνιας. Αν είναι παλαιωμένη σε βαρέλι, την σερβίρω σε κολονάτο ποτήρι κρασιού ή κονιάκ. Η γκράπα είναι ό,τι πρέπει για ντιζεστίφ: δίνει δύναμη στον εσπρέσο (caffe corretto), ενώ παίζει άνετα και ως απεριτίφ.
Όσον αφορά τις θερμοκρασίες σερβιρίσματος:
-10 °C: Η γκράπα γίνεται ελαιώδης, διατηρεί μεν την πιπεράτη της δύναμη αλλά χάνει τη φινέτσα της.
0 °C: Αρχίζει να εκπέμπει περισσότερα αρώματα, δεν είναι ελαιώδης, αλλά η φινέτσα δεν μένει ακόμα εδώ.
10-15°C: Οι ιδανικές θερμοκρασίες. Τώρα εκφράζονται τα αρώματά της και η πικάντικη τραγανότητά της «ντύνει» με ντελικάτο τρόπο τη γλώσσα.
25°C: Η γκράπα γίνεται πλαδαρή.
Γκράπα - γευσιγνωσία
Alexander
Έντονα φρουτώδης, δυνατή γεύση, χωρίς ακατέργαστες αιχμές.
Εισαγωγή, Italimenti
Julίa
Πολύ οινοπνευματική, με αίσθηση σταφυλιού και χόρτων.
Εισαγωγή, Κουνιάκης
Mionetto di Prosecco di Valdobbiadene
Σπιρτόζικα φρούτα και χόρτα πάνω σε αρωματικό φόντο βουτύρου. Φρουτώδης, ισορροπημένη γεύση, με δυναμισμό και μεγάλη διάρκεια.
Εισαγωγή, Italimenti
Romano Levi
Δυναμικά αρώματα, όπου τα εκφραστικά, γλυκά αρώματα των σταφυλιών συνδυάζονται με ένα μπουκέτο μπαχαρικών και ξηρών φρούτων (δαμάσκηνο, βερίκοκο), νοτισμένων σε αλκοόλ. Οι γουλιές της έχουν υπέροχη αρμονική δύναμη. Ε-ξαι-ρε-τι-κή γκράπα. Εισαγωγή, Enoteca
Ramazzotti
Διατίθενται τρεις μονοπωλιακές γκράπες από διαφορετικά σταφύλια.
Chardonnay
Έντονα φρουτώδης, εξευγενισμένη, αρωματική φυτικότητα πικάντικη, δυναμική, αρωματική γεύση.
Riesling
Η πιο ντελικάτη εκδοχή του Οίκου δεν υπολείπεται σε τραγανό δυναμισμό από τις άλλες.
Moscato
Η πιο φρουτώδης και πιπεράτη, με άφθονα φυτικά αρώματα.
Εισαγωγή, Λίζας και Λίζας
Tanka
Όμορφο άρωμα πιπεριού, με φλούδα λεμονιού. Ιδιόρρυθμη, γλυκόξινη γεύση και ελαιώδης υφή.
