Το φρούτο που έδωσε το όνομά του στη μαρμελάδα (marmelo στα πορτογαλικά το κυδώνι) έχει ιστορία και παράδοση στη χώρα μας, και είναι πραγματικά κρίμα που οι νεότερες νοικοκυρές το έχουν παραγκωνίσει. Γνωστό στον ελλαδικό χώρο από τον 6ο π.Χ. αιώνα, ήταν από τα αρχαιότερα και πιο αγαπητά φρούτα των προγόνων μας. Εξάλλου, είναι σχεδόν αποδεδειγμένο ότι στο κείμενο της Ιλιάδας, κυδώνι και όχι το μήλο που νομίζουμε, πέταξε η Ερις ανάμεσα στις θεές με τη λέξη "καλλίστη" ("στην ωραιότερη") χαραγμένη επάνω, ανάβοντας τη σπίθα για τον Τρωικό πόλεμο…Το "κυδώνιον μήλον" ήταν το φρούτο της Αφροδίτης και του έρωτα. Πριν όχι και τόσα πολλά χρόνια, αυτή την εποχή τα σπίτια πλημμύριζαν από το μοναδικό άρωμά του: γλυκό του κουταλιού, κυδωνόπαστο και πελτές ετοιμάζονταν σχεδόν συγχρόνως, από τα ίδια κυδώνια, κυρίως από τις μικρασιάτισσες νοικοκυρές. Αγοράστε μερικά και αφήστε τα λίγες ώρες στον πάγκο της κουζίνας. Το εξαίσιο άρωμά τους (ένα κοκτέιλ από αχλάδι, τριαντάφυλλο, βιολέτα, γλυκά μπαχαρικά ) θα γεμίσει το σπίτι. Κατόπιν, βρείτε λίγο χρόνο να τα μεταμορφώσετε σε εξαίσια και πανεύκολα γλυκά, ιδιαίτερα όσα τα θέλουν σιγοβρασμένο σε σιρόπι με μπαχαρικά ή ψημένα στο φούρνο με ζάχαρη. Η δυσκολία βρίσκεται μόνο στο καθάρισμα, επειδή το κυδώνι είναι σκληρό. Από εκεί και πέρα, το ίδιο το φρούτο αναλαμβάνει να… μεταλλαχθεί: από σκληρό, στυφό και λευκό παίρνει χρυσοκόκκινο χρώμα, μαλακώνει και η πηκτίνη που περιέχει δημιουργεί ένα γοητευτικό σιρόπι- ζελέ. Μαγειρεμένο με κρέας, δίνει άρωμα και συγκρατημένη γλύκα στο φαγητό, χοιρινό ή μοσχάρι, ένα πολύ επιτυχημένο πιάτο, παραδοσιακό και διαχρονικό, που θα σταθεί αξιοπρεπώς σε ένα φιλικό τραπέζι.
Το κυδώνι ανήκει στα φρούτα που κόβονται πριν ωριμάσουν τελείως και ωριμάζει κατόπιν εκτός ψυγείου. Όσο πιο κίτρινο το διαλέξετε, τόσο πιο ώριμο θα είναι. Αν η συνταγή σας το θέλει να σιγοβράσει σε σιρόπι καθαρισμένο, δέστε σε ένα τουλπάνι τις φλούδες του και βάλτε τις μαζί στην κατσαρόλα ή στο φούρνο, για να χαρίσουν ένα βαθύτερο κοκκινωπό χρώμα.
