Θέατρο Σταθμός: Επόμενη "στάση" πολιτισμός!

Το Μεταξουργείο, η γειτονιά που πήρε το όνομά της από ένα εργοστάσιο μεταξιού και που κατά τον Μεσοπόλεμο αποκαλούνταν το "Μικρό Παρίσι των Αθηνών" χάρη στα χαρακτηριστικά νεοκλασικά της σπίτια, διαθέτει πλούσια θεατρική παράδοση. Mεγάλα θέατρα άκμασαν στην περιοχή για πολλές δεκαετίες ("Θέατρο του Λαού", "ΠΕΡΟΚΕ", "Πανόραμα", "Αλκαζάρ", "Μάντρα του Αττίκ" κ.ά.), ενώ σπουδαίοι άνθρωποι της τέχνης έζησαν ή εμπνεύστηκαν από το Μεταξουργείο: ο Ιάκωβος Καμπανέλλης που εγκαταστάθηκε από τη Νάξο και εμπνεύστηκε στην οδό Παραμυθιάς την περίφημη "Αυλή των θαυμάτων", η Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Αλέκος Φασιανός, ο Γιώργος Ζαμπέτας κ.ά.

Αν και προς το τέλος του 20ού αι. η περιοχή παρήκμασε και έχασε τη θεατρική της ταυτότητα, από το 2015 ξαναέγινε ορόσημο στην καλλιτεχνική δραστηριότητα της Αθήνας: ο Νίκος Μάκκας, με τη βοήθεια άλλων ανθρώπων του θεάτρου, εικαστικούς και μουσικούς, δημιούργησε έναν νέο θεατρικό χώρο επί της οδού Βίκτωρος Ουγκώ 55, όπου στεγαζόταν το "Θέατρο Μαίρη Αρώνη". Ο νέος χώρος μετονομάζεται σε "Θέατρο Σταθμός", παίρνοντας το όνομα του από τον κοντινό σταθμό του μετρό "Μεταξουργείο". Μάλιστα, κατά την ανακατασκευή του θεάτρου, βρέθηκαν αποκόμματα εφημερίδων από παλιές παραστάσεις θεάτρου, σαν απόηχος της θεατρικής ζωής της περιοχής από την περίοδο του Μεσοπολέμου, ενώ την ίδια περίοδο αρχίζουν να ανοίγουν κι άλλοι θεατρικοί χώροι και δραματικές σχολές στην περιοχή.

Το 2017 την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου ανέλαβε ο σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας Μάνος Καρατζογιάννης, δίνοντάς του ουσιαστική ώθηση και κατεύθυνση και ανακαινίζοντας το μεγαλύτερο μέρος του θεάτρου, χωρητικότητας 120 θέσεων. Το πρόγραμμα του θεάτρου ξεκίνησε με την τελευταία θεατρική εμφάνιση της αείμνηστης Κατερίνας Χέλμη (Βραβείο Κάρολος Κουν) στο έργο της Φωτεινής Τσαλίκογλου "Πατρίδα Τώρα – 8 ώρες και 35 λεπτά" σε σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη. Έκτοτε, το θέατρο έχει τιμηθεί με περισσότερα από 15 καλλιτεχνικά βραβεία και υποψηφιότητες σε διάφορες κατηγορίες και έχει φιλοξενήσει εκδηλώσεις με τη συμμετοχή ξεχωριστών ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών (Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, Κική Δημουλά, Μάνος Ελευθερίου, Άλκη Ζέη, Ξένια Καλογεροπούλου κ.ά).

Χάρη στο θέατρο Σταθμός παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα διακεκριμένα έργα κοινωνικού προβληματισμού ("Φυλές" της Νίνα Ρέιν, "Χάπι" του Έντα Γουόλς, "Όπως πάει το ποτάμι" του Μάρτιν Σέρμαν, "Όταν μεγαλώσω, θα γίνω Νάνα Μούσχουρη" του Νταβίντ Λελέ-Ελό κ.ά.), ενώ την τιμητική του έχει το ελληνικό έργο: εδώ παρουσιάστηκαν τα τελευταία έργα των Βασίλη Κατσικονούρη ("Τσιτάχ"), Γιάννη Τσίρου ("Ημέρα Κυρίου"), Αλέξη Σταμάτη ("Λευκό δωμάτιο"), αναδείχθηκαν ως θεατρικοί συγγραφείς ο πεζογράφος Δημήτρης Οικονόμου ("Το τραγούδι της Φλέρυς") και η τραγουδοποιός Ευσταθία ("Η Απολογία της Μαρί Κιουρί"), αλλά και αναβίωσαν σημαντικά έργα της Λούλας Αναγνωστάκη, του Ιάκωβου Καμπανέλλη και του Μάριου Ποντίκα.

Φέτος το Θέατρο Σταθμός γιορτάζει οκτώ χρόνια λειτουργίας με δυνατό ρεπερτόριο. Η προηγούμενη σεζόν αποδείχτηκε ιδιαιτέρως επιτυχημένη κι έτσι πολλές από τις παραγωγές του θεάτρου επαναλάμβανονται. Η πρώτη αφορά στον συγκινητικό αυτοβιογραφικό μονόλογο του Νταβίντ Λελαί-Ελό, "Όταν μεγαλώσω, θα γίνω Νάνα Μούσχουρη", που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο Μάνος Καρατζογιάννης (Έπαινος για: Διεθνές Ρεπερτόριο στον Μάνο Καρατζογιάννη για την ερμηνεία του στα Βραβεία "Κάρολος Κουν"), σε σκηνοθεσία του Ελισσαίου Βλάχου, ερμήνευσε το σημαντικό έργο για τη διαφορετικότητα  και υποδύθηκε ένα αγόρι, διαφορετικό από τα άλλα, που μεγάλωσε στη γαλλική επαρχία των 80's και είχε ως ίνδαλμα τη σπουδαία Ελληνίδα τραγουδίστρια που μεσουρανούσε στη Γαλλία.

Επίσης, επιστρέφει το έργο-σταθμός της ελληνικής δραματουργίας, "Το γάλα" του Βασίλη Κατσικονούρη, σε σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη και της Ερμίνας Κυριαζή. Το έργο που άλλαξε την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, από όταν πρωτοπαρουσιάστηκε και υπολογίζεται ότι έχουν δει σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό περισσότεροι από 500.000 θεατές αφηγείται τη ζωή μιας μητέρας από την πρώην Σοβιετική Ένωση και των δυο γιων της στην Αθήνα του σήμερα. Πρόκειται για μια συγκλονιστική οικογενειακή ιστορία, που μιλάει με ευαισθησία και δυναμισμό για την αποδοχή και την απόρριψη, για το ρατσισμό και τις ψυχικές ασθένειες, καθώς και για τη σημασία των οικογενειακών δεσμών και την ανάγκη του "ανήκειν". Τις ερμηνείες επωμίστηκαν μαζί με τον Μάνο Καρατζογιάννη, η Στέλλα Γκίκα, ο Δημήτρης Πασσάς και η Ελένη Σακκά.

Επιμένοντας ελληνικά, ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθέτησε και το κορυφαίο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη, "Η κασέτα". Γραμμένο το 1982, αιχμαλωτίζει μια Ελλάδα στο μεταίχμιο και καταφέρνει να συλλάβει το τέλος μιας εποχής, το ξεκίνημα μιας νέας και ανάμεσά τους τις διαφορετικές εκφάνσεις του νεοελληνικού βίου: τη σκιά του εμφυλιακού παρελθόντος, την ανάδυση του κέντρου και της μεσαίας τάξης, την εποχή της αντιπαροχής, της ευμάρειας αλλά και του λαϊκισμού, τα προσωπικά αδιέξοδα που εκτονώνονται στην τυφλή βία, τη συναίνεση ως προαπαιτούμενο επιβίωσης και εξέλιξης. Στη δυναμική παράσταση που αποτυπώνει γλαφυρά τις αντίρροπες δυνάμεις που αναπτύσσονται στο έργο, πρωταγωνιστούν η Σμαράγδα Σμυρναίου, ο Γιώργος Ζιόβας, ο Γιάννης Τσουμαράκης, η Ερμίνα Κυριαζή, η Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, η Βάσω Καμαράτου, ο Γιώργος Δεπάστας και ο ίδιος ο Μάνος Καρατζογιάννης. 

Συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία της και η παράσταση έκπληξη που ήρθε από την Πειραματική Σκηνή του Θεσσαλικού Θεάτρου, "Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα". Μια συγκινητική περφόρμανς που σκηνοθέτησε ο ταλαντούχος Κωνσταντίνος Ντέλλας, που κινείται μεταξύ λαογραφίας, τελετουργικού δρωμένου, θεάτρου ντοκουμέντο & προφορικής μαρτυρίας. Στις ερμηνείες ο Μανούσος Γεωργόπουλος, ο Πλάτωνας Γιώργος Περλέρος και ο Μιχάλης Αναγνώστου αποτίνουν φόρο τιμής στις γυναίκες του παρελθόντος και ειδικά της ελληνικής υπαίθρου, αναδεικνύοντας το ρόλο τους μέσα στις πατριαρχικά δομημένες κοινωνίες.

Ακολουθεί το "Γκιακ" του Δημοσθένη Παπαμάρκου με την ίδια υπογραφή. Μια αναμέτρηση με την μετατραυματική διάσταση του πολέμου (από 11/12). Οι ήρωες του "Γκιακ", βετεράνοι της Μικρασιατικής Εκστρατείας, δέσμιοι του ρόλου που τους δόθηκε ως φύλακες της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας, επιβιώνουν ξεχασμένοι, αφού επιτέλεσαν το έργο τους, προσπαθώντας να βρουν την ταυτότητά τους. Ο Κωνσταντίνος Ντέλλας, μετά τις συναρπαστικές "Γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα" επανέρχεται στο πολυβραβευμένο έργο για το τραύμα της αρρενωπότητας με τους Δημοσθένη Ξυλαρδιστό, Γιώργο Σύρμα, Ευθύμη Χαλκίδη, Αντώνη Χρήστου.

Τον Απρίλιο θα δούμε τους "Απόντες” και πάλι του Βασίλη Κατσικονούρη. Μια σπουδή στην προφορικότητα και στην αφήγηση πριν αυτή γίνει λογοτεχνία. Μια συλλογή από προφορικές αφηγήσεις ανθρώπων. Οι αφηγητές, όχι ηθοποιοί, καθημερινοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας, καλούνται να παρουσιάσουν ενώπιον κοινού ό,τι και όπως το θυμούνται, κάθε βράδυ η ίδια ιστορία με τα λόγια εκείνης της στιγμής, αδιαμεσολάβητα και απροβάριστα. Κάθαρση για τους αφηγητές και μέθεξη για τους θεατές - ακροατές, ενίοτε και αντίστροφα. Όσοι από τους δεύτερους επιθυμούν, είναι ευπρόσδεκτοι να αφηγηθούν και τις δικές τους ιστορίες για τους δικούς τους Απόντες. Το ξεχωριστό αυτό θεατρικό γεγονός θα παρουσιαστεί από 14-17/4, τη Μεγάλη Εβδομάδα, σε σκηνοθετική και μουσική επιμέλεια του συγγραφέα.

Μετά τον "Γάμο" του Μάριου Ποντίκα, ο Κώστας Παπακωνσταντίνου σκηνοθετεί ξανά στη σκηνή του Θεάτρου Σταθμός μια εκλεκτή ομάδα ηθοποιών -Θανάσης Βλαβιανός, Μάνος Καρατζογιάννης, Αγγελική Μαρίνου, Τζίνη Παπαδοπούλου, Λυδία Τζανουδάκη, Δημήτρης Φραγκιόγλου, Θανάσης Χαλκιάς, Νιόβη Χαραλάμπους- στην κωμωδία του Ροζέ Βιτράκ "Βικτώρ ή τα παιδιά στην εξουσία" (από 24/4). Στο έργο η οικογένεια Πομέλ γιορτάζει τα γενέθλια του μοναχογιού της Βικτώρ. Καλεσμένοι τους είναι η οικογένεια Μανιώ, ένας στρατηγός και μια γοητευτική κυρία με εντερικά προβλήματα που φτάνει στο σπίτι κατά λάθος. 

Τέλος, στη σκηνή του Θεάτρου Σταθμός θα λάβουν χώρα και φέτος μοναδικά αφιερώματα και ξεχωριστές λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στις 20/3 θα πραγματοποιηθεί ένα μοναδικό αφιέρωμα στον ποιητή, ηθοποιό, θεατρικό συγγραφέα και ραδιοφωνικό παραγωγό Τσιμάρα Τζανάτο (επιμέλεια: Γιάννης Αρβανίτης, Σπύρος Βάρελης). Την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου στις 27/3, το Θέατρο Σταθμός θα τιμήσει τη μνήμη της Άννας Συνοδινού με μια ξεχωριστή εκδήλωση για τη ζωή και το έργο της σπουδαίας πρωταγωνίστριας και με υλικό που δεν το έχει ξαναδεί κανείς (επιμέλεια: Ηλίας Μαλανδρής, Χριστιάννα Μαντζουράνη). Και οι δύο εκδηλώσεις θα είναι ανοιχτές στο κοινό με ελεύθερη είσοδο. 

Το θέατρο για παιδιά έχει όπως πάντα τη δική του θέση στο ρεπερτόριο του Μικρού Σταθμού. Η ομάδα Ονειρόδραμα επιστρέφει με τις αγαπημένες παραστάσεις "Μπες στα παπούτσια μου” για τέταρτη χρονιά, μια παράσταση βιωματικό εργαστήριο όπου μέσα από τη διάθεση του παιχνιδιού τα παιδιά εξωτερικεύουν πιο εύκολα τις σκέψεις τους, σε κείμενο Γιώργου Μενδρινού και σκηνοθεσία Γιώργου Μενεδιάτη, και "Η τελεία είναι μόνο η αρχή”, εμπνευσμένη από το γνωστό βιβλίο "Η Τελεία" του Πίτερ Ρέινολντς σε διασκευή του Βασίλη Παπαλαζάρου- για τρίτη (3-8 ετών). 

Η θεατρική ομάδα Hippo Theatre Group (Αλέξανδρος Ράπτης - Φώτης Δούσος) παρουσιάζει την παράσταση "Το δίλημμα του αυτοκράτορα”, που βασίζεται στο κλασικό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν "Ο Αυτοκράτορας και το Αηδόνι", για τη σχέση της τεχνολογίας με την καθημερινή μας ζωή.