Ο Γιώργος Καραμάνος, διευθυντής επικοινωνίας και marketing του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», ξεναγεί τη Μαρία Κρύου στα μυστικά της πιο φουτουριστικής πόλης στον κόσμο.
Oταν αγαπάς τα ταξίδια και συναντάς έναν άνθρωπο που ταξιδεύει πολύ, θέλεις να μάθεις όσο το δυνατόν περισσότερα για κάθε τόπο που έχει γνωρίσει. Ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας ανταλλάσσοντας εμπειρίες από το πολύβουο Χονγκ Κονγκ και το αχανές Πεκίνο. Η κουβέντα έφτασε στη Σανγκάη, την οποία δεν είχα την τύχη να γνωρίσω καλά, οπότε ο Γιώργος Καραμάνος ανέλαβε να με ξεναγήσει: «Η Σανγκάη δεν έχει τον ιστορικό χαρακτήρα του Πεκίνου, γοητεύει όμως όποιον την επισκέπτεται, γιατί αποτελεί το σύγχρονο πρόσωπο της Κίνας. Ως λιμάνι, ήταν πάντα ανοιχτή σε καθετί νέο. Έτσι και οι άνθρωποί της είναι πιο ανοιχτοί απ’ τους κατοίκους άλλων πόλεων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αποικήθηκε από Αμερικανούς, Γάλλους, Γερμανούς... Κι η παρακαταθήκη τους υπάρχει ακόμη στην πόλη, στα πανέμορφα κτίρια που είχαν χτίσει στις δικές τους συνοικίες. Η Σανγκάη ήταν και είναι το εμπορικό κέντρο της Κίνας –εκεί βρίσκεται το χρηματιστήριο αλλά και οι μεγάλες εταιρείες–, έχει κοσμοπολίτικο αέρα, χαρακτηρίζεται ως Νέα Υόρκη της Ασίας και μπορεί να υπερηφανεύεται για τις ομορφιές της. Και για τις γυναίκες της – λέγεται πως είναι οι ψηλότερες και ομορφότερες της Κίνας!». Μιλήστε μας για την «αισθητική» της πόλης.
Συνδυάζει άψογα το παλιό με το καινούργιο και το ποτάμι Huangpu που κόβει την πόλη στα δύο είναι το φυσικό σύνορο ανάμεσά τους. Στο βόρειο μέρος βρίσκεται η παλιά πόλη με τα αποικιακά αλλά και τα κινέζικα κτίσματα και στο νότιο η νέα πόλη με τους τεράστιους δρόμους, την εξαιρετική ρυμοτομία, τα μοντέρνα κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων, τους ουρανοξύστες και τα gotham κτίρια. Όταν την επισκέφθηκα το 2000, έλεγαν πως οι μισοί γερανοί του κόσμου βρίσκονταν στη Σανγκάη. Η ανοικοδόμηση ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 και κορυφώθηκε το 2000. Ωστόσο, την ίδια στιγμή που χτίζονται νέα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα γίνεται μια προσπάθεια να διατηρηθούν στο παλιό κομμάτι της πόλης τα κτίρια του 1900.
Πέρα από την αρχιτεκτονική όμως, υπάρχει καλλιτεχνική δραστηριότητα στη Σανγκάη;
Όλοι οι καλλιτέχνες, κυρίως οι εικαστικοί, επιλέγουν τη Σανγκάη αντί για το Πεκίνο, γιατί εκεί βρίσκουν μεγαλύτερες ευκαιρίες και συνεργασίες. Αυτό μαθαίνω από μια πολύ καλή μου φίλη, ιδιοκτήτρια της γκαλερί Contrast στη γαλλική συνοικία και μία από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς έργων μοντέρνας τέχνης. Οι νέοι καλλιτέχνες έχουν πλέον ξεφύγει από την τέχνη που συνδέεται με τον Μάο και τα φολκλόρ στοιχεία. Δημιουργούν εξαιρετικά ενδιαφέροντα έργα και η αξία τους είναι αρκετά ανεβασμένη.
Σε μια κοσμοπολίτικη πόλη όπως η Σανγκάη υπάρχει αυτό που λέμε δημιουργική κουζίνα;Και βέβαια. Όσοι αγαπούν τις κινέζικες γεύσεις μπορούν να τις απολαύσουν σε τυπικά παραδοσιακά εστιατόρια ή και σε πιο μοντέρνα, που δίνουν σημασία όχι μόνο στη γεύση αλλά και στην εμφάνιση. Δημιουργική κουζίνα κι ελκυστικές γευστικές προτάσεις μπορείς να δοκιμάσεις και σε ευρωπαϊκά εστιατόρια. Το δικό μου αγαπημένο στη Σανγκάη είναι το «Mon the Bund», πάνω στο ποτάμι, το οποίο στεγάζεται σ’ ένα κτίριο του ’30 και από το μπαλκόνι του βλέπεις ταυτόχρονα την παλιά και την καινούργια πόλη.
Έχει έντονο nightlife όπως το Χονγκ Κονγκ ;Τα clubs είναι πάμπολλα και στη Σανγκάη, ενώ είναι έντονες τόσο η νυχτερινή όσο και η πολιτιστική ζωή. Γίνονται συναυλίες και παραστάσεις όπερας με μεγάλα ονόματα. Η πόλη σφύζει κυριολεκτικά από ζωή όλες τις ώρες της ημέρας. Το βράδυ ο κόσμος βγαίνει για να διασκεδάσει και το πρωί για να χαθεί στις αγορές.
Τι συμβαίνει με τα επώνυμα προϊόντα-«μαϊμού» που ακούμε ότι κατασκευάζονται στην Κίνα;
Υπάρχει ένα ολόκληρο θέμα γύρω από τα προϊόντα που χαρακτηρίζονται «μαϊμούδες» και παραμένει μεγάλο ερώτημα το πόσα είναι ψεύτικα και πόσα προέρχονται από την υπερπαραγωγή ενός προϊόντος. Είναι γνωστό στην αγορά ότι συχνά οι βιοτεχνίες, αντί να φτιάξουν 150 κομμάτια από ένα είδος, όπως τους έχει ζητηθεί, φτιάχνουν 200, με αποτέλεσμα κάποια από αυτά να τα διοχετεύουν μόνοι τους στην αγορά σε χαμηλότερη τιμή. Όποιος φτάνει στη Σανγκάη με σκοπό να κάνει αγορές στα εμπορικά κέντρα θα βρει τα πάντα. Αξίζει, πάντως, να μπει κανείς στον πειρασμό να ράψει κάποιο ρούχο σε ραφτάδικα του κέντρου, επιλέγοντας καλά υφάσματα σε πολύ καλή τιμή. Μπορείς να ράψεις, για παράδειγμα, ένα κοστούμι με € 100. Τελευταία υπάρχει μια τάση οι παραδοσιακές κινέζικες γραμμές των ρούχων να συνδυάζονται με κάποιες πιο μοντέρνες. Υπάρχουν, μάλιστα, και αρκετοί Κινέζοι σχεδιαστές που προωθούν αυτή τη μόδα. Στο εμπορικό κέντρο Sangri La βρίσκεις τέτοιας λογικής ρούχα από κινέζικες φίρμες.
Όσοι αγαπούν τις αντίκες μπορούν πράγματι να βρουν μικρούς θησαυρούς;Στο δρόμο με τις αντικερί μπορείς να... τρελαθείς από τα έπιπλα και τα μικροαντικείμενα και φαντάζομαι πως ισχύει ό,τι και στο Χονγκ Κονγκ που έχει κάτι ανάλογο: πολλά από τα αντικείμενα δεν έχουν τόσο μεγάλη αξία. Σε μια βόλτα μ’ έναν curator των Christies άκουγα συνέχεια να μου λέει: «Ψεύτικο, ψεύτικο, ψεύτικο». Ο αγοραστής που δεν θέλει να πάρει ρίσκο, αλλά θέλει κάτι από Κίνα μπορεί να προσανατολιστεί στα καταστήματα με τα απίθανα, μοντέρνα, μίνιμαλ κεραμικά για οικιακή χρήση.
Ποιες εμπειρίες πρέπει να ζήσεις στην πόλη;
Μια βόλτα με το βαποράκι το απόβραδο για να δεις όλη την πόλη προτείνεται ασυζητητί. Όπως και το να κλείσεις δωμάτιο στο ψηλότερο ξενοδοχείο στον κόσμο, το «Grand Hyatt», κι ας υπάρχουν πολλά νέα boutique hotels στο κέντρο. Βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τη νότια πλευρά της πόλης κι έχει απίστευτη θέα. Το βράδυ είναι μοναδική εμπειρία να πιεις το ποτό σου στο «Cloud 9», το μπαρ-εστιατόριο του ξενοδοχείου στο ρετιρέ του ουρανοξύστη Jin Mao Tower, με όλη τη πόλη στα πόδια σου: από τη μία βλέπεις ένα τοπίο που θυμίζει Ευρώπη κι από την άλλη έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε διαστημόπλοιο. Φυσικά, θα κάνεις μια βόλτα μέσα από το Πάρκο του Λαού (People’s Park, Renmin Gongyuan, στη συμβολή των οδών Nanjing Xi και West) ή το Zhongshan Park (στον ομώνυμο σταθμό του μετρό), όπου βλέπεις κόσμο να εξασκείται στο τάι τσι ή να γεμίζει τον αέρα με πολύχρωμους αετούς. Ακόμη, αξίζουν οι αγορές στο τριώροφο Shanghai South Bund Fabric Market Description (399 Lujiabang Road) κοντά στο Bund. Εκεί βρίσκεις πανωφόρια από κασμίρ, και γενικότερα καλοραμμένα ρούχα, σε πολύ καλές τιμές. Τέλος, προτείνεται μια επίσκεψη στις Contrasts Galleries (181 Middle Jiangxi Road, G/F, +862163231989, 133 Middle Sichuan Road, 5/F, +862163219606) για να πάρεις μια γεύση από τη μοντέρνα κινέζικη τέχνη.
Έπειτα από τόσα ταξίδια στην Ασία, τελικά πιστεύετε στο φενγκ σούι;Δεν έχω καταλήξει. Οι Ασιάτες, πάντως, πιστεύουν κι αυτό το κατάλαβα καλά όταν βρέθηκα να δουλεύω στο Χονγκ Κονγκ. Το πρώτο ραντεβού πριν εγκατασταθώ στο γραφείο μου ήταν μ’ έναν γέρο ειδικό στο φενγκ σούι, συνεργάτη της εταιρείας, ο οποίος ύστερα από συνέντευξη μαζί μου καθόρισε τη θέση του γραφείου αλλά και διαφόρων αντικειμένων. Έτσι, βρέθηκα να δουλεύω στο γραφείο με δύο μεγάλα λιοντάρια τα οποία με προστάτευαν από την ενέργεια του απέναντι κτιρίου και με κάποιους φακέλους πάνω στο περβάζι τους οποίους μάλιστα έπρεπε να καθαρίζω μόνος μου γιατί δεν επιτρεπόταν να τους καθαρίσουν γυναίκες...
Οι Κινέζοι έχουν εντελώς διαφορετική νοοτροπία από τους μεσογειακούς λαούς. Πιστεύετε πως παίζει κάποιο ρόλο και η γλώσσα στην επικοινωνία;Θα έλεγα πως είναι κλειστοί και ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στις συναναστροφές τους. Οι άνθρωποι της μεσαίας τάξης και άνω έχουν πιο μεγάλο interaction με τους ξένους αλλά και πάλι βάζουν όρια... Η γλώσσα κάνει σίγουρα την επικοινωνία τους με άλλους λαούς πιο δύσκολη και το σίγουρο είναι ότι δεν κάνουν προσπάθεια να επικοινωνήσουν – ακόμη και στα αγγλικά. Οι Κινέζοι είναι σκληροί διαπραγματευτές κι ακολουθούν ένα αυστηρό πρωτόκολλο στις επίσημες συναντήσεις για το πού θα κάτσεις, πώς θα μιλήσεις και με ποιον. Όταν κλείνει μια συμφωνία, πρέπει να χαιρετήσεις έναν έναν τους παρευρισκομένους από την άλλη πλευρά και να πιεις με τον καθένα ξεχωριστά, μονορούφι, ένα ποτό που μοιάζει με τη δική μας ρακή. Απίστευτη εμπειρία...
ΣΑΝΓΚΑΗ INSIDER’S INFO
Πού θα μείνετε
Grand Hyatt Shanghai: (88 Century Blv, +862150491234, www.shanghai.
hyatt.com) Το ψηλότερο ξενοδοχείο στον κόσμο, στο Jin Mao Tower. Πεντακόσια πενήντα πέντε δωμάτια και σουίτες με deluxe παροχές – spa, personal training στο γυμναστήριο κι εσωτερική πισίνα. Ζητήστε δωμάτιο με θέα στο ποτάμι.
The Westin Bund Center: (Bund Center, 88 Henan Central Road, +862163351888) Δύο πύργοι με 570 δωμάτια και σουίτες του με art deco διακόσμηση. Όλοι οι χώροι έχουν προνομιακή θέα. Προσφέρονται κατόπιν συνεννόησης και κάποιες εξατομικευμένες υπηρεσίες, όπως προσωπικός μπάτλερ.
Jia: (931 West Nanjing Road, +862162179000, www.jiashanghai.com) Boutique hotel σ’ ένα αναπαλαιωμένο κτίριο του ’20, σε θέση-κλειδί για εξορμήσεις στην πόλη. Super hip, με 55 μοντέρνα δωμάτια με έπιπλα των Knoll and Hans Wegner.
Mansion Hotel: (82 Xin Le Road, +862154039888) Στεγάζεται σε κτίριο σχεδιασμένο από τον LaFayette το ’32 και είναι άψογα διατηρημένο. Από τα ωραιότερα boutique hotels της πόλης, με επιβλητική διακόσμηση κι ένα gourmet κινέζικο εστιατόριο.
M Suites: (88 Yi Chang Rd, +862151558399) Παλιό ζυθοποιείο που έγινε boutique hotel, διατηρώντας εξωτερικά το art deco στιλ κι εσωτερικά τις μίνιμαλ διακοσμητικές γραμμές στους κοινόχρηστους χώρους και τα 24 δωμάτιά του.
Πού θα φάτε
M on the Bund: (20 Guangdong Rd, +862163509988, www.m-onthebund.com) To καλύτερο εστιατόριο της πόλης: γευστικό fusion, προσεγμένο περιβάλλον και απίστευτη θέα στην πόλη από τον 7ο όροφο.
Yongfoo Elite: (200 Yongfu Road, +862154662727, www.yongfooelite.com) Γευστικές προτάσεις από την κουζίνα της παλιάς Σανγκάης και ειδική αίθουσα για τσάι. Βρίσκεται στη γαλλική συνοικία και η διακόσμησή του παραπέμπει στην ατμόσφαιρα του ’30.
Shintori: (803 Julu Road, +862154045252) Θα εντυπωσιάσει τους φίλους του μινιμαλισμού και της γιαπωνέζικης κουζίνας. Στην καρδιά της γαλλικής συνοικίας, απολαμβάνεις υπό τους ήχους lounge μουσικής ψημένο σε γρανιτένιες πλάκες κρέας, απίθανο wasabi, πράσινο τσάι και κλασικό tiramisu.
Sens & Bund: (Bund 181, Zhongshan East Yi Road, +862163239898, www.resto18.com) Από τα καλύτερα εστιατόρια της Σανγκάης, με fusion κουζίνα που επιμελούνται δύο Γάλλοι σεφ.
Ye Shanghai: (338 South Huangpi Road, +862163112323, www.elite-concepts.com/yeshanghai) Στην καρδιά της παλιάς πόλης, σ’ ένα ατμοσφαιρικό περιβάλλον διακοσμημένο με αντίκες, προτείνει μια σειρά από γευστικά πιάτα που απεικονίζουν τη γευστική παράδοση της Σανγκάης.
The Chinoise Story - Jin Lu: (59 Ming Mao South Street, +862164451717) Στο μοντέρνας διακόσμησης εστιατόριο του ξενοδοχείου «Jing Jiang», οι σεφ «παίζουν» με τα υλικά και τις παραδοσιακές κινέζικες συνταγές, με αποτέλεσμα γεύσεις που χαϊδεύουν γλυκά τον ουρανίσκο.
NightlifeCloud 9: (Jin Mao Tower, 88 Century Blv, +862150491234) Mοναδική θέα σε όλη τη Σανγκάη από τον 87o όροφο του «Hyatt Hotel». Η απόλαυση ενός καλού κοκτέιλ στο πιο πολυσύχναστο bar της πόλης σε βάζει σε άλλη διάσταση.
The Face: (Rui Jin Hotel, 118 Ruijin Er lu, +862164664328) Super αίσθηση στο κοσμοπολίτικο μπαρ, που στεγάζεται σε μια πολυτελή αποικιακή έπαυλη, διακοσμημένη με Βούδες και ινδονησιακά έπιπλα.
Lounge 18: (18 Zhongshan Dong Yi Lu, +862163238399, www.bund18.com) Στην περιοχή του Bund, ατμοσφαιρικό και cozy, ανεβάζει τα ντεσιμπέλ καθώς και τη διάθεση για χορό υπό τους ήχους της electronica.
