Φωλιασμένα στις πλαγιές του πιο διάσημου βουνού αλλά επαρκώς αποστασιοποιημένα από τις κοσμικότητες, τα αλπικά χωριά του Παρνασσού δεν κερδίζουν μόνο τους λάτρεις του σκι. Με μαστοριά και αυθεντικότητα "μεγάλου υψόμετρου" αναδεικνύουν την ξεχωριστή παράδοση και τις ορεσίβιες γεύσεις σε όσους αναζητούν καθαρές εμπειρίες. Σαν το φρέσκο απάτητο χιόνι.
Χρειάζονται κάτι περισσότερο από δυόμισι ώρες από την Αθήνα για να φτάσει κάποιος στο αδιαμφισβήτητα πιο δημοφιλές χειμερινό θέρετρο της Ελλάδας. Αρχάριοι και δεινοί σκιέρ δίνουν ραντεβού στον ελατοσκέπαστο Παρνασσό κυρίως κάθε σαββατοκύριακο για να ευχαριστηθούν το άφθονο χιόνι. Και πόσο απολαυστικό είναι το ολόφρεσκο χιόνι, όταν το απολαμβάνεις στο… φυσικό του τοπίο και χωρίς ταλαιπωρία! Ειδικά όταν είσαι ο πρώτος που το πατάει, νιώθοντας αυτήν την αίσθηση παιδικής χαράς και ελευθερίας. Αυτό το αίσθημα σε κατακλύζει όταν ανεβαίνεις τον επαρχιακό δρόμο Λίλαιας-Επταλόφου και παρατηρείς το χιόνι να βαραίνει τα κλαδιά των ελάτων, καθώς στο βάθος φαίνεται ένα αλπικό σκηνικό βγαλμένο από ταινία του Γουές Άντερσον. Ας ξεκινήσουμε μια περιήγηση στα ανέγγιχτα χωριά του Παρνασσού, πατώντας στο καθαρό χιόνι με ασφάλεια και αποφεύγοντας τον επικίνδυνο και γλιστερό πάγο – και τις tourist traps.
Αγόριανη: Με δύο ονόματα και μία αγκαλιά
Η κατάλευκη πλαγιά του βουνού αγκαλιάζει το χωριό σχεδόν σαν να το προστατεύει από τις τουριστικές ορδές και από το εντυπωσιακό βάραθρο Επτάστομο, τον νοτιότερο παγετώνα στην Ευρώπη που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 13 χιλιομέτρων. Ο Επτάλοφος, ευρύτερα γνωστός και ως Αγόριανη, έχει μπερδέψει πολλούς επισκέπτες που έψαχναν την Αγόριανη στον Δομοκό ή και στην Κόρινθο! Ωστόσο, ποιος μπορεί να παρεξηγηθεί με ένα καταπράσινο ή και κατάλευκο χωριό με χαρακτηριστική ηρεμία και ανόθευτη φιλοξενία με μόλις 7 καταλύματα;
Στο κέντρο του δεσπόζει η ινσταγκραμική γέφυρα με το όνομα του χωριού γραμμένο πάνω της, ενώ αν ακολουθήσεις το πετρόχτιστο μονοπάτι, σε οδηγεί στον ύψους 20 μέτρων καταρράκτη. Αξίζει να κάνεις πεζοπορία μέχρι το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας και να χαθείς (λίγο) μέσα στο κατάλευκο αλπικό τοπίο όπου το μόνο που ξεχωρίζει είναι τα τεράστια έλατα. Επιστροφή στο χωριό με τα πετρόχτιστα σπιτάκια και τις καμινάδες που καπνίζουν και ένα πέρασμα από το "Μαγαζάκι της Αγόριανης" (6976638319) για ντόπιο μέλι έλατου, χυλοπίτες, τραχανά και γλυκά του κουταλιού.
Σπιτικές γεύσεις, αυστηρά τοπικές και εποχικές, με τζαζ υπόκρουση σερβίρει ο Θανάσης Μαυροδήμος στον ομώνυμο ξενώνα-ταβέρνα. Ο οικοδεσπότης προσπαθεί με πάθος και μεράκι να κάνει πράξη το concept "from farm to table", επιλέγοντας προϊόντα αυστηρά σε ακτίνα 25 χιλιομέτρων. Μελωμένο κοκκινιστό τραγί με χοντρό μακαρόνι και βαθιάς νοστιμιάς σιγομαγειρεμένο αγριογούρουνο στηρίζουν τις πληθωρικές ορεσίβιες γεύσεις και παράλληλα τις επικαιροποιούν. Ο ίδιος μαζί με τη μητέρα του ετοιμάζουν το 100% χειροποίητο πρωινό στον "Ξενώνα Μαυροδήμος" (2234061289) με μια διαφορετική πίτα κάθε ημέρα και ζυμωτό ψωμί που σχεδόν αχνίζει. Διοργανώνονται επίσης βιωματικές δραστηριότητες, όπως μαγειρέματα, συλλογή βοτάνων και πεζοπορίες.
Στη φιλόξενη σάλα της ταβέρνας "Ο Σταύρος" (2234061305) με το μεγάλο τζάκι θα δοκιμάσεις μερακλίδικα ψητά της ώρας αλλά και χωριάτικο τραγανό τηγανόψωμο. Mε θέα στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού, το κουκλίστικο "café bistro Aelia" (2234061450) συνδυάζει γαλλική φινέτσα με βουνίσια παράδοση. Στο brunch αξιώσεων ξεχωρίζουν το δικής τους έμπνευσης grilled cheese Parnassos με προζυμένιο χειροποίητο ψωμί. Το βράδυ οι τόνοι και η θερμοκρασία ανεβαίνουν με ζεστό αρωματικό κρασί και ψαγμένα κοκτέιλ.
Πολύδροσος: Περιήγηση και οινογνωσία
Στις βορειοανατολικές παρυφές του Παρνασσού συναντάμε την Πολύδροσο (ή Σουβάλα για τους παλιότερους), ένα low profile χωριό που ενδείκνυται για πεζοπορίες και οινοτουρισμό. Ιδανικά, όχι ταυτόχρονα! Αρχικά μπορείς να περπατήσεις μέχρι το Οινοποιείο Αργυρίου (2234029616) για να κάνεις wine tasting στο ατμοσφαιρικό κελάρι και να ανακαλύψεις τις ενδιαφέρουσες ετικέτες, ανάμεσά τους και την ντόπια ποικιλία Μαυρούδι, που κινδύνευε να εξαφανιστεί και την αναβίωσε ο πατέρας της οικογένειας. Κοντά στο οινοποιείο διαθέτουν και έναν παραδοσιακό ξενώνα, ενώ σύντομα θα πραγματοποιούνται περιηγήσεις και στο ίδιο το οινοποιείο. Με ένα μπουκάλι Tango (ροζέ από 100% Μαυρούδι) στο ένα χέρι και ένα μπουκάλι αρωματική Μαλαγουζιά στο άλλο διέσχισε λίγα μέτρα μέχρι το παραδοσιακό πρατήριο τυροκομικών προϊόντων Τυρόβολη (2234051261). Παράγουν από ντόπιο γάλα γραβιέρα, φέτα, αλλά και ένα μη συμβατικό γιαούρτι τόσο πυκνής υφής, που θυμίζει λαχταριστή μους τυριού.
Όταν έρθει η ώρα για βόλτες, ακολουθήσε την "αγροτική" διαδρομή για το βυζαντινό μνημείο της Αγίας Ελεούσας και την ονειρική τοποθεσία απ’ όπου αναβλύζουν οι πηγές του βοιωτικού Κηφισού. Η τοποθεσία θα σε αποζημιώσει με τη φυσική της ομορφιά, αφού είναι πνιγμένη στα πλατάνια και προσφέρει απρόσκοπτη θέα στην Πολύδροσο. Εκεί θα δεις τα ερείπια του βυζαντινού ναού της Παλιοπαναγιάς, το καλύτερα διατηρημένο παλαιοχριστιανικό μνημείο της Φωκίδας, που θυμίζει μικρή εκδοχή του Stonehenge.
Ύστερα από μια καλή πεζοπορία, νομοτελειακά ακολουθεί φαγοπότι. Sui generis και ανατρεπτικό, το art restaurant "Κατώι" (6972514055) μπλέκει τέχνη και πειραγμένες γεύσεις, διατηρώντας το όνομα που είχε ο χώρος ως μαγειρείο πριν από 40 χρόνια. Ο Χρήστος Βαλάσκας και ο αεικίνητος Βασίλης μεταμόρφωσαν το παλιό κατώι σε έναν ιδιοσυγκρασιακό πολυχώρο που φιλοξενεί από εκθέσεις ζωγραφικής μέχρι παρουσιάσεις βιβλίων. Πάνω απ’ όλα, όμως, υποδέχονται με μεγάλη ζεστασιά τους επισκέπτες και τους προτείνουν σοφιστικέ πιάτα, ασυνήθιστα στην ορεσίβια κουζίνα αλλά άκρως λαχταριστά. Τι δουλειά έχει πάνω στα βουνά ένα φινετσάτο ραβιόλι γεμιστό με ρικότα και σπανάκι, όπως και μια άψογα ψημένη πάπια με μέλι και πορτοκάλι συνοδεία αέρινου πουρέ κάστανο; Αξίζει να μάθετε!
Τιθορέα: Από την προβατίνα στο σελιλόιντ
Απόλυτη ησυχία, noir ατμόσφαιρα και μια συγκλονιστική θέα στο φαράγγι του Κάχαλα. Η κινηματογραφική ομορφιά της Τιθορέας πιθανότατα ενέπνευσε τη μετέπειτα σπουδαία καριέρα του Φιλοποίμενος Φίνου της Φίνος Φιλμ, που έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στο μαγευτικό χωριό. Σκαρφαλωμένη στη σκιά ενός επιβλητικού βράχου, η Τιθορέα ή Βελίτσα κρύβει μέσα στο φαράγγι τη "μαύρη τρούπα του Παρνασσού", όπως λένε τη σπηλιά που υπήρξε το απόρθητο σπίτι-καταφύγιο του οπλαρχηγού Οδυσσέα Ανδρούτσου. Η διαδρομή μέχρι εκεί διαρκεί περίπου 2 ώρες και στο τέλος του μονοπατιού υπάρχουν σιδερένιες σκάλες τοποθετημένες κάθετα στο βράχο, που οδηγούν στο άνοιγμα της σπηλιάς, αλλά απαιτούν γνώσεις ορειβασίας. Εξίσου ενδιαφέρον και ευκολότερο μονοπάτι είναι αυτό που οδηγεί στο πανέμορφο Αισθητικό Δάσος, πνιγμένο στα πεύκα και τα έλατα.
Κλασικό σημείο για φωτογράφιση το μεγάλο μπαλκόνι στην πλατεία Οδυσσέα Ανδρούτσου με το άγαλμα του ήρωα και τη μοναδική θέα στην καλντέρα και τον καταρράκτη. Ακολουθώντας τα στριφογυριστά πετρόχτιστα σοκάκια θα οδηγηθείς στη μεγάλη σινεφιλική πλατεία, όπου κυριαρχεί ένας θεόρατος αιωνόβιος πλάτανος και τα άδεια –τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του χειμώνα– τραπεζάκια του καφενείου "Ωραία Τιθορέα".
Λίγα μέτρα πιο μακριά, την προσοχή σου θα τραβήξει μια μαλλιαρή ταμπέλα που απεικονίζει ένα πρόβατο και γράφει "Λαγιαρνί" (2107101622). Από τον Ιούνιο του 2021, μια παρέα νέων ανήσυχων ανθρώπων δημιούργησε ένα προβατοφαγείο που σερβίρει μόνο ντόπιο κρέας προβατίνας σε διάφορες παραλλαγές. Από κοντοσούβλι ζυγούρι σερβιρισμένο στη λαδόκολλα μέχρι burger προβατίνας με σπιτική μαγιονέζα, το "Λαγιαρνί" απευθύνεται σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που τους "μυρίζει" το πρόβατο. Μεγάλο ατού ο αυτοσαρκαστικός χώρος όπου σου κλείνει το μάτι, μαζί με τα πρόβατα που σε κοιτούν από τα βαριά χρυσά κάδρα που κοσμούν τους πέτρινους τοίχους.
Πού να μείνεις
Αγόριανη
Ξενώνας Μαυροδήμος (2234061289) Σπιτική θαλπωρή, εξαιρετική θέα στο βουνό και φιλοξενία με προσωπικό χαρακτήρα. Διοργανώνει διάφορες φυσιολατρικές δραστηριότητες.
Το Μπαλκόνι της Αγόριανης (2234061127) Ζεστά άνετα δωμάτια, φιλόξενη ατμόσφαιρα και cozy σάλα για πρωινό ή φαγητό μπροστά στο μεγάλο τζάκι.
Teresa Country Lodge (6946060381) Ξεχωρίζει για την προνομιακή τοποθεσία του μέσα στα έλατα και τα τζάκια σε όλες τις κομψά διακοσμημένες σουίτες.
Πολύδροσος
Ξενώνας Αργυρίου (2234051667) Η οινογνωσία συνδυάζεται με τη φιλοξενία, με έξι πανέμορφα δωμάτια να υπόσχονται χαλάρωση, ενώ οι οικοδεσπότες μοιράζονται την αγάπη τους για το κρασί.
Βίλα Μυλωνάς (6936725369) Κρατώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, μια πολυτελής κατοικία με τεράστιο κήπο προσφέρει 5 περιποιημένα υπνοδωμάτια.
Naiades Village (6978440807) Πολυτελείς πετρόχτιστες κατοικίες κυριολεκτικά µέσα στη φύση, που ξεχωρίζουν για τα χαρούμενα χρώματα και τις διακοσμητικές πινελιές τους.
