Γνωστός μας από τον «Λευκό Θεό», ο Ούγγρος σκηνοθέτης της πρωτότυπης κοινωνικής αλληγορίας «Το Φεγγάρι του Δία» μιλάει για το πώς ένα πολιτικό και ανθρώπινο δράμα μπορεί να γίνει σκεπτόμενη ταινία φαντασίας.
Συμφωνείτε πως η Ουγγαρία είναι από τις χώρες που αντιμετώπισαν το προσφυγικό θέμα, τουλάχιστον σε επίσημο επίπεδο, με το χειρότερο τρόπο;
Φυσικά, και ήμουν εκεί όταν συνέβησαν όλα αυτά, τα οποία μου έδωσαν το κίνητρο να κάνω μια ταινία για τη συγκεκριμένη πραγματικότητα. Παρακολουθούσα έκπληκτος τις κυβερνητικές αντιδράσεις αλλά και άλλες, μεμονωμένες, σκεπτόμενος ότι οφείλουμε να παραμείνουμε άνθρωποι και σώφρονες Ευρωπαίοι. Αυτό μαζί με την εντύπωση που μου είχε κάνει όταν ήμουν μικρός ένα βιβλίο του Αλεξάντερ Μπελάγεφ, όπου ένα μικρό αγόρι μπορεί να πετάξει, διαμόρφωσαν τη βασική ιδέα της ταινίας: ένας πρόσφυγας που πυροβολείται από τους συνοριοφύλακες και, αντί να πέσει νεκρός, αποκτά υπερφυσικές δυνάμεις.
Έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, με έναν τολμηρό συνδυασμό κοινωνικού δράματος και περιπέτειας φαντασίας. Διότι υπάρχουν και πολλές θεαματικές σκηνές στην ταινία, όπως αυτή της καταδίωξης.
Όπως και στον «Λευκό Θεό», δεν ήθελα να κάνω ένα τυπικό πολιτικοκοινωνικό δράμα και να ακολουθήσω το σκηνοθετικό στιλιζάρισμα το οποίο έχουν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές ταινίες του είδους. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή φοβήθηκα λίγο όσον αφορά την τολμηρότητα του εγχειρήματος, αλλά πείστηκα πως άξιζε να δοκιμάσω κάτι κινηματογραφικά ριψοκίνδυνο. κάτι που θίγει επείγοντα προβλήματα της πραγματικότητας, αλλά έχει στοιχεία φαντασίας και μια αλληγορική διάσταση.
Αυτή η διάσταση είναι έντονα χριστιανική...
Με ενδιαφέρει πολύ το θέμα της πίστης, της προσωπικής, της συλλογικής, αλλά ακόμη και αυτής που ασπαζόμαστε ως θεατές όταν παρακολουθούμε μια ταινία. Κατά πόσον είμαστε διατεθειμένοι να πιστέψουμε πως αυτά τα οποία εξελίσσονται στην οθόνη είναι αληθινά; Χρησιμοποίησα κάποια χριστιανικά σύμβολα όπως η μορφή του πρόσφυγα/αγγέλου ή η έννοια του θαύματος, απέναντι στην οποία καλούνται να πάρουν θέση οι γύρω από τον Άριαν, τον Σύρο πρόσφυγα, για να μιλήσω αλληγορικά. Ακόμη και ο χαρακτήρας του γιατρού, ένας κυνικός και συμφεροντολόγος ορθολογιστής, που του δίνεται η ευκαιρία να ξαναβρεί την ανθρωπιά και τη χαμένη του πίστη, μοιάζει με φιγούρα βγαλμένη από θρησκευτική παραβολή. Αυτό που δεν ήθελα όμως είναι να δώσω σαφείς κι εύκολες απαντήσεις, μια κι εγώ ο ίδιος έχω πολλές αμφιβολίες κι ελάχιστες βεβαιότητες.
Πιστεύετε ότι μια ταινία όπως το «Φεγγάρι του Δία» μπορεί να βοηθήσει να αλλάξει αυτή η προβληματική, αν όχι ζοφερή, σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα;
Δεν είμαι απαισιόδοξος. Η κρίση είναι γύρω μας και μας δίνει ερεθίσματα για να σκεφτούμε λίγο πιο σοβαρά. Λίγο πιο βαθιά. Να αναλύσουμε τι συνέβη, να κάνουμε αυτοκριτική και φυσικά να δράσουμε. Όχι μόνο να αγανακτούμε. Και μια ταινία οφείλει μεν να είναι πρωτίστως ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό δίωρο, να προσφέρει συγκίνηση και απόλαυση, μπορεί όμως ταυτόχρονα να γεννά συζητήσεις και να προτείνει καινούργιες ιδέες, αλλάζοντας έστω και κάτι μικρό, μα κρίσιμο κι ευαίσθητο, σε κάποιον θεατή.
Περισσότερες πληροφορίες
Το Φεγγάρι του Δία
Ένας Σύρος πρόσφυγας προσπαθεί να περάσει από τη Σερβία στην Ουγγαρία. Δέχεται τα πυρά ενός συνοριοφύλακα και, αντί να πέσει νεκρός, αποκτά την ικανότητα να πετά.
