Το ελληνικό σινεμά μπαίνει με το δεξί στη φετινή σεζόν, με την καινούργια ταινία του Πάνου Κούτρα «Xenia» να αποτελεί το ιδανικό ξεκίνημα. Διαβάστε όσα θέλετε να μάθετε για το παραμυθένιο road movie ενηλικίωσης που εντυπωσίασε στις περασμένες Κάνες αλλά και για τις υπόλοιπες ελληνικές ταινίες της χρονιάς.
Μάλλον κανείς δεν ξέρει πώς προέκυψε η ελληνική κινηματογραφική έκρηξη το 2009. Ποια ήταν δηλαδή η ακριβής διαδικασία για να οδηγηθούμε στο σύγχρονο big bang του εγχώριου σινεμά, όπου οι διακρίσεις σε μεγάλα φεστιβάλ έγιναν από εξαίρεση συνήθεια και ξαφνικά το βλέμμα της διεθνούς κινηματογραφίας στράφηκε στη νοτιότερη άκρη των Βαλκανίων. Ακόμη κι εγώ, που έζησα πριν από μια πενταετία αυτήν την κινηματογραφικά οργασμική φάση από «μέσα», συγκρατώ περισσότερο το κλίμα εκείνων των ημερών με φωτογραφικά ενσταντανέ παρά μια ολοκληρωμένη και πλήρως διασαφηνισμένη ανάμνηση. Για παράδειγμα, το σοκ που μεταφράστηκε ασυνείδητα σε σωματική ακινησία όταν τελείωσε η δημοσιογραφική του «Κυνόδοντα» στο Ιντεάλ, η γεμάτη καπνό αίθουσα της Έλλης που είχε καταληφθεί για μία εβδομάδα από τους Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη και το αντι-φεστιβάλ τους, μια ωριαία και βάλε ηλεκτρισμένη συνέντευξη με τον Πάνο Κούτρα στο «Floral» για τη μεταλλαγμένη τραγωδία του «Στρέλλα»...
Παρότι ενεργό μέλος της εγχώριας σκηνής ήδη μία δεκαετία νωρίτερα, ο Κούτρας υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές της πρόσφατης άνοιξης του ελληνικού σινεμά και κατά κάποιον τρόπο υπεύθυνος γι’ αυτήν. Ο Έλληνας σκηνοθέτης, που σπούδασε στο Λονδίνο κι έζησε για χρόνια στο Παρίσι, έφερε με τον επαναπατρισμό του ένα φρέσκο κινηματογραφικό αέρα. Στα τέλη των ’90s, μαζί με τον επίσης πολυταξιδεμένο Κωνσταντίνο Γιάνναρη έδωσαν στο ελληνικό σινεμά τη δημιουργική ελευθερία που έλειπε όσο τίποτε άλλο από τις βαριές και σοβαροφανείς εγχώριες ταινίες. Από την καλτ «Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά» και τη νεοελληνική εξτραβαγκάντζα της «Αληθινής Ζωής» μέχρι το ανορθόδοξο ερωτικό δράμα «Στρέλλα», ο Πάνος Κούτρας παραμένει αταξινόμητος, εμφαντικός, θαρραλέος και ανεπιτήδευτα δεξιοτέχνης. Ένας σκηνοθέτης που στοχεύει με τη φουριόζα κάμερά του την Ελλάδα της κυνηγημένης διαφορετικότητας. Το καινούργιο του φιλμ «Xenia» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 2/10, αποτελώντας το ιδανικό ξεκίνημα για μια πλούσια σεζόν ελληνικού σινεμά.
«Xenia»: Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Κρουαζέτ
Η επιλογή της τελευταίας ταινίας του Πάνου Κούτρα στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Κανών κάθε άλλο παρά έκπληξη μπορεί να χαρακτηριστεί. Ο Έλληνας σκηνοθέτης έμεινε εκτός Κανών το 2004 με την «Αληθινή Ζωή» μόνο για μία ψήφο, ενώ η «Στρέλλα» όχι απλώς κατάφερε να εξασφαλίσει διανομή στη Γαλλία, αλλά έκανε και μια συμπαθέστατη πορεία στο box office. Η ανταπόκριση κριτικών και κοινού στην προβολή του «Xenia» στην Κρουαζέτ τον περασμένο Μάιο ξεπέρασε όμως κάθε προσδοκία. Το standing oviation που ακολούθησε το συγκινητικό φινάλε της ταινίας ήταν η καλύτερη ανταμοιβή για τον Πάνο Κούτρα και την επίπονη κινηματογραφική του προσπάθεια, που πέρασε από σαράντα κύματα για να ολοκληρωθεί στην Ελλάδα της κρίσης.
Το να περιγράψεις το «Xenia» σε μια αράδα είναι μία από τις δυσεπίλυτες κινηματογραφικές σπαζοκεφαλιές. Η ταινία ισορροπεί ανάμεσα σε μια ταξιδιάρικη ιστορία ενηλικίωσης και στην τραχύτητα ενός μεταναστευτικού δράματος, συνδυάζοντας στοιχεία road movie, τρομακτικού αλά «Νύχτα του Κυνηγού» παραμυθιού, queer αισθητικής και αλμοδοβαρικού αυτοσαρκασμού. Όλα αυτά που κάνουν δηλαδή το σινεμά του Κούτρα ξεχωριστά ελκυστικό. Πρωταγωνιστές είναι ο Ντάνι και ο Όντι, δύο αδέρφια αλβανικής καταγωγής που μετά το θάνατο της μητέρας τους ξεκινούν ένα περιπετειώδες ταξίδι προς τη Θεσσαλονίκη θέλοντας να βρουν τον Έλληνα πατέρα τους και να αποκτήσουν την πολυπόθητη υπηκοότητα που τους στερεί η νομοθεσία.
Στο δρόμο τους θα βρεθούν μια σειρά από προκλήσεις κι εμπόδια αλλά και κάποιοι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να τους βοηθήσουν. Εξάλλου, το σινεμά του Κούτρα είναι κατά έναν περίεργο τρόπο βαθιά ουμανιστικό και γλυκόπικρα αισιόδοξο. Έτσι, και το «Xenia» φέρνει τους εξαιρετικούς –μέχρι σήμερα άγνωστους– πρωταγωνιστές του Κώστα Νικούλι και Νίκο Γκέλια σε πρώτο πλάνο και χτίζει ολόκληρη την αφήγηση της ταινίας πάνω τους. Δύο αδέρφια που θα δοκιμαστούν στην άγρια πλευρά της μνημονιακής Αθήνας, θα μπλέξουν σε περιπέτειες στην επαρχιώτικη Ελλάδα και θα καταλήξουν στη Θεσσαλονίκη ψάχνοντας για την πολυπόθητη λύτρωση.
Η σεζόν ξεκινά με...
«Έκρηξη» Χορταστική και πολυσυλλεκτική είναι η φετινή σεζόν για το ελληνικό σινεμά. Το βραβευμένο στην Μπερλινάλε «Στο Σπίτι» του Αθανάσιου Καρανικόλα, με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Καλλιμάνη, κυκλοφορεί αυτήν την εβδομάδα στις αίθουσες παρουσιάζοντας τη μεσοαστική ελληνική πραγματικότητα μέσα από τα μάτια μιας Γεωργιανής οικιακής βοηθού η οποία ξαφνικά αρρωσταίνει. Μέσα στον Νοέμβριο θα δούμε το εκρηκτικό –γένους θηλυκού– δράμα του Σύλλα Τζουμέρκα «Έκρηξη» με πρωταγωνίστρια την Αγγελική Παπούλια («Κυνόδοντας»). «Νορβηγία» λέγεται η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Γιάννη Βεσλεμέ που δεν εκτυλίσσεται στον ευρωπαϊκό Βορρά, αλλά σε μια εναλλακτική Αθήνα του 1984 γεμάτη βαμπίρ, αλκοόλ και ντίσκο μελωδίες. Στη σκοτεινή πλευρά της πρωτεύουσας μας ταξιδεύει και ο Νίκος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος επιστρέφει ύστερα από απουσία αρκετών χρόνων με το αθηναϊκό νουάρ «Οι Αισθηματίες» και αφηγείται μια ιστορία με καθωσπρέπει αστούς, αρχαιοκάπηλους και νεκροφόρες…
Η Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη («Attenberg») ξανοίγεται με το «Chevalier» στον Σαρωνικό, για να εγκλωβίσει στα περιορισμένα τετραγωνικά ενός σκάφους έξι γνωστούς Έλληνες ηθοποιούς, τους Βαγγέλη Μουρίκη, Γιώργο Πυρπασόπουλο, Μάκη Παπαδημητρίου, Γιώργο Κέντρο, Πάνο Κορώνη και Σάκη Ρουβά. Πέρασαν κιόλας έξι χρόνια από το εντυπωσιακό ντεμπούτο του Αλέξη Αλεξίου «Ιστορία 52», με τον Έλληνα στιλίστα να παρουσιάζει τώρα την καινούργια του ταινία «Τετάρτη 4:45», μια νουάρ περιήγηση στην Αθήνα της κρίσης με πρωταγωνιστή τον Στέλιο, έναν μικρομεσαίο ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου.
Ο Αργύρης Παπαδημητρόπουλος επιλέγει, από την άλλη, να απομακρυνθεί μετά το «Wasted Youth» από την αθηναϊκή μητρόπολη ταξιδεύοντας στην Αντίπαρο με το «Suntan», ένα φιλμ που μπερδεύει την κρίση του μεσήλικου Κωστή (τον ερμηνεύει ο Μάκης Παπαδημητρίου) με το μεθυστικό αιγαιοπελαγίτικο σκηνικό. Η Μαργαρίτα Μαντά («Χρυσόσκονη») επιστρέφει με το ιδιότυπο ερωτικό δράμα «Για Πάντα», την ίδια στιγμή που ο ακούραστος Νίκος Παναγιωτόπουλος («Aυτή η Νύχτα Μένει», «Delivery») είναι και πάλι συνεπής στο ετήσιο ραντεβού του με το ελληνικό κοινό σκηνοθετώντας την κωμωδία μυστηρίου «Η Κόρη του Ρέμπραντ».
Η φετινή σεζόν περιλαμβάνει ακόμη το νέο πολυεπίπεδο δράμα του Πάνου Καρκανεβάτου («Καλά Κρυμμένα Μυστικά, Αθανασία») «Όχθες», ενώ ο Χρήστος Βούπουρας («Μιρουπάφσιμ») παρουσιάζει τους «Επτά Θυμούς» με πρωταγωνιστή τον αρχαιολόγο Πέτρο και άλλους έξι διαφορετικούς χαρακτήρες, οι οποίοι συνθέτουν το μωσαϊκό της σύγχρονης Ελλάδας. Η Ελισάβετ Χρονοπούλου («Αννίβας προ των Πυλών», «Ένα Τραγούδι δεν Φτάνει») παρουσιάζει τη «Μικρή Άρκτο», μια «ανάποδη» ερωτική ιστορία, ενώ το «Στο Λύκο» (συμμετοχή στην περσινή Μπερλινάλε) των Αράν Χιους και Χριστίνας Κουτσοσπύρου θα μας μεταφέρει στην ορεινή Ναυπακτία για να μας αποκαλύψει την άλλη πλευρά μιας χώρας δύο ταχυτήτων. Στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας προβλήθηκαν ήδη η διασκευασμένη από τον Πέτρο Σεβαστίκογλου τραγωδία «Electra» και το θηλυκό μανιφέστο του Νίκου Κορνήλιου «Μητριαρχία», τα οποία πιθανότατα θα δούμε στις αίθουσες το φετινό χειμώνα.
Όσο για το πιο εμπορικό κομμάτι της παραγωγής, ο Νίκος Ζαπατίνας («Ηλίας του 16ου», «Φιλί της Ζωής») σκηνοθετεί την κωμωδία «Στα Καλά Καθούμενα», όπου θα δούμε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, τη Ζέτα Μακρυπούλια και την Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους. Ο Θοδωρής Αθερίδης διασκευάζει στην οθόνη το πρώτο του θεατρικό «Από Έρωτα» και η ελληνο-φινλανδική «Περιπέτεια στο Αιγαίο» υπόσχεται σασπένς και πάθη με φόντο το νησί της Κω.
Ο Βασίλης Μυριανθόπουλος μεταφέρει στο σινεμά τη θεότρελη θεατρική κωμωδία «Απόψε Τρώμε στης Ιοκάστης» με πρωταγωνιστές τους Ρένια Λουιζίδου, Τάκη Σπυριδάκη, Παύλο Ορκόπουλο, Λεωνίδα Καλφαγιάννη και Κλέλια Ρένεση. Μια σύγχρονη εκδοχή των αγαπημένων «Γαμπρών της Ευτυχίας» με κρητικό-κουζουλή διάθεση παρουσιάζει ο Στράτος Μαρκίδης με τους Χρύσα Ρώπα, Κώστα Αποστολάκη, Κώστα Ευριπιώτη και Γιάννη Τσιμιτσέλη να ξεχωρίζουν από το καστ. Επίσης, ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης επιστρέφει μετά την τεράστια εμπορική επιτυχία του «Αν…» με το δεύτερο φιλόδοξο κινηματογραφικό του βήμα, γράφοντας, σκηνοθετώντας και πρωταγωνιστώντας σε μια –άτιτλη ακόμη– πολυεθνική ερωτική ιστορία.
