Τον Φεβρουάριο του 1939 η Βαρκελώνη είχε μόλις πέσει στα χέρια των εθνικιστών του στρατηγού Φράνκο, ο οποίος προχωρούσε ακάθεκτος προς την περικυκλωμένη Μαδρίτη και το τέλος του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Μισό εκατομμύριο Δημοκρατικοί καταφεύγουν τότε κατά κύματα στη Γαλλία, όπου ως ανεπιθύμητοι, οι περισσότεροι περιορίζονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ανάμεσά τους κι ο Καταλανός Γιοζέπ, ταλαντούχος ζωγράφος, ο οποίος θα αφήσει πίσω του την έγκυο αρραβωνιαστικιά του. Στην αναζήτησή της θα τον βοηθήσει μυστικά ένας Γάλλος χωροφύλακας που θα τον συμπονέσει και θα προσπαθήσει να τον προστατεύσει από τη βίαιη συμπεριφορά των συναδέλφων του, ιστορία την οποία θα αρχίσει να αφηγείται, κατάκοιτος υπερήλικος πλέον, στον έφηβο εγγονό του.
Ο Γάλλος χωροφύλακας είναι φανταστικό πρόσωπο, ο Γιοζέπ (Μπαρτόλι) όμως ήταν ένας νεαρός πολιτικοποιημένος σκιτσογράφος, ενεργό μέλος του POUM, ο οποίος φυλακίστηκε σε γαλλικά στρατόπεδα, προτού δραπετεύσει και καταφύγει στο Μεξικό, ζήσει έναν παράφορο έρωτα με τη Φρίντα Κάλο και καταξιωθεί τελικά στη Νέα Υόρκη ως μοντέρνος ζωγράφος. Ο «συνάδελφός» του, γνωστός σκιτσογράφος της Le Monde Ορέλ (Ορελιέν Φρομάν), ξεκινά τη σκηνοθετική καριέρα του μεταφέροντας ελεύθερα την ιστορία του Ισπανού πολεμιστή και αρτίστα στη μεγάλη οθόνη. Σ’ αυτήν, το στενό κοστούμι του ιστορικού μελοδράματος συναντά την απελευθερωτική φόρμα του μοντέρνου, ενήλικου animation και ο αληθινός αγώνας μιας θαρραλέας επιβίωσης έναν διδακτικό μύθο για την πολιτική και ηθική ακεραιότητα.
Σκληρότητα και ευαισθησία συνυπάρχουν εδώ στην ίδια μονοκοντυλιά, με τον Ορέλ να υιοθετεί μια τολμηρή διηγηματική ελευθερία, να εκμεταλλεύεται όλες τις δυνατότητες του κινούμενου σκίτσου (ρεαλιστική, ονειρική, χιουμοριστική, αποστασιοποιητική, συγκινητική, αλληγορική) και μέσα από ένα ευφάνταστο ταξίδι μπροστά και πίσω στο χρόνο να κοιτά κατάματα την Ιστορία, ρίχνοντας φως στις σκοτεινότερες, λιγότερο ένδοξες γωνιές της. Η σύνδεσή τους με το παρόν είναι άμεση και αφυπνιστική, σε μια αγκαθωτή στην όψη μα τρυφερή στην καρδιά κινηματογραφική έκπληξη, η οποία επιλέχτηκε στο επίσημο πρόγραμμα του 73ου Φεστιβάλ Κανών, που δεν διεξήχθη τελικά, ενώ απέσπασε το βραβείο κοινού και σεναρίου στις 26ες Νύχτες Πρεμιέρας.
Γαλλία, Ισπανία. 2020. Διάρκεια: 71΄. Διανομή: CINOBO.
Περισσότερες πληροφορίες
Γιοσέπ
Τον Φεβρουάριο του 1939 και μετά την πτώση της Βαρκελώνης, εκατοντάδες χιλιάδες Ισπανοί Δημοκρατικοί καταφεύγουν στη Γαλλία. Ως ανεπιθύμητοι, οι περισσότεροι περιορίζονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ανάμεσά τους κι ο Καταλανός Γιοζέπ, ταλαντούχος ζωγράφος, ο οποίος θα αναπτύξει μια ριψοκίνδυνη φιλία με έναν Γάλλο χωροφύλακα.