Ο Κρίστι είναι ένας Ρουμάνος αστυνομικός, τον οποίο πρωτοσυναντήσαμε στην εμβληματική ταινία του Κορνέλιου Πορουμπόιου «Αστυνομία, Ταυτότητα» (2009), ένα βαθιά πολιτικό σινε-δοκίμιο πάνω στην εξουσία και τη γλώσσα. Ύστερα από μία δεκαετία ο σκηνοθέτης μας τον ξανασυστήνει, υπό τους ήχους του «Passenger» του Ίγκι Ποπ, στο πλοίο προς το Λα Γκομέρα των ισπανικών Κανάριων Νήσων.
Ο Κρίστι έχει φτάσει εκεί με μια ιδιότυπη κι ελάχιστα… νόμιμη αποστολή. Θα εκπαιδευτεί για να μάθει el silbo, την τοπική «γλώσσα» συνεννόησης μέσω σφυριγμάτων που χρησιμοποιούν εδώ και γενιές κάποιοι κάτοικοι του νησιού για να επικοινωνούν από απόσταση. Όταν πια μπορεί να σφυρίζει συνθηματικά, μεταφέροντας «αόρατα» για την αστυνομία μηνύματα, θα συμμετάσχει στην απόπειρα απελευθέρωσης από τη φυλακή ενός γκάνγκστερ που συνελήφθη στο Βουκουρέστι και είναι ο μόνος ο οποίος γνωρίζει πού είναι κρυμμένη η λεία από μια ληστεία 30 εκατ. ευρώ.
Αυτή η παράξενη σεναριακή ιδέα, εμπνευσμένη από μια εξίσου παράξενη κι ευρέως άγνωστη πραγματικότητα, κάνει τους «Σφυριχτές» να ηχούν μια –σχεδόν σουρεαλιστική– νότα υψηλότερα από μια straight αστυνομική περιπέτεια. Το γενναίο στοίχημα του Πορουμπόιου είναι να μείνει πιστός αφενός στους αφηγηματικούς κανόνες της τελευταίας και αφετέρου στο ντοκιμαντερίστικο στιλ του ρουμάνικου κοινωνικού ρεαλισμού. Έτσι διπρόσωποι χαρακτήρες, μοιραίες γυναίκες και καλοστημένες πλεκτάνες στήνουν ένα διασκεδαστικό παιχνίδι ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι αλλά και στις απολαυστικές κινηματογραφικές σταθερές του φιλμ νουάρ.
Το κυνικό χιούμορ και οι αποστασιοποιητικές πινελιές (η ιστορία χωρίζεται σε κεφάλαια με ξεχωριστό κεντρικό χαρακτήρα και διαφορετική χρωματική παλέτα) ενισχύουν την ειρωνικά λοξή προσέγγιση, χωρίς όμως όλες οι έξυπνες ιδέες να δένουν πάντα σφιχτά με την πλοκή. Κάπου κάτι περισσεύει, κάπου αλλού κάτι λείπει, το σύνολο όμως λειτουργεί ως κάτι ουσιαστικότερο (και πικρότερο) από μια sui generis χαριτωμενιά. Πίσω από τις διαδοχικές ανατροπές, η αίσθηση μιας συνολικής, βαθιάς –συστημικής και… οντολογικής– διαφθοράς πλημμυρίζει την οθόνη, όπως σε κάθε ρουμάνικο δράμα, όπως σε κάθε φιλμ νουάρ.
Ρουμανία, Γαλλία. 2019. Διάρκεια: 97΄. Διανομή: ΣΠΕΝΤΖΟΣ FILM.
Περισσότερες πληροφορίες
Οι Σφυριχτές
Ο Κρίστι, ένας διεφθαρμένος Ρουμάνος αστυνομικός, ταξιδεύει στις Κανάριους Νήσους και μαθαίνει την τοπική «γλώσσα» συνεννόησης μέσω σφυριγμάτων για να ελευθερώσει από τη φυλακή έναν γκάνγκστερ που συνελήφθη στο Βουκουρέστι. Ο τελευταίος είναι ο μόνος ο οποίος γνωρίζει πού είναι κρυμμένη η λεία από μια ληστεία 30 εκατ. ευρώ.