Και φέτος δυναμικά στην εικαστική τους πρόταση, τα Αισχύλεια μας ιντριγκάρουν με μια συνάντηση-τελετουργία ανάμεσα σε μια εμβληματική μορφή της arte povera και μια ανήσυχη παρουσία της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Να τι μας ετοιμάζουν από τις 30/8 ο Μικελάντζελο Πιστολέτο και η Μαίρη Ζυγούρη.
Εκείνος βραβευμένος στην Μπιενάλε Βενετίας, στα ογδόντα ένα του χρόνια δεν σταματά να δηλώνει δημιουργικό «παρών» και να προωθεί τις συνεργασίες με επίκεντρο την κοινωνική αλλαγή μέσα από το ερευνητικό του κέντρο Cittadelarte. Εκείνη χρησιμοποιεί σταθερά το σώμα ως μέσο άρθρωσης πολιτικής στάσης, απορροφώντας «τους κραδασμούς του ανθρώπινου και του οικιστικού περιβάλλοντος». Από τις 30/8 ο Μικελάντζελο Πιστολέτο και η Μαίρη Ζυγούρη συναντιούνται στα Αισχύλεια με όχημα μια… θεά, ένα σύμβολο που προωθεί την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, με καθρέφτες και κουρέλια. «Αποτέλεσμα ευτυχών συγκυριών», θεωρεί το διπλό αφιέρωμα η επιμελήτριά του Μανουέλα Γκαντίνι, σημειώνοντας ότι «ο Πιστολέτο, μη έχοντας εκθέσει ποτέ στην Ελλάδα, δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρόσκληση. Ενδιαφέρεται για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και την παγκόσμια κρίση». Στο βιομηχανικό ερειπιώνα του Παλαιού Ελαιουργείου, ο πρωτοπόρος της arte povera θα καταθέσει μια νέα εκδοχή του «Τρίτου Παράδεισου» επανασχεδιάζοντας το μαθηματικό σχήμα του απείρου. Ο κύκλος τον οποίο προσθέτει στη μέση της φόρμας επιδιώκει να λειτουργήσει συμβολικά ως αρμονική σύνθεση των δύο εξελικτικών φάσεων του ανθρώπου που βρίσκονται σε σύγκρουση, του φυσικού παραδείσου και του τεχνητού (δηλαδή της τέχνης και της τεχνολογίας). «Ο μικρός λόφος της Ελευσίνας μπορεί να ληφθεί ως σύμβολο της ανάπτυξης και της επακόλουθης παρακμής δύο πολιτισμών, της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας», μας επισήμανε ο ίδιος. «Μπορούμε να πούμε ότι αυτός ο λόφος γίνεται το σύμβολο του νέου μύθου, αυτού του Τρίτου Παραδείσου που γεννιέται από την ένωση του αρχαίου και του μοντέρνου παρελθόντος. Ο Τρίτος Παράδεισος οδηγεί σε μια ισορροπία που σηματοδοτεί το τέλος της εισβολής στη φύση από την πλευρά της τεχνητής προόδου – αιτία της παρακμής στον πλανήτη». Παράλληλα μας επιφυλάσσει ακόμη δύο έργα-λαβυρίνθους, στο κέντρο των οποίων θα ανακαλύψουμε ένα τραπέζι αντικατοπτρισμού στο σχήμα της Μεσογείου περικυκλωμένο από 21 διαφορετικές καρέκλες –όσοι και οι πολιτισμοί που την περιβάλλουν– κι ένα νεκρό κορμό δέντρου από τον οποίο βλασταίνει ένα νέο κλωνάρι. «Ως καλλιτέχνης ενώνω την τέχνη και τη ζωή ξεκινώντας με τα έργα-καθρέφτες της δεκαετίας του ’60. Ο καθρέφτης μάς θέτει ενώπιον του εαυτού μας και του κόσμου. Οι πολιτισμοί είναι το αποτέλεσμα της ανθρώπινης θέλησης, ατομικής και συλλογικής. Αυτή η θέληση πρέπει να ανανεωθεί. Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει ακόμη και ξεκινώντας από τις εμπειρίες».
Το σαββατόβραδο πάντως, λίγο πριν από τα εγκαίνια, προβλέπεται… περιπατητικό, καθώς ένα εμβληματικό έργο του Ιταλού καλλιτέχνη «Η Αφροδίτη των κουρελιών» επιβιβάζεται πλέον στο άρμα της Μαίρης Ζυγούρη και βγαίνει σε περιφορά σε μια συμμετοχική δράση εμπνευσμένη από την τελετουργική διάσταση των Ελευσινίων Μυστηρίων. Δημιουργία του 1967, η «Αφροδίτη» του Πιστολέτο είχε γυρισμένη την πλάτη στο κοινό αντικρίζοντας ένα σωρό από κουρέλια του σύγχρονου πολιτισμού. «Η δική μου είναι σε κίνηση, σε διαρκή μετάβαση. Από το σκοτάδι στο φως. Από την αρχαιολογία των μυστηρίων στην αρχαιολογία των εργοστασίων», μας διευκρίνισε η Ζυγούρη. «Είναι μια υβριδική σύγχρονη θεότητα που γυρίζει την πλάτη της σε αναλυτικές προσεγγίσεις, ιδεοληψίες και φανατισμούς». Η περφόρμανς θα ξεκινήσει από το Πολιτιστικό Κέντρο «Λεωνίδας Κανελλόπουλος», όπου θα παρουσιάζονται μια σειρά βιντεο-επεισόδια από την ποιητική διαδρομή της Αφροδίτης με φόντο εγκαταλειμμένους βιομηχανικούς χώρους. «Αντιλαμβάνομαι αυτήν την πομπή ως τη δημιουργία μιας ρευστής κατάστασης μεταξύ τελετουργίας και συλλογικού παιχνιδιού που θα φωτίσει αθέατα σημεία της πόλης. Στόχος μου είναι να ανακινήσω μνήμες κι αισθήματα κοινού ενθουσιασμού», συνέχισε η καλλιτέχνις υπογραμμίζοντας τη συμμετοχική διάσταση του εγχειρήματος. «Αυτή η έκθεση είναι μια πράξη μετασχηματισμού, είναι το ξύπνημα του μύθου που κοιμάται στη ζωή μας, μια δράση κάθαρσης κι ευαισθητοποίησης», συμπλήρωσε η Γκαντίνι. «Η συνάντηση μεταξύ Αφροδίτης, Δήμητρας και Περσεφόνης μέσα από αυτό το εικαστικό δρώμενο χρησιμεύει για να ζωογονήσει τη δημιουργική ενέργεια του θηλυκού και τη δύναμη της τέχνης και της ποίησης ως στοιχείων μετασχηματισμού της κοινωνίας. Είναι επίσης μια ευκαιρία να προβληματιστούμε για τη βία που υπάρχει μέσα μας. Η τέχνη κάνει τους ανθρώπους ενεργούς, κινεί τη συνείδηση, καταστρέφει την παθητικότητα».
Περισσότερες πληροφορίες
Pistoletto Michelangelo
Μέσα από τις εγκαταστάσεις «Τρίτος Παράδεισος» και «Λαβύρινθος», ο Ιταλός διάσημος καλλιτέχνης επιχειρεί να επανασυνδέσει τα ερείπια του παρελθόντος με αυτά του σήμερα, τον αρχαίο μύθο με την καθημερινότητα. Επιμέλεια: Μ. Γκαντίνι
Ζυγούρη Μαίρη
Αντλώντας έμπνευση από την τελετουργική διάσταση των Ελευσινίων Μυστηρίων, επαναδιαπραγματεύεται το εμβληματικό έργο του Μικελάντζελο Πιστολέτο «Η Αφροδίτη των κουρελιών» (1967). Επιμέλεια: Μ. Γκαντίνι
