Το Μοσχάτο στο ντιβάνι της ψυχανάλυσης

Ρομαντισμός, δροσερά βράδια, ­κήπος μοσχοβολιστός, παλιομοδίτικα σπίτια, μπουντουάρ, Μαρία Αντουανέτα, καθρέφτες χρυσοποίκιλτοι, Λωξάντρα, Αλεξάνδρεια, πολίτικη κουζίνα, Nina Simone, ξύλα, τζάκι, βουνό, στοχασμός, «Hit the road Jack», κρεμ μπριλέ, Elvis, «Sex and the City», γυναίκες πολλές, Φιατάκια, ποταμόπλοια και alternative μουσικές όπως της Bjork. Αν αναρωτιέστε τι είναι αυτός ο ποταμός που προηγήθηκε, δηλώνω αμέσως ότι δεν πρόκειται για μοντέρνα ποίηση χωρίς ομοιοκαταληξία. Είναι μια πρόχειρη καταγραφή ψυχαναλυτικού υλικού βρεγμένου με άφθονο κρασί, που μπορεί να μοιάζει τώρα εντελώς σουρεάλ, αλλά σε λίγο θα ξεκαθαρίσει. Η Νάντια Μπουλέ και ο Νίκος Βουρλιώτης βολεύτηκαν στους καναπέδες του υπέροχου κήπου του «Balthazar» και η ψυχανάλυση του Μοσχάτου άρχισε να ρέει αποκαλύπτοντας εικόνες που είναι πιθανό να μην είχαμε φανταστεί μέχρι τώρα, μένοντας στα στερεό­τυπα περί επιδόρπιου κρασιού. Ευτυχώς, το Μοσχάτο έχει περισσότερα από ένα στιλ και τροφοδοτεί με δυνατές, ποικίλες εικόνες τη φαντασία μας. Βέβαια, δεν θεωρούσα εύκολη υπόθεση την αποκάλυψη των λεπτών αποχρώσεων της ψυχής του και ομολογώ ότι φοβόμουν λίγο να σηκώσω τη βαριά κουρτίνα της δεσπόζουσας γλύκας του. Πάντως, η Νάντια και ο Νίκος μύρισαν, ήπιαν κι εκμυστηρεύτηκαν αυθόρμητα και παραστατικά την αίσθηση και το μυστικό άρωμα κάθε κρασιού. Το εναρκτήριο λάκτισμα δόθηκε με ένα γλυκόπιοτο μεν, αλλά ξηρό κρασί, τις Ψηλές Κορφές του Συνεταιρισμού Σάμου. Ο Βουρλιώτης πέρασε αμέσως σε μια πολύ­ προσωπική εξομολόγηση: «Μου είναι δύσκολο να δοκιμάζω τέτοια κρασιά και να μη σκέφτομαι τη γυναίκα μου. αγαπάει πολύ τα Μοσχάτα, όσο κι εγώ, και είναι ένα από τα πράγματα που μας δένουν. Βέβαια, αυτό είναι πιο ξηρό, με πιο απότομο τελείωμα, αλλά­ αυτές τις γεύσεις και τα αρώματα τα κατατάσσω στις ρομαντικές εμπειρίες». Η Νάντια­ σχολιάζει: «Μέχρι τώρα νόμιζα ότι τα γλυκά­ κρασιά αρέσουν μόνο στις γυναίκες. Εγώ τα προτιμώ από τα υπόλοιπα, αλλά συνήθως οι άντρες αντιδρούν». Μπορώ να το επιβεβαιώ­σω: οι περισσότεροι άντρες αντιδρούν ­αυτομάτως στα λευκά ξηρά αρωματικά κρασιά, αυτά που τα λένε φρουτώδη, κυρίως επειδή τα θεωρούν πολύ γυναικεία. Αλλάζουν τα κλισέ ευτυχώς.

«Μυρίζει λουλούδι», λέει ευτυχισμένη η Νάντια και ο Νίκος συμπληρώνει: «Μου θυμίζει όλα αυτά τα λευκά λουλούδια, γιασεμί, αγιόκλημα, νυχτολούλουδο, ρηχόσπερμα. ναι, είμαστε σε κήπο και είναι σίγουρα βράδυ...» Έτσι ρομαντικά που κυλούν οι περιγραφές, θα το έλεγε κάποιος κρασί τετ-α-τετ, οι φίλοι­ μας όμως έχουν άλλη γνώμη. «Επειδή είναι ξηρό, είναι μεγάλη και ωραία παρέα, δεν είναι τετ-α-τετ», λένε με σιγουριά και οι δύο. Δεν μπορούν να το φανταστούν μεσημέρι με ήλιο μετά το μπάνιο, τους κάνει πιο πολύ για το τελείωμα της βραδιάς. «Περίεργο», σκέφτομαι, «για ένα κρασί τόσο συνδεδεμένο­ με το φαγητό. Όλα αλλάζουν όταν θέλεις να ­πιεις ένα ποτήρι σκέτο. τότε, ναι, οι Ψηλές Κορφές με όλο το αρωματικό δυναμικό τους γέρνουν περισσότερο στην ιδέα του ποτού». Η Νάντια το περνάει μέσα από το φίλτρο του σινεμά και το φαντάζεται σαν το «Άρωμα γυναίκας». Κι αν ήταν νησί; «Δεν μου κάνει τόσο κοσμοπολίτικο. Θα διάλεγα Αστυπάλαια, Φολέγανδρο... Ένα νησί όχι mainstream, με ωραία Χώρα, πολύ κλασάτο». Η αλλαγή σκηνικού είναι ραγδαία, αφού περνάμε σε ένα σερί πληθωρικών γλυκών ­Μοσχάτων από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ανοίγουμε το Ρίου Πατρών του Παρπαρούση και η Νάντια κάνει την πρώτη γευσιγνωστική παρατήρηση: «Μου θυμίζει μέλι, είναι πιο σιροπιαστό». Ο Βουρλιώτης προς επίρρωσιν της δείχνει τα δάκρυα που αργοκυλάνε στο ποτήρι. «Σας φέρνει καθόλου σε εκκλησία; Μου θύμισε λίγο κερί το άρωμά του», παρατηρώ και αρχίζει μια στιχομυθία που δίνει αύρα «εποχής» στο κρασί.
Ν.Β. Είναι παλιομοδίτικο σπίτι...
Ν.Μπ. Με βαριά έπιπλα...
Ν.Β. Όχι για χοροεσπερίδες. σου κάνουν το τραπέζι εκεί, σου βγάζουν λικεράκι, φοράς τα επίσημα ρούχα σου. Σε πάει μια γενιά πίσω. Το κρασί είναι θηλυκό, μου φέρνει στο μυαλό Μαρία Αντουανέτα.
Ν.Μπ. Σε εποχές με κορσέδες και πολύ φαρδιά φορέματα, που για να χωρέσεις έπρεπε να πιάσεις ολόκληρο τον καναπέ, η καμαριέρα –δούλα την έλεγαν τότε– σου έφερνε ένα ποτήρι κρασί κι εσύ κοιταζόσουν στον καθρέφτη που ήταν αντικέ, με χρυσή χοντρή κορνίζα... Όντως είναι γυναίκα λοιπόν το Μοσχάτο Ρίου, με πολύ βαρύ άρωμα, από αυτά που έβαζαν στα μπουντουάρ, ψεκάζοντας από κρυστάλλινα βαποριζατέρ, και μύριζαν από πάνω μέχρι κάτω... Λιγώνει λίγο, θυμίζει και γλυκό του κουταλιού νεραντζάκι ή καρυδάκι.
Δ.Αντ. Μαρία Αντουανέτα που της φέρνουν γλυκό του κουταλιού;
Ν.Β. Έχω καλύτερο: Λωξάντρα, που μετά το φαγητό φέρνει μπακλαβά και σιμιγδαλένιο χαλβά και μας βγάζει αυτό το κρασί σε ποτηράκι του λικέρ.
Επόμενη φιάλη το Ηφαίστου Γνώση, ένα γλυκό κρασί της Λήμνου φτιαγμένο από λιαστά υπερώριμα σταφύλια Μοσχάτου Αλεξανδρείας, το οποίο παλιώνει σε καινούργια βαρέλια. «Εμένα στο τέλος μου αφήνει λίγο άρωμα ­ξύλου, μου αρέσει πιο πολύ από το προηγούμενο, είναι πιο γήινο, έχει περισσότερο βάθος. Τι έγινε, ρε παιδιά, τα σεμινάρια που έκανα στο “Top Chef” έπιασαν τόπο», καταλήγει με αυτοσαρκαστική διάθεση η Νάντια προκαλώντας γέλια στην παρέα. «Γεια σου, ρε Μπουλέ! Μάθε ­τέχνη κι άσ’ τηνε...» της κάνει πλάκα ο φίλος της ο Νίκος.
Ν.Β. Το κρασί σε πάει σίγουρα Σμύρνη...
Ν.Μπ. Και Αλεξάνδρεια...

Ν.Β. Μιλάμε ουσιαστικά για ελληνισμό και μνήμες, χαμένες πατρίδες. Δεν είναι τόσο η νοσταλγία που σε οδηγεί εκεί όσο αυτή η γήινη αίσθηση. μοιάζει σαν μια πολύ ιδιαί­τερη σπιτική συνταγή.
Ν.Μπ. Πίνοντάς το, ταξιδεύω σε μέρη που έχουν πολύ μεγάλη Ιστορία και σχέση τόσο με τον ελληνισμό όσο και με τον πολιτισμό.
Ν.Β. Σε πόλεις με υπόβαθρο, δομή, Ιστορία, σημαντικούς ανθρώπους, ­ιδεολογία... Είναι σοβαρός αυτός ο οίνος. Τον έχω στην κάβα μου και τον πίνω και με πηγαίνει κατευθείαν στην «Πολίτικη Κουζίνα». Είμαι σίγουρος ότι η Νάντια δεν θα τον ­ξεχάσει ποτέ.
Βάζουμε τώρα και τη μουσική στο παιχνίδι...
Ν.Μπ. Το προηγούμενο ήταν κλασική μουσική, αυτό είναι πιο πολύ τζαζ, με φωνές που έχουν βάθος, όπως η Ella Fitzgerald.
Ν.Β. Κι εμένα σε τζαζ με πάει, Billie Holiday, Nina Simone… Αλλά μου θυμίζει και κονιάκ, και μάλιστα σερβιρισμένο σε μεγάλο ποτήρι-μπαλόνι, του κόκκινου κρασιού!
Δ.Αντ. Σίγουρα δεν κάνεις μπάνιο στη ­θάλασσα. Είναι βουνό αυτό το κρασί;
Ν.Μπ. Βουνό είναι ναι, και ξύλα, και δάσος, και χειμώνας, και τζάκι.
Δ.Αντ. Είναι και αγκαλιά;
Ν.Β. Μπορεί να είναι τζάκι και βιβλίο, καναπές και μουσική να παίζει στο βάθος... Θαλπωρή, αλλά όχι κατ’ ανάγκην ζευγάρι.
Το Samos Anthemis που ακολουθεί είναι το καλύτερο κρασί του συνεταιρισμού, φτιαγμένο από το περίφημο μικρόρωγο Μοσχάτο και παλαιωμένο για πέντε χρόνια. Ο Nivo το μυρίζει με τα μάτια κλειστά και κεντάει: «Είμαστε στο κελάρι του Μεταξά και δοκιμάζουμε το σαμιώτικο προτού το βάλουν στο βαρέλι με το μπράντι για να φτιάξουν το Reserve. Μου έρχονται επίσης τα κελάρια του Taylor στο Πόρτο, όπου χάνεις την μπάλα από τις ατελείωτες σειρές βαρελιών. Μιλάει το βαρέλι και η γεύση του σου λέει ότι είναι πολλών χρόνων». Μετά τις γευσιγνωστικές δηλώσεις, ο οινόφιλος ράπερ συνεχίζει να ζωγραφίζει το πορτρέτο του κρασιού. «Αν ήταν όχημα πάντως, θα ήταν ποταμόπλοιο με μεγάλη ρόδα στον Μισισιπή, οπότε πάλι­ τζαζ θα ακούσουμε. Πιο σουίνγκ, όμως, με ρυθμό, με περισσότερη κίνηση. και το “Hit the road Jack” – ίσως και τον Ray Charles όταν έκανε το “I got a woman”».
«Θυμίζει κρεμ μπριλέ;» τους ρωτάω.
«Ναι, γλυκό καραμέλα», απαντά η Νάντια. «Για μένα είναι κρεμ Μπουλέ», λογοπαικτεί ο Βουρλιώτης και γελάμε από καρδιάς όλοι μαζί.
Τελικά όμως το Anthemis είναι γυναίκα ή άντρας; Η Μπουλέ απαντάει με αποφασιστικό τόνο: «Marlon Brando, γιατί είναι αρσενικό χωρίς δεύτερη κουβέντα. Το κλασικό μοντέλο του άντρα που είναι όμορφος, γοητευτικός­ και ταλαντούχος, με εκτόπισμα». Ο Nivo ­συμφωνεί προσθέτοντας: «Είναι άτακτο, είναι naughty, γι’ αυτό είπα σουίνγκ, αλλά είναι και σοβαρό, νιώθω ότι πρόκειται για ένα κρασί στοχασμού». Καιρός να φύγουμε από την Ελλάδα και να βάλουμε στο ντιβάνι ποτήρια flute για αφρώδες. Με το που πίνει την πρώτη γουλιά η Νάντια ενθουσιάζεται: «Moscato d’Asti; Yeah!» Ο Βουρλιώτης μας κουφαίνει: «17,60 ευρώ στην κάβα, το παίρνει συχνά η Όλγα αυτό το συγκεκριμένο». Και η Νάντια αρχίζει να πλάθει εικόνες: «Με πηγαίνει σε τραπέζι με τις φίλες μου αυτό το κρασί».
Δ.Αντ. «Sex and the City» λοιπόν;
Ν.Μπ. Δεν ξέρω αν προσέξατε τι φοράω [σ.σ.: φοράει όντως την μπλούζα του αγαπημένου σίριαλ]. Είμαστε λοιπόν κοριτσοπαρέα, έχουμε μαγειρέψει ή έχουμε παραγγείλει και συζητάμε ό,τι μας κατέβει στο κεφάλι – από κάτι εξαντρίκ που είδαμε στο δρόμο μέχρι το πόσο ευτυχισμένη είναι η σχέση μας. Μιλάμε με ανάλαφρο κι ευδιάθετο τρόπο για όσα μας απασχολούν στη ζωή, πίνοντας Moscato d’Asti και ακούγοντας πολύ ωραία μουσική­, με ρυθμό και πολύ fun: rock ’n’ roll, Elvis, «Grease»... Είναι πολύ χαρούμενο αυτό το κρασί. αρχίζουμε να χορεύουμε και να τραγουδάμε, έρχεται και το γλυκό, λέμε χαζομάρες και σκάμε στα γέλια.
Ν.Β. Και πέφτουν διαφημίσεις! [γέλια] Εμένα με πηγαίνει σε πιο ηλεκτρονικούς ήχους, λίγο πιο house, λίγο πιο lounge.

Δ.Αντ. Άρα, λοιπόν, αλεγρία – και όχι μόνο επειδή έχει φυσαλίδες...
Ν.Β. Ναι, είναι ένα ελαφρύ και γλυκόπιοτο κρασί με πολύ εύθυμο χαρακτήρα.
Ν.Μπ. Έχει προσωπικότητα.
Δ.Αντ. Γυναίκα ή άντρας;
Ν.Β. Γυναίκες, πολλές γυναίκες!
Δ.Αντ. Τι γυναίκες; Μιούζικαλ του Δαλιανίδη;
Ν.Μπ. & Ν.Β. Σύγχρονες, δυναμικές, που δουλεύουν, συνδυάζουν διαφορετικούς ρόλους, φοράνε τακούνια και λικνίζονται, που μπορεί να είναι μαμάδες, αλλά δεν καταλαβαίνουν Χριστό!
Ν.Β. Όχι όμως real housewifes…
Δ.Αντ. Νησί ή πόλη;
Ν.Μπ. Πόλη...
Ν.Β. Θα το ’βλεπα και σαν κοσμικό νησί.
Ν.Μπ. Ναι, Μύκονος ή λίμνη Κόμο, George Clooney...
Ν.Β. Αυτό είναι αυτοκίνητο και είναι Φίατ 500άκι.
Ν.Μπ. Σε κάμπριο όμως, όχι βαρύγδουπα πράγματα, μικρά, γλυκούλικα...
Ν.Β. Νευρικό, στιλάτο, με ιταλική φινέτσα πάνω απ’ όλα.
Το φινάλε γράφεται με ένα πολύ ασυνήθιστο, πρακτικά άγνωστο κρασί, ένα γλυκό Muscadel από τη Νότια Αφρική. «Έχει μια πολύ περίεργη οξύτητα. Στην αρχή με ξαφνιάζει και μετά μου αρέσει. Είναι σαν περγαμόντο του κουταλιού: ξινό στην αρχή, αλλά μετά με τη γλύκα αλλάζει. Και σίγουρα δεν με πάει Αφρική», ξεκινάει η Μπουλέ. «Συμφωνώ, αλλά πιστεύω ότι ο λόγος που της αρέσει τελικά είναι η ζάχαρη», κάνει ρελάνς ο Βουρ­λιώτης. Το κρασί τούς φαίνεται –και είναι– μυστήριο. Δεν είναι από τις γεύσεις που έχουμε συνηθίσει, οπότε οι εικόνες ξεκινάνε από τοπία και καταλήγουν στη μουσική που είναι ίσως η πιο οικεία γλώσσα και για τους δύο.
Δ.Αντ. Είναι βουνό ή θάλασσα;
Ν.Β. Είναι πεδιάδα.
Ν.Μπ. Λίμνη.
Ν.Β. Ο ιδανικός τρόπος για να ηχογραφήσεις είναι να βάλεις στο στούντιο μουσικούς να παίξουν live. αυτό το κρασί μοιάζει σαν να έχεις πάρει ένα rhythm section από τον υπολογιστή και βάζεις από πάνω ζωντανά ένα μπάσο, μια βιόλα. Είναι πάντρεμα σε κάτι alternative.
Ν.Μπ. Θυμίζει μουσικές πιο πειραματικές. Έχεις μια βάση και δοκιμάζεις πολλούς διαφορετικούς ήχους, όπως η Bjork, η οποία χρησιμοποιεί ακόμη και τη φωνή της σαν όργανο.
Έπειτα από μιάμιση ώρα κουβέντα και δοκιμές είμαστε όλοι χαρούμενοι και πολύ ικανοποιημένοι πίνοντας μια τόσο αγαπησιάρικη ποικιλία. Καταλήγοντας στις προσωπικές προτιμήσεις, η Νάντια ξεχωρίζει με σειρά προτεραιότητας το Moscato d’Asti, το Ηφαίστου Γνώση και τις Ψηλές Κορφές. Ο Νίκος στέκεται στο σαμιώτικο Anthemis που τον εντυπωσίασε («πολύ σοβαρό κρασί») και κατόπιν ψηφίζει Ηφαίστου Γνώση και Μοσχάτο Ρίου.

Ευχαριστούμε το «Balthazar» (Τσόχα 27 και Βουρνάζου, Αμπελόκηποι, 2106441215) για την ευγενική φιλοξενία της γευσιγνω­σίας μας.

Tα κρασιά της δοκιμής

Σικάτος ρομαντισμός Ψηλές Κορφές 2010, Συνεταιρισμός Σάμου
Λουλουδιαστό το άρωμά του, γεμάτο τριαντάφυλλα και λευκά λουλούδια, αλλά σοβαρό γιατί νιώθεις μαζί τους ολόκληρο το φυτό­. Η γεύση του, έντονη και συνεπής, σαν να δαγκώνεις το σταφύλι.

Αύρα εποχής Μοσχάτο Ρίου Πατρών 2006, ΟΠΕ, Παρπαρούσης
Ξεχωριστό άρωμα. σαν καραμέλα εσπε­ριδοειδών με μια ιδέα καπνού, κεριού και φρέσκων μυρωδικών. Ντελικάτο ­σιροπιαστό στόμα που γεμίζει από εξαιρετική σαρκώδη μαρμελάδα βερίκοκο. ­Μεγάλη επίγευση.

Σμύρνη-τζαζ-Αλεξάνδρεια Ηφαίστου Γνώση 2002, ΟΠΕ Λήμνος, Κτήμα Χατζηγεωργίου
Αρωματικό βάθος, σαν να γυαλίζεις ξύλο με βανίλια και κερί. Σοφιστικέ στόμα, συνδυάζει σοκολάτα και πορτοκάλι με βερίκοκο και κερήθρα γεμάτη μέλι. Φινάλε σαν δροσερό λεμόνι κονφί, με νύξεις καπνού στην ωραία, μακρύτατη επίγευσή του.

Ο Μάρλον Μπράντο στοχάζεται Samos Anthemis 2004, ΟΠΕ Σάμος, Συνεταιρισμός Σάμου
Πολύπλοκο μπουκέτο, ­συνδυάζει μια ιδέα καμένη καραμέλα με κερήθρα, μαρμελάδα­ βερίκοκου κονφί και μπανάνα μπανόφι. Φοβερή φινέτσα με αίσθηση κρεμ μπριλέ βερίκοκο και σοκολάτα, που αγκαλιάζουν το στόμα. Βελούδινη και μεταξωτή επίγευση, με λίγη οξύτητα να το ισορροπεί θαυμάσια.

Sex & the City Moscato d’Asti Tenute dei Vallarino 2010, Castello di Canelli, εισ. Δήμητερ
Τριανταφυλλένια ανθοσμία και μέλι στη μύτη, κι ένα στόμα χαριτωμένο αλλά και σοβαρό, σιροπιαστό, γεμάτο ξινόπικρη γεύση φλούδας λεμονιού κονφί. σπινθηροβόλο αλλά και γεμάτο.

Alternative σαν Bjork Bakenskop Muscadel 2009, εισ. Τηλέμαχος Cellar
Πρωτότυπο άρωμα από λεμόνι, λεμονάτα­ μυρωδικά (λουίζα, λεμονόχορτο) και αρμπα­ρόριζα. Στόμα ξεχωριστό, σαν βερμούτ αρωματισμένο με εστραγκόν και μαζί λεμόνι και γλυκό περγαμόντο.