Follow us

Κρασί παλαιωμένο στο βυθό!

Το πείραμα του Γιάννη Παρασκευόπουλου, της Γαίας Οινοποιητικής, που βύθισε πριν δυο μήνες στην θάλασσα της Σαντορίνης 520 φιάλες κρασιού μας δίνει αφορμή να αναρωτηθούμε πώς παλιώνει το κρασί χωρίς καθόλου (;) οξυγόνο.

Κρασί παλαιωμένο στο βυθό!

Η πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση που τρέχει στο Αρχαιολογικό Μουσείο για το Ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι μια πολύ καλή αφορμή να ταξιδέψουμε νοητά στο βυθό του Αιγαίου μέσα από τα σπάνια ευρήματα που ανέσυραν οι αρχαιολόγοι, ανάμεσα στα οποία και αμφορείς που μετέφεραν νερό και κρασί για το ταξίδι. Στην πιο πρόσφατη ιστορία, έχουν ανασυρθεί αρκετές φορές φιάλες από βυθισμένα πλοία. Ξεχωριστό παράδειγμα είναι το Ναυάγιο της Βαλτικής που έγινε πριν 200 περίπου χρόνια κι απ’ το οποίο νασύρθηκαν 168 φιάλες σαμπάνιας, κάποιες από αυτές πουλήθηκαν σε δημοπρασία σε τιμές που έφτασαν τα €15.000. Από τον Τιτανικό, μέχρι στιγμής, έχει επιτραπεί μόνον να φωτογραφηθούν οι φιάλες κρασιού που μετέφερε λόγω του περιπλεγμένου νομικού καθεστώς ιδιοκτησίας. To πρόσφατο Sea Diamond (2007) δίπλα στη Σαντορίνη ίσως κάποια στιγμή ανελκυστεί μαζί με τα κρασιά του εστιατορίου του. Μέχρι τότε, ο ευρηματικός οινοποιός, Γιάννης Παρασκευόπουλος, της Γαίας Οινοποιητικής, επηρεασμένος και από το όνομα του κρασιού του, Θαλασσίτης, βύθισε την 1η Σεπτεμβρίου 2012 στην θάλασσα της Σαντορίνης 520 φιάλες κρασιού. Σκοπός του είναι να τις ανασύρει μετά από 5 χρόνια αφού θα έχουν παλιώσει υποθαλάσσια. Το ίδιο κάνει κάθε χρόνο από το 2009. Το 2014 θα αρχίσει αντίστροφα να τις ανασύρει και να τις διαθέτει. Σύμφωνα με αυτά που μας είπε, ο Παρασκευόπουλος βύθισε τις φιάλες σε βάθος 20 μέτρων, όπου επικρατεί θερμοκρασία 12 -16 βαθμών Κελσίου, σε σημείο χωρίς ρεύματα και αδιάκριτα μάτια. Η παρουσία της θάλασσας θα δημιουργήσει ένα περιβάλλον με απουσία οξυγόνου σε ποσότητα ικανή να διαπεράσει τον φελλό. Έχει τη βεβαιότητα ότι οι συνθήκες αυτές θα επιτρέψουν μια διαφορετική εξέλιξη της κλασικής επίγειας παλαίωσης.
Το θέμα αυτό δεν άρχισε να απασχολεί τους ανθρώπους του κρασιού σήμερα. Σε άρθρο δημοσιευμένο το 1828 στο περιοδικό «Philosophical Magazine» γίνεται μια προσπάθεια να ερμηνευτεί γιατί κάποιες φιάλες από βυθισμένα πλοία βρέθηκαν με ανέπαφο το φελλό αλλά γεμάτες με θαλασσινό νερό αντί για κρασί.

Πώς επηρεάζει το νερό την παλαίωση

Κρασί παλαιωμένο στο βυθό!

Παλαίωση είναι το αποτέλεσμα των μεταβάλλων που φέρνει το πέρασμα του χρόνου στα συστατικά του κρασιού. Σημαντικό ρολό παίζει η επαφή του οξυγόνου με το κρασί. Οξείδωση του κρασιού είναι το αποτέλεσμα της βίαιης επίδρασης του οξυγόνου σε αυτό. Η παλαίωση στο βαρέλι (αργή οξείδωση) οφείλεται στο λιγοστό οξυγόνο που περνάει από το ξύλο. Η παλαίωση του κρασιού (αναγωγική) μέσα στη γυάλινη φιάλη επηρεάζεται από την ελάχιστη παρουσία οξυγόνου, που με πολύ κόπο καταφέρνει να περάσει από το φελλό. Όσο καλά να κλείσουμε μια φιάλη κρασιού το κρασί θα παλιώνει, δηλαδή θα μεταβάλλεται, περνώντας από ένα βέλτιστο, μέχρι τελικής πτώσεως. Για το λόγο αυτό ακόμη και στη θάλασσα το κρασί συνεχίζει να παλιώνει, ίσως με διαφορετικό τρόπο από ότι στην στεριά, εξαιτίας ης παντελούς (;) απουσίας οξυγόνου. Ερωτηματικά που θα λυθούν ίσως στο μέλλον.
Η παλαίωση (αργή οξείδωση στη φιάλη) θεωρείται, από την εμπειρία, ότι πρέπει να γίνεται σε σταθερή θερμοκρασία 13 βαθμών Κελσίου, σε απόλυτο σκοτάδι και απουσία κραδασμών. Στη θάλασσα για να έχουμε 13 βαθμούς πρέπει να φτάσουμε τα 400 μέτρα. Να σημειωθεί ότι στην ξηρά η ελάχιστη θερμοκρασία που μπορούμε να επιτύχουμε σε εύκρατο κλίμα, είναι 17 βαθμοί. Πιο κάτω έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας αφού αρχίζουμε να πλησιάζουμε τον διάπυρο πυρήνα της Γης.

Παλιότερες δοκιμές

Επιστημονικά αποτελέσματα από την σύγκριση δειγμάτων δεν φαίνεται να υπάρχουν. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει επίσης οι ακόλουθες δόκιμες από οινοποιους.
Bisson Abissi στη Λιγυρία της Ιταλίας: πραγματοποίησε τη δεύτερη ζύμωση ενός αφρώδους κρασιού υποθαλάσσια. Τα αποτέλεσμα τον άφησε ικανοποιημένο ώστε να το επαναλάβει. Διαβάζοντας την γευσιγνωσία που ο ίδιος έκανε, το κιτρινοπράσινο χρώμα δείχνει την αργή εξέλιξη του κρασιού. Η απουσία παράλληλης ζύμωσης στην ξηρά και η χρήση διαφόρων τοπικών ποικιλιών δεν αφήνει πολλά περιθώρια σύγκρισης.
Raul Perez στην Dena της Ισπανίας: πάλιωσε στη θάλασσα ένα λευκό κρασί που συμφώνα με μια αναφορά ενός δοκιμαστή βρέθηκε ότι ανεξάρτητα παλαίωσης είναι ένα εξαιρετικό κρασί.
Chateau Champ des Soeurs και το Abbaye Sainte-Eugenie στο Fitou της Γαλλίας: μετά την παλαίωση τους τα κρασιά δοκιμάστηκαν και βρέθηκαν να έχουν φρεσκάδα και κομψότητα.
Louis Roederer (champagne) στην θάλασσα του Saint-Michel στη Νορμανδία: οι σαμπάνιες βρέθηκαν με πιο τονισμένα τα αρώματα ξύλου και με λιγότερη εξέλιξη από ότι οι αντίστοιχες στεριανές.
Henri Maire από το Arbois της Γαλλίας: στην τεχνητή λίμνη Vouglans σε θερμοκρασία 6 βαθμών. Οι πρώτες φιάλες θα ανασυρθούν το 2028, υπομονή.
Ακόμη έχει γίνει παλαίωση κρασιού σε βαρέλια βυθισμένα στη θάλασσα από το Chateau Larrivet Haut-Brion στον κόλπο της Αρκασόν στη Γαλλία. Λίγο αλάτι φαίνεται ότι είχε διαπεράσει το βαρέλι.
Στα σχέδια (2013) βρίσκεται μια βύθιση σε βάθος 250 μέτρων 10.000 φιαλών από Chateau du Coureau (Premieres Cotes de Bordeaux). Το γεγονός ότι η προηγούμενη έγινε σε μικρότερο βάθος, φανερώνει ότι επιδιώκεται βελτίωση στα πρώτα αποτελέσματα.
Μένει να δοκιμαστεί παλαίωση σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας σε τροχιά γύρω από τη γη ή έστω σε ένα θάλαμο κενού.

Δείτε το σχετικό video