Η τρίτη Πέμπτη κάθε Νοεμβρίου -φέτος πέφτει 19 του μήνα- είναι μια γιορτή για το κρασί παγκοσμίως. Είναι η ημέρα που, βάσει παράδοσης, βγαίνει στο εμπόριο το φρέσκο κόκκινο κρασί της καινούργιας σοδειάς της περιοχής Beaujolais. Και έχει γίνει κάτι σαν παγκόσμιος αγώνας, το ποιος θα είναι ο πρώτος που θα παραλάβει και θα σερβίρει την καινούργια σοδειά του. Το έθιμο ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα και στηρίχτηκε στο γεγονός ότι το Beaujolais ήταν ο κύριος τροφοδότης του Παρισιού και των bistros του σε κόκκινο, εύκολο στην κατανάλωση κρασί. Τα υπόλοιπα τα έκανε το marketing με στόχο τη γρήγορη και εύκολη πώληση των κρασιών της περιοχής. Το Beaujolais Nouveau, που χάρη στις σύγχρονες τεχνικές οινοποίησης έχει κάνει σοβαρά ποιοτικά βήματα, είναι αντίστοιχο με το ελληνικότατο "γιοματάρι", δείγματα του οποίου (ακολουθώντας το γαλλικό πρότυπο) κυκλοφορούν πλέον με επιτυχία κι εδώ. Κατά συνέπεια, αυτό που αποκαλούμε "Nouveau", "Φρέσκο" κ.λπ., είναι απλά το πρώτο κόκκινο της σοδειάς, το οποίο κυκλοφορεί δύο με τρεις μήνες ύστερα από τον τρύγο και, θεωρητικά, πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε έξι μήνες από την κυκλοφορία του, ιδανικά μέχρι τον Μάιο-Ιούνιο της επόμενης χρονιάς δηλαδή. Τώρα, ποιός είναι ο λόγος που κάνει το κρασί αυτό τόσο δημοφιλές;
Θα λέγαμε ότι το Beaujolais Nouveau είναι ένα λευκό κρασί με κόκκινο χρώμα, χωρίς τανίνες, ευκολόπιοτο, ελαφρύ, με φρέσκα αρώματα και πίνεται δροσερό. Ο αντίλογος, βέβαια, ισχυρίζεται ότι το nouveau είναι μια περίπτωση κρασιού που προέρχεται από μια μέτρια ποικιλία και μέσω ενός καλού μάρκετινγκ πετυχαίνει μεγάλες πωλήσεις. Αν και μέσα σε αυτά υπάρχει κάποια αλήθεια, στην ουσία θα ήταν λάθος να χαρακτηρίζαμε το κρασί αυτό ως μέτριο. Και γιατί η ποιότητά του έχει, όπως είπαμε, βελτιωθεί δραματικά την τελευταία δεκαετία και επειδή είναι διαφορετικό, αφού ουσιαστικά προκύπτει και από διαφορετική οινοποίηση.
Τι σημαίνει, όμως, Beaujolais;
Για να δούμε την εικόνα σφαιρικά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η περιοχή του Beaujolais είναι μια appellation (A.O.C.) της νότιας Βουργουνδίας, όπου ουσιαστικά καλλιεργούνται τρεις βασικές ποικιλίες: το chardonnay ως λευκή και τα Pinot Noir και Gamay ως κόκκινες. Τις δύο πρώτες τις γνωρίζουμε οι περισσότεροι, αλλά αρκετοί δεν γνωρίζουμε το gamay, που ουσιαστικά είναι η βασική ποικιλία της περιοχής Beaujolais. Το θέμα είναι ότι εξαιτίας του ντόρου που γίνεται για το Nouveau, οι περισσότεροι έχουμε ασχοληθεί πολύ λίγο με τα "κανονικά" κρασιά της περιοχής. Εδώ, λοιπόν, υπάρχουν 10 crus ονομασίας προέλευσης Beaujolais (Chiroubles, Fleurie, St Amour, Regnie, Brouilly, Cote de Brouilly, Julienas, Chenas, Morgon, Moulin -a- Vent) που δίνουν κρασιά με βάθος και με μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. Παράλληλα, υπάρχει και η κατηγορία Beaujolais Villages, που βγάζει επίσης ενδιαφέροντα κρασιά, αλλά λιγότερο στιβαρά. Τα κρασιά της περιοχής, λοιπόν, όπως περιγράφει η Jancis Robinson σε άρθρο της στους Financial Times, έχουν "ιδιαιτερότητα και προσωπικότητα". Όπως και να έχει όμως, ένα είναι σαφές: ότι χρειάζεται ακόμη δουλειά για να μπορέσει η περιοχή του Beaujolais να τινάξει από πάνω της το βάρος της υψηλής δημοφιλίας του Nouveau και να πείσει τον κόσμο για τη συνολική ποιότητα των κρασιών της. Το καλό είναι ότι καθώς οι οινοπαραγωγοί των '60s και '70s, που πόνταραν στις μεγάλες αποδόσεις, μεγαλώνουν, είναι τα παιδιά τους που αναλαμβάνουν τα ηνία, με μια νέα φιλοσοφία αμπελοκαλλιέργειας εστιασμένη έντονα στην ποιότητα.
Δέκα πράγματα που πρέπει να ξέρουμε για το Beaujolais Nouveau
Το Beaujolais Nouveau βγαίνει πάντα στην αγορά την τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας συγκομιδής. Βάσει νόμου, όλα τα σταφύλια στην περιοχή του Beaujolais πρέπει να μαζεύονται με τα χέρια. Είναι η μόνη περιοχή στη Γαλλία μαζί με την Καμπανία όπου η συγκομιδή με τα χέρια είναι υποχρεωτική. Η ποικιλία Gamay είναι η μοναδική που βάσει νόμου επιτρέπεται να καλλιεργείται στην περιοχή του Beaujolais. Και αν και κάποια οινοποιεία στην Καλιφόρνια βγάζουν κρασιά με την ονομασία "Gamay Beaujolais", δεν πρόκειται για την ίδια ποικιλία που υπάρχει στη Γαλλία. Δεν επιτρέπεται να βγει Beaujolais Nouveau από σταφύλια που παράγονται σε κάποιο από τα δέκα Crus, αλλά μόνο από σταφύλια από τα terroirs με ονομασία προέλευσης Beaujolais και Beaujolais-Villages.
To Beaujolais οφείλει αυτόν τον ευκολόπιοτο χαρακτήρα του σε μια ειδική μέθοδο οινοποίησης, που λέγεται ενδοκυτταρική ζύμωση με διοξείδιο του άνθρακα. Ενώ στην ερυθρή οινοποίηση συνθλίβουμε τα σταφύλια και στη συνέχεια τα βάζουμε σε δεξαμενές για να ξεκινήσει η αλκοολική ζύμωση, στην παραγωγή του Beaujolais Nouveau ρίχνουμε άθικτα τα σταφύλια με τα κοτσάνια τους στις δεξαμενές -χωρίς να σπάσουν- σε περιβάλλον διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, τα σταφύλια προστατεύονται από τυχόν αλλοιώσεις και δουλεύουν ενδοκυτταρικά, με αποτέλεσμα η σάρκα από λευκή να γίνεται κόκκινη και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργούνται νέα αρώματα. Ο κανόνας ότι το κρασί πρέπει να καταναλώνεται μέσα σε έξι μήνες δεν είναι απόλυτος. Κάποιες εξαιρετικές χρονιές, τα Baujolais Nouveaiu, αντέχουν περισσότερο στο χρόνο, ενώ αν στο κελάρι σας βρείτε ένα ξεχασμένο Nouveau, μπορεί ανοίγοντάς το να έχετε μια ευχάριστη έκπληξη. Να το σερβίρετε ελαφρώς δροσερό, περίπου στους 12-14°C, δηλαδή λιγότερο κρύο από τα λευκά και πιο δροσερό από τα κόκκινα. Οι αρμονίες του Beaujolais Nouveau: παρότι κόκκινο, δεν συνδυάζεται με τόσο κρέατα όσο με ελαφριά γεύματα, ζυμαρικά με ελαφριές σάλτσες, φρούτα και κάποια τυριά. Κλασικά συνοδεύεται με πιάτο αλλαντικών, γαλλικά πατέ, rillettes, jambon de Bayonne ή τραγανή μπαγκέτα συνοδευμένη με ένα ώριμο camembert ή brie. Το προτείνουμε με κινέζικη κουζίνα, ενώ θα το φανταζόμουν ακόμη και με σούσι.
Ευκαιρία για μια κεφάτη έξοδο
Ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας, σε όλες τις χώρες η πρώτη μέρα άφιξης του Beaujolais Nouveau γιορτάζεται σε εστιατόρια και μπαρ, με ειδικές προσφορές και γιορταστικές εκδηλώσεις. Τα τελευταία χρόνια ακολουθούμε κι εμείς -και μάλιστα κάθε χρόνο πληθαίνουν οι χώροι που συμμετέχουν στη γιορτή. Επειδή πρόκειται για οικονομικό κρασί, είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση για καθημερινή έξοδο -και δεν πειράζει να αφήνουμε καμιά φορά να μας παρασύρει το έξυπνο marketing, όταν μας συμφέρει βέβαια.
Updated: 17/11/2015
Hμερομηνία α' δημοσίευσης: Νοέμβριος 2011
