Η περιοχή της Νεμέας είναι αλήθεια ότι διαθέτει ένα σωρό χαρίσματα. Εξαιτίας των γεωγραφικών, εδαφι­κών και κλιματολογικών χαρακτηριστικών της, προσφέρεται για την παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας με πολύ διαφορετικά οργανοληπτικά προφίλ και ικανότητες παλαίωσης. Από την άλλη, όμως, τα κρασιά που δίνει το υπέροχο Αγιωργίτικο, εκτός από την υψηλή ποιότητα, έχουν και το μεγάλο χάρισμα να είναι πολύ φιλικά προς τον καταναλωτή.
Ό,τι δηλαδή χρειάζεται για τη μεγάλη επιτυχία, για να απογειωθεί μια αμπελουργική περιοχή όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, η Νεμέα το έχει σε αφθονία. Και δεν είναι ούτε αυτό τυχαίο· τα κόκκινα της Νεμέας είναι τα μόνα κόκκινα ελληνικά κρασιά που έχουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες πετυχημένης σταδιοδρομίας –όταν έρθει η στιγμή– στις δύσκολες αγορές του εξωτερικού. Τόσο λόγω της ελκυστικότητας του στιλ τους, όσο και γιατί πλέον οι αγορές του εξωτερικού θέλουν όλο και πιο ξεκάθαρα να εισάγουν κρασιά που να εκφράζουν μόνο αυθεντικότητα και την τυπικότητα της χώρας και της περιοχής τους – και κυρίως φτιαγμένα μόνο από γηγενείς, τοπικές ποικιλίες σταφυλιού.
Είναι αλήθεια ότι όλα αυτά δείχνουν περίεργη αισιοδοξία. Η πραγματικότητα όμως και οι δυνατότητες της Νεμέας είναι πολύ μεγάλες και δεν περιμένουν παρά μόνο τη συγκυρία της ολοκληρωτικής απογείωσης. Βλέποντάς τες από κοντά, σε όλες τους σχεδόν τις λεπτομέρειες, θα καταλάβουμε γιατί.
Είναι, κατ’ αρχάς, θέμα μεγέθους και ποσοτήτων. Η Νεμέα είναι, πράγματι, η μεγαλύτερη αμπελουργική/οινοποιητική περιοχή της Ελλάδας, με 22.000 στρέμματα αμπελώνων, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να δώσουν επαρκώς άφθονο καλό κρασί – ώστε να μεταφέρουν το μήνυμα της περιοχής τους πολύ μακριά.
Η διαμόρφωση εξάλλου της ζώνης Ονομασίας Προέλευσης (υψόμετρα από 200 μέχρι 850 μέτρα και διαφορετικές συνθήκες) εγγυάται την παραγωγή κρασιών –εκτός από ποιοτικών– με διαφορετικά χαρακτηριστικά και μεγάλη ποικιλία από γευστικά προφίλ. Στη Νεμέα μπορεί να μην είναι τόσο αισθητή η έννοια του terroir όσο στη Νάουσα και τη Σαντορίνη, αλλά τα διαφορετικά στιλ κρασιών ανά υψόμετρο και περιοχή είναι γεγονός.
Χωριά και υψόμετρα παίζουν τη μουσική της ατέλειωτης παλέτας στιλ που η Νεμέα έχει τη δυνατότητα να προσφέρει. Αρχαίες Κλεωνές, Αρχαία Νεμέα, Ασπρόκαμπος, Γυμνό, Κούτσι, Ξηρόκαμπος, Λεόντιο και η πεδιάδα –ο «κάμπος»– δεν είναι απλά σημεία στο χάρτη: είναι μερικά από τα καλύτερα σημεία που δείχνουν με τρόπο ανάγλυφο και εντυπωσιακό το πραγματικό δυναμικό της Νεμέας.
Έπειτα έρχεται το σταφύλι –επιτέλους– και ο ρόλος του. Πραγματικά, δεν είναι καθόλου τυχαίο που μόνο στη Νεμέα το Αγιωρ­γίτικο κάνει θαύματα. Κι αν όλοι οι οινοποιοί (υπάρχουν τόσοι πολλοί) δεν καταφέρνουν να αξιοποιήσουν όλες του τις δυνατότητες, πάλι το Αγιωργίτικο θα λάμψει από τους πρωτοπόρους. Εκείνους δηλαδή που θα το κάνουν να εκφράσει τις συνθήκες της συγκεκριμμένης περιοχής του, χωρίς το κρασί να χάσει την τυπικότητά του: βαθύχρωμο κι εντυπωσιακό, με ελκυστικά αρώματα φρούτων (κυρίως κερασιού και βύσσινου), πικάντικων κυρίως μπαχαρικών και υποψιών από ξερούς καρπούς.
Το στιλ και η δομή της γεύσης είναι, ωστόσο, που απογειώνουν τα κρασιά της Ονομασίας Προέλευσης Νεμέα και τα κάνουν τόσο sexy, ιδιαίτερα αισθησιακά αλλά και φιλικά και «ζεστά»: Χωρίς να χάνει τον πλούτο και τη δομή του, το κρασί έχει πάντα βελούδινη υφή, μια ιδιαίτερα ηδυπαθή έκφραση του «πάχους» του, και πιπεράτη και σχεδόν αιθέρια έκφραση των τανινών του.
Τα κρασιά της Νεμέας είχαν πάντα μια ιστορία να διηγηθούν και μια φήμη να υπερασπίσουν.
Ήταν, μαζί με τη Νάουσα, τα μόνα που μέχρι ενός σημείου εξέφραζαν την έννοια και την πραγματικότητα της Ονομασίας Προέλευσης – μέχρι τη στιγμή που η Σαντορίνη απέκτησε κι αυτή πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα κρασιά της Νεμέας όμως, όπως άλλωστε όλα τα κρασιά από περιοχές με μεγάλες δυνατότητες, κατάφεραν να δείξουν ως σύνολο τα δόντια τους τα τελευταία χρόνια – όταν πλέον η αναγέννηση του ελληνικού κρασιού είχε ήδη διανύσει ένα μεγάλο μέρος της πορείας της.
Ακριβώς γι’ αυτό είναι που το σύγχρονο πρόσωπο της ποιο­τικής Νεμέας το σμίλεψε κυρίως η πολύ πρόσφατη γενιά οινοποιών. Με μοναδική εξαίρεση τον «Νέστωρα» πλέον Θανάση Παπαϊωάννου, δύσκολο είναι να βρεις στην περιοχή οινοποιό με ηλικία μεγαλύτερη από 50 έτη. Αυτοί οι οινοποιοί λοιπόν, οι νέοι πρωτοπόροι, έκαναν δυνατή την εκτίναξη των κρασιών «Νεμέα» στα ύψη της ποιότητας και του ενδιαφέροντος.
Δημιούργησαν το σύγχρονο προφίλ της περιοχής, άρχισαν παράλληλα να ωθούν τη sophistication της σε υψηλότατα επίπεδα και κατόρθωσαν να έχουμε στις μέρες μας τη δυνατότητα να διακρίνουμε ακόμη και μεταξύ «παραδοσιακών» και «μοντέρνων» κρασιών Νεμέας – που φλερτάρουν με το στιλ του Νέου Κόσμου (υπερώριμα σταφύλια, υψηλός αλκοολικός βαθμός, μεγάλη συμπύκνωση, έντονο φρούτο, μαλακές τανίνες).
Η γευσιγνωσία που ακολουθεί μας μαθαίνει, εκ του αντιθέτου σχεδόν, τη σημερινή πραγματικότητα της Νεμέας – γι’ αυτό τη σκεφτήκαμε και την οργανώσαμε με αυτόν τον τρόπο. Ξέροντας από τις επιτόπιες επισκέψεις μας και τις συστηματικές γευσιγνωσίες ότι οι παραγωγοί έχουν δουλέψει με τρόπο εκπληκτικό στα κρασιά του υψηλότερου επιπέδου της γκάμας τους και κατάφεραν να έχουν φτιάξει «κρασάρες», θελήσαμε να δούμε τι γίνεται στη μέση – εκεί δηλαδή που υπάρχουν κρασιά για πιο καθημερινή χρήση.
Όπως θα διαπιστώσετε, τα μηνύματα είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικά. Γιατί με όλες τις μικρές εκπλήξεις και τις σχετικά χαμηλές θέσεις κατάταξης μερικών από τα ηχηρά ονόματα, αφενός το επίπεδο ήταν συνο­λικά παραπάνω από ικανοποιητικό (τόσα κρασιά πέτυχαν αξιολόγηση πάνω από 80...) και αφετέρου παρουσιάζει εκ των πραγμάτων πολύ μεγάλες και ενδιαφέρουσες προοπτικές.
Και επιπλέον, η κατάταξη των τριών πρώτων (Λαντίδη, Αϊβαλή και Παπαϊωάννου) έδειξε το πιο συναρπαστικό και ενδιαφέρον στοιχείο της σημερινής Νεμέας: ότι η κατάσταση δεν είναι ούτε μονοσήμαντη ούτε μονοδιάστατη. Στη σημερινή Νεμέα υπάρχουν κρασιά Ονομασίας Προέλευσης όχι δύο ταχυτήτων, αλλά δύο κατευθύνσεων. Ακόμη και στο πιο καθημερινό επίπεδο μπορούμε να απολαύσουμε κρασιά με πληρότητα και ενδιαφέρον.
Δεν υπάρχουν, ευτυχώς, δρόμοι μονής κατεύθυνσης· το «παλιό» μπορεί να συνυπάρχει με το νέο: Αυτό είναι ίσως και το πιο ηχηρό και πλέον συναρπαστικό μήνυμα της Νεμέας του σήμερα. Το μέλλον της Νεμέας εγγυάται μόνο η συνέχιση του πλουραλιστικού και πολύχρωμου προφίλ της.
