Ήταν κοινό μυστικό στους χώρους του κρασιού εδώ και αρκετό καιρό: Ο Γιώργος Κοκοτός και ο Μιχάλης Σάλλας σχεδίαζαν να βάλουν μια νότα από Steven Spielberg στην οινική ελληνική πραγματικότητα, φτιάχνοντας ένα οινοποιείο στη Νεμέα πιο επιβλητικό και από το διαστημόπλοιο της τελευταίας σκηνής των «Στενών Επαφών Τρίτου Τύπου». Ο πρώτος, με πολλές εμπειρίες στον ευρύτερο χώρο της καλοζωίας - ιδίως στα ξενοδοχεία, με εξαίρετο δείγματα γραφής στην Ελούντα της Κρήτης, αλλά και στα οινοποιεία, όπως το Κτήμα Κοκοτού στην Σταμάτα Αττικής. Ο δεύτερος, Διευθύνων Σύμβουλος και καταλύτης της Τράπεζας Πειραιώς. Με λίγα λόγια, δύο άνθρωποι που ξεχώρισαν και κατάφεραν πολλά μόνοι τους, έτοιμοι να ανοίξουν νέους δρόμους στην οινοποίηση με μια συναρπαστική συνεργασία. Και ιδού, το φιλόδοξο σχέδιο έγινε πραγματικότητα.
Το κτίριο έχει χτιστεί σε μια σχεδόν απότομη, επιβλητική πλαγιά. «Το ανάγλυφο του οινοποιείου είναι πολύ έντονο», μας εξηγεί ο Γιώργος Κοκοτός. «Η κλίση είναι στο 20%! Ο σχεδιασμός ήταν δύσκολος, αλλά, αν αντιστρέψεις το πρόβλημα, μπορείς να εκμεταλλευτείς αυτή την κλίση. Από τη μία, οι μετακινήσεις του κρασιού γίνονται μόνο με τη δύναμη της βαρύτητας και συνεπώς με ελάχιστη καταπόνηση του κρασιού, πράγμα που διαφυλάσσει την ποιότητά του. Από την άλλη, n κλίση δίνει τη δυνατότητα στο κτίριο να είναι προσπελάσιμο από πολλά σημεία ταυτόχρονα». Αν και χρειάζεται επεξηγήσεις από τον εμπνευστή, n ιδέα δυνατότητας παραλαβής σταφυλιού από πολλά διαφορετικά σημεία του οινοποιείου είναι πρωτοποριακή, σχεδόν εξωτική. Πάνω από όλα όμως είναι κομβική για τη φιλοσοφία του Domaine Helios: «Όλη n διαδικασία παραλαβής πρώτης ύλης για ένα οινοποιείο της Νεμέας απαιτεί 21 περίπου μέρες. Αυτό είναι το περιθώριο (και n μοναδικά ευκαιρία για τον επόμενο χρόνο) να βάλει ο παραγωγός τα δυνατά του για την optimum ποιότητα μα και maximum ποσότητα. Έτσι, διαλέξαμε να τοποθετήσουμε πολλούς (24 τον αριθμό!) και μικρούς (25.000 It) οινοποιητές, που είναι αυτό που χρειάζεται για αυτές τις 21 μέρες. Είναι σαν να δουλεύουν 24 μικρά οινοποιεία σε ένα κτίριο... Μπορούμε έτσι να εξασφαλίζουμε την αυξημένη προσοχή του μπουτίκ οινοποιείου, n οποία επί 24 φορές μας δίνει το συνολικό όγκο παραγωγής που θέλουμε. Το κόστος είναι σημαντικό στο σχεδιασμό και στον εξοπλισμό του κτιρίου, αν και το κόστος σε ανθρώπινο δυναμικό κυμαίνεται ελάχιστα υψηλότερο από ένα συμβατικό οινοποιείο».
Το πιο συναρπαστικό στοιχείο είναι ο τρόπος τροφοδοσίας αυτών των 24 δεξαμενών. Σε μια κατασκευή που σχεδιάστηκε εξολοκλήρου από τον, πτυχιούχο μηχανολόγο μηχανικό του Ε.Μ.Π. στις σπουδές, Γιώργο Κοκοτό, n χοάνη τροφοδοσίας μπορεί να κυλίεται πάνω σε ράγες, να παίρνει το σταφύλι από το πάνω μέρος του κτιρίου και να το ρίχνει σε οποιαδήποτε από τις 24 δεξαμενές! Η κατασκευή έγινε από ένα κορυφαίο -και έκπληκτο μόλις άκουσε την ιδέα- Γερμανό κατασκευαστή οινολογικού εξοπλισμού και n ευρεσιτεχνία είναι πια κατοχυρωμένη και ελληνική.
Ρωτάω τον Κ. Κοκοτό τι δημιουργήματα θα πρέπει να περιμένουμε από ένα τόσο ξεχωριστό οινοποιείο. «Βασική αρχή ήταν να δειχθεί, κυρίως στο εξωτερικό, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε καλό κρασί, το οποίο να έχει και συνέχεια - κάτι που αποτελεί μεγάλη αδυναμία για τους Έλληνες. Αυτές ήταν και οι αρχές στη Σταμάτα: συνέχεια στην ποιότητα και καλυτέρευση, n τουλάχιστον σταθερότητα. Το challenge εδώ είναι η διαφορά στις ποσότητες, μια και το καινούργιο οινοποιείο έχει δυνατότητα παραγωγής πάνω από 2 εκατ. φιαλών. Ο συνδυασμός ποιότητας, ποσότητας και Kαλής τιμής είναι σπάνιος στη χώρα μας. Γι αυτό τα ελληνικά κρασιά πάσχουν σε παρουσία σε σουπερμάρκετ ή μεγάλες αλυσίδες λιανικής του εξωτερικού, ένα κομμάτι της αγοράς για το οποίο σημαντικότερο κριτήριο αποτελεί n καλή σχέση ποιότητας/τιμής. Η ελληνική αγορά εξακολουθεί να είναι σημαντική, υπάρχει όμως σχετικός κορεσμός και οι δυνατότητες είναι περιορισμένες. Από την άλλη, οι εξαγωγές έχουν μεγάλες δυνατότητες εξέλιξης».
Το Domaine Helios συνεπώς θα παράγει μόνο κρασιά μεσαίας κατηγορίας; «Η κύρια εστίαση θα είναι εκεί, θα υπάρξουν όμως και κάποια άλλα προϊόντα. Στο τέλος του 2004 θα κυκλοφορήσει ένα Νεμέα ΟΠΑΠ. Επίσης, ένα μέρος της παραγωγής του 2003 από τους δικούς μας αμπελώνες και κάποιους συνεργαζόμενους καλλιεργητές στο Κούτσι θα παλαιώσει θα εμφιαλωθεί ξεχωριστά και θα κυκλοφορήσει το 2007 σαν ένα Grande Reserve, το αδερφάκι του Chateau Semeli. Δεν θέλουμε να πέσουμε στην παγίδα των πολλών ετικετών, κάτι που συνέβη στο παρελθόν στο Κτήμα Κοκοτού στη Σταμάτα», απαντά με αφοπλιστική ευθύτητα ο Γιώργος Κοκοτός.
Οι ετικέτες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, τα πολύ καλά Ορεινός Ήλιος Λευκός και Ερυθρός, είναι μοντέρνα στο ύφος του κρασιού και με ένα νέο αέρα στην εμφάνιση της φιάλης. «Είναι καιρός να αφήσουμε πίσω μας το παρελθόν, ένα παρελθόν που, ας μου επιτραπεί, δεν έχει να επιδείξει πολλά πράγματα σε ποιοτικό επίπεδο. Αντιθέτως, πρέπει να επενδύσουμε aτη νεολαία. Πρέπει επίσης να προσέξουμε και τις ελληνικές μας ποικιλίες, γνωστές και άγνωστες, αλλά και να τις παρουσιάσουμε με μια μοντέρνα, νέα ματιά. Δεν ξεχνάμε βεβαίως το παρελθόν, δεν πρέπει όμως να εμμένουμε σε αυτό».
Δηλαδή, λέμε όχι στις γαλλικές ποικιλίες σταφυλιών; «Σε καμία περίπτωση. Αν μέναμε σε ότι είχε n Ελλάδα στην αρχαιότητα. τότε δεν θα είχαμε ούτε πατάτες ούτε πορτοκάλια ούτε ντομάτες. Πόσες ελληνικές ποικιλίες μήλων υπάρχουν: Ένα κρασί από γαλλική ποικιλία φυτεμένη στην Ελλάδα δεν είναι λιγότερο ελληνικό - αρκεί να είναι προϊόν ποιότητας. Τώρα, σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλοί καταναλωτές βαρέθηκαν τα τετριμμένα και θέλουν κάτι καινούργιο. Οι ελληνικές ποικιλίες είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο σε αυτή την καινούργια κατάσταση στην αγορά».
«Αφού πιστεύετε πως οι ελληνικές ποικιλίες αποτελούν σημαντικό στοιχείο της οινικής μας φαρέτρας, τότε θα νιώθετε πολύ τυχερός που το Domaine Helios είναι σχεδόν αφιερωμένο στο Αγιωργίτικο της Νεμέας... » επιμένω. «Η περιοχή της Νεμέας και n ποικιλία Αγιωργίτικο είναι παγκοσμίως γνωστές, δεν έχουν όμως υλοποιηθεί όλες οι δυνατότητες τους. Η Νεμέα είχε την ατυχία να κατακερματιστεί ανάμεσα σε τέσσερις καλλιέργειες: σταφίδας, επιτραπέζιου σταφυλιού, ελιάς και κρασοστάφυλου. Το Αγιωργίτικο, το Μαύρο όπως το λένε, δεν ήταν (ή και δεν είναι) ένα σημαντικό κομμάτι. Φανταστείτε ένα Bordeaux που να καλλιεργεί και άλλα πράγματα εκτός από αμπέλι. Όνειρό μου, σκοπός μου είναι, μαζί με τη βοήθεια των άλλων παραγωγών της περιοχής, να κάνουμε τη Νεμέα ένα μικρό Bordeaux. Ακούω με χαρά πως γίνονται καινούργιες εγκαταστάσεις στην περιοχή: έχουμε φτάσει στα 18-19 οινοποιεία. Όλοι μας, με το μεράκι και τη διάθεση μας για ποιοτική παραγωγή, μπορούμε να βάλουμε ένα πετραδάκι στο όνειρο μιας διαφορετικής Νεμέας. Πάνω απ όλα όμως, πρέπει να φέρουμε τον κόσμο κοντά στα οινοποιεία».
«Η δυναμική του οινοτουρισμού είναι τεράστια!»
Η παραγωγή κρασιού είναι ίσως ο σημαντικότερος αλλά όχι ο μοναδικός σκοπός του Domaine Helios. «Είμαστε στη διαδικασία δημιουργίας λίγων ξενώνων, με σκοπό να δεχόμαστε ένα μικρό αριθμό ανθρώπων που θα ζουν για κάποιες μέρες στους ρυθμούς μιας μονάδας παραγωγής κρασιού, αλλά και του αμπελώνα». Είναι σαφές πως n όποια ενασχόληση της οικογένειας Κοκοτού με χώρους φιλοξενίας δεν θα μας αφήσει αδιάφορους. Οι «Ξενώνες» θα είναι πέντε μικρές σουίτες, κυριολεκτικά μέσα στην καρδιά του κτιρίου, με υπέροχη θέα, ενώ υπάρχει ήδη n υποδομή για δύο τεράστια play rooms, απ όπου είναι σίγουρο πως δεν θα μας κάνει καρδιά να φύγουμε. θα δημιουργηθεί επίσης ένα εστιατόριο, όχι μόνο για να προσφέρει πρωινό και γεύματα στους επισκέπτες, αλλά και για να φιλοξενεί κοινωνικές εκδηλώσεις. «Παρόλο που δεν είναι ακόμη έτοιμος ο χώρος, αρκετοί φίλοι μας ρωτούν συνεχώς πότε θα τελειώσει. Και για την προώθηση αυτού του τμήματος του οινοποιείου; «Δεν θα κάνω απολύτως τίποτα. Η ανταπόκριση μέχρι στιγμής από στόμα σε στόμα είναι εκπληκτική».
Η τιμή των δωματίων δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, θα κυμαίνεται πάντως κάπου στα 200 ευρώ το βράδυ- πολύ καλά, αν λάβει κανείς υπόψη την ποιότητα τους, αλλά και το συγκλονιστικό ανάγλυφο του τοπίου. Η περιοχή έχει μια απίστευτη φυσική ομορφιά. Το κτίριο είναι πάνω σε ένα λόφο: από τη μια πλευρά του ο Αργολικός, από την άλλη ο Κορινθιακός κόλπος, μπροστά ο κάμπος της Νεμέας. «Η τοποθεσία, μοναδική ίσως σε παγκόσμιο επίπεδο, βρίθει από αρχαιολογικούς χώρους, επτά πόλεις βρίσκονται πολύ κοντά, ενώ οι περίπατοι που μπορεί να κάνει κάποιος είναι υπέροχοι».
Σαν να λέμε, ο οινοτουρισμός μπορεί να αλλάξει το πρόσωπο της Νεμέας; «Η δυναμική του οινοτουρισμού είναι τεράστια για την περιοχή. Τα βήματα που γίνονται από επιχειρηματίες βάζουν τις σωστές βάσεις. Και είναι δεδομένο πως όσο πιο πολύ εξελίσσεται n οινική κουλτούρα στην Ελλάδα, τόσο περισσότερο θα νιώθει ο απλός φίλος του κρασιού την ανάγκη να ζήσει από κοντά την καθημερινότητα ενός παραγωγού. Οι «Δρόμοι του Κρασιού» αποτελούν έναν καλό τρόπο για να το ξεκινήσουμε αυτό. Πάνω απ όλα, να κάνουμε τους ανθρώπους της περιοχής -εντέλει n Νεμέα σε αυτούς ανήκει- να ζεσταθούν με την ιδέα, να νιώσουν πραγματικά υπερήφανοι για τον τόπο τους. Προσωπικά, θέλω να λειτουργήσω θετικά για όλους, ακριβώς όπως έγινε και πριν από πολλά χρόνια, όταν ξεκίνησα το Elounda Beach στην Κρήτη. Έδωσα στους ανθρώπους μιας περιοχής μερικούς επιπλέον λόγους για να νιώθουν υπερηφάνεια».
Το πόσα όνειρα θα γίνουν πραγματικότητα στη Νεμέα, θα το δούμε σε κάποιο βάθος χρόνου. Αυτό που μπορούμε να πούμε από σήμερα είναι πως θα ήταν ευτυχία κάθε «Νεμέα» στην Ελλάδα να είχε ένα Domaine Helios, κάποιον Γιώργο Κοκοτό.
