Πώς να οργανώσουμε ένα brunch, αφού από μόνη της η λέξη μας προκαλεί να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια σταθερότητας και σεβασμού της εθιμοτυπίας; Όταν λέμε: «Ελάτε για brunch στο σπίτι μας», χρησιμοποιώντας αυτόν τον ασαφή προσδιορισμό, καθορίζουμε, αρχικά, τι μπορούν να περιμένουν στο τραπέζι οι καλεσμένοι μας. Δεδομένου ότι ο όρος «brunch» (breakfast+lunch) περιγράφει, στην ουσία, το φαγητό μιας απροσδιόριστης, μεταβατικής στιγμής, κάπου ανάμεσα στην ώρα που έχεις χάσει πια το πρόγευμα και βιάζεσαι να προλάβεις ένα μεσημεριανό γεύμα, που αρχίζει, μεν, νωρίς, αλλά τίποτα δεν εξασφαλίζει πως θα τελειώσει και νωρίς.
Χρησιμοποιώντας ακόμα δυο αγγλικούς όρους αποσαφηνίζουμε πως το μεν σπίτι μας «ανοίγει», μεταβαλλόμενο σε open house και τα δε ποτά ρέουν με περισσή αφθονία οπότε ισχύει και ο όρος «open bar», δεδομένοι ότι όλοι σερβίρονται, ασταμάτητα, από τον μπουφέ σε ένα πνεύμα ελευθερίας και ελευθεριότητας, καθώς δεν προσδιορίστηκε ούτε συγκεκριμένη ώρα άφιξης ούτε συγκεκριμένη ώρα αποχώρησης. Ένα συνηθισμένο brunch ορίζεται χρονικά με ένα γενικόλογο 12:00 με 16:00, που συνήθως δεν επιτρέπει να ξέρουμε ούτε τι περιμένουμε κι εμείς επακριβώς από τους καλεσμένους μας. Το brunch ανήμερα τα Χριστούγεννα ή ανήμερα την Πρωτοχρονιά είναι ακόμα πιο δύσκολη υπόθεση γιατί στο παζλ του υπεισέρχεται κι ο παράγων ξενύχτι που σημαίνει πως αυξάνεται η ασάφεια της άφιξης και της αναχώρησης. Τι χρειάζεται για να πετύχει το γιορταστικό μας brunch, ιδίως αν είναι το πρώτο μας;
Χωρίς τυπικότητες και χωρίς αυστηρό πρόγραμμα
Πριν αρχίσουμε να καταγράφουμε τα υλικά στη λίστα αγορών μας, χρειάζεται να πάρουμε μερικές επιπλέον αναπνοές, να εισπνεύσουμε βαθιά, ανακράζοντας «om» σε κάθε εκπνοή μας και να χαλαρώσουμε. Για αυτό τους καλέσαμε σε brunch για να κάνουμε όλοι ό,τι θέλουμε, χωρίς άγχη. Δεν υπάρχουν κανόνες ούτε εθιμοτυπικό στο brunch, ούτε χρειάζεται απαραίτητα να υφίσταται αρμονία των φαγητών μεταξύ τους, ούτε καν γευστική αλληλουχία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφήσουμε τις γευστικές μας επιθυμίες να μας παρασύρουν στην επιλογή των πιάτων που θα σερβίρουμε, λαμβάνοντας υπόψη μερικούς διατροφικούς κανόνες, που τέτοιες μέρες κι αυτοί θα είναι χαλαροί. Δεδομένου ότι κάποιοι θα έρθουν κατευθείαν από το ξενύχτι τους, γυρεύοντας κάτι να φτιάξει το στομάχι τους μετά από μια νύχτα κραιπάλης προβλέπουμε και κάποια σούπα ή κάποιο ζυμαρικό, δίπλα στα υλικά του αμιγούς πρωινού: δημητριακά, ψωμιά, αρτοσκευάσματα με φύλλο ή ζύμη, πρωτεΐνες (αβγά, ψάρια, αλλαντικά, κρύο κρέας), γαλακτοκομικά (τυρί, γιαούρτι, γάλα), λαχανικά και τα φρούτα. Για ένα τέτοιο γιορτινό brunch μπορείτε να ορίσουμε ως ώρα άφιξης τις 11:00 για να μας έρθει η πρώτη φουρνιά όσων κοιμήθηκαν νωρίς ή όσων έρχονται κατευθείαν. Καμία ανησυχία! Στην ουσία οργανώνουμε ένα μπουφέ έτσι, που να βολεύονται όλοι, χωρίς κανόνες.
Στρώνουμε το τραπέζι μας κι απλώνουμε τα του πρωινού σε μια γωνιά και τη ζεστή σούπα ή ένα πιάτο ζυμαρικών σε μια άλλη. Στη αρχή, στη γωνιά του πρωινού, σερβίρουμε σάντουιτς και αυγά χτυπητά (brouilles/scrabbled), ομελέτα ή μάτια, με μπέικον και λουκανικάκια, και βάζουμε δίπλα τους θερμός ή καφετιέρες γεμάτες με καφέ, τσαγιού, χυμούς και ίσως ένα ελαφρύ αφρώδες κρασί. Πιο κει τοποθετούμε τα καλαθάκια με τα ψωμιά, τα κρουασάν, τις μαρμελάδες και τα μέλια και τα μπολ με τα διάφορα δημητριακά. Πιο πέρα πάνε τα γλυκά, τα μπράουνις και οι κρέπες ή όσα υπάρχουν από αυτά. Μην ξεχνάτε όμως πως η γιορτή απαιτεί αφθονία. Κατά τις 12:00-13:00, που θα βγάλουμε τα πιο στιβαρά μας φαγητά, αν φυσικά έχουμε προβλέψει κάτι τέτοιο, θα σερβίρουμε και κρασί ή κοκτέιλ, εφόσον υπάρχει κάποιος ικανός να τα φτιάξει και να τα σερβίρει. Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε ένα μπολ με punch φρούτων, ζεστό ή κρύο από όπου ο καθένας θα σερβίρεται με το ποτήρι του, μόνος του. Θίγοντας το θέμα «πιάτα και ποτήρια», σημειώνουμε πως με μια τέτοια χαλαρή πρόσκληση προμηνύεται κατάχρηση πιάτων και ποτηριών καθώς συχνά οι καλεσμένοι μας εγκαταλείπουν κάπου το πιάτο τους για να πάρουν ένα άλλο, οπότε δεν βλάφτει να έχουμε ως εφεδρεία και μερικές δωδεκάδες καλής ποιότητας πλαστικά. Δίνουμε όμως και μια μεγαλύτερη έμφαση στους «τσιμπητούς» μεζέδες, στα ανοιχτά σάντουιτς, στα τάπας, τις μπρουσκέτες, τις πιτσούλες και τις πιτούλες, καθώς και στα σερβιριζόμενα σε σφηνάκι ρευστά ή ημίρρευστα μεζεδάκια (σουπίτσες, αλοιφές κα) και φροντίζουμε να τοποθετήσουμε σε εμφανή σημεία κάδους για να πετάνε τα πλαστικά ή τραπεζάκι για να εναποθέτουν τα μεταχειρισμένα πιάτα τους. Καθώς το brunch πλησιάζει στο τέρμα του, προτείνουμε ξανά καφέ ή τσάι για να σημάνουμε τη λήξη. Αν δούμε διάθεση παράτασης από την μεριά των καλεσμένων μας τους «αποτελειώνουμε» με παγωτίνια, τρουφάκια και διάφορα γλυκά λικέρ.
Ποσότητες;
Αν και ο πρώτος κανόνας της σωστής οργάνωσης θα ήταν ο έλεγχος των ποσοτήτων, τέτοιες μέρες δεν μπορούμε ούτε να καν υποθέσουμε το βαθμό της πείνας ή της όρεξης των καλεσμένων μας, πράγμα που αν είναι ήδη δύσκολο μια κοινή Κυριακή είναι εντελώς αδύνατο την επαύριον ενός ρεβεγιόν. Επιλέγουμε τον όρο «πλουσιοπάροχα», μια που δε βαριέσαι, βρε αδελφέ, ας έχουμε κι εμείς να τρώμε για την υπόλοιπη βδομάδα.
Γλυκές προτάσεις:
- Σαλάτα ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων σε ζωμό πορτοκαλιού-ρούμι
- Τσουρέκι με γέμιση κρέμας φουντουκιού
- Μηλόπιτα κραμπλ (crumble)
- Μανούρι και μήλο ψητό, πάνω σε έτοιμα κράκερ από παστέλι
- Μπράουνις (brownies) με κάστανα
- Τάρτα με ανθότυρο και ντοματάκι γλυκό
- Γιαούρτι με ψητά κυδώνια φούρνου, αρωματισμένα με λικέρ αρμπαρόριζας
- Καραμελωμένος ανανάς, με μπούκοβο, πάνω σε ψημένο τσουρέκι με παγωτό βανίλια
- Μιλκσέικ με κάστανο και σιρόπι μανταρινιού
Αλμυρές προτάσεις:
- Κέικ με μπέικον, ελιές και κόκκινη πιπεριά Φλώρινας
- Μπρουσκέτες με μαλακιά φέτα, κομματάκια μαύρης ελιάς, ζεστό προσούτο Ευρυτανίας και λιαστή ντομάτα, σχοινόπρασο
- Ζεστά ψωμάκια με αχλάδι και κοπανιστή
- Κρακεράκια με μους πέστροφας-γιαουρτιού, άνηθο και μπρικ
- Αβγά γεμιστά με μαγιονέζα με κρόκο και μυριστικά
- Σουπίτσες βελουτέ κάστανου με μανιτάρια και σέλερι
Κι αργότερα:
- Ψητό μοσχαρίσιο ροσμπίφ, με μουστάρδα μάνγκο
- Χοιρινό ρολό γεμιστό με κυδώνια και κάστανα
- Πατατούλες ψητές με μουστάρδα, πορτοκάλι και πάπρικα
Διαφορά ώρας ή…slunch
Υπάρχει όμως και η εναλλακτική λύση που ίσως ταιριάζει ακόμα περισσότερο στην ελληνική μας νοοτροπία του αργά: το slunch! Αν ξενυχτήσαμε και εμείς, οπότε δεν μας βγαίνει να ετοιμάσουμε ένα σωστό, γιορτινό brunch, καλούμε drunch (σύντμηση των λέξεων lunch και dinner) ή αλλιώς σε slunch, που είναι το γεύμα που συνοψίζει το γεύμα (lunch) και το δείπνο (supper), δημιουργώντας ένα νέο όρο, πάλι από τη σύντμηση δύο λέξεων. Συνήθως καλούμε σε slunch ή drunch γύρω στις 16:00-17:00, όπου και προσφέρουμε ένα πιο ισορροπημένο και πιο στιβαρό γεύμα που περιλαμβάνει τα συνοδευτικά του νωρίς απεριτίφ και στήνεται με όλη τη μεγαλοπρέπεια και την εκλέπτυνση που επιβάλει το απεριτίφ, μια τέτοια μέρα. Στην αρχή σερβίρουμε γλυκά, όπως στο απογευματινό τσάι και σταδιακά όλα τα εισαγωγικά ενός δείπνου ζεστές τάρτες και γκρατέν, κρύα ορεκτικά, όπως τα ταρτάρ και τα καρπάτσο, αλλά αποφεύγουμε τα λουκάνικα κι όλα εκείνα τα βαριά φαγητά, που προκαλούν δυσπεψία. Μια βραδιά slunch κλείνει νωρίς, κάπου γύρω στις 21:00-22:00, αφού πρώτα σερβίρουμε χωνευτικά αφεψήματα ή ανάλογα κοκτέιλ και ντιζεστίφ, αφήνοντας σε όλους τους ταλαιπωρημένους από το ξενύχτι της προηγούμενης μακριάς νύχτας, την ευκαιρία να τυλιχτούν νωρίς στο πάπλωμα τους.
...και μερικές συνταγές
Αλμυρό κέικ με αβγοτάραχο και αγκινάρες
Υλικά
170 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
70 ml εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
100 ml γάλα
1 φακελάκι μαγιά σε σκόνη
150 γρ αβγοτάραχο, κομμένο σε λεπτές φετούλες
3 αβγά
3 αγκινάρες, κομμένες σε φετούλες
ξύσμα από 1/2 λεμόνι ή λάιμ
1 κ. σ. σχοινόπρασο, ψιλοκομμένο
1/2 κ. κ. αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Παρασκευή
Βάζουμε σε μια κατσαρολίτσα νερό να βράζει και μόλις πάρει βράση ζεματάμε τις αγκινάρες για 1-1 1/2 λεπτό και τις σουρώνουμε. Ζεσταίνουμε 1-2 κουταλιές ελαιόλαδο σε ένα τηγανάκι και σοτάρουμε τις αγκινάρες, σε μέτρια φωτιά για 2-3 λεπτά. Τις αφήνουμε να στεγνώσουν πάνω σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας. Χτυπάμε τ' αβγά σε μια λεκανίτσα, προσθέτουμε το γάλα και το ελαιόλαδο και τα χτυπάμε ξανά όλα μαζί. Προσθέτουμε στο μείγμα το αλεύρι, κοσκινίζοντας μαζί με τη μαγιά. Προσθέτουμε το αλάτι, πιπέρι, το σχοινόπρασο και τις αγκινάρες. Ανακατεύουμε ελαφρά και προσθέτουμε το αβγοτάραχο, αφού κόψουμε την κάθε φετούλα του στα δύο. Ανακατεύουμε για να μοιραστούν ομοιόμορφα τα υλικά στη ζύμη. Στρώνουμε αντικολλητικό κι ελαφρά λαδωμένο χαρτί, σε μια μακρόστενη φόρμα του κέικ και ρίχνουμε το μείγμα, φροντίζοντας όσο είναι δυνατόν να μην προεξέχει αβγοτάραχο στην επιφάνεια. Ψήνουμε το κέικ σε προθερμασμένο, στους 180ο ?, φούρνο, για 45 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια του. Αφήνουμε να κρυώσει λίγο και το ξεφορμάρουμε. Βγάζουμε το χαρτί και το ακουμπάμε επάνω σε σχάρα για να κρυώσει σωστά. Τρώγεται χλιαρό ή κρύο.
Σφηνάκια με βελουτέ κολοκύθας και τσιπς προσούτο
Υλικά
800 γρ κολοκύθα
2 πατάτες, καθαρισμένες
750 ml ζωμό λαχανικών ( ή 1 κύβο και 750 ml νερό)
150 ml κρέμα γάλακτος
αλάτι και πιπέρι
ζαμπόν ωρίμανσης τύπου προσούτο ή χαμόν
1 κ. κ. φρέσκο τζίντζερ, τριμμένο στον τρίφτη
λίγο τριμμένο μοσχοκάρυδο
Παρασκευή
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C. Κόβουμε τις φέτες του προσούτο στα δύο. Τις διπλώνουμε σε ρολάκια. Βάζουμε τα ρολάκια σε ένα ταψάκι, ντυμένο με αντικολλητικό χαρτί, τα αφήνουμε να ψηθούν για 8 λεπτά, τα βγάζουμε και τα αφήνουμε να κρυώσουν. Βάζουμε τις πατάτες και την κολοκύθα να βράσουν σε μια κατσαρόλα με το ζωμό των λαχανικών, αλάτι και πιπέρι, μέχρι να δούμε ότι είναι εύκολο να διαπεράσει το πιρούνι μας οτιδήποτε τσιμπήσει. Μεταγγίζουμε το περιεχόμενο της κατσαρόλας στο μίξερ, προσθέτουμε το τζίντζερ και τα πολτοποιούμε. Ρίχνουμε στο μείγμα και την κρέμα γάλακτος και τα χτυπάμε όλα μαζί, μέχρι να σχηματιστεί μια λεία κρέμα. Δοκιμάζουμε αν χρειάζεται επιπλέον αλάτι και πιπέρι, τρίβουμε λίγο μοσχοκάρυδο, και την μοιράζουμε στα σφηνάκια και τα διακοσμούμε με τα τσιπς του προσούτο.
Κρεμ καραμέλ με εσπρέσο
Υλικά
1 1/4 φλιτζανιού μετρήσεως (300 ml) ζάχαρη
1 1/2 φλιτζάνι (375 ml) κρέμα γάλακτος
1 φλιτζάνι (250 ml) γάλα
1/2 φλιτζάνι (250 ml) εσπρέσο ή δυνατό σκέτο καφέ φίλτρου
6 αβγά
2 κ. κ. (10 ml) βανίλια σε σκόνη
Βραστό νερό
Παρασκευή
Βάζουμε σε ένα βαθύ ταψί 8 μπολάκια για κρεμ καραμέλ που να χωράνε 125 a 180 ml. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 °C. Αναμειγνύουμε σε μια μικρή κατσαρόλα ? του φλιτζανιού ζάχαρη με ? του φλιτζανιού νερό και το αφήνουμε να πάρει βράση, σε μέτρια φωτιά, ανακατεύοντας συνεχώς για να διαλυθεί η ζάχαρη. Βράζουμε μέχρι να σχηματιστεί ένα σιρόπι σε χρώμα σκούρας καραμέλας. Μοιράζουμε την καραμέλα στα 8 φορμάκια κουνώντας τα έτσι ώστε να πάει παντού. Τα αφήνουμε στην άκρη για να κρυώσει η καραμέλα. Σε μια άλλη κατσαρόλα ζεσταίνουμε, σε μέτρια θερμοκρασία την κρέμα γάλακτος, μαζί με τον καφέ και το γάλα, μέχρι να αρχίσει να βγαίνει ατμός. Χτυπάμε σε ένα μπολ την υπόλοιπη ζάχαρη, με τα αυγά μέχρι να αφρατέψουν και τα προσθέτουμε, σιγά-σιγά, στην κρέμα , χτυπώντας τα πάντα. Προσθέτουμε και την βανίλια και μοιράζουμε την κρέμα στα μπολάκια, πάνω από την καραμέλα, προσεχτικά, περνώντας τη από σουρωτήρι του τσαγιού. Γεμίζουμε το ταψί μέχρι τη μέση των μπολ με καυτό νερό και ψήνουμε τις κρέμες για 30 περίπου λεπτά, μέχρι που δοκιμάζοντας αν ψήθηκαν, με τη μύτη του μαχαιριού να βγαίνει η λάμα καθαρή. Βγάζουμε τα μπολάκια από το ταψί και τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς πάνω σε μια κρύα σχάρα. Τα σκεπάζουμε και στη συνέχεια τα βάζουμε στο ψυγείο Μπορούμε να τα έχουμε ετοιμάσει μέχρι και 2 μέρες πριν. Την ώρα του σερβιρίσματος αναποδογυρίζουμε τα φορμάκια σε χάρτινες θηκούλες για γλυκάκια και τα διακοσμούμε με κοπανισμένα φουντούκια ή σπασμένες μάντολες.
Updated: 30/12/2016
Ημερομηνία α' δημοσίευσης: Δεκέμβριος 2013
