Όταν οι Μοίρες καλοτύχιζαν τον μικρό Jamie πάνω από την κούνια του, μάλλον πεινούσαν κομμάτι: στη βιασύνη τους να προλάβουν το δείπνο, στο οποίο ήταν καλεσμένες σε έναν αγγλικό πύργο, δεν υπήρξαν και πολύ... αμερόληπτες ως προς τις ευχές τους. Δεν τον έκαναν πολύ όμορφο, ώστε να διαπρέψει στις διεθνείς πασαρέλες ούτε πολύ έξυπνο, ώστε να διαμορφώνει συμπαντικές θεωρίες αλά Stephen W. Hawking. Του χάρισαν όμως αστείρευτη δημιουργικότητα, ακριβώς τόση τρέλα όση χρειάζεται για να περνάει καλά και να νοστιμίζει τη ζωή και -για να παίζει- τη μαρμίτα του Πανοραμίξ, που είχε βγει πια στη σύνταξη και τους την είχε ευγενώς παραχωρήσει για να «μαγειρεύουν» εκεί τα ξόρκια τους.
Η αλήθεια είναι βέβαια ελαφρώς πιο πεζή. Χωμένος από μικρή ηλικία μέσα σε κατσαρόλες, κουτάλες και πίντες, με τη μόνιμη μυρωδιά του gravy και των fishermans pies, ο Jamie Oliver έκοβε σαν δαίμονας φρούτα και λαχανικά στην παμπ των γονιών του στο Essex και ονειρευόταν όταν μεγαλώσει να γίνει σπουδαίος σεφ. Και όπως έγραψε ο Coelio, όταν θέλεις κάτι πολύ, ολόκληρο το σύμπαν συνωμοτεί για να το αποκτήσεις. Ο Jamie έκανε την αρχή σπουδάζοντας την τέχνη της μαγειρικής στο Westminster Catering College, και αμέσως μετά -χάρη στις μηχανορραφίες του σύμπαντος- ξεκίνησε να μαγειρεύει επαγγελματικά στο Neal Street Restaurant στο Covent Garden, ενώ στο ταξίδι του στους γαστρονομικούς γαλαξίες έκανε και μια στάση στο επίσης λονδρέζικο River Cafe, ιταλικό ρεστοράν που συγκεντρώνει τα εύσημα και ανάλογο rich and famous κοινό. Εκεί, μια μέρα τον ανακάλυψε η τηλεόραση: το συνεργείο που γύριζε ένα ντοκιμαντέρ για το εστιατόριο γοητεύτηκε από τον αυθάδη, τολμηρό και απόλυτα προσηλωμένο στο καθήκον πιτσιρικά ήταν τόσο παθιασμένος με τη μαγειρική, που δεν δίσταζε να κατηγορήσει τις κατά τα άλλα αξιοσέβαστες κάμερες ότι μπερδεύονται στα πόδια του και τον ενοχλούν στη δουλειά του. Λίγες μέρες μετά, πέντε εταιρείες παραγωγής κατέφθασαν με τηλεοπτικές προτάσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα το «Γυμνό σεφ». Παρά τους φόβους της γιαγιάς του, ο Oliver δεν μαγείρευε φορώντας φύλλο συκής, αν και κάτι τέτοιο θα παρουσίαζε, αναμφισβήτητα, ενδιαφέρον. Η σειρά του Channel four είχε τεράστια επιτυχία στο αγγλικό κοινό, όπως εξάλλου και το μεταγενέστερο Olivers Twist, το οποίο απολαμβάνουμε τα πρωινά του Σαββάτου στη ΝΕΤ. Ο νεαρός (μόλις 28 χρόνων) κύριος Oliver εμφανίζεται στην οθόνη -με στιλάκι ελαφρώς ατημέλητο, φορώντας το τζινάκι του, t-shirt και αθλητικά παπούτσια- να βολτάρει με το σκουτεράκι του. Φλερτάρει απροκάλυπτα με το φακό την ώρα που μαγειρεύει για τους φίλους του, τους γονείς του, την όμορφη γυναίκα του Jools και ενίοτε... την πεθερά του. Κάνει πλάκες, άλλοτε πετυχημένες και άλλοτε λιγότερο (κάπως περίεργο το αγγλικό χιούμορ... ), γελάει, αναρωτιέται, προτείνει, συμβουλεύει και γενικά μοιράζεται αυτό που αγαπάει περισσότερο: την κουζίνα του. Η οποία, όπως ο ίδιος λέει, είναι το σπίτι του. Τόπος δημιουργίας και... καταστροφής, η κουζίνα είναι ένας κόσμος ολόκληρος, γεμάτος καινοτομίες και λάθη που σε βοηθούν να επιλύσεις προβλήματα και να μάθεις: μέσα από την αναζήτηση των συστατικών και των κατά τόπους γευστικών συνηθειών, τη γεύση, που από μόνη της προσφέρει ασφάλεια αλλά και ηδονή, τους άπειρους συνδυασμούς που περιμένουν να ανακαλυφθούν.
Όσοι προτιμούν μια πιο διακριτική προσέγγιση στα γαστρονομικά πράγματα, ίσως θεωρήσουν επιτηδευμένο το ότι ο κύριος Jamie Oliver δηλώνει πως τρελαίνεται περισσότερο από όλα για την «ευωδιά» του σκόρδου την ώρα που αγγίζει το καυτό λάδι. Και πιθανόν να μη διστάσουν να τον κατηγοριοποιήσουν ως άλλη μια βιτρίνα, μια fake τηλεοπτική περσόνα που δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο προς χάριν της θεαματικότητας. Ακόμη και αν υιοθετεί μάλλον αφελώς κάποιες ιδιότητες των TV celebrities -κάποιοι φίλοι μου, για παράδειγμα, τον χαρακτηρίζουν αλαζόνα-, εμένα μου φαίνεται αρκετά πειστικός: γιατί ανατρέπει αθώα το politically correct και τις formalites της «υψηλής» μαγειρικής.
Η τελευταία, έχω την εντύπωση ότι ορισμένες φορές περνάει την εικόνα του ωραίου που σχεδόν φοβάσαι να το αγγίξεις και να παίξεις μαζί του - κάτι σαν έργο τέχνης, που το πρώτο πράγμα που εκπέμπει είναι ναρκισσιστική χροιά.
Ο Jamie αντικαθιστά το σοβαρό ύφος του μεγάλου σεφ με το χαμόγελο και τη χιουμοριστική διάθεση ενός παιδιού που ζει τις ιστορίες του και μετατρέπει την κουζίνα σε τόπο θαυμάτων γιατί έτσι ακριβώς τη βλέπει. Χωρίς επιφυλάξεις και φοβίες, μακριά από πρακτικές εντυπωσιασμού, εξηγεί τι προτιμάει ο ίδιος και, παρόλο που είναι εξαιρετικά λεπτολόγος (θαυμάζει ιδιαίτερα, άλλωστε, τον Gordon Ramsey για τον περφεξιονισμό του), καταφέρνει να κάνει τα πράγματα να φαίνονται αναπάντεχα εύκολα, ακόμα και για όσους κυριολεκτικά δεν ξέρουν να βράσουν ένα αβγό. Η δημοσιότητα δεν παρέλειπε να του χτυπάει τακτικά την πόρτα. Πέρα από την τηλεόραση, από τον Απρίλιο του 1999 εξέδωσε τρία πρωτότυπα βιβλία με συνταγές, ενώ το 2002 άνοιξε ένα δικό του εστιατόριο, το Fifteen, στο Shoreditch, μια «ψαγμένη» γειτονιά του Λονδίνου. Ο ίδιος εκπαίδευσε δεκαπέντε «προβληματικούς» (άστεγους, άνεργους) εφήβους, οι οποίοι επιμελούνται -υπό την αυστηρή κατά τα άλλα επίβλεψη του- το μενού του εστιατορίου. Όσο για τα κέρδη, διατίθενται σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Η συνταγή πέτυχε, και υπάρχουν σχέδια για ανάλογες προσπάθειες στη Νέα Υόρκη, στο Σίδνεϊ και στην υπόλοιπη Αγγλία. Εξαιρετικά ειλικρινής, προσιτός και με οξυμένες επικοινωνιακές δυνατότητες, ο Jamie εξακολουθεί να πουλάει, και αυτό γιατί δεν φοβήθηκε ποτέ να εκτεθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι n αγγλική αλυσίδα καταστημάτων Sainsburys τον επέλεξε ως το βασικό πρόσωπο της διαφημιστικής της καμπάνιας σε μια οριακή στιγμή, όταν οι πωλήσεις κατρακυλούσαν προς όφελος του ανταγωνιστικού Tescos. Ο Oliver θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος για 200 εκατομμύρια λίρες από τα κέρδη της εταιρείας, τα τελευταία δύο χρόνια. Με το αζημίωτο βεβαίως: αμείφθηκε με ένα εκατομμύριο λίρες, αφήνοντας το μικροσκοπικό του διαμέρισμα και τις εποχές που τα οικονομικά του δεν όταν και τόσο ανθηρά.
Δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι πρόκειται για έναν από τους κορυφαίους σεφ του πλανήτη, αλλά τι σημασία έχει; Ο Jamie Oliver δεν αυτοσυστήνεται ως αυθεντία. Με μια απλότητα αιφνιδιαστική, σχεδόν αφοπλιστική, αναζητά νέες εμπειρίες, ενθουσιάζεται όταν εκείνες έρχονται, και μεταγγίζει σε όσους παρακολουθούν τα καμώματα του μια αναζωογονητική χαρά για τη ζωή. ΤΟ σπουδαιότερο όμως είναι ότι απαιτεί τη συμμετοχή σου. Η μαγειρική είναι μια διαρκής μεταμόρφωση στο λεξιλόγιό του, όμως δεν χρειάζεται να είσαι μάγος για να την πετύχεις μπορεί να αποτελέσει μέρος της καθημερινότητας του καθενός. Παρακολουθώντας τις κινήσεις του, απορροφάς τις βασικές αρχές της μαγειρικής χωρίς καν να το καταλάβεις. Είναι ο σεφ της διπλανής πόρτας, έτοιμος πάντα να αποκαλύψει «όσα θα θέλατε να μάθετε για τη μαγειρική και φοβάστε να ρωτήσετε». Η συμβουλή του: «Διασκέδασε, φτιάξε πράγματα απλά και μην ξεχάσεις τις μπίρες!». With pleasure, Oliver!
Οι φωτογραφίες (του David Loftus) που χρησιμοποιήθηκαν στο θέμα είναι από το βιβλίο «Jamie Oliver- Jamies kitchen», εκδόσεις Penguin Books Ltd.
