Το Πάσχα εμείς οι Έλληνες το γιορτάζουμε γύρω από ένα τραπέζι με πολλά καλούδια και πρωταγωνιστή το σουβλιστό αρνάκι ή κατσικάκι. Μια παράδοση, που ξεκίνησε από τη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα για να κατακτήσει ολόκληρη τη χώρα. Σε άλλες περιοχές, όμως, η παράδοση το θέλει στον φούρνο, απλό ή γεμιστό. Η τελική συνταγή είναι ένας συνδυασμός του τοπικού κρέατος με τα ντόπια και εποχικά υλικά, όπως φρέσκα τυριά, ανοιξιάτικα χόρτα και μυρωδικά. Τα νησιώτικα αμνοερίφια έχουν και μια έξτρα νοστιμιά, αφού δεν είναι σταβλισμένα, αλλά βόσκουν ελεύθερα στην ελληνική φύση. Επιπλέον, τα αρωματικά χορτάρια, που καταναλώνουν, είναι ποτισμένα από τη θαλασσινή αλμύρα κι αυτή περνάει στο κρέας τους.
Κάναμε την έρευνά μας και σας παρουσιάζουμε τα πιο δημοφιλή τοπικά μαγειρέματα του πασχαλινού αρνιού ή κατσικιού ορισμένων νησιών και σας δίνουμε ενδεικτικά και προτάσεις για εστιατόρια ή ταβέρνες, που μπορείτε να τα παραγγείλετε και να τα δοκιμάσετε. Επειδή μιλάμε για μία μόνο ημέρα, με πολύ μεγάλη ζήτηση, τη Λαμπρή, κάντε εγκαίρως την κράτησή σας για να μη μείνετε χωρίς τραπέζι…
Κυκλάδες
Αμοργός: γεμιστό κατσικάκι αρωματισμένο με δεντρολίβανο
Σήμα κατατεθέν της Λαμπρής, που σερβίρεται σε όλο το νησί, είναι το παραδοσιακό γεμιστό κατσικάκι, που ψήνεται σε ξυλόφουρνο. Γεμίζεται με ρύζι, μυζήθρα, αβγό και μυρωδικά με βασικό το δεντρολίβανο. Η προετοιμασία του ξεκινά από το Μ. Σάββατο, ενώ στο παρελθόν ψηνόταν σε πήλινες λεκάνες.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: Αρμπαρόριζα, Χώρα, τηλ. 22850 74388.
Άνδρος: λαμπριάτης, γεμιστό κατσικάκι
Κατά παράδοση, στην Άνδρο το Πάσχα φτιάχνουν τον Λαμπριάτη, το μοναδικής νοστιμιάς κατσίκι του νησιού, με την πληθωρική γέμιση. Αυτή αποτελείται από φρέσκα τοπικά τυριά (πετρωτή, μαλαχτό, βολάκι), αβγά, τα συκωτάκια του ζώου, γλυκάδια και ρύζι, που ισορροπούν με αρωματικά όπως ο δυόσμος, ο άνηθος, ο μαϊντανός, ο μάραθος. Το κρέας συχνά σκεπάζεται με φύλλα δεντρολίβανου και ψήνεται στους ξυλόφουρνους.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: «Μπαλκόνι του Αιγαίου», Απροβάτο, τηλ. 22820 41020, «Του Ζοζέφ», Πιτροφός, τηλ. 22820 51050, «Παραπόρτι», Χώρα, τηλ. 22820 23515
Νάξος: πάτουδο (ή μπάτουδο)
Νησί με πλούσια κτηνοτροφική παράδοση, η Νάξος εκτρέφει εκλεκτά κατσίκια και αρνιά, τα οποία ζουν και αναπτύσσονται ελεύθερα στο νησί, γι’ αυτό και είναι πολύ νόστιμα. Εδώ το κρέας μπαίνει στον φούρνο, γεμισμένο με τρυφερά ανοιξιάτικα χόρτα (ιδίως σέσκουλα), συκωτάκια, ρύζι και μυρωδικά. Η γέμιση απορροφά τον ζωμό του κρέατος και δίνει ένα πεντανόστιμο πιάτο.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: «Αξιώτισσα», Καστράκι, τηλ. 22850 75107
Θηρασιά: σγαρδούμια
Οι λιγοστοί κάτοικοι του μικρού νησιού, στην καλδέρα της Σαντορίνης, ετοιμάζουν από νωρίς το απόγευμα του Μ. Σαββάτου τα σγαρδούμια. Το εορταστικό τους φαγητό είναι το κεφαλάκι και τα πόδια του κατσικιού μέσα σε ένα τσουκάλι, το οποίο μαγειρεύεται μαζί με τα εντεράκια του, τυλιγμένα πάνω σε κλαδάκια δεντρολίβανου. Συνήθως, το πηγαίνουν για ψήσιμο στον φούρνο του χωριού πριν την Ανάσταση και το παραλαμβάνουν έτοιμο, αμέσως μετά τη λειτουργία της εκκλησίας.
Σίφνος: μαστέλο
Το βασικό πασχαλινό έδεσμα της Σίφνου είναι το μαστέλο. Έτσι, ονομάζουν στο νησί το σκεύος, στο οποίο ψήνεται το φαγητό, που είναι μια παραδοσιακή πήλινη γάστρα με ειδικό σχήμα, για την οποία φημίζεται το νησί. Η κατασκευή του σκεύους κάνει το φαγητό να είναι ζουμερό, αν και με ελάχιστο λάδι ή βούτυρο. Το πασχαλινό μαστέλο, σύμφωνα με τη γαστρονομική παράδοση του νησιού, ετοιμάζεται το Μεγάλο Σάββατο το απόγευμα και σιγοψήνεται στον ξυλόφουρνο μέχρι τα ξημερώματα του Πάσχα. Στη βάση του σκεύους τοποθετούνται μερικά καθαρισμένα αμπελόκλαδα, φτιάχνοντας μια σχάρα, πάνω στην οποία θα τοποθετηθεί το κρέας. Ανάμεσα σε κάθε στρώση, προστίθεται ψιλοκομμένος άνηθος και πριν σφραγισθεί το σκεύος (είτε με αλουμινόχαρτο, είτε με λαδόκολλα), προστίθεται κόκκινο κρασί και πατάτες.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: «Το Τσικάλι», Βαθύ, τηλ. 22840 71150
Δωδεκάνησα
Κάλυμνος: μουούρι ή μούρι
Μουούρι ονομάζουν στην Κάλυμνο τόσο τη διαδικασία της ετοιμασίας του πασχαλινού φαγητού, όσο και το ίδιο το φαγητό, που είναι ένα γεμιστό αρνί, ψημένο σε φούρνο, που σφραγίζεται με λάσπη. Οι ρίζες του βρίσκονται στην εποχή των πειρατών και της τουρκοκρατίας: με αυτόν τον τρόπο δεν υπήρχαν σημάδια καπνού, ούτε η μυρωδιά του φαγητού, που θα μαρτυρούσε ότι γιόρταζαν το Πάσχα. Η προετοιμασία αρχίζει το πρωί του Μ. Σαββάτου. Όσοι ανάβουν τους φούρνους, παραβγαίνουν για το ποιος κατέχει την τέχνη καλύτερα. Αφού τοποθετηθεί μέσα στον φούρνο το μουούρι, σφραγίζεται ο φούρνος με λάσπη, διαδικασία που μπορεί να εξελιχθεί σε… εορταστικό λασποπόλεμο. Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: «Περί Ορέξεως», Άγιος Νικόλαος, Κάλυμνος, τηλ. 6986271713, «Τσοπανάκος» Αρμέο, Κάλυμνος, τηλ. 22430 47929.
Κάρπαθος: βυζάντι
Ένα βυζαντινό γαστρονομικό έθιμο αναβιώνει στην Όλυμπο της Καρπάθου την ημέρα του Πάσχα και ονομάζεται βυζάντι, αλλά το βρίσκουμε και σε άλλες περιοχές του νησιού. Πρόκειται για αρνί ή κατσίκι γεμιστό με σταφίδες, συκωτάκια, ρύζι και πληγούρι, αρωματισμένο με κύμινο, ψημένο μέσα σε πήλινο σκεύος, στον σφραγισμένο με λάσπη ξυλόφουρνο. Το φαγητό σιγοψήνεται στον φούρνο όλη τη νύχτα και είναι έτοιμο τις πρωινές ώρες της Κυριακής του Πάσχα. Μόλις ανοιχτεί, στήνεται γλέντι με καρπάθιο κρασί και παραδοσιακούς χορούς.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: Poseidon beach hotel & restaurant, Αφιάρτης, τηλ. 6978694482
Ρόδος: λακάνη και λαμπρινός
Η λακάνη (ή Καπαμάς ή Λαπάς), είναι ένα πασχαλινό έδεσμα με κατσίκι ή αρνί, που ψήνεται στο ομώνυμο, ειδικό σκεύος, σφραγίζεται με ζυμάρι, μπαίνει στον φούρνο το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου και βγαίνει ανήμερα το Πάσχα το μεσημέρι. Τη Δευτέρα του Πάσχα τρώγεται παραδοσιακά ο Λαμπρινός, που περιέχει κανέλα, γαρύφαλλα, κουκουνάρια, σταφίδες, αλλά και ντομάτες.
Πού σερβίρεται, ενδεικτικά: «Το λημέρι του ληστή», Προφίλια, τηλ. 22440 61578.
Σάμος: πλάτη γεμιστή
Εδώ, το παραδοσιακό πασχαλινό έδεσμα είναι η “πλάτη γεμιστή” του κατσικιού και μοιάζει με τη ροδίτικη εκδοχή στο γεγονός ότι περιλαμβάνει ντομάτα.
Βόρειο Αιγαίο
Μυτιλήνη: τσεμπέρι
Συγκεκριμένα στην Αγιάσο και στο Παλαιοχώρι, το παραδοσιακό πασχαλινό έδεσμα είναι το τσεμπέρι, δηλαδή η μπόλια. Πρόκειται για κατσικάκι που γεμίζεται μεταξύ άλλων με κάστανα και σκεπάζεται με τη μπόλια του.
Ιόνιο
Ζάκυνθος: αβγολέμονο ή αβγοκοφτό
Το κατεξοχήν εορταστικό πιάτο της Ζακύνθου για το Πάσχα είναι το παραδοσιακό αβγολέμονο ή αβγοκοφτό, δηλαδή σούπα, που γίνεται με διάφορα πουλερικά (γαλοπούλα, χωριάτικη κότα, κόκορα), καμιά φορά και με συνδυασμό τους, και σερβίρεται με τριμμένο τυρί.
Πού σερβίρεται: σε ταβερνάκια σε μικρά, παραδοσιακά χωριά του νησιού.
Όπου κι αν σας βρει η Ανάσταση, εμείς σας ευχόμαστε ολόψυχα καλό Πάσχα!
