Πολυγραμμένο και πολυδιαβασμένο το θέμα "κολατσιό στο σχολείο" και καλή η θεωρία, αλλά εδώ πρέπει να περάσουμε στην πράξη. Το σπουδαίο, λοιπόν, δεν είναι μόνο να καταφέρεις το παιδί να καταναλώσει το σπιτικό σνακ, αλλά πριν από αυτό να πείσεις τη μαμά για την αναγκαιότητα της σωστής διατροφής, ώστε ν' αφιερώσει τον -λίγο ή περισσότερο- χρόνο για την ετοιμασία της.
Το πρόβλημα
Εκτός σπιτιού, το παιδί έχει να παλέψει με τη δελεαστική και "εύκολη" βιτρίνα της καντίνας: πολλή ζάχαρη, πολύ αλάτι, αμφίβολα λάδια και "βούτυρα" στις τυρόπιτες και τα αρτοποιήματα, πολλά γλυκά, κακής ποιότητας τυριά και αλλαντικά και μαζί με αυτά, η διαφήμιση και το μαρκετινίστικο περιτύλιγμα. Είναι πειρασμός. Τ' αποτελέσματα είναι πολλαπλώς αρνητικά: φορτώνουν το παιδί με περιττές και κακές θερμίδες ενώ συγχρόνως διαμορφώνουν λανθασμένα τα διατροφικά του γούστα, κάτι που θα το ακολουθεί και στο μέλλον. Το κλειδί της επιτυχίας είναι οι καλές συνήθειες από πολύ μικρή ηλικία. Μεγαλώνοντας, τα αγγελούδια μας θα ακολουθήσουν αναπόφευκτα τον δρόμο του fast food με τις παρέες τους, οπότε ό,τι έχουν ήδη μάθει και αγαπήσει θα είναι μια καλή παρακαταθήκη που δεν ξεχνιέται.
6 απαράβατοι κανόνες
- Συνηθίζουμε τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία να τρώνε πρωινό και να παίρνουν σνακ από το σπίτι.
- Συζητάμε φιλικά με τα παιδιά για τη σημασία των καλών υλικών, τον ρόλο των συντηρητικών κλπ.
- Πάντα υπάρχει το σνακ που αρέσει στο κάθε παιδί -ακολουθούμε τις προτιμήσεις του.
- Κανένα έτοιμο σνακ δεν συγκρίνεται σε ποιότητα με το σωστό σπιτικό -ακόμα κι ένα τοστ με τυρί.
- Δίνουμε σημασία στην εμφάνιση, ώστε να περάσει το crash test της καντίνας και των σχολίων.
- Δεν προβάλουμε το θέμα ως οικονομικό αλλά ως ποιότητας, γεύσης και υγείας.
Πώς θα προτιμήσει το σπιτικό
Τίποτα έτοιμο δεν αντικαθιστά την ποιότητα του σπιτικού, εφόσον την έχετε φροντίσει. Κάποιος χυμός, ένα απλό κουλούρι ή ένα τοστ (στην ανάγκη) είναι οι μόνες παραχωρήσεις που μπορεί να επιτρέπονται "απ' έξω", όταν δεν έχει κάτι από το σπίτι. Και γιατί να προτιμήσει το σπιτικό, όταν το έτοιμο είναι πιο γευστικό ή γιατί όλοι αγοράζουν από το κυλικείο; Η απάντηση είναι ότι το σπιτικό πρέπει να τους αρέσει και σε γεύση και σε εμφάνιση ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά είναι απαραίτητο να γνωρίζουν μερικά πράγματα για την ποιότητα και τα συντηρητικά. Υπάρχει, βέβαια, και το θέμα των χρημάτων, που δεν είναι αμελητέο. Όμως, αυτό μάλλον είναι το τελευταίο που θα θέσετε σε μια τέτοια κουβέντα με τα παιδιά. Το σπιτικό σνακ δεν προβάλλεται σαν "απαραίτητο κακό" αλλά σαν ποιοτικότερο έδεσμα. Δεν είναι δείγμα οικονομίας, αλλά οικογένειας με γνώση, που φροντίζει τα παιδιά της.
Εδώ, λοιπόν, πρέπει να γίνει μια κουβέντα με τα παιδιά -ανάλογα με την ηλικία τους- σε ατμόσφαιρα φιλικής συζήτησης και όχι σε δασκαλίστικο τόνο. Τα "κακά" ή αμφίβολα συστατικά των έτοιμων, τα πολλά συντηρητικά, ο κίνδυνος της παχυσαρκίας. Πολύ χρήσιμo κι ενδιαφέρον θα φανεί στο παιδί ένα crash test που θα γίνει σαν παιχνίδι: το πραγματικό ζαμπόν από μπούτι συγκρίνεται με τα αλλαντικά τύπου πάριζας, μια νόστιμη γραβιέρα ή κασέρι μπαίνει δίπλα σ' ένα αδιάφορο τυρί του τόστ, το ψωμί του φούρνου συγκρίνεται με τα έτοιμα ψωμιά για σάντουιτς, το δικό μας κέικ με το έτοιμο και ούτω καθ' εξής, με ό,τι σκεφτείτε.
Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν θα "πιάσει" αν το σνακ μας δεν αρέσει στο παιδί. Άρα, ακολουθούμε τα γούστα του και βάζουμε τη φαντασία μας να δουλέψει (το δικό μου αγαπημένο κολατσιό στο Δημοτικό ήταν ψωμάκι με λουκάνικο Φραγκφούρτης και σπιτική ρωσική σαλάτα). Καλό βέβαια, θα είναι να στρέψουμε το παιδί περισσότερο προς τα αλμυρά παρά στα γλυκά σνακ.
Αν ξεκινήσετε επιλέγοντας αυτό που θεωρείτε αυστηρά "σωστό", χωρίς να υπολογίσετε τι αρέσει στο παιδί, έχετε διαπράξει μοιραίο λάθος. Μας ενδιαφέρει να μη γυρίσει το κολατσιό πίσω στο σπίτι στριμωγμένο στην τσάντα ανάμεσα στα βιβλία, και ας μην είναι "μαύρο πολύσπορο με ψητά λαχανικά και φέτα".
Ιδέες και κατευθύνσεις
- Σάντουιτς με φαντασία, αλλά με βάση ποιοτικά υλικά (για παράδειγμα, στήθος ψητού κοτόπουλου ψιλοκομμένο με μαρούλι και λίγη μαγιονέζα, τονοσαλάτα, σπιτικό μπιφτέκι-χάμπουργκερ, μια στεγνή ομελέτα). Αποφύγετε τα μείγματα αλλαντικών τύπου πάριζα και προτιμήστε καθαρό ζαμπόν από μπούτι. Χρησιμοποιήστε κανονικά τυριά (γραβιέρα, κεφαλοτύρι, κασέρι) κομμένα σε λεπτές φέτες.
- Αντικαταστήστε τις μαργαρίνες με φρέσκο βούτυρο ή αλειφώδη τυριά σαν το τσαλαφούτι και το κατίκι. Χρησιμοποιήστε φρέσκο ψωμί από φούρνο, ακόμα και αν πρόκειται για ψωμί του τοστ -σίγουρα έχει λιγότερα συντηρητικά από τα μεγάλης διάρκειας.
- Φτιάξτε σπιτικές τυρόπιτες, κιμαδοπιτάκια που αρέσουν στα παιδιά, τυλίξτε ζαμπόν, μαλακό τυρί και μαρούλι σε αραβικές πίτες με λίγη μαγιονέζα. Αποφύγετε τη ντομάτα, που βγάζει υγρά. Υπάρχουν αλείμματα που μπορούμε να ετοιμάσουμε και να διατηρήσουμε μέρες στο ψυγείο, όπως μια τυροσαλάτα, τονοσαλάτα, καροτοσαλάτα. Αυτά, μπορούν να παίξουν το ρόλο βάσης σε σάντουιτς και αραβικές πίτες ή wraps.
- Αποφύγετε όσο γίνεται τα γλυκά, αν όμως επιμένει, φτιάξτε κέικ με βάση το ελαιόλαδο, το καρότο, τους ξηρούς καρπούς, τη μπανάνα, ανάλογα cookies, δώστε του μαζί ένα μαλακό παστέλι ή ακόμα και μπάρες δημητριακών αν του αρέσουν, στη γεύση που προτιμάει (οι οποίες παρασκευάζονται και πολύ εύκολα στο σπίτι).
- Δοκιμάστε κι αυτό, που αρέσει σε αρκετά παιδιά: ένα κουτάκι με λεπτά μπαστουνάκια λαχανικών, όπως καρότο και αγγουράκι, μαζί με μια δική σας τυροσαλάτα για ορεκτικό ντιπ.
- Aν αγαπάει τα φρούτα, μην τα παραλείψετε (μια μπανάνα ή ένα μήλο είναι ιδανικά). Αλλά και τα ξηρά φρούτα και οι ανάλατοι ξηροί καρποί είναι ιδανικές τροφές.
- Η συσκευασία παίζει μεγάλο ρόλο, ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η επιλογή του "σπιτικού" πρέπει να κάνει περήφανο το παιδί και να στέκεται ισάξια μπροστά στις διαφημισμένες συσκευασίες του κυλικείου. Χρησιμοποιήστε κομψά κουτάκια για σάντουιτς, σε όμορφα χρώματα. Άλλωστε, μπορεί να παίρνει και κάτι από την καντίνα, όπως έναν χυμό για συμπλήρωμα.
- Για τις μέρες που υπάρχει πρόβλημα (δικού σας) χρόνου, ψάξτε και κάποιες αποδεκτές λύσεις που κυκλοφορούν τελευταία στο εμπόριο, όπως τα "mini εν ελλάδι" της Creta Farms, με φιλέτο κοτόπουλου ή γαλοπούλας σε πρακτική συσκευασία μαζί με κριτσίνια.
- Φροντίστε να έχετε αρκετά έτοιμα από το βράδυ (π.χ. συσκευασμένο το κέικ, τα τυροπιτάκια, τα μπισκότα κλπ) ώστε να μην σας πιάνει πανικός το πρωί, αλλά τα σάντουιτς καλό είναι να τα φτιάξετε τελευταία στιγμή.
Η σημασία του πρωινού στο σπίτι
Πριν πείτε "το παιδί δεν τρώει το πρωί", θυμηθείτε εκείνο το breakfast στον μπουφέ του ξενοδοχείου και πώς γέμισε το πιάτο στο πιτς φιτίλι…
Απλά, ξυπνάμε λίγο νωρίτερα, και κάνουμε αυτή τη θυσία γιατί είναι απαραίτητο. Το τρέξιμο "να προλάβουμε" με τον καφέ ή το γάλα στο χέρι δημιουργεί εκνευρισμό. Το παιδί θα γίνει ένας ακόμα συμπατριώτης μας που "δεν μπορεί να φάει το πρωί". Ένα στρωμένο (από το βράδυ) τραπέζι πρωινού, στο οποίο θα συμπέσει έστω και για λίγα λεπτά όλη η οικογένεια, είναι σπουδαία υπόθεση. Η μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού που ψήνεται στη φρυγανιέρα, το αγελαδινό βούτυρο που λειώνει επάνω, η σπιτική μαρμελάδα ή το τυρί και το ζαμπόν που θα απλωθεί, το αγαπημένο ρόφημα του καθενός, δημιουργούν το κλίμα που προετοιμάζει μια καλή ημέρα. Συγχρόνως, βάζει το παιδί στο νόημα των σωστών υλικών. Στο τραπέζι του πρωινού, φροντίζουμε να υπάρχουν και γλυκά και αλμυρά.
Το κέικ που θα φτιάξουμε κάποια στιγμή της ημέρας που έχουμε τον χρόνο, είναι ήδη μια έτοιμη λιχουδιά. Εδώ είναι η ευκαιρία να συνηθίσει τη νοστιμιά του φρέσκου ψωμιού και του σωστού τυριού. Eχοντας συνηθίσει στο σπιτικό πρωινό, το παιδί εξοικειώνεται με τις γνήσιες γεύσεις και προτιμά το σπιτικό σάντουιτς από το μίζερο τοστ του σχολικού κυλικείου. Επιπλέον, θα χρειαστεί λιγότερα "καύσιμα" κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το σαββατοκύριακο, είναι η ευκαιρία για πιο εκτεταμένες καταστάσεις, με ομελέτες, "αβγοφέτες", τηγανίτες και διάφορα άλλα νόστιμα, που απαιτούν περισσότερο χρόνο.
Updated: 13/09/2022
Ημερομηνία α' δημοσίευσης: 21/9/2016
