Στο διαγωνισμό, συμμετείχαν ελαιόλαδα από Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Τυνησία, Ιορδανία, Αργεντινή, Γαλλία, Πορτογαλία, Ισραήλ και Σλοβενία, ενώ στην 19μελή κριτική επιτροπή συμμετείχαν κριτές από 12 χώρες. Οι κριτές απένειμαν συνολικά 118 μετάλλια, συγκεκριμένα: 35 Χάλκινα, 33 Αργυρά, 43 Χρυσά και 7 Διπλά Χρυσά.
Καλύτερο ελαιόλαδο του διαγωνισμού, με βαθμολογία 97,5/100, ανεδείχθη το «TreFórt» του παραγωγού Paolo Bonomelli από την περιοχή Veneto της βόρειας Ιταλίας.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, συναντήσαμε τη διευθύντρια του διαγωνισμού, Μαρία Κατσούλη, ψυχή της διοργάνωσης, η οποία δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η εικόνα που άφησε ο διαγωνισμός Athena Olive Oil Competition, με τα αυστηρά κριτήρια της διοργανώτριας εταιρείας, τη δική μου πείρα από άλλους διεθνείς διαγωνισμούς ελαιόλαδου, αλλά και τη διαπίστωση όλων των κριτών του ATHIOOC (συνολικά 19), είναι εξαιρετική. Το ίδιο ισχύει και για τις εντυπώσεις μου και μάλιστα με απόλυτα κριτήρια και όχι συνυπολογίζοντας πως ήταν η πρώτη φορά της εν λόγω διοργάνωσης.»
Είναι η πρώτη φορά που οργανώνεται στην Ελλάδα διαγωνισμός ελαιολάδου της εμβέλειας αυτής, μια πρωτοβουλία της εταιρείας Vinetum. Μάλιστα, υποστήριξε απόλυτα τον τίτλο του «διεθνούς», αφού το 1/3 των δειγμάτων και τα 2/3 των κριτών, αντίστοιχα, ήταν από το εξωτερικό.
Τα μετάλλια και η ελληνική παρουσία
H Eλλάδα, συμμετείχε στο Athena International Olive Oil Competition με 187 δείγματα (73% του συνόλου), αποσπώντας συνολικά 62 μετάλλια (52,5%) ως εξής: 12 Χρυσά, 21 Αργυρά και 29 Χάλκινα. Aκολουθούν η Ισπανία με 35 μετάλλια (29,5%), τέσσερα από τα οποία Διπλά Χρυσά, η Ιταλία με 10 μετάλλια (8,5%), τρία από τα οποία Διπλά Χρυσά, η Πορτογαλία με 4, το Ισραήλ με 3, η Γαλλία με 2 και οι Σλοβενία και Τυνησία με 1 έκαστη. Σε σχέση με την ελληνική παρουσία στα μετάλλια η Μαρία Κατσούλη μας είπε τα εξής ενδιαφέροντα:
«Τα αποτελέσματα για τα ελληνικά ελαιόλαδα δεν αποτελούν έκπληξη για όσους κινούνται στο χώρο του ελαιολάδου. Είναι απόλυτα εναρμονισμένα με εκείνα των άλλων διεθνών διαγωνισμών στους οποίους συμμετέχουν ελληνικά ελαιόλαδα. Αυτό είναι κάτι που καθιστά τον ATHIOOC αξιόπιστο εξ αρχής, ενώ επιβεβαιώνει την εικόνα των ελληνικών ελαιόλαδων, σε σύγκριση με κορυφαία ξένα, όσον αφορά τα τρέχοντα και καθορισμένα στάνταρ για την ποιότητα ενός ελαιόλαδου. Ο αριθμός των ελληνικών διακρίσεων δεν είναι μικρός, ακόμα και με απόλυτα κριτήρια: το 52,5% των μεταλλίων πήγαν σε ελληνικά ελαιόλαδα. Βέβαια, συγκριτικά με τις συμμετοχές, το ποσοστό των ελληνικών ελαιόλαδων που διακρίθηκαν ήταν, ναι, μικρότερο σε σχέση με αυτό άλλων χωρών. Επίσης, εντύπωση κάνει το γεγονός ότι κανένα ελληνικό ελαιόλαδο δεν βγήκε ανάμεσα στα 7 «Μεγάλα(Διπλά) Χρυσά» μετάλλια, όπου επικράτησαν οι Ιταλοί και οι Ισπανοί. Όμως, αυτά είναι τα κριτήρια που τηρούνται στους διεθνείς διαγωνισμούς. Νομίζω πως πρέπει όλοι να δούμε με μεγαλύτερη προσοχή τι ακριβώς στοιχειοθετεί διεθνώς ένα «μεγάλο λάδι» ―για να χρησιμοποιήσω και μια έκφραση από τον χώρο του κρασιού― και τι πρέπει να γίνει για να προσεγγίσουμε αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά.»
«Ο Έλληνας, δεν ξέρει να δοκιμάζει το ελαιόλαδο»
Ως βασική αρνητική παράμετρο για την ποιότητα των περισσότερων ελληνικών ελαιολάδων, η κυρία Κατσούλη εντοπίζει το γεγονός ότι δεν ακολουθούνται οι σωστές πρακτικές τόσο στην καλλιεργητική φροντίδα, όσο και στο ελαιοτριβείο. «Στην Ελλάδα, δεν διαχειριζόμαστε όπως πρέπει τόσο το δέντρο της ελιάς όσο και τη διαδικασία συλλογής και έκθλιψης του ελαιοκάρπου», σημειώνει, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί και πιο ειδικά στους λόγους που στα αποτελέσματα του διαγωνισμού δεν υπάρχει ελληνική παρουσία στην κατηγορία Μεγάλα Χρυσά. «Για να μπορέσει η Ελλάδα να έχει καλύτερα αποτελέσματα και κατά συνέπεια καλύτερα ελαιόλαδα, οφείλουμε να είμαστε πιο αυστηροί στον τρόπο διαχείρισης. Ο καρπός, δεν πρέπει να μεταφέρεται σε σακιά, πρέπει να τηρείται ο σωστός χρόνος μάλαξης, ενώ το ελαιόλαδο πρέπει να αποθηκεύεται με τον σωστό τρόπο, ιδανικά σε δεξαμενές αζώτου.» Παράλληλα, φέρνει ως παράδειγμα την Ιταλία και την Ισπανία, όπου εκπαιδεύουν τους μαθητές στο πώς να δοκιμάζουν και να εκτιμούν το σωστό ελαιόλαδο, σε αντιδιαστολή με τη χώρα μας. «Δυστυχώς, την ίδια στιγμή που στο εξωτερικό η διαδικασία εκμάθησης του τρόπου δοκιμής είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, στην Ελλάδα ακόμη και παραγωγοί δεν ξέρουν πώς να διεξάγουν μία σωστή δοκιμή.»
Οι ελληνικές περιοχές που διακρίθηκαν
Η Πελοπόννησος και η Κρήτη έστειλαν στον διαγωνισμό τα περισσότερα ελληνικά δείγματα, 50% και 23%, αντιστοίχως. Ακολουθούν η Μακεδονία με 13% και τα νησιά του Αιγαίου, 12%, με τα μισά δείγματα από τη Μυτιλήνη. Τα υπόλοιπα ελαιόλαδα που συμμετείχαν προήλθαν από την Αιτωλοακαρνανία, τα Δωδεκάνησα, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη Θράκη, τα νησιά του Ιονίου και τη Στερεά Ελλάδα, δηλαδή όλη την ελαιοπαραγωγό Ελλάδα. Η γεωγραφική κατανομή των ελληνικών διακρίσεων είναι περίπου ισομερής, εάν λάβουμε υπ’ όψιν τον αριθμό δειγμάτων που έστειλε η κάθε περιοχή. Η Πελοπόννησος απέσπασε 28 μετάλλια (το 45% των ελληνικών μεταλλίων), η Κρήτη 12 μετάλλια (20%), η Μακεδονία 6 (10%) και ακολουθούν παρόμοια οι υπόλοιπες συμμετέχουσες περιοχές. Εξαίρεση αποτελούν τα λάδια της Μυτιλήνης, αφού από τα έξη που συμμετείχαν διακρίθηκαν τα πέντε. Από εκεί προέρχεται, άλλωστε, και το καλύτερο ελληνικό ελαιόλαδο του διαγωνισμού, το «Όλβια Organic» της Οικογένειας Τζωρτζή, που παράγεται από ελιές βιολογικής γεωργίας (80% Αδραμμυτινή και 20% Κολοβή). Αξιοσημείωτη είναι η αριθμητική υπεροχή της ποικιλίας Κορωνέικη, με 105 ελληνικές συμμετοχές (77% επί των μονοποικιλιακών ελληνικών δειγμάτων και 59% επί των ελληνικών δειγμάτων, είτε μονοποικιλιακών είτε χαρμανιών), αν και ο διαγωνισμός απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας τον πλούτο της εγχώριας και διεθνούς ελαιοπαραγωγής, αφού συμμετείχαν σε αυτόν ελαιόλαδα από 70 διαφορετικές ποικιλίες ελιάς, 40 ξένες και 30 ελληνικές!
Γεύση από Αθήνα στην κριτική επιτροπή
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής δοκίμασαν και αξιολόγησαν τα ελαιόλαδα με θέα τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, επισκέφθηκαν το μουσείο της Ακρόπολης και άλλα αξιοθέατα, ενώ γευμάτισαν σε μερικά από τα εμβληματικά εστιατόρια της πόλης για να αποκομίσουν ολοκληρωμένη άποψη για την ελληνική κουζίνα, στην οποία το ελαιόλαδο πρωταγωνιστεί. Όλοι οι κριτές δήλωσαν εντυπωσιασμένοι από την οργάνωση και το επίπεδο των δειγμάτων που δοκίμασαν, ενώ επικρότησαν την ιδέα τέλεσης στη χώρα μας ενός διεθνούς διαγωνισμού ελαιολάδου. Τα αποτελέσματα του Athena International Olive Oil Competition και η συνολική επίδοση των ελληνικών ελαιολάδων στο πλαίσιο αυτού είναι συγκρίσιμα με εκείνα των καθιερωμένων διεθνών διαγωνισμών, ενισχύοντας την εγκυρότητά του αλλά και την απόφαση των οργανωτών να διεξαχθεί στη χώρα μας ένας ανεξάρτητος διαγωνισμός ελαιολάδου διεθνούς κύρους και εμβέλειας, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της θέσης του ελληνικού ελαιολάδου στη διεθνή αγορά.
Και έπεται συνέχεια...
Ο διαγωνισμός αναμένεται να διοργανωθεί ξανά του χρόνου, προς τα τέλη Μαρτίου. «Δεν θα αλλάξουμε κάτι βασικό, πέρα από κάποια θέματα εσωτερικής φύσης, που λόγω του χαρακτήρα τους αφορούν μόνο τους διοργανωτές. Αλλά και πάλι, είναι ελάχιστα. Θεωρούμε πραγματικά τον ATHIOOC μια εξαιρετική ιδέα, απόλυτα ταιριαστή στη χώρα μας, δελεαστική για τη διεθνή ελαιοπαραγωγή και επιτυχημένα διοργανωμένη από την πρώτη κιόλας φορά. Αυτό που εκτιμούμε πως θα αλλάξει του χρόνου, προς τα επάνω, είναι ο αριθμός των δειγμάτων!» Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ο απώτερος στόχος: η ενίσχυση της θέσης του ελληνικού ελαιολάδου στη διεθνή αγορά.
Ο Athena International Olive Oil Competition αποτελεί πρωτοβουλία της εταιρείας Vinetum και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων, της Enterprise Greece και του Κέντρου Ελιάς της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Όλα τα αποτελέσματα, οι κριτές, φωτογραφίες και άλλες πληροφορίες, βρίσκονται στον ιστότοπο του διαγωνισμού, www.athenaoliveoil.gr.
