Το μίνι μάρκετ του τουριστικού χωριού, κάπου στη Χαλκιδική, διαθέτει και φρούτα. Το μάτι μου πέφτει σε ένα καφάσι με λίγα ροδάκινα πλακέ, σαν πατημένα, ένα είδος που δεν έχω ξαναδεί. Ο ξύπνιος ιδιοκτήτης με βλέπει να τα κυττάζω με δυσπιστία κι έχει έτοιμο το πειστικό παραμύθι: τα καλλιεργούν κάποιοι μοναχοί στο Αγιο Ορος, βιολογικά όσο δεν παίρνει και γίνονται ανάρπαστα από τους Ρώσους…Κατόπιν διασταύρωσης πληροφοριών με άλλους δυο μανάβηδες κρατώ ως αξιόπιστο το τελευταίο. Εντοπίζω ποιές μέρες γίνεται παραλαβή της μικρής ποσότητας και προσπαθώ να προλάβω τη…ρωσική επέλαση. Γιατί τα ροδάκινα Ούφο (ή "λουκουμάδες" ή πλακέ στην Ελλάδα) είναι πραγματικά νόστιμα. Είναι ζουμερά, γλυκά, με μικρό κουκούτσι κι έχουν τη λεπτή γεύση του λευκόσαρκου ροδάκινου, εκείνου που έχει αφήσει στους παλιότερους μια ωραία γευστική ανάμνηση καθώς έχει πλέον αντικατασταθεί με λιγότερο νόστιμες ποικιλίες. Τρώγονται απολαυστικά: το πλακέ σχήμα τους επιτρέπει να τα δαγκώσεις γύρω γύρω χωρίς να τρέχουν οι χυμοί. Είναι ένα φρούτο υπέροχο. Και, βέβαια, ακριβό. Στις γειτονιές του, εκεί στα βόρεια το βρίσκεις 4-4,50 €, σε λαϊκή της Αθήνας το εντόπισα με 5,90€ και μόνο στον ψαγμένο μανάβη με τα ακριβά. Μας είπαν ότι η τιμή του μπορεί να φτάσει και τα 10€, ανάλογα σε ποιον μανάβη-κοσμηματοπώλη θα το αγοράσεις. Αλλά αξίζει να το δοκιμάσετε.
Το pan tao γίνεται saturn peach ή paraguayo
Η ποικιλία pan tao έχει τις ρίζες της στην αρχαία prunum persica και φαίνεται να ήταν γνωστή στην Κίνα πριν τουλάχιστον 200 χρόνια. Στην πατρίδα της οικογένειας των ροδακίνων τα λατρεύουν και τα αποκαλούν "φιλί του φεγγαρόφωτος". Το ροδάκινο pan tao έχει χαμηλότερη οξύτητα από αυτό που γνωρίζουμε, είναι πιο γλυκό, με νύξεις αμύγδαλου στη γεύση του, ενώ έχει και λιγότερο χνούδι. Εφτασε στις Η.Π.Α στα τέλη του 19ου αιώνα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσε αρχικά να ευδοκιμήσει εκτός Κίνας. Μια ερευνητική ομάδα στο New Jersey ανέλαβε μια μακρόχρονη προσπάθεια επιλογής των ανθεκτικότερων στο κρύο δέντρων και τελικά κατάφερε να δημιουργήσει, με φυσική εξέλιξη, μια νέα ποικιλία με μπουμπούκια ικανά να αντέξουν τους ανοιξιάτικους παγετούς των περιοχών που παραδοσιακά καλλιεργούν ροδάκινα. Την ονόμασαν Saturn γιατί τους θύμιζε τα δαχτυλίδια του Κρόνου. Οι ονομασίες του υπέροχου καινούργιου φρούτου με το ανατρεπτικό σχήμα οργίασαν! Εγινε διάσημο με την ονομασία doughnut γιατί στους αμερικανούς θύμιζε τον γνωστό στρογγυλό λουκουμά. Saucer, hat peach, UFO, paraguayo είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες ονομασίες του. Και φυσικά, οι Αμερικανοί παρέφθειραν το "pan tao" σε pinto! Στην Ευρώπη, οι πρώτοι που συγκινήθηκαν με τη νέα ποικιλία και τις διασταυρώσεις της ήταν οι Ισπανοί. Τα ροδάκινα paraguayo καμαρώνουν σε όλα τα μανάβικα της Ισπανίας και σε πολλά της Ιταλίας. Στην Ελλάδα δεν τα καλλιεργούσε κανείς μέχρι πριν 7 χρόνια. Χρειάστηκε να προβληματιστεί για το μέλλον της δουλειάς του ένας νέος καλλιεργητής από τη Βέροια και να ανοίξει το δρόμο γι' αυτό το μοναδικό φρούτο. Εκτός από τα λευκόσαρκα paraguayos καλλιεργεί και τα platerinas, τα αντίστοιχα νεκταρίνια με το ίδιο σχήμα.
Τα paraguayos στη Βέροια
Τα απούλητα ροδάκινα, οι πολύ χαμηλές τιμές που δίνουν οι έμποροι, οι καλλιεργητές που διαμαρτύρονται είναι μια γνωστή εικόνα από παλιά. Ο Κώστας Μαρκοβίτης είναι ένας νέος καλλιεργητής, στα 37 του σήμερα, που τόλμησε, όπως ίσως θα έπρεπε πολλοί να κάνουν. Καλλιέργησε το άγνωστο φρούτο στην προσπάθειά του να κάνει την επιχείρησή του πιο "δυναμική", να κάνει "τον έμπορο να τρέξει στον παραγωγό" όπως λέει χαρακτηριστικά και όχι το αντίθετο που συνήθως συμβαίνει, ώστε να πετύχει καλύτερες τιμές. Καλλιέργησε στα κτήματά του, στον Αγιο Γεώργιο Ημαθίας, 100 στρέμματα με δέντρα αυτής της ποικιλίας και δοκίμασε την τύχη του. Από πέρσι μέχρι φέτος η ζήτηση διπλασιάστηκε και το προϊόν του έγινε περιζήτητο, δεδομένης και της μικρής παραγωγής. Οι εξαγωγές στη Ρωσία καλύπτουν μεγάλο μέρος της παραγωγής. Στην Αθήνα έφτασαν φέτος γύρω στους 100 τόνους, που διανέμονται μέσω Κεντρικής Λαχαναγοράς σε διάφορα οπωροπωλεία. Προηγήθηκε σκληρή δουλειά και έρευνα αγοράς, καθώς το ρίσκο ήταν μεγάλο, όπως μας είπε.
"Το ροδάκινο αυτό έχει τρία αξεπέραστα χαρακτηριστικά που το κάνουν ακαταμάχητο: άρωμα, γεύση, σχήμα. Γι' αυτό η κατανάλωση ανεβαίνει διαρκώς. Επί πλέον παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη σταθερότητα στην ποιότητα και τη γεύση από τον Μάιο που αρχίζει η συγκομιδή ως τον Σεπτέμβριο. Ολο αυτό το διάστημα είναι πάντα νόστιμο και με ίδια γευστικά χαρακτηριστικά. Η γλυκύτητά του κυμαίνεται μεταξύ 14 και 20 brix, σημαντικά μεγαλύτερη από του κοινού ροδάκινου. Την επόμενη πενταετία το βλέπω στα καθημερινά μας φρούτα, με σημαντικά χαμηλότερη τιμή, γιατί θα έχει αυξηθεί και η παραγωγή".
Ο Κώστας Μαρκοβίτης μιλάει με ενθουσιασμό για τις νέες του καλλιέργειες. Ασχολείται ιδιαίτερα με φρούτα που προκύπτουν από διασταυρώσεις και φυσική εξέλιξη και κάνει συχνά ταξίδια σε διεθνείς αγροτικές εκθέσεις. Ηδη περιμένει να βγουν τα νέα του δαμάσκηνα, βερίκοκκα, βανίλιες και το γνωστό με το όνομα pluot δαμασκηνοβερίκοκκο, μια διασταύρωση δαμάσκηνου με βερίκοκκο που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία.
