Σαν όνειρο θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια τις προετοιμασίες για την καλοκαιρινή μετακόμιση στο εξοχικό της Βουλιαγμένης. Οι βαλίτσες στο πoρτ μπαγκάζ, το κλουβί με το καναρίνι της γιαγιάς, χωρίς νερό στο μπολάκι για να μην τα κάνει όλα χάλια, και η Ευτυχία, η ροδομάγουλη Χιώτισσα παρακόρη με την παγωτομηχανή στο χέρι που δεν ξέρω γιατί δεν συσκευαζόταν με τα άλλα πράγματα. Ίσως γιατί η Ευτυχία λάτρευε το παγωτό και ήθελε να είναι σίγουρη πως το απαραίτητο μηχάνημα για την παρασκευή του θα φτάσει σώο στο προορισμό του.
Γιατί καλοκαίρι χωρίς παγωτό δεν έλεγε, ούτε λέει άλλωστε! Παγωτό σπιτικό κατά βάση, τότε. Η μαμά δεν μας άφηνε ποτέ να φάμε έτοιμο παγωτό από τον παγωτατζή, που το σερβίριζε από ένα υπόπτου καθαριότητος μεταλλικό δοχείο σε κάτι χωνάκια προγόνους των σημερινών κριτσανιστών, πεντανόστιμων χωνακίων.
Τα μόνα «έτοιμα» παγωτά ήταν η κασάτα του ζαχαροπλαστείου «Τέλειον» στην οδό Πατησίων: «Πήγαινε στον Ηλιάρη να πάρεις μια κασάτα», διέταζε η βασιλομήτωρ μάμμη μου και οι υποτακτικοί έτρεχαν. Επρόκειτο δε για μια κασάτα με παρφέ κρέμα και σοκολάτα και μια καρδιά από αφράτη σαντιγί με καβουρδισμένα αμύγδαλα και κόντιτα. Όνειρο...
Το δεύτερο «έτοιμο» παγωτό ήταν η γρανίτα φράουλας του Τσαπάρα, όπου Τσαπάρας ήταν μικρό ημιυπόγειο ζαχαροπλαστείο στην οδό Πιπίνου, που παρασκεύαζε το τελειότερο σορμπέ φράουλας που έχω φάει ποτέ. Ούτε χρώματα ούτε αρώματα, μόνο μικρές αρωματικές κερκυραίικες φράουλες, όσο ήταν η εποχή τους. Είχε γίνει το φετίχ του οικογενειακού και φιλικού περίγυρου: «Έφτιαξε ο Τσαπάρας φράουλα;» ρωτούσε ο αγαπημένος μου θείος Γιάννης, μόλις καλοκαίριαζε. Κι επειδή το σπιτικό μου ήταν πάντα ανοιχτό σε πολύ κόσμο, πρέπει να απορροφούσε το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του.
Ιστορίες χιονιού
Μη φανταστείτε ότι το παγωτό είναι εφεύρεση κάποιον υπερβόρειων λαών, όπως των Εσκιμώων, λόγου χάριν. Όχι, καλοί μου! Οι σκασμένοι από τη ζέστη χαλίφηδες της Βαγδάτης έπιναν σιρόπια παγωμένα με υπέρ-πολύτιμο χιόνι, στις χρυσοποίκιλτες σκηνές τους. Sharbet, παγάκια με φρούτα εις την αραβικήν, όπως με πληροφορούν: ανακαλύπτω με χαρά την πρόγονο λέξη των αγαπημένων μου σορμπέ. Αλλά, απ’ ό,τι μαρτυρούν οι γραφές, και ο δικός μας κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος ο Μέγας ήξερε να απολαμβάνει τα παγωτάκια του: φρουτοσαλάτες ανακατεμένες με μέλι και παγωμένες με χιόνι. Την ίδια σπεσιαλιτέ αργότερα σερβίρει σε όλα του τα συμπόσια ο Νέρων. Κοντά είναι τα χιονισμένα Απέννινα για να δροσίσουν το ζεσταμένο από τις φωτιές της Ρώμης Καίσαρα. Το 12ο αιώνα ο πολύς Μάρκο Πόλο, επιστρέφοντας από την Κίνα, βγάζει από τις αποσκευές του μια σορμπετιέρα! Αμφιβάλλατε ότι οι Κινέζοι θα ήταν πρώτοι και σε αυτό;
Αργότερα η Φλωρεντινή Αικατερίνη των Μεδίκων φέρνει, μαζί με τα προικιά της, στη Γαλλία τη μόδα του σορμπέ και υποχρεώνει τον Ερρίκο το Δεύτερο και σύσσωμη την Αυλή να την υιοθετήσουν. Από ’κει και πέρα τα πράγματα εξελίσσονται γρήγορα. Το 1851 στην Αμερική μια εταιρεία γάλακτος στη Βαλτιμόρη παρασκευάζει παγωμένη κρέμα και το 1892 ο μεγάλος Εσκοφιέ δημιουργεί, για χάρη της Αυστραλής αοιδού Νέλι Μέλμπα, το περίφημο παγωτό Peche Melba, ένα ροδάκινο κρυμμένο κάτω από παγωτό βανίλια. Το 1905 ένας Ιταλός στη Νέα Υόρκη ανακαλύπτει το παγωτό χωνάκι. Δεν ξέρω ακριβή ημερομηνία, γιατί θα μπορούσε να είναι η εθνική γιορτή των παιδιών όλου του κόσμου, που τότε και τώρα και πάντα θα ξοδεύουν το πρώτο τους χαρτζιλίκι για ένα λαχταριστό χωνάκι.
Tο «άλλο» παγωτό
Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται και οι οικιακές παγωτομηχανές αγγίζουν τα όρια της τελειότητας, τόσο λιγότερο φτιάχνουμε παγωτό στο σπίτι. Δεν λέω, κυκλοφορούν υπέροχα παγωτά... Δεν θα δοκίμαζα πια να φτιάξω σπίτι ένα παρφέ σοκολάτα ή μια κρέμα-βανίλια, αλλά ένα σπιτικό σορμπέ λεμόνι με βότκα, σερβιρισμένο δίπλα στο μαριναρισμένο με άνηθο σολομό, ανεβάζει το τραπέζι σε άλλο γαλαξία!
Αν σας αρέσουν τα παγωτά, να πάρετε οπωσδήποτε παγωτομηχανή. Δεν είναι ιδιαίτερα ακριβή, και μόνο με αυτή θα πετύχετε τέλειο αποτέλεσμα. Φτιάξτε όποιο σορμπέ θέλετε με βάση ένα σιρόπι από ζάχαρη και νερό, στο οποίο μετά προσθέστε όποιο φρούτο προτιμάτε, πολτοποιημένο.
Το σορμπέ είναι το τέλειο καλοκαιρινό επιδόρπιο: νόστιμο, χωρίς λιπαρά, δροσιστικό. Φτιάξτε σορμπέ ροδάκινο και σερβίρετε συνοδεύοντας με μια γκράπα όπως η UE της Νonino. Θα με θυμηθείτε...
