Ακατόνε

Η πρώτη ταινία του Παζολίνι, πολύ κοντά στη φόρμα του νεορεαλισμού, έχει ως ήρωες το λούμπεν προλεταριάτο της Ρώμης, έναν κόσμο που ο ποιητής γνώριζε πολύ καλά. Οι ήρωές του δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική τους κατάντια, ζουν «εν πλήρη σύγχυση αθώοι», όπως οι ήρωες της αρχαίας τραγωδίας. Ο Ακατόνε γίνεται επικός ήρωας, εξαιτίας τελικά της εξαθλίωσης και της έλλειψης αυτοσυνείδησής του. Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί (πλην 2-3 πρωταγωνιστών) και η αυθεντικότητα των χώρων, εντείνουν την αίσθηση ότι έχουμε να κάνουμε με ένα μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ. Ωστόσο ο Παζολίνι ξεφεύγει έντεχνα από την παγίδα του νατουραλισμού, επεμβαίνοντας ποιητικά πάνω στη φιλμαρισμένη πραγματικότητα, όπως η αντιστικτική χρήση της μουσικής του Μπαχ στις λαϊκές γειτονιές της Ρώμης. Ο Ιταλός δημιουργός ήθελε το «Ακατόνε» να είναι μια χριστιανική αλληγορία πάνω στο υποπρολεταριάτο με τραγικές διαστάσεις. Δυστυχώς η ταινία αποδείχτηκε προφητική, και μερικά χρόνια αργότερα ο σκηνοθέτης πέθανε με τον ίδιο βίαιο και παράλογο τρόπο όπως ο ήρωάς του.