Αγροτουρισμός

...βουτιά στο πράσινο!

Πάμε να μαζέψουμε ελιές στην Τοσκάνη, να ψήσουμε ψωμί στον ξυλόφουρνο στην Κρήτη, να αρμέξουμε αγελάδες στον Παρνασσό, να μάθουμε να υφαίνουμε στον αργαλειό στην Εύβοια… Η πόλη μάς έχει κουράσει, το πράσινο είναι το πιο μοδάτο χρώμα και ο αγροτουρισμός η απόλυτη τάση στην Ευρώπη. Η Ελλάδα μπαίνει σιγά σιγά στο παιχνίδι και τα μικρά σπίτια στο λιβάδι πληθαίνουν. Πιάστε πράσινο!

Kαλωσόρισμα με λουλούδια από τον κήπο, ένα μπουκαλάκι σπιτικό λικέρ βύσσινο ακουμπισμένο στο κομοδίνο, πρωινό ξύπνημα για να πάμε να φέρουμε μόνοι μας τα αβγά από το κοτέτσι για να μας φτιάξουν την ομελέτα μας, ιππασία αλλά και βούρτσισμα των αλόγων, γευσιγνωσία κρασιών, αλλά και πάτημα σταφυλιών, ατέλειωτες βούτες ζυμωτού ψωμιού στο λάδι της σαλάτας, αλλά και ράντισμα των ελαιόδεντρων… Και, πριν πέσουμε για ύπνο, μια γλυκιά κούραση από τις δραστηριότητες στη φύση, μια κούραση που δεν θυμίζει σε τίποτα τον πόνο στον αυχένα που νιώθουμε κάθε φορά που ξενυχτάμε στο γραφείο… Μπορεί το Microsoft Word να μην αναγνωρίζει τη λέξη αγροτουρισμός και να την υπογραμμίζει με κόκκινο χρώμα κάθε φορά που τη γράφουμε, ο αγροτουρισμός όμως είναι τάση σε όλο τον κόσμο και η Ελλάδα μπαίνει όλο και πιο δυναμικά στο παιχνίδι. Στις μεταμοντέρνες εκδοχές της τιρολέζικης φάρμας στην Αυστρία ο αγροτουρισμός έχει τη γεύση του φρέσκου αβγού που σου φέρνει το πρωί η αφράτη κοκκινομάγουλη αγρότισσα και το άρωμα μιας μάσκας ομορφιάς με φυσικά υλικά.

Ο αγροτουρισμός στην Τοσκάνη είναι εδώ και μερικά χρόνια η αγαπημένη τάση των Βορειοευρωπαίων τουριστών, που διαλέγουν ελκυστικά πακέτα διαμονής σε πανέμορφα αγροτόσπιτα με συμμετοχή σε δραστηριότητες όπως το μάζεμα της ελιάς ή η γευσιγνωσία κρασιού. Οι βρετανικές gastropub σου δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίσεις τις γεύσεις και τη φύση τουριστικά ανέγγιχτων χωριών της Ουαλίας ή της Σκοτίας, μένοντας στα δυο-τρία δωμάτια πάνω από την παραδοσιακή pub και ψαρεύοντας ο ίδιος το σολομό βιολογικής εκτροφής, τον οποίο έπειτα ο σεφ θα σου μαγειρέψει επί τόπου. Γενικά στην Ευρώπη το φαινόμενο αγροτουρισμός γνωρίζει τεράστια άνθηση, με οργανωμένες ανά χώρα προσπάθειες, ενιαία ιστοσελίδα στο Internet και συγκεκριμένο προφίλ. Στην Ελλάδα τα πράγματα δεν έχουν αποκρυσταλλωθεί ακόμη και οι πρώτες προσπάθειες που μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα του αγροτουρισμού διαφέρουν μεταξύ τους σε στυλ και δυναμική: από τις φάρμες με βιολογικά προϊόντα, που ακόμα και μεγάλα ξενοδοχεία αρχίζουν να προσθέτουν στο δυναμικό τους, μέχρι τις κατεξοχήν αγροτουριστικές μονάδες σε σπίτια χωρίς ρεύμα, όπου το να ψήσεις μόνος σου το ψωμί είναι μέρος της όλης εμπειρίας. κι από τους ορεινούς ξενώνες που προσθέτουν στο δυναμικό τους μια φάρμα με ζώα ή σερβίρουν πρωινό με προϊόντα από το κτήμα μέχρι τους καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων που χτίζουν και μερικά δωμάτια για να φιλοξενήσουν όσους θέλουν να ζήσουν από κοντά την καθημερινή ζωή στο αγρόκτημα. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλες οι προσπάθειες είναι πετυχημένες, καθώς λείπει η κρατική καθοδήγηση και το οργανωμένο μοντέλο. Η περίπτωση της Ιταλίας, όπου το agriturismo είναι μια οργανωμένη υπόθεση, με τις masserias (τα αγροκτήματα ιταλιστί) να σηματοδοτούνται με ειδικές ταμπέλες, αλλά και της Κύπρου, όπου λειτουργούν 72 αγροτουριστικά καταλύματα με δυναμικότητα 575 κλινών σε 31 χωριά, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως παραδείγματα προς μίμηση. Στη χώρα μας θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αρχή έγινε τη δεκαετία του ’80 με τους γυναικείους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς, που παρήγαν και πουλούσαν τοπικά παραδοσιακά προϊόντα παρέχοντας και κατάλυμα. Τελικά, όμως, ο θεσμός αυτός δεν άντεξε. Παρ’ όλα αυτά, οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, όπως η στροφή προς τα βιολογικά προϊόντα, η άνοδος του βουνού ως mainstream ταξιδιωτικού προορισμού, οι «πράσινες σελίδες» που κατακλύζουν τις εφημερίδες και τα περιοδικά και, βέβαια, οι επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άναψαν το… πράσινο χρώμα για την ανάπτυξη του αγροτουρισμού.

Από τους πρώτους διδάξαντες η Κρήτη, η πατρίδα της υγιεινής ζωής και της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής. Ήδη πριν από μια δεκαπενταετία, κάποια ψαγμένα νεαρά ζευγάρια μεσοαστών Κρητικών γύριζαν την πλάτη στο mainstream τουρισμό, ζέσταιναν νερό στα καζάνια για να κάνουν μπάνιο και επιδίδονταν σε αγροτικές εργασίες και υγιεινή διατροφή με βιολογικά προϊόντα στο πέτρινο χωριό της Μηλιάς, έναν από τους πρώτους πρότυπους αγροτουριστικούς οικισμούς στην Ελλάδα κι έναν από τους πιο αυθεντικούς μέχρι σήμερα. Πιο φιλικό στον αρχάριο αγροτουρίστα, που δεν έχει ακόμα κόψει τον ομφάλιο λώρο με τις σύγχρονες ανέσεις, το χωριό Βάμος, πάντα στο Νομό Χανίων, προσφέρει διαμονή σε παραδοσιακά σπίτια, νοστιμότατες γεύσεις στην ταβέρνα, όλα τα καλούδια της κρητικής γης σε συσκευασία δώρου στο παντοπωλείο Μυροβόλος, ενώ κάθε καλοκαίρι οργανώνει μαθήματα μαγειρικής και πολιτιστικές βραδιές. Χαρακτηριστική περίπτωση πετυχημένου αστού που αποφάσισε εν μία νυκτί να παρατήσει τη ζωή της πόλης και βάλθηκε να αποδείξει στον εαυτό του ότι ένα ελληνικό αγρόκτημα μπορεί μια χαρά να είναι βιώσιμο, είναι ο Κώστας Μώρος, η ψυχή του αγροκτήματος Αμφίκαια στους πρόποδες του Παρνασσού. Σήμερα το αγρόκτημα αυτό αποτελεί όχι μόνο τον επίγειο παράδεισο μιας οικογένειας, αλλά κι ένα υποδειγματικό μοντέλο αγροτουρισμού. Ντοματιές που μοσχοβολάνε στο μποστάνι θα νοστιμίσουν το γεύμα μας, άλογα που χλιμιντρίζουν στο στάβλο θα μας πάνε βόλτα στο κτήμα και στο βουνό, χήνες και κουνέλια περιμένουν να τα ταΐσουμε και λιτά πέτρινα δωμάτια θα μας κάνουν να εκτιμήσουμε την back to basics πολυτέλεια.