Ο σκηνοθέτης Γιάννης Λεοντάρης γράφει για την επιλογή του να ανεβάσει, για πρώτη φορά στη χώρα μας, το «Όπως πάει το ποτάμι» του Μάρτιν Σέρμαν στο θέατρο Σταθμός με πρωταγωνιστές τους Περικλή Μουστάκη και Μάνο Καρατζογιάννη.
Δουλεύοντας πάνω στο τελευταίο έργο του σπουδαίου Μάρτιν Σέρμαν και προσπαθώντας να διαχειριστούμε σκηνικά τον θυελλώδη έρωτα ανάμεσα στον ηλικιωμένο πιανίστα Μπο και τον νεαρό διπολικό δικηγόρο Ρούφους, αποδείχτηκε -και για μένα τον ίδιο- δύσκολο να αντιληφθώ την σχέση τους, όχι ως «ειδική» σχέση ανάμεσα σε δύο άνδρες αλλά πολύ απλά, ως σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπινα πλάσματα. Η πορεία των προβών μετατόπισε και τις δικές μου προσκολλήσεις σε στερεότυπα φύλου. Χρειάστηκε χρόνος για να νιώσω ότι τα σώματα των δύο εξαιρετικών ηθοποιών (Περικλής Μουστάκης και Μάνος Καρατζογιάννης) με τους οποίους είχα την τύχη να συνεργαστώ πρέπει να αντιμετωπιστούν υπερβαίνοντας την έμφυλη ταυτότητά τους. Στο τέρμα αυτής της συναρπαστικής θεατρικής συνάντησης κατακτήθηκε αύτη η πολυπόθητη υπέρβαση. Στόχος μας, να συμβεί το ίδιο και στους θεατές της παράστασής. Δεν προτείνουμε επομένως ένα γκέι έργο σε ένα «ειδικό» κοινό, αλλά μια ερωτική ιστορία που αφορά τους πάντες. Αυτό ακριβώς είναι που διεκδικεί και ο αειθαλής γκέι ακτιβιστής Μάρτιν Σέρμαν γράφοντας το «Όπως πάει το ποτάμι», ανατρέποντας όλα τα στερεότυπα περί «κανονικότητας». Η διαφορετικότητα, γίνεται σεβαστή μόνο στην πράξη, όταν παύει να είναι «διαφορετική» και βιώνεται ως πανανθρώπινη συνθήκη.
Τι σημαίνει άλλωστε κανονικότητα; Τα τελευταία χρόνια αυτή είναι η αγαπημένη λέξη της εξουσίας. Οι λόγοι, προφανείς. Στο υπαρξιακό πεδίο όμως, είναι και άλλα πράγματα: για άλλους σημαίνει να πορεύονται όπως πάει το ποτάμι, για άλλους ησυχία, για άλλους αρμονία, για άλλους τέλμα. Το δικαίωμα για τον καθένα να επιλέξει αν επιθυμεί να είναι ενταγμένος στο σύστημα και σε θεσμούς κανονικότητας όπως η οικογένεια, ο γάμος, η υιοθεσία, είναι αναφαίρετο. Αυτό ισχύει για όλες και όλους ανεξάρτητα από την όποια ταυτότητα διεκδικούν, ιδεολογική, θρησκευτική ή έμφυλη. Μπορούν όμως σήμερα όλα τα ανθρώπινα πλάσματα να επιλέξουν ελεύθερα αν θα είναι ενταγμένα ή ανένταχτα;
Πολλές από τις πληροφορίες που δίνει το έργο, είναι για τους περισσότερους από εμάς άγνωστες, όπως η περίπτωση του Τζιν Μαλίν, του πρώτου γκέι περφόρμερ στα χρόνια του Μεσοπολέμου και η τραγωδία του δολοφονικού εμπρησμού ενός διάσημου γκέι μπαρ στη Νέα Ορλεάνη με 32 απανθρακωμένους ανθρώπους το 1973. Οι ιστορίες αυτές υπογραμμίζουν το διαχρονικό αίτημα για σεβασμό στη διαφορετικότητα αλλά και τη διαχρονική βία απέναντι στο «διαφορετικό». Τα πρόσφατα παραδείγματα άφθονα, δίπλα μας, στο κέντρο της Αθήνας.
Δεν πρόκειται λοιπόν για ένα «γκέι έργο» αλλά για μία περιπέτεια συναισθημάτων. Αυτή η απολύτως ρομαντική ερωτική ιστορία με ενδιέφερε προσωπικά.Η παράσταση αναζητά τα ημιτόνια κάτω από τη μετωπική και θυελλώδη σύγκρουση της ερωτικής συνάντησης και αγωνίζεται να διατηρήσει τα ερωτήματα ανοιχτά.
Περισσότερες πληροφορίες
Όπως πάει το ποτάμι
Με αφετηρία τον ομόφυλο έρωτα δύο ανδρών, το έργο αποτυπώνει τους θριάμβους και τις ήττες του κινήματος των ομοφυλοφίλων, μιλώντας παράλληλα για τη διαφορετικότητα ανεξαρτήτως σεξουαλικής ταυτότητας.