Eνα από τα μεγαλύτερα ονόματα του χορού και του θεάτρου σε παγκόσμιο επίπεδο (χαρακτηρίστηκε ένας από τους πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες των τελευταίων εκατό χρόνων για τη Βρετανία από την Ένωση Επαγγελματιών Κριτικών), ο ιδρυτής της ομάδας DV8 και θεμελιωτής του όρου «σωματικό θέατρο» Λόιντ Νιούσον έρχεται ύστερα από αρκετά χρόνια στην Αθήνα με το «Enter Achilles», μια ανανεωμένη εκδοχή της πολυσυζητημένης παράστασης που πρωτοπαίχτηκε το 1995 κι έκανε το Λονδίνο να μιλά για αυτή με ενθουσιασμό.
Το θέμα της περφόρμανς αρκετά βρετανικό, έβαζε στο μικροσκόπιο την πιο αγαπημένη συνήθεια των αντρών στην Αγγλία, την έξοδο στην παμπ για μπίρα. Δεν είναι τυχαίο ότι εκείνη την περίοδο γεννιόταν στο Λονδίνο το ακραία ρεαλιστικό θέατρο, γροθιά στο στομάχι τόσο για το κατεστημένο όσο και για τις συνήθειες και συμπεριφορές του μέσου Άγγλου και –γιατί όχι;– του μέσου δυτικού. «Ένα σπάνιο, πλούσιο, θριαμβευτικό έργο τέχνης. Η δραματική συνοχή, η ανθρώπινη ακεραιότητα, η ακαταμάχητη οπτική δύναμη, ήταν όλα εκεί στο σπουδαιότερο έργο της φετινής χρονιάς», έγραφε τότε η «Daily Telegraph», ενώ οι «Sunday Times» το χαρακτήριζαν «αστείο, συγκινητικό, ανησυχαστικό, ένα έργο που αφορά τη βία και την ευάλωτη αρρενωπότητα».
Άραγε πόσα έχουν αλλάξει για τον Νιούσον 24 χρόνια μετά; Ποιο είναι το κυρίαρχο στοιχείο της αγγλικής κοινωνίας στα χρόνια του brexit; Αυτές τις απαντήσεις θα μας δώσει στις παραστάσεις της Αθήνας, έχοντας στο πλάνο μια παμπ, οκτώ άντρες, ένα φορτωμένο τζουκ μποξ και άπειρες μπίρες. Το «Enter Achilles» ήταν και τότε και σήμερα ένα έργο για τη σημασία τού να είσαι άντρας, μια γροθιά στην πολιτική ορθότητα και στην κυρίαρχη άποψη για την αρρενωπότητα.
Καυστικός σχολιαστής του συστήματος και ρεαλιστής, ο Λόιντ Νιούσον κριτικάρει με ωμό χιούμορ και σκληρότητα τον καπιταλισμό, τη διεθνή πολιτική, την κοινωνική ανισότητα, τη λογοκρισία και το σύγχρονο lifestyle. Αντλεί ερεθίσματα από την πραγματική ζωή και την τρέχουσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση και, χωρίς να δίνει δεκάρα για την πρόκληση, ενδιαφέρεται για τα ζητήματα του είναι και της υπέρβασής του και στήνει θεάματα που αναπτύσσουν ένα διάλογο κίνησης και λόγου με τρόπο πολύ ιδιαίτερο και ισότιμο. Δεν χορογράφησε ποτέ παραστάσεις αφηρημένου φορμαλισμού και, έχοντας δει δουλειές του, θα έλεγα ότι απεχθάνεται το συμβολισμό.Από την άλλη, έχοντας αξιοποιήσει στην ομάδα του τις σπουδές του πάνω στην ψυχολογία και την κοινωνιολογία, δεν μένει στην αναπαράσταση γεγονότων, αλλά (προ)καλεί τους θεατές να εισχωρήσουν, να αισθανθούν τα ακραία συναισθήματα των χαρακτήρων. Σε ένα περιβάλλον όπου όλα καταρρέουν και η βία με τη δυστυχία τρυπώνουν από το παράθυρο, η ομάδα των DV8 ρίχνει τους προβολείς στη σκηνή για να μας δείξει πως κανένας δεν είναι αθώος. Κανένας όμως, επίσης, δεν αξίζει να δολοφονείται και να ζει μέσα στο φόβο στο όνομα οποιουδήποτε φονταμενταλισμού.
Η αναφορά δεν είναι τυχαία· στην παράστασή του «Can we talk about this?», που είδαμε το 2011 στη Στέγη, ο Νιούσον άνοιξε με καίριο τρόπο μια συζήτηση γύρω από το ισλάμ, υπογραμμίζοντας και την ευθύνη του δυτικού κόσμου για τα όσα συμβαίνουν. Ο συγκλονιστικός τίτλος εκείνης της παράστασης ήταν το τελευταίο που μπόρεσε να ρωτήσει τον δολοφόνο του, τον μουσουλμάνο Μοχάμεντ Μπουγερί, ο Ολλανδός κινηματογραφιστής Τεό βαν Γκογκ, ο οποίος είχε γυρίσει το ντοκιμαντέρ «Submission» με θέμα τη θέση της γυναίκας στο ισλάμ.
Από 19 έως 25/2, οι DV8 σε συνεργασία με τη Rambert, το Sadler’s Wells και τη Στέγη ξαναφέρνουν στη σκηνή την επικαιροποιημένη παραγωγή-ορόσημο για το σωματικό θέατρο, κι εμείς θα είμαστε εκεί.
Οι τρεις πιο επιδραστικές παραστάσεις των DV8
«Can we afford this / the cost of living»
Παράσταση-γροθιά στο στομάχι για την εμπορευματοποίηση και το κυνήγι της τελειότητας σε μια κοινωνία που αγαπά την προσποίηση (2000).
«John»
Συνδυάζοντας την ποιητικότητα με τον ωμό ρεαλισμό, και χωρίς να χαϊδεύουν αφτιά, οι Dv8 επιχείρησαν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα πώς βλέπουν οι άντρες το σεξ και την αγάπη (2004).
«Το be straight with you»
Παράσταση για την ομοφυλοφιλία και τη θρησκεία. Σοκαριστική η αποκάλυψη πως σε μια ομάδα 500 νεαρών Άγγλων μουσουλμάνων 16-24 ετών το ποσοστό αποδοχής της ομοφυλοφιλίας ήταν 0% (2007).
Περισσότερες πληροφορίες
Enter Achilles
Ο Αυστραλός δραματουργός και χορογράφος των DV8 στήνει στη σκηνή μια παμπ, οκτώ άντρες, ένα τζουκ μποξ και άπειρες μπίρες για να μας μιλήσει για τη σημασία τού να είσαι άντρας.