Σοφία Πάσχου: «Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στον κόσμο ότι το θέατρο έχει χαρά, είναι ένα παιχνίδι»

Ετοιμαστείτε για γλέντι στη Μικρή Επίδαυρο, στις 5 & 6/7. Γι’ αυτό μας προετοιμάζει η Σοφία Πάσχου σκηνοθέτις της παράστασης «Θεογονία, ένα μεγάλο γλέντι» εμπνευσμένη από το αφηγηματικό ποίημα «Θεογονία» του Ησίοδου. Διαβάστε όσα είπε στη Μαρία Κρύου.

Όταν διάβασες τη «Θεογονία» του Ησίοδου τι σκέφτηκες;
Ότι είναι ένα χάος...Στην αρχή δεν κατάλαβα τίποτα. Είναι η πρώτη απόπειρα να πει κάποιος από που προερχόμαστε. Φαντάστηκα τον Ησίοδο να κάθεται στην παραλία να κοιτάει τη νύχτα και να λέει: «Τι είναι άραγε αυτό, πως να το δικαιολογήσω; Ας το περιγράψω». Πρώτα υπήρξε το Χάος γράφει ο Ησίοδος και δουλεύοντας με βάση το κείμενο του δυσκολευτήκαμε πάρα πολύ να δείξουμε και να ορίσουμε τι είναι το Χάος. Κάναμε πολλές πρόβες και καταλήξαμε να το εξετάζουμε μεταφορικά ενσωματώνοντας ποιητικά στοιχεία.

Σε ποια συμπεράσματα κατέληξες διαβάζοντας τη γενεαλογία που περιγράφει;
Ο Ησίοδος άφησε ένα πολύ ωραίο κείμενο. Ξεκινά από ένα άνοιγμα, από ένα χαοτικό πράγμα που έδωσε ανάσα και ξαφνικά με το που γεννήθηκαν οι Θεοί ξεκίνησαν οι Τιτανομαχίες, ο πόλεμος. Κάτι μεγάλο συρρικνώθηκε σε κάτι πολύ καθημερινό σαν αυτό που ζούμε σήμερα. Ξεκινάμε από κάτι πολύ μεγάλο και μετά βάζουμε τα πράγματα σε κουτάκια, σε λίστες γιατί μόνο έτσι μπορούμε να υπάρξουμε. Ας έχουμε τα κουτάκια μας αλλά ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε και έναν ουρανό. Πόσες φορές σηκώνουμε τα μάτια ψηλά για να τον κοιτάξουμε για να κοιτάξουμε σε κάτι πιο ανοιχτό; Πιστεύω πως αυτό θέλει να μας πει ο Ησίοδος μέσα από την προφητεία του: «Μην πάτε ποτέ προς τα κάτω, θυμηθείτε το πάνω».

Ποιες ιστορίες σε εντυπωσίασαν;
Όταν πρωτοδιάβασα τη «Θεογονία» μου έκανε εντύπωση ότι τα παιδιά της Νύχτας ο Ύπνος και ο Θάνατος είναι αδέλφια. Με προκάλεσε και με συγκίνησε το ότι η Γη γέννησε τον Ουρανό κι όσο ήταν αγκαλισμένοι γέννησε τους Τιτάνες. Στην παράσταση παίζουμε πολύ με το στοιχείο της μεταφοράς και οι πιο σύγχρονες σκηνές είναι εκείνες που συνδέονται με δυο αρχετυπικές μορφές, τον Προμηθέα που όπως ο Χριστός βρίσκεται δεμένος με τα χέρια ανοιχτά και πληρώνει το τίμημα της αγάπης και την Πανδώρας, η οποία θεωρείται αντίστοιχη της βιβλικής Εύας. Είναι η γυναίκα που πρέπει να αντιπροσωπεύει πάρα πολλά πράγματα, πρέπει να πιστή, να είναι καλή, όμορφη… Πώς να περπατήσει με όλο το βάρος που κουβαλάει; Αυτό το βάρος σέρνουν και τώρα οι γυναίκες. Στην παράσταση η δική μας Πανδώρα σχετίζεται με την πορεία προς την ελευθερία.

Στον τίτλο της παράστασης αφήνετε να εννοηθεί πως θα υπάρχει ένα γλέντι. Θα χορέψουμε;
Στήνουμε το γλέντι ενός γάμου. Ο γάμος ξεκινάει από κάτι κλειστό και πάει σε κάτι πολύ ανοιχτό. Θα δείτε πράγματα που έχετε ζήσει. Θέλαμε η παράσταση να έχει χαρά και αισιοδοξία. Θέλουμε αυτός που θα έρθει να την δει να μη μείνει σε μία ερμηνεία, θέλουμε να νιώσει τη διάθεση να σηκωθεί και να χορέψει. Ωστόσο η παράσταση δεν είναι μόνο ο χορός και γλέντι αλλά και κάτι άλλο. Θα θέλαμε ο θεατής να φύγει από την παράσταση με μια άλλη συνειδητοποίηση για το τι είναι τελικά η ζωή, να αισθανθεί ότι όλα είναι μια δημιουργία.
Η παράσταση κάνει μια υπενθύμιση και μια προτροπή: δεν είμαστε αθάνατοι, άρα δεν κάνουμε και ένα κύκλο να χορέψουμε; Οι μουσικοί Νίκος Γαλενιανός και Σταμάτης Πασόπουλος θα παίζουν ζωντανά και οι θεατές με δική μας προτροπή θα κλιθούν να συμμετέχουν στο γλέντι του γάμου που στήνουμε επί σκηνής για να χορέψουν ποντιακά ή τον χορό Πάτημα από τη Λήμνο.

Πάνω στο παταράκι που χρησιμοποιείτε στις παραστάσεις σας στήνεται το γλέντι;
Ναι, μόνο που εδώ έχει μήκος έξι μέτρα. Η ιδέα είναι ότι όταν είμαστε κάτω βρισκόμαστε στο γάμο, το εδώ και τώρα, και όταν ανεβαίνουμε πάνω στο τραπέζι έρχεται ένας άλλος κόσμος. Σ' αυτό το μαγικό χώρο συνυπάρχει το παρόν και το παρελθόν και οι ηθοποιοί καλούνται να κάνουν πολλούς και διαφορετικούς ρόλους.
Στήνοντας την παράσταση ο κάθε ηθοποιός έφερε τις δικές του σκέψεις και ιδέες και εγώ ανέλαβα να συγκεντρώσω όλες τις πληροφορίες, να επιλέξω και να σκηνοθετήσω. Τη δραματουργία της παράστασης ανέλαβε η Κατερίνα Μαυρογεώργη, η οποία παίζει μαζί με τους Χαρά Κότσαλη, Θεοδόση Κώνστα, Θάνο Λέκκα, Κίττυ Παϊταζόγλου, Εριφύλη Στεφανίδου, Αλέξανδρο Χρυσανθόπουλο και Αποστόλη Ψυχράμη.

Οι Patari Project ξεκινήσατε δυναμικά το 2012. Πού οφείλεται η επιτυχία σας;
Ίσως οφείλεται στο ότι δεν ξεκινάμε από την ανάγκη της επιτυχίας αλλά από μια άλλη ανάγκη της έκφραση. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στον κόσμο ότι το θέατρο έχει χαρά, είναι ένα παιχνίδι.

Ισχύει ότι ο ιδιαίτερα μικρός χώρος, το πατάρι, το οποίο χρησιμοποιείτε για τις παραστάσεις σας δεν λειτουργεί ως ένας περιορισμός, αλλά αντίθετα πυροδοτεί τη σωματικότητα;
Η χρήση του παταριού απελευθερώνει τη φαντασία κι αυτό που έμαθα χρησιμοποιώντας την κίνηση είναι ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να κάνει πάρα πολλά πράγματα αρκεί να το εμπιστευτείς και να αφεθείς.

Με τον Θωμά Μοσχόπουλο είσαστε πλέον στενοί συνεργάτες. Ποια είναι τα κοινά σας σημεία, τι έμαθες μέσα από τη συνεργασία σας;
Ενώ είμαστε διαφορετικοί σε πολλά πράγματα ζητάμε κατά ένα περίεργο τρόπο τα ίδια πράγματα. Το κατάλαβα καθαρά όταν συνεργαστήκαμε στη «Δική του Κ.». Βλέπαμε τα ίδια, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, εκείνος σε σχέση με το λόγο κι εγώ σε σχέση με το σωματικό. Έχουμε χτίσει μια εμπιστοσύνη και εκτιμώ βαθιά το γεγονός ότι μαζί με την Ξένια Καλογεροπούλου δε φοβήθηκαν να ρισκάρουν και εμπιστεύτηκαν μια άγνωστη ομάδα, τους Patari Project, για τη Μικρή Πόρτα. Το σημαντικότερο που έμαθα από τον Θωμά είναι ότι όταν δεν βγαίνει μία ιδέα την πετάς αμέσως και καταπιάνεσαι με την επόμενη. Εκείνος δεν φοβάται να πετάξει ιδέες γιατί έχει πάρα πολλές.

Τι ετοιμάζεις για την επόμενη σεζόν;
Θα συνεχίσει να παίζεται το «Σκλαβί» στο θέατρο Πόρτα και θα επιμεληθώ την κίνηση στην παράσταση που θα σκηνοθετήσει ο Θωμάς στο Εθνικό Θέατρο. Με τους Patari Project μετά τη «Σταχτοπούτα» και τη «Χιονάτη» θέλουμε να κάνουμε ένα ακόμα γνωστό παραμύθι για να κλείσουμε τον κύκλο των παραμυθιών.