Οι προβοκάτορες του ελληνικού θεάτρου Κώστας Κουτσολέλος και Βάσω Καμαράτου συνηθίζουν να τα λένε έξω απ’ τα δόντια πάνω και κάτω από τη σκηνή. Αυτό προτίθενται να κάνουν και στην παράσταση με τον δροσιστικό τίτλο «Καλοκαιρινά μπάνια» και θέμα το θέατρο. Διαβάστε όσα αποκάλυψαν στη Μαρία Κρύου με αφορμή το ανέβασμά της στην Πειραιώς 260 (20-23/6).
Είναι έκπληξη ή δικαίωση η εμφάνισή σας στο Φεστιβάλ Αθηνών φέτος;
Κ.K. Είδες, κάτι καλό έγινε με την παράσταση «Lasciatemi morire » στην Πειραματική του Εθνικού το 2017. Την είδε ο Βαγγέλης Θοδωρόπουλος και τώρα ήρθε το καλοκαιράκι στην ακρογιαλιά με τα λεφτά του φεστιβάλ. Εξαργυρώθηκε η επιτυχία.
Β.K. Τα «Καλοκαιρινά μπάνια» θα είναι μια πολύ ωραία παράσταση, που θα αφήσει το δικό της στίγμα στην ευρωπαϊκή Ιστορία. Μπορεί να έχει και σίκουελ.
Ποιο είναι το θέμα της;
Β.K. Θα είμαστε εμείς οι δύο στον Χώρο Ε΄ της Πειραιώς 260 και θα μιλήσουμε για το θέατρο και για ό,τι μας απασχολεί. Δεν θέλουμε να κουνήσουμε το δάχτυλο σε κανέναν, απλώς θα μιλήσουμε για τις αγωνίες μας.
Κ.K. Ξέρεις πώς πρέπει να αρχίζει; «Παιδιά, φτιάχνω καφεδάκι σε όλους κι ελάτε να σας πω τι έγινε με τον Γιάννη Χουβαρδά ή με τον Χάρη Φραγκούλη» και από πίσω να παίζουν προβολές. Θα πέσουν μηνύσεις και θα φάμε το καλοκαίρι στα δικαστήρια.
Β.K. Και θα λέμε: «Βρε Γιάννη μου, ψέματα είναι, θέατρο κάνουμε».
Είναι φανερό πως θα είναι αυτοσχεδιαστική. Πρέπει όμως να υπάρχει ένας άξονας.
Β.K. Ψάχνουμε τα σημεία για να πιαστούμε, ξέρουμε περίπου που θέλουμε να οδηγηθεί αλλά υπάρχει κυρίως αυτοσχεδιασμός. Θέλουμε να μας αφορά αυτό που κάνουμε. Ξεκινώντας να δουλεύουμε είπαμε να κάνουμε λίγο θέατρο, αλλά αυτό που έβγαινε ήταν λίγο σαν Ελένη Σκότη στο Επί Κολωνώ κι εμείς έχουμε φύγει από αυτό το στυλ. Νιώσαμε μία απελπισία και μια απόγνωση και συνειδητοποιήσαμε ότι εμείς δεν είμαστε αυτό, ρε γαμώτο. Όλα ξεκινούν από μία άρνηση να παίξουμε θέατρο έτσι όπως παίζεται.
Κ.K. Κάνουμε θέατρο με τον τρόπο που το κάνουμε γιατί δεν μπορούμε να φανταστούμε έναν άλλο τρόπο να μείνει ζωντανό κάτι και να φαίνεται η στιγμή. Αν υπήρχε ένα δεδομένο κείμενο, θα μπαίναμε στη διαδικασία απλά να παίξουμε ένα ακόμα κείμενο. Εμείς θέλουμε να συνδεθούμε με κάτι που συμβαίνει τώρα και κυρίως να μη βαρεθούμε εμείς. Μιλάμε για ότι μας απασχολεί αυτή τη στιγμή, εκφράζουμε την αγωνία για το αν μπορούμε να υπάρξουμε μέσα στο χώρο και για το αισθητικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζουμε.
Πιστεύετε ότι το μεταμοντέρνο σηματοδότησε το τέλος μιας κατάστασης;
Κ.K. Πιστεύω ότι η τέχνη πέθανε εδώ και καιρό σε όλα τα επίπεδα και δεν προβλέπεται να υπάρξει ένας καινούργιος τρόπος. Η μεγάλη αλλαγή θα έρθει μόνο αν γκρεμιστεί ο δυτικός κόσμος. Συνήθως αλλάζει η κοινωνία και ακολουθούν οι τέχνες. Αυτό το είχα νιώσει έντονα την περίοδο του δημοψηφίσματος. Είχαμε πάει στη Στέγη να δούμε τον Καστελούτσι κι επειδή υπήρχε μεγάλος αναβρασμός, ξαφνικά το θέμα του Καστελούτσι μας φάνηκε άσχετο, δεν ενδιέφερε κανέναν εκείνες τις ημέρες.
Από την τέχνη λείπει το στοιχείο που αναστατώνει;
Κ.K. Η αναστάτωση λείπει από την ίδια την κοινωνία. Είμαστε όλοι αποχαυνωμένοι.
Β.K. Εγώ το λέω «ανεμούρα» κι έχω καιρό να το νιώσω στην τέχνη. Τελευταία φορά το ένιωσα στο «The Notebook» των Forced Entertainment το 2016.
Με ποιους όρους ορίζετε το καλό ή το κακό θέατρο;
Β.K. Για μένα το κακό συνδέεται άμεσα με την κοροϊδία. Βλέπεις ποιος σε κοροϊδεύει και ποιος όχι.
Κ.K. Εγώ θα κάνω μια άλλη παρατήρηση. Τα τελευταία χρόνια το θέατρο έχει γίνει αρκετά πιο συντηρητικό και στην αισθητική των παραστάσεων. Η αισθητική Δημήτρη Καραντζά, ανεξάρτητα από το αν έχει κάνει ωραία πράγματα, ισοπέδωσε τα πάντα και όλοι προσπαθούν να γίνουν κάτι σαν κι αυτόν, πιο έντεχνο, πιο στρογγυλό χωρίς γωνίες. Σε αυτό έχουν παίξει ρόλο και, οι δημοσιογράφοι που κάνουν δημόσιες σχέσεις με τους καλλιτέχνες, παραγοντισμό και όχι δημοσιογραφία. Αλλά και στην κριτική τα περισσότερα κείμενα είναι παρουσιάσεις όχι κριτικές.
Πώς βλέπετε τη νέα γενιά καλλιτεχνών;
Β.K. Στη νέα γενιά δεν υπάρχει κανένας θυμός. Θα θέλαμε να τους ακούσουμε να λένε: «Έτσι κάνετε θέατρο; Τώρα θα σας δείξουμε». Υπάρχει και σ’ αυτούς μια καλλιέπεια. Λείπει το χιούμορ, ενώ τα σκηνικά, τα κοστούμια και ο φωτισμός είναι ίδιος σε όλες τις παραστάσεις.
Κ.K. Κανείς δεν είναι θυμωμένος πια, με τίποτα. Όταν ξεκινούσαμε είχαμε θυμό, αντίδραση απέναντι σε όλο αυτό που συνέβαινε κι αυτό μας έδινε μία ώθησε να κάνουμε κάτι. Τώρα μοιάζει να είναι όλα λυμένα, συζητάνε με τον γονιό σα φιλαράκια, ακούνε μαζί Πάολα. Φαίνεται όλα να πηγαίνουν τόσο καλά που δεν χρειάζεται καμία αμφισβήτηση για να προχωρήσουν τα πράγματα.
Κώστα, τα σχόλιά σου στο facebook έχουν αποκτήσει μυθικές διαστάσεις.
Κ.K. Όταν βλέπω τους περισσότερους συναδέλφους να χειρίζονται το μέσο με τον τρόπο που το χειρίζονται, αηδιάζω. Δεν χρειάζεται να διαφημίσεις την επιτυχία σου σε ένα μέσο όπου οι περισσότεροι είναι απελπισμένοι και άεργοι. Μου φαίνεται τραγικό.
Ποιος ανθρώπους του θεάτρου θαυμάζετε;
Β.K. Μου αρέσει πάρα πολύ η Λένα Κιτσοπούλου γι' αυτό που κάνει. Δούλεψα μαζί της στην παράσταση «Τυραννόσαυροι Rex» στο Εθνικό και την γνώρισα… Είναι ωραία η Λένα.
Κ.K. Παλιότερα είχα θαυμασμό για τον Μαρμαρινό αλλά μου έφυγε. Βλέπω αυτό που κάνει τα τελευταία χρόνια, παίρνει τις φόρμες και τις αισθητικές που εφάρμοζε με τις ομάδες στο Θησείο, όταν δεν έκανε κείμενα, και τώρα τις προσαρμόζει στα μεγάλα κείμενα. Μάλλον δε μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται την καριέρα του.
Με ποιο τρόπο μπορεί το κράτος να βοηθήσει ουσιαστικά το θέατρο;
Κ.K. Ακόμα και τα λίγα χρήματα που δίνονται βοηθάνε. Πιστεύω σ’ αυτό που πήγε να γίνει με το ΕΚΕΘΕΧ. Είναι χρήσιμο να υπάρχει ένας φορέας ο οποίος ανεξάρτητα από το υπουργείο και την κάθε κυβέρνηση θα κάνει ένα σχεδιασμό για το θέατρο σε βάθος δεκαετίας. Πρέπει να ξέρει που θέλει να πάει το θέατρο και να βάλει ένα πλάνο. Ξέρουμε αισθητικά και καλλιτεχνικά πως θέλουμε να είναι το Εθνικό Θέατρο την επόμενη δεκαετία; Αν ναι, βάση των δεδομένων θα ξέρουμε και ποιος ταιριάζει σε ποια θέση. Επικεφαλής δεν μπορεί να μπαίνει κάποιος για τον οποίο έχει κάτι ακούσει ο εκάστοτε υπουργός.
Β.K. Βλέπω τους ίδιους και τα ίδια παντού κι αυτό είναι τρομακτικό. Ας ανοίξει λίγο το πράγμα. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας φορέας που να μην αλλάζει με τον κάθε υπουργό.
Ο δεκάλογος του ελληνικού θεάτρου από τον Κώστα και τη Βάσω
#1 Πρέπει να κάνεις λάθη.
#2 Δημιούργησε με θυμό.
#3 Μην κάνεις like στα post του Δημήτρη Καρατζά. Δε χρειάζεται τα like σου για να σε προσέξει.
#4 Μην πηγαίνεις τρομαγμένος στην πρεμιέρα.
#5 Κύριε σκηνοθέτη μην έρχεσαι στις πρόβες, έλα κατευθείαν στο αποτέλεσμα!
#6 Μην ξεχνάς να αυτοσχεδιάζεις.
#7 Αν χρειαστεί βγάλ’ τα στη φόρα ακόμα κι αν είσαι χοντρούλης.
#8 Μην βήχεις στα μικρά θέατρα.
#9 Μην γράφεις ευχαριστώ στην Μαρία Κρύου για τα καλά της λόγια. Παιδιά, λίγη αξιοπρέπεια.
#10 Μην μιλάς πολύ γιατί απομυθοποιείσαι. Μιλά με τη δουλειά σου.
Περισσότερες πληροφορίες
Καλοκαιρινά μπάνια
Οι δύο ερμηνευτές υποδύονται δύο ηθοποιούς που έχουν ξεμείνει μες στο κατακαλόκαιρο στην πόλη, ετοιμάζοντας την παράστασή τους. Και μιλάνε για το θέατρο, την αγωνία να είσαι ηθοποιός, να έχεις δουλειά, να αρέσεις.
