Τάσος Ιορδανίδης: "Οι συνεργασίες είναι για μένα το παν αυτή τη στιγμή"

Με την ευκαιρία της νέας του δουλειάς, ο γνωστός ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός μιλάει στο "α" για τους ρόλους και τους ανθρώπους που τον σημάδεψαν, τις αξίες στο θέατρο και τη ζωή, τις σχέσεις που έχουν αξία και διαρκούν στο χρόνο και τη δύναμη του μαζί.

Ποιός είναι ο απολογισμός σου μετά την ερμηνεία ενός τόσου διαχρονικού χαρακτήρα όπως είναι ο Άμλετ; Νιώθεις ότι επηρέασε το σύστημα αξιών που ακολουθείς σε βάθος χρόνου;
Η αλήθεια είναι ότι όταν καταπιάνεσαι με τέτοιους εμβληματικούς ρόλους, επηρεάζεσαι στην καθημερινότητα σου αλλά σου μένουν και ψυχικά σημάδια. Σίγουρα ο ήρωας που έχει αφήσει το αποτύπωμα του έντονα στον ψυχισμό μου, είναι ο Άμλετ. Είναι άλλωστε, αν όχι ο μεγαλύτερος, ένας από τους σπουδαιότερους ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Όσον αφορά το σύστημα των αξιών μου είναι πολύ σταθερό, σίγουρα όμως τέτοιοι ρόλοι μπορεί να σε κάνουν να δεις με άλλη ματιά, πράγματα στα οποία δεν έδινες τόση βάση. Έτσι, σου ανοίγονται παράθυρα από τα οποία βγαίνουν καινούργιοι κόσμοι.

Με την Ιωάννα Παππά έχετε μια συνεργασία χρόνων. Ποιά είναι η εμπειρία σου στο "Φράνκι και Τζόνι";
Χρειαζόμουνα μία αποφόρτιση, η αλήθεια είναι, και είναι ωραίο να συναντάς πιο καθημερινούς χαρακτήρες, ειδικά μετά από έναν ρόλο του κλασικού ρεπερτορίου. Χαίρομαι πολύ που μοιραστήκαμε αυτή την εμπειρία με την Ιωάννα, με την οποία ήμασταν μαζί και στον Άμλετ. Πιστεύω ότι έκανε μία πολύ ωραία Οφηλία, που την αποδέχτηκε πολύ ο κόσμος, και χάρηκα που συμβαδίσαμε για δεύτερη φορά. Οι παραστάσεις στο Altera Pars θα ολοκληρωθούν στα τέλη Μαρτίου και θα συνεχίσουμε με μερικές ακόμα στη Θεσσαλονίκη αλλά και στην Κρήτη. Έτσι, και λόγω της εγκυμοσύνης της Ιωάννας, ολοκληρώνουμε τον κύκλο μας πολύ όμορφα και πολύ συναισθηματικά.

Θα ερμηνεύσεις το Τζόνι σε ένα νέο κείμενο της Σοφίας Αδαμίδου, εμπνευσμένο από το ομώνυμο βιβλίο του Ντάλτον Τράμπο "Ο Τζόνι πήρε το όπλο του". Πώς νιώθεις που επιστρέφεις σε αυτό το ρόλο; Είναι κάτι που έχεις ξανακάνει;
Όχι, είναι η πρώτη φορά που επιστρέφω σε ένα ρόλο. Ήταν το πρώτο μου επαγγελματικό θεατρικό εγχείρημα, αμέσως μόλις τελείωσα τη σχολή το 2005. Ο Τζόνι είναι ένα αντιπολεμικό σύμβολο και νομίζω ότι το θέμα του έργου είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Γιατί δεν υπάρχουν μόνο οι ήρωες που πολεμούν στα χαρακώματα, υπάρχουν και οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τα χαρακώματα της καθημερινότητας. Και όλοι λίγο ή πολύ δίνουμε μια μάχη. Παρόλα αυτά, το θλιβερό αλλά και διαχρονικό παράλληλα είναι ότι ουσιαστικά δεν ξέρουμε ποιός είναι ο εχθρός. Ο καθένας έχει τους λόγους του να μάχεται αλλά ο εχθρός δεν είναι ορατός. Και όσο περνάνε τα χρόνια γίνεται ακόμα πιο αφανής. Εμπιστεύομαι πάρα πολύ τη γραφή της Σοφίας Αδαμίδου, μία από τις εξαιρετικές θεατρικές συγγραφείς που έχουμε αυτή τη στιγμή κι ένας από τους λόγους που η Θάλεια Ματίκα συμφώνησε να το σκηνοθετήσει. Μου αρέσει πολύ το κείμενο το οποίο διαβάζω, αν και είναι διαφορετικό από την προηγούμενη φορά και χαίρομαι που μία παράσταση μπορεί να περάσει ουσιαστικά μηνύματα μακριά από δογματισμούς και διδακτισμούς. Σίγουρα, όμως, θα είναι μία καταγγελία. Η παράσταση θα ανέβει για ένα συγκεκριμένο αριθμό παραστάσεων στο Altera Pars, ενώ θα ακολουθήσει και μια μικρή περιοδεία ανά την Ελλάδα.

Μίλησε μας για το έργο.
Ο Τζο Μπόναμ είναι ένας νεαρός που στρατολογείται και πηγαίνει στον πόλεμο. Κάποια στιγμή ανακτά τις αισθήσεις του και συνειδητοποιεί ότι έχει πάψει να είναι αρτιμελής. Δεν έχει χέρια, δεν έχει πόδια, δεν έχει ακοή και όραση και ψάχνει τρόπους να επικοινωνήσει με το περιβάλλον. Αυτό το καινούργιο περιβάλλον για τον ψυχισμό και την αντίληψη του. Το μόνο του όπλο είναι το μυαλό του και προσπαθεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους μέσω σημάτων Μορς. Αφού φυσικά έχουμε δει όλη τη διεργασία του μυαλού να συνειδητοποιήσει σε ποια κατάσταση βρίσκεται. Ακολουθούμε τις αναμνήσεις του και τα βιώματα του, άλλοτε γλυκά άλλοτε σκληρά, και αυτό πιστεύω ότι τον τοποθετεί σε ένα συμβολικό βάθρο.

"Δεν είναι θέμα χώρου, είναι θέμα ανθρώπων και θέμα συναντήσεων. Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι με τους περισσότερους ανθρώπους με τους οποίους έχω συνεργαστεί, διατηρώ άψογη σχέση μέχρι και σήμερα, όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει. Παράλληλα, αισθάνομαι ευγνώμων απέναντι σε ανθρώπους, οι οποίοι ήρθαν και με τίμησαν με την παρουσία τους και τη συνεργασία τους."

Ποιά προσέγγιση ακολουθεί η Θάλεια Ματίκα στη σκηνοθεσία;
Δεν γνωρίζω ακόμα ποια προσέγγιση θα ακολουθήσει. Ξέρω όμως ότι εμπιστεύομαι πάρα πολύ το καλλιτεχνικό της κριτήριο και το καλλιτεχνικό της ένστικτο. Και ακριβώς επειδή αυτό είναι ένα πολύ προσωπικό καλλιτεχνικό εγχείρημα για μένα, είχα την ανάγκη να είναι ένας πολύ δικός μου άνθρωπος από κάτω σαν τρίτο μάτι και να μπορέσει να κατευθύνει όλη αυτή τη σκηνική προσπάθεια και σίγουρα να βάλει και τη σφραγίδα της όσον αφορά την εικαστικότητα της παράστασης. Νομίζω ότι είμαι στα κατάλληλα χέρια και ήταν και δική μου απόφαση να το κάνει η Θάλεια.

Ήταν πρόκληση για σένα ο μονόλογος;
Είναι ένας θεατρικός μονόλογος τόσο έντονος που αδημονώ να ανέβω στη σκηνή. Νιώθω σίγουρα πιο αγχωμένος από την πρώτη φορά γιατί τότε είχα και άγνοια κινδύνου. Τώρα η προσωπική ευθύνη, όπως και η πίεση, είναι λίγο μεγαλύτερη. Από την άλλη πλευρά, κουβαλάω κάποια βιώματα ζωής τα οποία με έχουν εξελίξει ψυχικά, πνευματικά και νοητικά. Πάντα, όμως, όταν ξεκινάει μια νέα δουλειά, προσπαθώ να μπω με τη λογική ότι δεν ξέρω τίποτα. Έχει ξεκινήσει η διαδικασία των προβών και έχω μπει ήδη στο κλίμα του έργου, προσπαθώ όμως να μην το αφήσω να με κυριεύσει ολοκληρωτικά, καθώς υπηρετώ ακόμη τον Τζόνι του Μακνάλι.

Τι ήταν αυτό που σε καθόρισε στα πρώτα θεατρικά σου βήματα; Υπήρξε κάποιος μέντορας στη ζωή σου που σε έχει επηρεάσει μες στο χρόνο;
Ένα από τα πράγματα που με καθόρισαν, ήταν η συνάντηση με τη σύζυγο μου. Στην πορεία, με έχει εφοδιάσει η συνάντηση μου με το Γιώργο Μιχαλακόπουλο, που με τίμησε με την παρουσία του όταν με σκηνοθέτησε στο "Κάθε Πέμπτη Κύριε Γκριν" και τις συμβουλές του θα τις ακολουθώ πάντα πιστά, αλλά και η γνωριμία μου νομίζω με έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες που τίμησε ποτέ αυτή την πόλη, τον Λεβάν Τσουλάτζε, που συνεργαστήκαμε σε τρία διαδοχικά ανεβάσματα στο κλασικό ρεπερτόριο, στο "Λεωφορείον ο πόθος", στο "Έγκλημα και τιμωρία" και στον "Άμλετ". Και φυσικά πάντα είναι ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας με τον Λεβάν για το επόμενο ανέβασμα.

Έχοντας παίξει και συνεργαστεί με τη Θάλεια Ματίκα πολλές φορές μέχρι σήμερα, πιστεύεις ότι είναι η κύρια έμπνευση σου, με άλλα λόγια η μούσα σου;
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι οι οποίοι αποτελούν πηγή έμπνευσης. Η Θάλεια σίγουρα είναι μια κινητήριος δύναμη για μένα, είναι ο άνθρωπος μου, είναι ο άνθρωπος που εμπιστεύομαι πιο πολύ από τον καθένα. Κι ένας άνθρωπος που σίγουρα προσπαθώ πάντα καλλιτεχνικά να κάνω κάτι καλύτερο για να έχω και την αποδοχή της. Γεγονός που όσο και να μιλάμε καλλιτεχνικά δεν μπορείς να το διαχωρίσεις από το συναισθηματικό. Πιστεύω ότι ακόμα δεν έχει δείξει αυτά που πραγματικά μπορεί να κάνει. Για μένα είναι μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της γενιάς της και νομίζω ότι εξελίσσεται όπως πρέπει, με τρόπο μεθοδικό και χωρίς να κάνει ακροβατικά. Χάρηκα πάρα πολύ για τη φετινή της επιτυχία. Με τον Γιάννη Δρακόπουλο δέσανε πάρα πολύ και είναι δική τους προσωπική επιτυχία. Γιατί εγώ ήμουνα όπως μου αρέσει πάντα να λέω, το τρίτο μάτι από κάτω. Παρατηρούσα και έλεγα τη γνώμη μου. Γι’ αυτό δεν θεωρώ τον εαυτό μου σκηνοθέτη. Νομίζω ότι η σκηνοθεσία είναι άλλο επάγγελμα. Χρειάζεται μέθοδο και έχει κανόνες τους οποίους εγώ δεν τους κατέχω. Εγώ έχω ένα υποκριτικό ένστικτο και με αυτό πορεύομαι. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν δηλώνω επαγγελματίας σκηνοθέτης αλλά επαγγελματίας ηθοποιός.

"Η μεγαλύτερη αξία στη ζωή μου είναι η ειλικρίνεια, η τιμιότητα και από εκεί και πέρα οι οικογενειακές και οι φιλικές σχέσεις, που κάθε άνθρωπος οφείλει να τις έχει βαθιά μέσα του γιατί τον εξελίσσουν και τον κάνουν καλύτερο άνθρωπο."

Με ποιούς άλλους ανθρώπους έχεις δεθεί στη δουλειά σου; Πιστεύεις ότι στο θέατρο δημιουργούνται σχέσεις made to last;
Δεν είναι θέμα χώρου, είναι θέμα ανθρώπων και θέμα συναντήσεων. Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω, ότι οι περισσότερες συνεργασίες μου έχουν μετουσιωθεί σε σχέσεις ζωής, σχέσεις που έχουν αξία και διαρκούν στο χρόνο. Παράλληλα, αισθάνομαι ευγνώμων απέναντι σε ανθρώπους, οι οποίοι ήρθαν και με τίμησαν με την παρουσία τους και τη συνεργασία τους, όπως ο Λεβάν Τσουλάτζε, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης, η Κατερίνα Λέχου, ο Θοδωρής Κατσαφάδος, η Ιωάννα Παππά, η Πέμη Ζούνη, ο Άρης Λεμπεσόπουλος, ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος, ο Βασίλης Μπισμπίκης. Με τον Βασίλη, με τον οποίο έχω μία αδελφική σχέση, συνεργαστήκαμε στο Θείο Βάνια πέρυσι. Μάλιστα στο "Άνθρωποι και ποντίκια" εγώ θα ερμήνευα το ρόλο του Λένου, αλλά είχα δεσμευτεί με άλλα πράγματα. Είναι βέβαια τόσο καλός ο Δημήτρης ο Δρόσος που το πήγε σε άλλο επίπεδο. Είχε αυτή την εξυπνάδα ο Βασίλης που το προχώρησε ένα βήμα παρακάτω. Για μένα αυτή είναι η καλύτερη παράσταση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Αυτό που έκανε ο Βασίλης είναι εξαιρετικά δύσκολο, γι’ αυτό το αποφεύγουν και πολλοί. Και χαίρομαι πολύ για εκείνον, γιατί έκανε μια πολύχρονη προσπάθεια στο Cartel, που βρίσκεται σε μία δύσκολη περιοχή. Παρόλα αυτά βλέπεις ότι με τη σκληρή δουλειά, τη μέθοδο, την πειθαρχία, αλλά και το ολοκληρωτικό δόσιμο, όλα γίνονται. Θεωρώ ότι δεν του είχαν δοθεί τόσες ευκαιρίες στο παρελθόν, κάποιοι άνθρωποι όμως διαμορφώνουν από μόνοι τους τις ευκαιρίες και ειδικά αν έχουν αυτή τη στοχοπροσήλωση που έχει ο Βασίλης, νομίζω ότι μπορούν να κάνουν θαύματα. Και στο Cartel με το "Άνθρωποι και ποντίκια" έγινε θαύμα.

Θα σε γυρίσω λίγο πίσω τώρα. Πριν από 6 περίπου χρόνια ανέλαβες την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου Άνεσις. Τι κέρδισες από όλο αυτό;
Όταν ανέλαβα το Άνεσις, ήταν μια βουτιά στο κενό χωρίς αλεξίπτωτο. Και έπρεπε βέβαια να καταφέρω να επιβιώσω. Νομίζω ότι αυτό που έγινε στο Άνεσις τα τελευταία έξι χρόνια είναι ότι δόθηκε μία ταυτότητα ενός θεάτρου ρεπερτορίου στο χώρο και αυτό έγινε μέσα από τις συνεργασίες. Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος έβαλε με την παρουσία του αυτή την καλλιτεχνική προσπάθεια στο χάρτη, στην οποία ήρθε να προστεθεί η επιτυχία του "Κάθε Πέμπτη Κύριε Γκριν". Μετά ουσιαστικά έδωσε τη σκηνοθετική μπαγκέτα στον Τσουλάτζε. Όταν έχεις, λοιπόν, άξιους συνεργάτες, και αναφέρω αυτούς τους δύο ανθρώπους γιατί ήταν οι κεφαλές στις δουλειές που έγιναν, νομίζω ότι τα χέρια σου δεν είναι καθόλου δεμένα. Το ουσιαστικό κέρδος είναι ότι με όλους όσους συνεργαστήκαμε στο Άνεσις, υπάρχει πάντα ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας για καινούργια πράγματα και αυτό κάτι δείχνει. Έτσι κι αλλιώς οι προσπάθειες και οι καλλιτεχνικές προτάσεις δεν εξαρτώνται από τους τοίχους, εξαρτώνται από τους ανθρώπους. Όσον αφορά το Altera Pars, μας αγκάλιασε τόσο το ίδιο το θέατρο όσο και η περιοχή του Κεραμεικού, που σφύζει από ζωή και νέους ανθρώπους. Κάθε μετάβαση, βέβαια, έχει τις απώλειες αλλά και τα πλεονεκτήματα της. Εμείς φέτος νομίζω ότι βαδίσαμε σωστά, με τον "Άμλετ" που πήρε μια νέα πνοή στον καινούργιο χώρο αλλά και με δύο φρέσκες καλλιτεχνικές προτάσεις το "Φράνκι και Τζόνι" και τον "Άνθρωπο με το λουλούδι στο στόμα", οι οποίες χαίρομαι πολύ που αγκαλιάστηκαν από το θεατρόφιλο κοινό

.Υπάρχει προσωπικός χρόνος για τον Τάσο; Πόση αξία του δίνεις και πώς επιλέγεις να τον αξιοποιήσεις;
Είναι πιεσμένος ο χρόνος μου, καθώς έχω και τη συνολική εποπτεία της δουλειάς. Οφείλω, όμως, να βρίσκω χρόνο, όχι τόσο πολύ για τον εαυτό μου, αλλά για τους δικούς μου ανθρώπους και την οικογένεια μου, γεγονός το οποίο με γεμίζει και μένα.

"Όταν έχεις άξιους συνεργάτες, νομίζω ότι τα χέρια σου δεν είναι καθόλου δεμένα. Το ουσιαστικό κέρδος είναι ότι με όλους όσους συνεργαστήκαμε στο Άνεσις, υπάρχει πάντα ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας για καινούργια πράγματα και αυτό κάτι δείχνει."

Ποιά είναι τα σχέδια σου για το μέλλον; Υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού σου κάποιος ρόλος που θα ήθελες να ερμηνεύσεις;
Ένας στόχος που δεν έχει εκπληρωθεί ακόμα είναι ένας ρόλος στην Επίδαυρο. Κατά τα άλλα, πλέον δεν έχω απωθημένα με ρόλους. Αυτά που ήθελα να κάνω τα έκανα. Όπως τον "Άμλετ", τον Ρασκόλνικωφ στο "Έγκλημα και τιμωρία", τον Κοβάλσκι, τον Πετρούκιο στο "Ημέρωμα της στρίγγλας". Τον Τζόνι, ας πούμε, στο "Ο Τζόνι πήρε το όπλο του" ήθελα να τον ξανακάνω και βρήκα τώρα την ευκαιρία. Αυτό που με ενδιαφέρει τώρα είναι να βρίσκομαι σε δουλειές για τις οποίες είμαι χαρούμενος και υπερήφανος, να έχω σε εκτίμηση όλους τους συντελεστές που συνεργάζομαι και να νιώθω ότι μπορούν να μου προσφέρουν κάτι, όπως κι εγώ να τους προσφέρω αντίστοιχα. Οι συνεργασίες είναι για μένα το παν αυτή τη στιγμή.

Εν τέλει, ποια είναι η μεγαλύτερη αξία στη ζωή σου αλλά και στη δουλειά σου;
Η μεγαλύτερη αξία στη ζωή μου είναι η ειλικρίνεια, η τιμιότητα και από εκεί και πέρα οι οικογενειακές και οι φιλικές σχέσεις, που κάθε άνθρωπος οφείλει να τις έχει βαθιά μέσα του γιατί τον εξελίσσουν και τον κάνουν καλύτερο άνθρωπο.

---

Φίλοι, συνεργάτες, η οικογένεια που επιλέγεις, είναι τελικά αυτές οι σχέσεις που ενώνουν τους ανθρώπους σε μια κοινή πορεία ζωής που συνεχώς εξελίσσεται και αντέχει στο χρόνο. Πριν 200 χρόνια περίπου η Helen Cumming ανέμιζε τη σημαία της, δίνοντας σήμα στα κοντινά αποστακτήρια, για να προστατεύσει την κοινότητα κατά την άφιξη των φοροεισπρακτόρων στην περιοχή του Speyside της Σκωτίας. Η φετινή καμπάνια του Cardhu συνεχίζει το πνεύμα της δημιουργού του και αναδεικνύει τις σχέσεις που αξίζουν και διαρκούν στο χρόνο, καλώντας μας να ανακαλύψουμε τη δύναμη του "μαζί".