Η απειλή της μοναξιάς, η αγωνιώδης προσπάθεια για επιβίωση μέσα σε δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, ο ρατσισμός, η δύναμη της φιλίας αλλά και της εξουσίας, το απατηλό όνειρο και η ελπίδα που πεθαίνει πάντα τελευταία. Αυτά είναι τα διαχρονικά θέματα του κορυφαίου αμερικανού συγγραφέα Τζον Στάινμπεκ στο εμβληματικό του έργο «Άνθρωποι και ποντίκια» (πρωτότυπος τίτλος «Of mice and men», 1937) που αποτελούν τον βασικό άξονα της παράστασης του Βασίλη Μπισμπίκη στην αντισυμβατική σκηνή του Τεχνοχώρου Καρτέλ.
«Είμαστε άναρχοι πάνω σε αυτό που ορίζουμε ως θέατρο, κάτι που μπορείς να κάνεις μόνο αν οι χαρακτήρες είναι πατημένοι πάνω στους ηθοποιούς, μόνο αν έχουν μπει μέσα τους», δηλώνει ο Βασίλης Μπισμπίκης.
Και εδώ που τα λέμε τίποτα συμβατικό δεν θα συναντήσεις μπαίνοντας σε αυτό το ρεαλιστικό σκηνικό της μάντρας ανακύκλωσης στον Βοτανικό -δίπλα στα hot spot των μεταναστών και των προσφύγων- όπου καθημερινοί ήρωες δουλεύουν σκληρά, συγκρούονται, παλεύουν, απογοητεύονται αλλά ταυτόχρονα ονειρεύονται και ελπίζουν. Αυτός είναι ο χωροχρόνος (χωρίς όμως να σε νοιάζει πότε και πού ακριβώς) που ο σκηνοθέτης τοποθετεί το διαχρονικό έργο φέρνοντας το στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και, μάλιστα, σε μία πλευρά της που σε κάποιους μπορεί να είναι πολύ οικεία και σε άλλους όχι και τόσο. Είναι μια άγρια πραγματικότητα που, όμως, κάπου ακόμα υπάρχει.
Σ’ αυτό, συμβάλλουν από κοινού οι επαγγελματίες αλλά και οι δύο ερασιτέχνες ηθοποιοί του θιάσου που συμπρωταγωνιστούν στο πλευρό του Βασίλη Μπισμπίκη, οι Δημήτρης Δρόσος, Νικολέτα Κοτσαηλίδου, Στέλιος Τυριακίδης, Μάνος Καζαμίας, Γιώργος Σιδέρης, Γιανμάζ Ερντάλ, Θάνος Περιστέρης και Αγγέλα Πατσέλη. Σχεδόν όλοι οι χαρακτήρες παίρνουν τα ονόματα των ηθοποιών, αλλά ο πυρήνας των χαρακτήρων του Στάινμπεκ παραμένει αναλλοίωτος, σε μια παράσταση που ανανεώνει το κλασικό κείμενο, διατηρώντας ταυτόχρονα καθαρή την αξία του.
Πώς μπαίνουμε στον κόσμο του Τζον Στάινμπεκ μέσα από τη ματιά του Βασίλη Μπισμπίκη; Από την πρώτη στιγμή ακολουθούμε τους δύο περιπλανώμενους κεντρικούς ήρωες, φίλους και εργάτες σε διάφορες βαριές δουλειές, τον έξυπνο αλλά αμόρφωτο Βασίλη που έχει υπό την προστασία του τον ισχυρό σωματικά αλλά όχι και πνευματικά Λένο -τους αντίστοιχους Τζορτζ και Λένι του πρωτότυπου- που περνούν ένα βράδυ κάτω από τα αστέρια, στο δρόμο για τη μάντρα που πηγαίνουν για να πιάσουν δουλειά. Σε αυτή την πρώτη σκηνή υπάρχει μια μεγάλη έκπληξη για το κοινό που δεν θα αποκαλύψουμε. Το σίγουρο είναι ότι δεν είναι κάτι που ζούμε συχνά στα πλαίσια μιας θεατρικής παράστασης… Εδώ είναι που γίνεται ξεκάθαρος ο δεσμός της φιλίας των δύο ανδρών που βρίσκεται στο επίκεντρο και καταφέρνει να υπερνικήσει ως ένα βαθμό την έλλειψη επικοινωνίας που υπάρχει ανάμεσα στους υπόλοιπους χαρακτήρες.
Ποιό είναι το κίνητρο; Το όνειρο τους να ζήσουν αυτάρκεις σε μία φάρμα μακριά από όλους και από όλα. Μια μικρή «κολεκτίβα» μόνο με αυτά που αγαπούν. Όνειρο που τους φέρνει πιο κοντά, πριν διαψευστεί από τη σκληρή πραγματικότητα. Ο ρεαλισμός και η σκληρή γλώσσα του Στάινμπεκ συναντά την απόλυτη νατούρα που εισάγει ο Βασίλης Μπισμπίκης σε μία παράσταση με φυσικό ήχο (μουσική από το ραδιόφωνο και η τηλεόραση να παίζει κάπου στο βάθος), φυσικό φως (δεν υπάρχουν θεατρικοί προβολείς, τους διακόπτες αναβοσβήνουν οι ίδιοι οι ηθοποιοί) και κάτι παραπάνω από νατουραλιστικές ερμηνείες.
Η πρόβα ακολουθεί την κανονική της ροή και μας βρίσκει καθισμένους να συζητάμε με όλο το θίασο για το ξεχωριστό αυτό εγχείρημα. Συγκίνηση, θυμός, ζήλεια αλλά και η επίδραση της εξουσίας πάνω στον άνθρωπο υπάρχουν μέσα σε όλες αυτές τις βαθιά ανθρώπινες ιστορίες που ξεδιπλώνουν οι ηθοποιοί, μιλώντας ο καθένας για το ρόλο του. Δεν λείπει βέβαια το χιούμορ που σίγουρα πηγάζει, εκτός από το ίδιο το έργο, και από την ευχέρεια των ηθοποιών να εκφραστούν ελεύθερα σε κάποιες στιγμές, καθώς η μετάφραση και ελεύθερη απόδοση της Σοφίας Αδαμίδου το επιτρέπει, χωρίς όμως να αποκλίνουν στο ελάχιστο από τις θεματικές.
«Μια δική μας ιστορία πάνω στην ιστορία, μια νέα φόρμα που προσπαθούμε να περάσουμε στο κλασικό κείμενο, με απόλυτη πειθαρχία όμως στη συνθήκη που έχουμε μπροστά μας, η οποία έχει αρχή, μέση και τέλος. Είμαστε άναρχοι πάνω σε αυτό που ορίζουμε ως θέατρο, κάτι που μπορείς να κάνεις μόνο αν οι χαρακτήρες είναι πατημένοι πάνω στους ηθοποιούς, μόνο αν έχουν μπει μέσα τους», όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο Βασίλης Μπισμπίκης.
«Άνθρωποι και Ποντίκια» | Τεχνοχώρος Cartel | Από 22 Νοεμβρίου | Προπώληση μέσω viva.gr | @CartelTexnoxoros
Περισσότερες πληροφορίες
Άνθρωποι και ποντίκια
Το έργο του Τζον Στάινμπεκ μιλάει για την προσπάθεια του ανθρώπου για επιβίωση και την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, το ρατσισμό αλλά και την αλληλεγγύη, με την πλοκή να μεταφέρεται σε ένα παλιό μηχανουργείο στην περιοχή του Ρέντη.
Άνθρωποι και ποντίκια
Το έργο του Τζον Στάινμπεκ μιλάει για την προσπάθεια του ανθρώπου για επιβίωση και την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, το ρατσισμό αλλά και την αλληλεγγύη, με την πλοκή να μεταφέρεται σε μια μάντρα ανακύκλωσης στον Βοτανικό, δίπλα στα hot spots προσφύγων και μεταναστών.
