Λίγο προτού δοθούν οι τρεις preview παραστάσεις του «Τίμωνα του Αθηναίου» (Rex, 22-24/6), σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, η Τώνια Καράογλου μας εξηγεί ποιος ήταν ο άντρας που ενέπνευσε τον Σαίξπηρ και τι πρέπει να ξέρουμε για το έργο.
Ο Τίμων υπήρξε πραγματικό πρόσωπο, σύγχρονος του Περικλή. Πρόκειται για έναν εύπορο Αθηναίο, ο οποίος αποκήρυξε τους ανθρώπους όταν η γενναιοδωρία του έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ξόδεψε την περιουσία του για να βοηθήσει τους γύρω του, αλλά η άρνησή τους να τον βοηθήσουν όταν αναπόφευκτα χρεοκόπησε τον οδήγησε σε μίσος κατά των συνανθρώπων του. Αποτραβήχτηκε στον Υμηττό, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του χωρίς να μετέχει στα κοινά ή να έρχεται σε επαφή με τους συμπολίτες του παρά ελάχιστες φορές, όταν εκτόξευε εναντίον τους πύρινους λόγους, που του προσέδωσαν το προσωνύμιο «Μισάνθρωπος».
Ο «Τίμων ο Αθηναίος» του Σαίξπηρ γράφτηκε το 1605-6, μάλλον σε συνεργασία με τον σατιρικό κωμωδιογράφο Τόμας Μίντλετον. Είναι από τα λιγότερο παιγμένα σαιξπηρικά δράματα, προβληματικό και κατά κάποιον τρόπο αποκηρυγμένο από τον ίδιο τον συγγραφέα, αφού είναι το μόνο που δεν παραστάθηκε ούτε εκδόθηκε στην εποχή του. Το ύφος του καθιστά προβληματική την κατηγοριοποίηση, καθώς συγκαταλέγεται μεν στις τραγωδίες, αλλά τα χαρακτηριστικά του το τοποθετούν μεταξύ σάτιρας, φάρσας και αλληγορίας. Πάντως, ο μεγάλος ελισαβετιανός κατέθεσε τελικά ένα έργο που πραγματεύεται με πικρή ειρωνεία το τρίπτυχο «πλούτος - απληστία - αχαριστία» μέσα από την ιστορία ενός ηλικιωμένου άντρα που, όπως ο Βασιλιάς Ληρ, αποτραβιέται οικειοθελώς από το «άστυ» και, στην καρδιά της φύσης, επαναπροσδιορίζει την οπτική του απέναντι στη ζωή και στους συνανθρώπους του.
Ο Στάθης Λιβαθινός, στη δεύτερη σκηνοθεσία του από όταν ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου, καθοδηγεί έναν πολυπληθή θίασο, με επικεφαλής τον Βασίλη Ανδρέου στον ρόλο του Τίμωνα. Μαζί του οι Μαρία Σαββίδου, Δημήτρης Παπανικολάου, Άρης Τρουπάκης, Χρήστος Σουγάρης κ.ά. θα δώσουν φωνή σε ένα έργο αινιγματικό, αλλά άκρως γοητευτικό, που στοχάζεται πάνω στη διαρκώς επαπειλούμενη πίστη στην ανθρώπινη φύση.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ TIMΩΝΑ
Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Ο σπουδαίος δραματουργός μετέστρεψε μέρος της πραγματικής ιστορίας του Τίμωνα και την εμπλούτισε με φανταστικά γεγονότα, προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του πάνω στα θέματα που τον απασχολούν.
Στάθης Λιβαθινός
Κινείται με επιδεξιότητα μεταξύ κλασικού και μοντέρνου ρεπερτορίου, παραδίδοντας αξιομνημόνευτες παραστάσεις, όπως ο «Ηλίθιος» και η «Ιλιάδα». Τελευταία παράσταση Σαίξπηρ που σκηνοθέτησε ήταν ο «Βασιλιάς Ληρ» στο ΚΘΒΕ (2009).
Βασίλης Ανδρέου
Συνεργάτης του Λιβαθινού ήδη από τα χρυσά χρόνια της Πειραματικής Σκηνής, που εντυπωσίασε με την ερμηνεία του ως Μίσκιν στον «Ηλίθιο». Τελευταία χαιρόμαστε και τις σκηνοθεσίες στις οποίες επιδίδεται επιλεκτικά.
Περισσότερες πληροφορίες
Τίμων ο Αθηναίος
Ένα έργο διαχρονικό, για τον πλούτο, το χρέος, τη φιλία, την κολακεία, τις ψευδαισθήσεις, τη γενναιοδωρία αλλά και την αχαριστία.