Πρόσφατα το Εθνικό Θέατρο ανακοίνωσε μια θεατρική διαδικτυακή δράση για σχολικές ομάδες την οποία σχεδιάσατε εσείς. Ποια είναι η εκπαιδευτική της αξία;
Είναι μια δράση που βασίζεται στην επινόηση και την επεξεργασία ιστοριών για να μάθουμε. Να μάθουμε για τον εαυτό μας, για τον άλλον, για τις σχέσεις μεταξύ μας, για το πώς οι άνθρωποι βρίσκουμε πάλι την ισορροπία όταν κάτι την έχει διαταράξει. Αυτό είναι το θέατρο ως τέχνη, κάθε έργο, κάθε ιστορία αρχίζει με κάτι που πάει στραβά. Θα δοκιμαστούν οι χαρακτήρες και οι σχέσεις μεταξύ τους μέχρι να επανορθώσουμε στον βαθμό που γίνεται, ή να καταλήξουμε σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας. Οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη τις ιστορίες γιατί έχουμε ανάγκη να κάνουμε αυτή την «άσκηση» συνεχώς. Και πολύ περισσότερο οι νέοι άνθρωποι σε μια συνθήκη σαν την τωρινή. Αυτή η «άσκηση» λοιπόν είναι η βάση αυτής της δράσης. Επίσης πολύ σημαντικό κατά την γνώμη μου είναι ότι είναι μια δράση που απαιτεί συνεργασία και συλλογική δημιουργική ενέργεια. Και έτσι καλλιεργεί δεξιότητες όπως διαθεσιμότητα και σεβασμό στην ομάδα, και ταυτόχρονα ελεύθερη έκφραση, θάρρος και ορμή να μοιράζεσαι τις ιδέες σου και τον κόσμο σου. Αυτά είναι τα μεγάλα δώρα της θεατρικής παιδείας, τόσο διαφορετικής εστίασης από την υπόλοιπη εκπαιδευτική διαδικασία, και αυτά προσπαθούμε να σκορπίσουμε με αυτή την δράση σε μια εποχή που δεν μπορούμε δυστυχώς να είμαστε κοντά στα παιδιά.
Τα παιδιά επεξεργάζονται στην τάξη τους ως ομάδα ιστορίες γραμμένες γι αυτά, επινοούν μέρη της ιστορίας, διαλέγουν κατευθύνσεις και λύσεις και μέσα από την αλληλογραφία με την κα Μονόκερο πίσω από την οποία κρύβεται ο Γιώργος Παναγιωτάκης αφηγούνται με έναν τρόπο την δική τους ιστορία. Βασιστήκαμε σε έναν από τους κεντρικούς χαρακτήρες της παράστασης που πρόκειται να ανέβει στην κεντρική σκηνή (όταν με το καλό μπορέσει να ανέβει), η οποία είναι μια βιβλιοθηκάριος. Μια γυναίκα που μαθαίνουμε ότι οι ιστορίες και τα βιβλία αποτέλεσαν το δικό της καταφύγιο σε δύσκολους καιρούς και έτσι έγινε μια παραμυθού που με την σειρά της ανοίγει στα παιδιά την πόρτα στον κόσμο των ιστοριών και των βιβλίων.
Θα πρέπει να οι γονείς να «φοβούνται» την ενασχόληση των παιδιών με την τεχνολογία;
Θα πρέπει όλοι μας να φοβόμαστε την ενασχόληση όλων μας με την τεχνολογία είναι η γνώμη μου… Δεν βλέπω την τεχνολογία γενικά σαν τον μεγάλο εχθρό, και αναγνωρίζω τα τεράστια οφέλη και ευκολίες που έχει φέρει στην ζωή μας. Όμως είμαι καχύποπτη για την «διευκόλυνση» που προσφέρει και ενδέχεται να μας καταστήσει μαλθακούς ως προς την επιδίωξη της ανθρώπινης επαφής, και ιδιαίτερα ανήσυχη για την ενασχόληση με την κατασκευασμένη εικόνα μας και την επαφή και συναλλαγή με τους άλλους ανθρώπους μέσω αυτής. Ιδιαίτερα λοιπόν για έναν αναπτυσσόμενο νέο άνθρωπο που οφείλει να ανακαλύψει ποιος είναι και να διαπραγματευτεί με το περιβάλλον τις επιλογές του, αναρωτιέμαι για το τι μαθαίνει για τον εαυτό του και τους άλλους κρυμμένος πίσω από μια οθόνη.
Πιστεύετε ότι η τεχνολογία βοηθά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην αυτοπεποίθηση των παιδιών;
Πολύ σε συγκεκριμένες συνθήκες! Όταν είναι μέρος των ενδιαφερόντων τους, ακόμα και μέσο με το οποίο προσεγγίζουν τα ενδιαφέροντά τους, και όχι αποκλειστικός τρόπος ενασχόλησης και κυρίως κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Στα παιδιά που μαγεύονται από την δράση και την ταχύτητα των βιντεοπαιχνιδιών τι μπορεί να πει μια απλή θεατρική παράσταση;
Νομίζω πολλά! Αλλά η ερώτηση εν τέλει είναι τι ρόλο παίζουν οι ιστορίες και εμείς λοιπόν ως καλλιτέχνες, που ιστορίες ταχθήκαμε να λέμε, σε αυτόν τον περίεργο 21ο αιώνα. Αλλά ξέρουμε ότι χωρίς ιστορίες δεν μπορούμε να ζήσουμε. Δεν μπορούμε να δούμε την αντανάκλασή μας, τον εαυτό μας, τον άλλο και την κοινωνία που έχουμε φτιάξει, άρα δεν μπορούμε να γεννήσουμε νέες σκέψεις, δεν μπορούμε να αλλάξουμε, κι αν δεν αλλάξουμε, αν δεν προσαρμοστούμε δημιουργικά, θα γίνουμε ανίσχυροι μπροστά σε οποιαδήποτε πληγή και αντιξοότητα, εσωτερική ή εξωτερική και θα πεθάνουμε πολύ απλά, τουλάχιστον ψυχικά… αλλά αυτός ο θάνατος είναι αρκετός νομίζω…Το θέατρο είναι η τέχνη που αφηγείται ιστορίες, ιστορίες που δίνουν νόημα και οργανώνουν την ύπαρξή μας. Ιστορίες που ξυπνάνε συναισθήματα και αυτά είναι οι «φάροι» να πορευτούμε και να διαμορφώσουμε άποψη. Θέατρο που δεν μπορεί να συγκινήσει έχει αποτύχει στην βασική του λειτουργία για μένα. Θεωρώ ότι τα παιδιά τα γνωρίζουν αυτά από την κούνια. Διαισθητικά αποζητούν και λατρεύουν τις καλές ιστορίες, πολύ περισσότερο όταν είναι καλά ειπωμένες.
Με ποια κριτήρια επιλέξατε το έργο που θα παρουσιάσει φέτος η Παιδική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου;
Το έργο «Πιστεύω στους μονόκερους» του Μάικλ Μορπούργκο το είχαμε διαβάσει με την Τζούλια Διαμαντοπούλου που έγραψε μέρος των στίχων για την παράσταση αυτή πριν τρία χρόνια και είχαμε και οι δύο εξ αρχής γοητευτεί. Ένα κριτήριο για την επιλογή του λοιπόν ήταν σίγουρα η γοητεία που εξάσκησε σε μένα, και κυρίως η ανάγκη να μιλήσω σε αυτή την γενιά του διαδικτύου για τα βιβλία και τις ιστορίες που χάνονται ως μέρος της ζωής μας, ενώ εμπεριέχουν την παράδοση και την συλλογική φαντασία, την σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, είναι η σάρκα και τα οστά όλης της ανθρωπότητας και το ταξίδι της στον χρόνο. Και ήταν κάποια στιγμή πολύ επείγουσα η αγωνία μου ότι αν δεν υπάρχει αυτή η γνώση στις αποσκευές τους, τι μπορεί ποτέ να την αντικαταστήσει; Με όλα όσα χουν συμβεί πλέον τον τελευταίο χρόνο συνειδητοποιώ ότι τελικά αυτή η παράσταση υπερασπίζεται την ανάγκη και το δικαίωμα όλων μας να βρίσκουν καταφύγιο στην τέχνη.
Ως πρωτεργάτης του εφηβικού θεάτρου στη χώρα μας σε τι βλέπετε να υστερεί η Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Αγγλία πάνω σε αυτό που λέμε «θέατρο για τους εφήβους»;
Νομίζω ότι σε όλες τις χώρες το θέατρο για έφηβους υποφέρει γιατί έχει γίνει εμπορεύσιμο προϊόν και όταν συμβαίνει αυτό είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί η καλλιτεχνική και εκπαιδευτική αξία στο «προϊόν». Νομίζω ότι γίνεται πολύ καλή δουλειά και στην χώρα μας από πολλούς συναδέλφους, πολλές φορές ηρωικές επιλογές αν σκεφτεί κανείς τι αποφέρουν οικονομικά και εξαιρετικά συγκινητικές προσπάθειες. Ίσως η πιο σύντομη ιστορία μας και η έλλειψη της βρετανικής αντίστοιχης παράδοσης στο θέατρο για νέους και στην θεατρική γραφή, δεν έχει ακόμα αποδώσει ούτε στην διαμόρφωση κοινού, ούτε στην διείσδυση στην εκπαίδευση και οπωσδήποτε όχι με τρόπο που να μπορούμε να επιβιώσουμε αν μια παράσταση δεν ακολουθεί τους κανόνες της αγοράς.
Εν τω μέσω της καραντίνας πως κρατά άραγε ένας γονιός το παιδί ή τον έφηβο κλεισμένους στο σπίτι…Τι έχετε να προτείνετε;
Όχι πολύ πρωτότυπα πράγματα… καλή παρέα στα παιδιά μας και με τα παιδιά μας, ένα μεγάλο ερωτηματικό όταν τους μιλάμε στο τέλος κάθε πρότασης αντί για ατελείωτες διαλέξεις, μήπως και βρουν λίγο χώρο να σκεφτούν χωρίς πίεση μαζί μας και εμείς με αυτά, και τα μεγάλα καταφύγια της φύσης και της τέχνης…. βόλτες και ιστορίες όπου τις βρούμε…
