Με σύνθημα την προτροπή «Φαντάσου», με ανανεωμένη ταυτότητα προβολής των παραστάσεων αποτέλεσμα της συνεργασίας με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και με έμφαση στην επέκταση της κοινωνικής αποστολής του και στο μαζεμένο σε αριθμό -αλλά όχι σε ιδέες- ρεπερτόριο παρουσιάστηκε το πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου για τη σεζόν 2018-19.
Στην υπό ανακαίνιση σκηνή στο ισόγειο του Rex, που πρόκειται να στεγάσει τις δραστηριότητες του Μικρού Εθνικού, του αφιερωμένου στο παιδικό και εφηβικό θέατρο, πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη τύπου του Εθνικού Θεάτρου για τη σεζόν 2018-19, από τον καλλιτεχνικό διευθυντή Στάθη Λιβαθινό, τον αναπληρωτή καλλιτεχνικό διευθυντή Θοδωρή Αμπαζή, καθώς και από τους υπεύθυνους της Πειραματικής Σκηνής Πρόδρομο Τσινικόρη και Ανέστη Αζά και την υπεύθυνη του Μικρού Εθνικού, Σοφία Βγενοπούλου.
Ο νέος χώρος, που γίνεται πραγματικότητα χάρη στις δωρεές από το Ίδρυμα Ωνάση και τα Ελληνικά Πετρέλαια, καθώς οι άνθρωποί τους συμμερίζονται την πεποίθηση για τη σπουδαιότητα της θεατρικής εκπαίδευσης των ανήλικων θεατών, έδωσε την αφορμή στον Στάθη Λιβαθινό να εστιάσει ιδιαιτέρως στο θέμα των υποδομών, που κατά τα λεγόμενά του αποτελούν «κάθετη παρέμβαση στη λειτουργία του Εθνικού»· έτσι, πλάι σε όσα έχουν ήδη γίνει (δημιουργία Πειραματικής Σκηνής, μετεγκατάσταση Δραματικής Σχολής), έρχονται φέτος να προστεθούν η ανακαίνιση της σκηνής Κοτοπούλη, των θεατρικών εργαστηρίων στο Ρουφ και η δημιουργία ξεχωριστής στέγης για το Μικρό Εθνικό, επιτρέποντας στο Θέατρο να επιτελεί στο καλύτερο δυνατό περιβάλλον το πολύπλευρο έργο του.
Στην ένθερμη παρουσίαση των στόχων και του προγραμματισμού του θεάτρου, που μας άφησε με την αίσθηση πως έχουμε να κάνουμε με το απόσταγμα των τριών χρόνων της θητείας του, ο Λιβαθινός επέμεινε ιδιαίτερα στην αποστολή του Εθνικού να αποτελεί επί της ουσίας «το πρώτο θέατρο της χώρας»: να δίνει το μέτρο, να εξερευνάει το όριο, να παράγει παραστάσεις που αποτελούν θέμα συζήτησης, όπως η φετινή «Ηλέκτρα», και βέβαια να ψυχαγωγεί και να εκπαιδεύει το κοινό με ποιοτικό θέατρο για όλους, χωρίς να ξεχνάμε το κοινωνικό του έργο, δηλαδή τη δουλειά που κάνει σε καταστήματα κράτησης, κέντρα απεξάρτησης, νοσοκομεία και κοινωνικές δομές διαφόρων τύπων.
Όσο για την κορωνίδα της φετινής σεζόν, δεν είναι άλλη από το Τμήμα Σκηνοθεσίας, χρόνιο όραμα και αίτημα του Λιβαθινού, που θα ξεκινήσει φέτος τη λειτουργία του, συμπληρώνοντας και κορυφώνοντας τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του Θεάτρου δίπλα στη Δραματική Σχολή, στο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος (με τη συνεργασία του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών), στα θεατρικά εργαστήρια και στο στούντιο συγγραφής θεατρικού έργου.
Το φετινό ρεπερτόριο
Εμφανώς μαζεμένο σε αριθμό παραγωγών σε σχέση με τον πλουραλισμό των προηγούμενων ετών, το φετινό ρεπερτόριο κρύβει ωραίες εκπλήξεις, φέρνει στο Εθνικό παλιούς του συνεργάτες αλλά και ανθρώπους σε νέες συνεργασίες, ενώ δίνει σημαντικό βήμα στο μουσικοθεατρικό θέαμα. Η έναρξη θα γίνει από το Rex, με τον «Τίμωνα Αθηναίο», ένα από τα πλέον ολιγοπαιγμένα και ερεθιστικώς «προβληματικά» σαιξπηρικά έργα, στην παράσταση του Στάθη Λιβαθινού που είδαμε σε τρεις μόλις preview παραστάσεις μέσα στο καλοκαίρι (από 27/9).
Ο Δημήτρης Μαυρίκιος, που επιστρέφει στο Εθνικό μετά την τελευταία του σκηνοθεσία εκεί το 2011, και ο Γιάννης Χουβαρδάς συμπληρώνουν την κύρια σκηνοθετική τριάδα των «μεγάλων έργων»· ο πρώτος με έναν συγγραφέα που γνωρίζει καλά, τον Πιραντέλλο και το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», όπου θα τον δούμε και ως ηθοποιό επί σκηνής (Κεντρική Σκηνή, από 11/11), και ο δεύτερος με Μολιέρο και «Μισάνθρωπο», με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό στην κορυφή της διανομής (Κεντρική Σκηνή, από 10/3).
Η Νέα Σκηνή κινητοποιεί ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον. Αναμένουμε τη σύγχρονη οπτική του Άρη Μπινιάρη πάνω στο σατιρικό «Ξύπνα Βασίλη» του Δημήτρη Ψαθά (από 19/10), όπως και την «Απλή μετάβαση» που υπογράφει το δίδυμο Γεράσιμος Ευαγγελάτος-Θέμης Καραμουρατίδης, ένα musical τσέπης για τη ματαίωση μιας ολόκληρης γενιάς, που θα σκηνοθετήσει ο Μίνως Θεοχάρης, στην πρώτη του σκηνοθεσία στο Εθνικό (από 15/2). Πρωτιά και για έργο του Αλέξη Σταμάτη σε σκηνή του Εθνικού, με τα «Μελίσσια» και την δυσλειτουργική ελληνική οικογένεια, σκηνοθετημένο από τον καλό γνώστη της σύγχρονης ελληνικής γραφής, Γιώργο Παλούμπη (από 10/5).
Μουσικό θέατρο
Το Rex θα πλημμυρίσει φέτος με πρωτότυπες μελωδίες σύγχρονων Ελλήνων συνθετών, του Θοδωρή Οικονόμου που γράφει τη μουσική για την πασίγνωστη «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» του Ντίκενς, ένα tribute στη δύναμη της αγάπης που γίνεται παράσταση για όλη την οικογένεια από τα ικανά χέρια του Γιάννη Μόσχου (από 7/12), και του Θοδωρή Αμπαζή που αναλαμβάνει ένα ριψοκίνδυνο εγχείρημα υπογράφοντας τη μουσική και τη σκηνοθεσία της θεατρικής διασκευής του -ρομαντικού και μαζί πολιτικού- μυθιστορήματος του Ουγκώ, «Ο άνθρωπος που γελά» (από 22/3).
Πειραματική Σκηνή
Την έναρξη σηματοδοτεί η επανάληψη του έργου της Αλεξάνδρας Κ. «Επαναστατικές μέθοδοι για τον καθαρισμό της πισίνας σας», που σκηνοθέτησε ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος (από 17/10), όμως φέτος ο γενικότερος προσανατολισμός της Πειραματικής Σκηνής είναι το υλικό και όχι συγκεκριμένα έργα. Η θεματολογία των παραστάσεων καλύπτουν το χρονικό φάσμα από τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι και τη δεκαετία του ’60, όταν άρχισε χονδρικά να διαμορφώνεται το όραμα της ενωμένης Ευρώπης. Θέτοντας ως γενικό ερώτημα: «Μετά τον πόλεμο η Ευρώπη, μετά την Ευρώπη τι;», οι υπεύθυνοι της Πειραματικής Σκηνής κατήρτισαν ένα πρόγραμμα παραστάσεων που περιλαμβάνει Μπρεχτ, Φελίνι αλλά και Έλληνες πεζογράφους.
Ο Σίμος Κακάλας αναλαμβάνει το ανολοκλήρωτο έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Ο καταποντισμός του εγωιστή Γιόχαν Φάτσερ», ένα κολάζ πολλών διαφορετικών ειδών, που ο συγγραφέας του παίδευε επί μία πενταετία αφήνοντάς το τελικά ημιτελές, με τον Γιάννη Αγγελάκα στη μουσική σύνθεση (από 30/11)· οι Fly Theatre (Robin Beer-Κατερίνα Δαμβόγλου) πειραματίζονται με Φελίνι και «La strada» (από 1/2), ενώ ο Ακύλλας Καραζήσης ανακαλεί τη μυθολογία της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης που διαμόρφωσαν τρεις εμβληματικοί πεζογράφοι της πόλης (Βασίλης Βασιλικός, Γιώργος Ιωάννου, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης) και επιχειρεί να μας τη συστήσει από σκηνής («Selfie: στο βάθος πίσω η πόλη», από 29/3).
Διεθνείς συνεργασίες
Σημαντική είναι η διμερής συνεργασία των εθνικών θεάτρων της Ελλάδας και της Κίνας από την οποία θα προκύψουν δύο παραστάσεις. Εδώ θα δούμε το θίασο του δικού μας Εθνικού με τη συμμετοχή δύο κινέζων ηθοποιών, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ξιάοινγκ Γουάνγκ στο παραδοσιακό κινέζικο δράμα του 13ου αι., «Ο ορφανός του Ζάο» (Κεντρική Σκηνή, από 18/11), ενώ αντίστοιχα ο Στάθης Λιβαθινός θα σκηνοθετήσει τον ερχόμενο Μάρτιο τον «Αγαμέμνονα» με τον θίασο του Εθνικού της Κίνας και τη συμμετοχή δύο Ελλήνων ηθοποιών (Στεφανία Γουλιώτη, Αντιγόνη Φρυδά).
Η Πειραματική Σκηνή από την πλευρά της συνεργάζεται με το θέατρο Maxim Gorki του Βερολίνου, στη συμπαραγωγή «House-made» του Γιώργου Βαλαή, που επιχειρεί να ανιχνεύσει τις περιπέτειες της έννοιας του έθνους (θα το δούμε στην Ελλάδα στις 10 και 11 Νοεμβρίου).
Μικρό Εθνικό
Με δική του στέγη πλέον στο ισόγειο του Rex (όπου θα γίνονται καθημερινά και θεατρικά εργαστήρια για παιδιά όλων των ηλικιών όπως και για εκπαιδευτικούς), το Μικρό Εθνικό αριθμεί τέσσερις παραστάσεις, βασισμένες σε κλασικά («Ο πρίγκιπας και ο φτωχός» του Μάρκ Τουέιν, σκηνοθεσία Σοφία Βγενοπούλου, από 14/10) και σε σύγχρονα έργα, που απευθύνονται ακόμη και σε μωρά δύο ετών («Η τραμπάλα» του Στιούαρτ Μέλτον, σκηνοθεσία Σοφία Πάσχου, από 6/10), παραστάσεις που προέκυψαν από το θεατρικό εργαστήριο που έγινε με τη συμμετοχή ανήλικων προσφύγων («Το ταξίδι» των Βαγγέλη Κυριακού-Άρτεμη Μάνου, σκηνοθεσία Σοφία Βγενοπούλου, από 2/11), καθώς και από τη σύνθεση πρωτότυπων ιστοριών που έχουν αφηγηθεί τα ίδια τα παιδιά, όπως οι «Μικρές ιστορίες για αγρίους», που απευθύνεται σε εφήβους, μια σύνθεση πάνω σε ιστορίες του παιδαγωγού και συγγραφέα Μπερνάρ Φριό από τη Μαρία Σαββίδου (από 10/2).