Η θρυλική Τζένη των Πειρατών και ο περιβόητος ληστής Μακήθ ζωντανεύουν στη σκηνή του Θεάτρου Τζένη Καρέζη στην παράσταση «Καινούργιο Κόκκινο», που έγραψε και σκηνοθετεί ο Θέμης Μουμουλίδης εμπνεόμενος από την αγαπημένη του «Όπερα της Πεντάρας» των Μπέρτολτ Μπρεχτ-Κουρτ Βάιλ, έργο με το οποίο έχει ήδη καταπιαστεί τρεις φορές. Για πρωταγωνιστές του επιλέγει τη Ρίτα Αντωνοπούλου, κυρίαρχη σύγχρονη εκπρόσωπο του κοινωνικοπολιτικού τραγουδιού, και τον ταλαντούχο ηθοποιό Ιωάννη Παπαζήση.
Εμείς τρυπώσαμε στις πρόβες και πήραμε μια καλή πρώτη γεύση από όλα όσα πρόκειται να παρακολουθήσουμε στη σκηνή από τις 22 Ιανουαρίου. Το ζευγάρι θα συνοδεύσει μουσικά ο Γιώργος Παπαχριστούδης στο πιάνο, η Βασιλική Μαζαράκη στο βιολί και η Ιωάννα Πάλλα στο ακορντεόν.
Ο Θέμης Μουμουλίδης μας είπε για το έργο: «Παίρνουμε τα δύο πρόσωπα της ‘‘Όπερας της Πεντάρας’’, την Τζένη και τον Μακήθ, και βλέπουμε την ιστορία τους, που είναι η ίδια, μόνο που υπάρχουν δύο διαφορετικοί κόσμοι και αυτό είναι το «Καινούργιο Κόκκινο». Η Τζένη πιστεύει ότι, αν είναι να κάνεις ένα καλό, το κάνεις σε αυτή τη ζωή, ενώ ο Μακήθ για λόγους που θα καταλάβουμε λέει: ‘‘Δεν θέλω να είμαι ο λαός, θέλω να είμαι ξεχωριστός’’. Ουσιαστικά το έργο στο ιδεολογικό κομμάτι του παραμένει ίδιο, αλλά περισσότερο ζουμάρουμε σε κομμάτια που μας ενδιαφέρουν. Είναι η ιστορία του ζευγαριού όπως την παρακολουθούμε και διαδραματίζεται στα καμπαρέ της εποχής… γερμανικό, γαλλικό στη συνέχεια… Στο δεύτερο μέρος συμμετέχουν για κάποιο λόγο και οι δύο στο καμπαρέ, αυτό φαίνεται στην παράσταση, στην πραγματικότητα γιατί της ζητάει άσυλο στο καμπαρέ και, όταν τελειώσει ο πόλεμος, αυτός πρέπει να φύγει».
Αλήθεια όμως, θέλει να περάσει και ένα πολιτικό μήνυμα μέσα από αυτή την παράσταση; Ο ίδιος απαντά: «Θέλω να περάσω δύο κόσμους. Υπάρχει ο κόσμος που για τους δικούς του λόγους θέλει να ασχολείται μόνο με τον εαυτό του και τη δική του επιβίωση και υπάρχει και εκείνος που πιστεύει ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, αυτό το προαιώνιο λάθος, που θεωρούμε ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει. Και εδώ βλέπουμε ότι είναι ο ένας ο μεγάλος έρωτας στη ζωή του άλλου όμως αυτό δεν αρκεί… γιατί η προδοσία παραμονεύει».
«Στην παράσταση θέλω να περάσω δύο κόσμους. Υπάρχει ο κόσμος που για τους δικούς του λόγους θέλει να ασχολείται μόνο με τον εαυτό του και τη δική του επιβίωση και υπάρχει και εκείνος που πιστεύει ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, αυτό το προαιώνιο λάθος. Και εδώ βλέπουμε ότι είναι ο ένας ο μεγάλος έρωτας στη ζωή του άλλου όμως αυτό δεν αρκεί… γιατί η προδοσία παραμονεύει.» Θέμης Μουμουλίδης
Η παράσταση που θα μας παρουσιάσει είναι μέρος μιας τριλογίας. Τα επόμενα ζευγάρια είναι, όπως έχει ανακοινώσει, ο «Ρωμαίος και η Ιουλίετα» και ο «Καρυωτάκης με την Πολυδούρη».
Γιατί έκανε αυτές τις επιλογές; Τι συμβολίζουν; «Το πρώτο ζευγάρι που θα δούμε τώρα, τον Μακήθ και την Τζένη, τους επέλεξα γιατί αγαπάω πολύ την ‘‘‘Όπερα της Πεντάρας’’, την οποία έχω σκηνοθετήσει τρεις φορές και ήταν πολύ μεγάλες παραγωγές. Η εποχή όμως είναι μίνιμαλ και αυτό με βοηθάει να γίνει ένα μουσικό θέατρο, με άλλους όρους, και να χρησιμοποιήσω αυτά τα είκοσι τραγούδια μέσα από το πρίσμα αυτής της ερωτικής ιστορίας. Στη συνέχεια με τον «Ρωμαίο και την Ιουλιέτα» ασχολήθηκα γιατί είναι το σύμβολο της ουτοπίας και ακριβώς κάτω από αυτό το πρίσμα θα το δούμε. Τέλος, με τους ποιητές Καρυωτάκη και Πολυδούρη αυτό που με εξίταρε καλλιτεχνικά είναι ότι ουσιαστικά δεν υπήρξαν ζευγάρι, αλλά υπήρξε έρωτας. Επομένως, συνολικά έχουμε τρία ζευγάρια. Στο πρώτο εξετάζουμε το ζήτημα της προδοσίας, στο δεύτερο τον κοινό θάνατο και στο τρίτο το ανέφικτο του έρωτα. Έτσι ολοκληρώνεται και η τριλογία. Είναι θέματα πολύ σημαντικά για να μελετήσεις και να πας παρακάτω εσύ πρώτα και στη συνέχεια οι συνοδοιπόροι-συνεργάτες σου».
Όσο για τα κριτήρια με τα οποία επιλέχθηκαν τα τραγούδια, συμπληρώνει: «Αυτά που αγαπάμε, αυτά που μας χρειάζονται και αυτά που σηματοδοτούν τις εποχές. Εκτός από του Κουρτ Βάιλ, υπάρχουν κομμάτια του Μικρούτσικου, του Ξαρχάκου, του Μπρεχτ, καλλιτεχνών που συνδέονται με την αισθητική του καμπαρέ αλλά και του πολιτικού θεάτρου».
Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεται με τη Ρίτα Αντωνοπούλου. Τι βλέπει σε εκείνη και την επιλέγει σταθερά τα τελευταία χρόνια; «Με τη Ρίτα γνωριζόμαστε από το 2010 και μας συνδέει μια πολύ ουσιαστική φιλία και εκτίμηση. Πιστεύω ότι είναι από τις ελάχιστες καλλιτέχνιδες στην Ελλάδα που μπορεί να κάνει μουσικό θέατρο, και ουσιαστικά δεν βλέπω άλλη μετά τη Μαρία Φαραντούρη και μετά την απουσία της Μαρίας Δημητριάδη .Είναι μια ερμηνεύτρια που δεν έχει πει ακόμη αυτά που θα έπρεπε να έχει πει. Αυτό το πιστεύω από την πρώτη στιγμή που συναντηθήκαμε το 2012 στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Νομίζω ότι όσοι είδαν την παράσταση κατάλαβαν μέχρι πού μπορεί να φτάσει η Ρίτα… Και δεν είναι μόνο η φωνή, είναι η προσωπικότητα που τραγουδάει, και η Ρίτα είναι η προσωπικότητα που μπορεί να σηκώσει αυτό το βάρος απέναντι στο κοινό».
Και η αλήθεια είναι ότι η Ρίτα Αντωπούλου τα τελευταία χρόνια φλερτάρει πολύ έντονα με το σανίδι στις δουλειές του Θέμη Μουμουλίδη, όπου ακόμα και κορυφαία σε χορό αρχαίας τραγωδίας την έχουμε δει πλάι σε σπουδαίους ηθοποιούς. («Ιφιγένεια» 2012) Τι σκοπό έχει; «Θέλεις να γίνεις ηθοποιός τελικά;» Την ρωτώ…(Γελάει) «Άσε, τι θέλω εγώ. Το θέμα είναι τι μπορεί να γίνει. Εγώ το αγαπάω το θέατρο πάρα πολύ. Δεν είμαι ηθοποιός. Εδώ έχω μια ασφάλεια γιατί ναι, μεν είμαι πάνω στο σανίδι, αλλά είμαι περικυκλωμένη από τραγούδια, οπότε εκεί με βρίσκω, τώρα στα ενδιάμεσα που πρέπει να βρω και κάτι άλλο έρχεται η μεγάλη πρόκληση για μένα γιατί ναι, μεν έχω ξαναυπάρξει με ηθοποιούς αλλά ποτέ δεν ήταν με συγκεκριμένο ρόλο και με κάποιον συμπρωταγωνιστή που να είχαμε διάδραση».
Ο Ιωάννης Παπαζήσης τόνισε: «Τα βασικά στοιχεία του ήρωα είναι τα ίδια, όπως τον γνωρίζουμε από το έργο του Μπρεχτ. Είναι μια σκιαγράφηση του ήρωα, που συνδυάζεται με το μουσικό κομμάτι, όπως το έχει φανταστεί ο σκηνοθέτης μας».
Όσο για το αν είναι ρομαντική η στάση του Μακήθ να μη θέλει να ανήκει στο λαό, ο ηθοποιός δηλώνει και εκείνος ότι έχει την ίδια γνώμη με τον ήρωά του: «Ούτε εγώ θέλω να ανήκω στο λαό, δεν μου φαίνεται κάπως. Έτσι κι αλλιώς αυτό είναι μια ουτοπία που τη ζεις μόνος σου, γιατί στην ουσία, όπου και να ανήκεις, στο λαό ανήκεις. Αυτές είναι απόψεις που απλώς σε κάνουν να πιστεύεις κάτι καλύτερο για τον εαυτό σου. Εγώ νομίζω ότι είμαστε μια μάζα κρέατος και τίποτα παραπάνω όλοι μας».
«Θεωρώ πως δεν είναι το κυρίαρχο κομμάτι η πράξη (του Μακήθ να ληστεύει τράπεζες) αλλά ο συμβολισμός της ότι ο άνθρωπος έχει πάντα την ανάγκη, όπως έλεγε και ο Ντοστογιέφσκι, να φτάσει στο Θεό με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και αν ξεχάσει τον πραγματικό λόγο ύπαρξής του, που είναι να ζήσει και να αναπνεύσει…» Ιωάννης Παπαζήσης
Πόσο αντιστασιακή είναι σήμερα η στάση του Μακήθ να ληστεύει τράπεζες; «Θεωρώ πως δεν είναι το κυρίαρχο κομμάτι η πράξη αλλά ο συμβολισμός της ότι ο άνθρωπος έχει πάντα την ανάγκη, όπως έλεγε και ο Ντοστογιέφσκι, να φτάσει στο Θεό με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και αν ξεχάσει τον πραγματικό λόγο ύπαρξής του, που είναι να ζήσει και να αναπνεύσει, αυτό κάνει και ο Μακήθ. Αυτός είναι ο τρόπος του, αυτόν έμαθε. Για άλλον είναι το χρηματιστήριο, για άλλον η τέχνη, για άλλον η αυτοκτονία. Όλα αυτά για να ξεφύγουμε από τον ίδιο τον εαυτό μας, ενώ για μένα το παν είναι να καταφέρουμε να γυρίσουμε στον εαυτό μας…»
Και κάπου εδώ η κουβέντα τελειώνει και η πρόβα συνεχίζεται…Εξάλλου δεν υπάρχει πολύ χρόνος, η πρεμιέρα πλησιάζει και στις 22 Ιανουαρίου πρέπει να είναι όλα έτοιμα στη σκηνή του Καρέζη για να υποδεχθούν ένα «Καινούργιο Κόκκινο» μια ιστορία για την προδοσία με είκοσι μαγικά τραγούδια που όπως μας υποσχέθηκαν οι συντελεστές της θα μας ταξιδέψει…
Περισσότερες πληροφορίες
Καινούργιο κόκκινο
Το πρώτο μέρος μιας τριλογίας αφιερωμένης σε εμβληματικά ζευγάρια εστιάζει στη σχέση του Μακίθ με την Τζένι (από την «Όπερα της πεντάρας») μέσα από μουσικές και τραγούδια που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα
