Με την έναρξη της σεζόν κι υπό το –ριζωμένο πλέον– φόβο ότι ένα ακόμη lockdown ίσως έλθει εξ ουρανού και μας πετάξει στην εφιαλτική ζώνη της αδράνειας, όλες οι γκαλερί, οι ανεξάρτητοι εικαστικοί χώροι, τα ιδρύματα και τα μουσεία έσπευσαν να εγκαινιάσουν τις εκθέσεις τους, έτσι που σχεδόν ταυτόχρονα απασφαλίστηκε μια πελώρια (και δύσκολα διαχειρίσιμη) εικαστική ορμή σε όλη την πόλη. Όλα αυτά μαζί με το μεγάλο γεγονός της 7ης Μπιενάλε Αθήνας.
Το ευτυχές, όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος, είναι ότι οι απανωτές αναβολές των προηγούμενων μηνών εξασφάλισαν παραπάνω χρόνο στους καλλιτέχνες, πράγμα το οποίο, ειδικά στην περίπτωση των νέων παραγωγών, απέδωσε καρπούς. Ως εκ τούτου, πολλά είναι τα «σημαντικά», πολλά τα «πρωτότυπα» και πολλαπλές οι «εκρήξεις» που αναμένουν το κοινό αυτή τη στιγμή, δημιουργώντας την αίσθηση μιας συλλογικής εκτόνωσης που, όμως, δεν παύει να ισορροπεί σε ένα τεντωμένο σκοινί. Συγκεντρώσαμε 21 εκθέσεις, οι οποίες παρουσιάζονται σε δύο μέρη, για να ισορροπήσετε με τόλμη.
#1 Αλέξης Φιδετζής: Revolting Bodies
Το πρόγραμμα φιλοξενίας του Αλέξη Φιδετζή στο Atopos CVC ξεκίνησε τον Ιανουάριο, ως εύφορο έδαφος για να αναπτυχθεί ένα πρότζεκτ σχετικό με την ελληνική επανάσταση και, συγκεκριμένα, τα σώματα όπου εγγράφεται η επαναστατική δράση. Ένας εικαστικός που συχνά συγκρούεται με τις κατασκευές της ιστορίας και τα πλαίσια διαμόρφωσης των ταυτοτήτων δεν θα μπορούσε παρά να αναμετρηθεί με την επέτειο από κριτική σκοπιά.
Πώς φιλτράρεται και αναπαράγεται το επαναστατικό γεγονός μέσα στα χρόνια; Πώς μεταβολίζεται η ιστορία σε μυθοπλασία; Πώς οι αναπαραστάσεις των σωμάτων της γίνονται εργαλεία που υπηρετούν τα αρχετυπικά δίπολα καλού-κακού, δυνατού-αδύναμου, άνδρα-γυναίκας; Το νεοκλασικό κτίριο της οδού Σαλαμίνος 72 μετατρέπεται σε Επαναστατικό Αρχηγείο Λόγου και Εικόνας (Ε.Α.Λ.Ε) με το πρώτο σώμα έργων του πρότζεκτ να εγκαινιάζεται στις 6 Οκτωβρίου: μια σειρά από σχέδια με μολύβι συνδιαλέγονται μεγάλης κλίμακας εκτυπώσεις διαμορφώνοντας επιτοίχιες εγκαταστάσεις, ενώ στον κήπο του κτιρίου ορθώνεται το άγαλμα ενός αποκεφαλισμένου Ιακωβίνου.
Atopos CVC | 6/10-26/11 | Τετ.: 4-8 μ.μ., Πέμ.-Παρ.: 12-8 μ.μ. και επιλεγμένα Σάββατα | Είσοδος ελεύθερη με απαραίτητη προκράτηση θέσης
#2 Richard Long
Υλικά από τη γη, ενέργεια απ’ τη φύση και ατελείωτες πεζοπορίες. Το μονοπάτι το οποίο –κυριολεκτικά και μεταφορικά– χάραξε ο Βρετανός Richard Long στα τέλη των 60’s, με το μνημειώδες «A line made by walking» σε ένα χλωρό λιβάδι, τον κατατάσσει έως και πατέρα της land art, του κινήματος που αντιστάθηκε στην εμπορευματοποίηση της τέχνης με έργα εφήμερα, βιωματικά, έξω στη φύση.
Εξαιτίας άλλων λόγων πλέον, συσχετιζόμενων με την περιβαλλοντική ανησυχία, τέτοιου είδους πρακτικές είναι έντονα επίκαιρες, οπότε είναι ευτύχημα που ο ακούραστος δημιουργός διατηρεί σχέσεις με την πόλη μας και, ύστερα απ’ την περσινή παρέμβαση στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης, θα δούμε ατομική του έκθεση στην Bernier/Eliades από 8/10: τα ίχνη από ένα πρόσφατο εξερευνητικό ταξίδι του στον Όλυμπο συντάσσουν το νέο οπτικό του ποίημα.
Bernier/Eliades | 7/10-17/11 | Τρ.-Παρ.: 10.30 π.μ.-6.30 μ.μ., Σάβ.: 12 μ.-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#3 Hadi Fallahpisheh
Μετά την πανδημία, η δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου σε συνθήκες κλειστοφοβικής απομόνωσης έχει αναπτύξει παραπάνω σημεία επαφής με τον ψυχισμό του κοινού. Η περίπτωση του Hadi Fallahpisheh, ωστόσο, δεν έχει ανάγκη από τέτοιου είδους εφήμερες υπεραξίες: είναι μια δυναμικά ανερχόμενη φωνή του σήμερα που εξερευνά τη ζωγραφική από τελείως πρωτότυπη σκοπιά.
Κλεισμένος σε ένα σκοτεινό θάλαμο, χωρίς μοντέλα ή αντικείμενα, χωρίς καν φωτογραφική μηχανή, ο Ιρανός καλλιτέχνης με έδρα την Νέα Υόρκη δημιουργεί σκηνές σε φωτογραφικό χαρτί χρησιμοποιώντας μονάχα το φλας: ανάλογα με την απόσταση ρυθμίζει το πάχος κάθε γραμμής και σχεδιάζει καρτουνίστικα τρωκτικά, ζώα κι ανθρώπινα όντα, τα οποία –όπως και ο ίδιος– βιώνουν τον εγκλεισμό σε περιβάλλοντα απομόνωσης. Τα υποκείμενα δραπετεύουν στις τρεις διαστάσεις με γλυπτά και εγκαταστάσεις, ενώ αφήνουν αιχμές ενάντια στις δομές εξουσίας. Η πρώτη παρουσίαση του εικαστικού στην Αθήνα προγραμματίζεται αρχές Οκτωβρίου (από 3/10) στη γκαλερί Rodeo.
Rodeo Gallery | 3/10-13/10 | Τετ.-Σάβ.: 1-9 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#4 Andres Serrano: Torture
Εκρηκτικό το ξεκίνημα, πρωτίστως από πλευράς εικαστικών, για το πρόγραμμα «Artport» του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, αφού η διεθνώς καταξιωμένη επιμελήτρια Σωζήτα Γκουντούντα, αξιοποιώντας τις διασυνδέσεις της με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, προσγειώνει στο λιμάνι δυο τρανταχτά ονόματα της σύγχρονης τέχνης. Στην Πέτρινη Αποθήκη του ΟΛΠ, η οποία ενεργοποιήθηκε πολιτιστικά, προλαβαίνετε ακόμη την ενότητα έργων «Torture» του Andres Serrano που ανατριχιάζει (έως 3/10).
Ο μεγάλος προβοκάτορας από την Αμερική δεν δίστασε ποτέ του να αναμετρηθεί με την «ήσυχη» μικροαστικής μας συνείδηση. Σ’ αυτή την ενότητα, μέσα από την κάμερά του, αποκαλύπτει με τρόπο ωμό και απερίφραστο τα βασανιστήρια του σήμερα: σκηνές από στρατόπεδα συγκέντρωσης, ανακρίσεις, θανατικές ποινές και διάφορα βίαια χάπενινγκ προς τέρψιν των θεατών.
Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ – Πύλη E2 | Έως 3/10 | Δευτ.-Κυρ: 12-7 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#5 Reality Check: What’s on your reality?
Συμβαίνει συχνά, όταν ο χώρος μιας έκθεσης είναι τόσο αποκαλυπτικός που αποτελεί αυθύπαρκτο δέλεαρ για επίσκεψη, τα έργα τέχνης να κατρακυλούν σε δεύτερη μοίρα, επιτελώντας έναν μάλλον συνοδευτικό ρόλο. Στην περίπτωση του «Reality Check» ανατρέπεται, ευτυχώς, ο κανόνας.
Ύστερα από πρόσκληση της ίδιας της διεύθυνσης του Δημόσιου Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής – Δαφνί, με μια αξιέπαινη πρόθεση ανοιχτότητας, ο διεθνώς δραστήριος επιμελητής Κώστας Πράπογλου διάρθρωσε μια έκθεση με τριάντα τέσσερις αναγνωρισμένους καλλιτέχνες (Εοζέν Αγκοπιάν, Βασίλης Καρούκ, Ζωή Χατζηγιαννάκη, Νίκος Τρανός, κ.ά.) και σχεδόν αποκλειστικά νέες παραγωγές έργων.
Η σχέση ανάμεσα στο μέσα και το έξω, το συναίσθημα του εγκλεισμού (οικείο σε όλους μας μετά την πολύμηνη καραντίνα), τα θολά όρια μεταξύ λογικού και παράλογου ρυθμίζουν το συναισθηματικό τόνο σε μια –από χρόνια– εγκαταλελειμμένη μονάδα του ψυχιατρείου, όπου φιλοξενούνταν υπερήλικες με βαριά μορφή κατάθλιψης.
Δαφνί | Έως 9/10 | Πέμ.-Κυρ.: 3-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#6 Her Data
Έχετε αναρωτηθεί γιατί η Siri, η Alexa και η Cortana είναι γυναικείες φωνές; Γιατί σε ένα χρήστη των social media που έχει δηλώσει γυναίκα σερβίρονται διαφημίσεις κυρίως για καλλυντικά, ρούχα και «επαναστατικές» μεθόδους αδυνατίσματος; Πώς βλέπουν οι αλγόριθμοι το γυναικείο φύλο και πώς, με τον ίδιο ανεπαίσθητο τρόπο όπως πάντοτε γινόταν, αναπαράγουν τα στερεοτυπικά καλούπια χειραφέτησης;
Στην νέα έκθεση που φιλοξενείται στον 1ο όροφο του Ρομάντσο, με την υποστήριξη του ΝΕΟΝ, τέσσερις γυναίκες εικαστικοί ακονίζουν το κρητικό μας βλέμμα στη σχέση τεχνολογίας και ταυτότητας, παρουσιάζοντας ισόποσα έργα, δύο εκ των οποίων είναι νέες αναθέσεις. Συμμετέχουν οι Μαρία Μαυροπούλου, Πάολα Παλαβίδη, Eli Cortiñas, Mimi Ọnụọha, ενώ ως συνδετικός κρίκος όλων ορθώνεται στο κέντρο μια εγκατάσταση δημόσιας βιβλιοθήκης (πρόταση των δύο επιμελητριών, Φωτεινής Βεργίδου και Κατερίνας Γκουτζιούλη) με σχετική βιβλιογραφία προς ανάγνωση. Έως 14/10.
Ρομάντσο (1ος όροφος) | Έως 14/10 | Τρ.-Κυρ.: 3-9 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη με απαραίτητη προκράτηση θέσης
#7 Ανδρέας Λόλης
.jpg)
Παράλληλα με την γλυπτική του εγκατάσταση «Πίσω από το θέατρο» στην Ελευσίνα –μια ιδιοσυγκρασιακή, εν εξελίξει «ανασκαφή» που αφομοιώνεται στο τοπίο ενός παρατημένοι οικοπέδου–, ο Ανδρέας Λόλης εκθέτει μια σειρά έργων στη γκαλερί The Breeder. Δέκα καμβάδες σμιλευμένοι από μάρμαρο, με τη μοναδική αρτιότητα της τεχνικής του Λόλη, ακροβατούν στα όρια μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής.
Τρυπήματα και σκισίματα (επίσης σμιλευμένα) επεκτείνουν τα έργα στην τρίτη διάσταση, αποτελώντας –σύμφωνα με τον ίδιο τον καλλιτέχνη– μια «μεταφορά των ξεθωριασμένων αναμνήσεων» από πρόσωπα που δεν βρίσκονται πια στη ζωή του. Πρόκειται για νέο σώμα έργων του διάσημου γλύπτη, στο οποίο μάλιστα πειραματίζεται για πρώτη φορά με (εκ φύσεως) έγχρωμο μάρμαρο. Έως 15/10.
The Breeder | Έως 15/10 | Τρ.-Παρ.: 11 π.μ.-7 μ.μ., Σάβ.: 11 π.μ.-5 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#8 Hypercomf: Biosentinel
Τον Απρίλιο του 2021 συνέβη το εξής εντυπωσιακό: η NASA, ύστερα από σαράντα χρόνια, εκτέλεσε αποστολή με έμβιο οργανισμό στο «βαθύ διάστημα» (δηλ. πέρα από την γήινη τροχιά), προκειμένου να μετρήσει την επίδραση της ακτινοβολίας επάνω του. Ο οργανισμός που επιλέχθηκε –λόγω των ομοιοτήτων του γενετικού του υλικού με αυτό του ανθρώπου– ήταν ο ζυμομύκητας Saccharomyces cerevisiae, η κοινή σε όλους μας μαγιά.
Αυτό ήταν και το σημείο εκκίνησης για τους Hypercomf, ώστε να ανοίξουν ένα πολύπλευρο ερευνητικό-καλλιτεχνικό πρότζεκτ πάνω στο σακχαρομύκητα και τις εφαρμογές του, στο πλαίσιο της διοργάνωσης «The Table and the Territory Days #2» από το χώρο Tavros: σχεδίασαν έναν παιγνιώδη διαδικτυακό χάρτη, ήρθαν σε επαφή με επιστήμονες, κατασκεύασαν φορητό ηλιακό φούρνο, παρήγαγαν μπίρα από άγρια αθηναϊκή μαγιά, μοιράστηκαν με φίλους τα εδέσματα έξω στη φύση, ενώ στοιχεία απ’ όλη αυτή τη διαδικασία παρουσιάζονται στην έκθεση «Biosentinel», έως 16 Οκτωβρίου.
Tavros | Έως 16/10 (Αναξαγόρα 33, Ταύρος) | Τετ.-Σάβ.: 5-9 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#9 Natura Transita
Ο φακός του διεθνώς αναγνωρισμένου Γιάννη Τζώρτζη, μέσα από ατελείωτα οδοιπορικά σε όλες της ηπείρους, αποτυπώνει με τον πλέον αποστομωτικό κι ευθύβολο τρόπο την οριακή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο πλανήτης, τις παράδοξες αντιφάσεις και τα σημάδια που έχει γεννήσει η αλόγιστη συμπεριφορά του ανθρώπινου είδους.
Πέρα από την αισθητική τους αξία, τα έργα του είναι κραυγές για συλλογική ευαισθητοποίηση. «Natura Transita» είναι ο τίτλος της νέας έκθεσης που παρουσιάζει στη γκαλερί a.antonopoulou.art έως 16 Οκτωβρίου και, όπως έμμεσα εννοείται, η φύση ούτως ή άλλως θα συνεχίσει να μεταβάλλεται – το ζήτημα είναι εμείς πώς θα επιβιώσουμε στον αφιλόξενο πλανήτη που δημιουργούμε.
a.antonopoulou.art | Έως 16/10 | Τετ.-Παρ.: 2-8 μ.μ. & Σάβ.: 12-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#10 Δημήτρης Γεωργακόπουλος & Coti K.: Διάμεσο
Στο «μεταξύ» δύο χώρων ενδέχεται να βρεθείς για αρκετούς λόγους κατά τη διάρκεια της ζωής σου: είτε εσκεμμένα επειδή κρύβεσαι από την πραγματικότητα που σε κυνηγάει, επειδή ψάχνεις καταφύγιο, είτε άθελά σου, επειδή έτσι ήρθαν τα πράγματα και δεν έχεις παρά να διαβείς ευθεία το μονοπάτι προς το άγνωστο. Γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι μόλις φτάσεις στην απέναντι όχθη, δεν υπάρχει επιστροφή. Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο.
Ο εικαστικός Δημήτρης Γεωργακόπουλος και ο πειραματικός μουσικός Coti K. συνεργάστηκαν σε βάθος δύο χρόνων για να δημιουργήσουν την εμβυθιστική εγκατάσταση «Διάμεσο» στο Potential Project (έως 21/10) – μια σχισμή στο χρόνο που καλείσαι να διασχίσεις –αποκλειστικά– μόνος σου.
Potential Project (Ανδρέα Μεταξά 25, Εξάρχεια) | Έως 21/10 | Τρ.-Παρ.: 5-9 μ.μ., Σαβ.-Κυρ.: 1-5 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη (απαραίτητη προκράτηση θέσης στο 2103817517 ή 6937584721
