Ο Πάνος Σκλαβεντίτης, ο... παππούς της νεοσύστατης καλλιτεχνικής ομάδας Sinodi Papu, που αποτελείται από εικαστικούς, μουσικούς, ηθοποιούς και κωμικούς, έχει παρελθόν με την Ακρόπολη αλλά και το ένδοξο ημών παρελθόν. Σε διάφορες συνεργατικές συνήθως δράσεις του, κυρίως περφόρμανς και εργαστήρια, μεταξύ άλλων και στην Μπιενάλε της Αθήνας, έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με τις εθνικές προβολές και κληρονομιές μας και την ιδεολογικοποίησή τους.
Το νέο καλλιτεχνικό project «Λίμνη Ακρόπολη» προέκυψε πριν ξαναφουντώσει ο διάλογος για την Ακρόπολη αλλά έρχεται σε μια επίκαιρη συγκυρία, παίζοντας με τις έννοιες της μεταμφίεσης, της μίμησης και της καρναβαλικής επιτέλεσης. Περιλαμβάνει μια σειρα βίντεο, με ποίηση, συνεντεύξεις από αγνώστους στο δρόμου, χορό, royalty free μουσική που βρήκαν στο ίντερνετ, κανονική μουσική 8-bit νησιώτικων, μουσική από έναν Ισπανό που βρήκαν στο λόφο... Οι Sinodi Papu (Πάνος Σκλαβενίτης, Μαρκέλλα Ξυλογιαννοπούλου, Τάνια Βαρβέρα, Αλέξανδρος Τιτκώβ, Κων/να Δαούτη) συνεργάστηκαν με τον Άγγελο Κράλλη, τη Νεφέλη Θεοδότου, και την Αιμιλία Μήλου, ενώ πέρα από τα βίντεο στο youtube θα τους δούμε σύντομα και σε μια περφόρμανς την Παρασκευή 2 Ιουλίου, στην ομαδική έκθεση «Party project» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς, στο Χαλάνδρι.
Ποιοί είναι οι Sinodi Papu και πώς προέκυψαν;
Οι Sinodi Papu ιδρύθηκαν στην αρχή του 2021 και είναι μια καλλιτεχνική ομάδα που αποτελείται από εικαστικούς καλλιτέχνες, ηθοποιούς, μουσικούς και καλλιτέχνες σταντ-απ κόμεντι που σκοπεύει να διερευνήσει σύγχρονες υβριδικές μορφές καλλιτεχνικής επιτέλεσης με έμφαση στην ποιητική της σάτιρας, της γιορτής, της μίμησης και του μασκαρέματος. Το σχήμα είναι ρευστό, πέρα από έναν βασικό κορμό που αυτή τη στιγμή αποτελείται από τους Τάνια Βαρβέρη, Αιμιλία Μήλου, Μαρκέλλα Ξυλογιαννοπούλου και Αλέξανδρο Τιτκώβ, την ομάδα συνδράμει, κατά περίσταση, ένα ευρύ δίκτυο συνεργατών. Εγώ είμαι ο παππούς (συνήθως χρειάζεται να διασαφηνίζουμε ότι Sinodi Papu σημαίνει «συνοδοί παππού») και είμαι υπερήφανος για το λογότυπο μας που αποτίει φόρο τιμής στην Χάιντι, την αρχετυπική συνοδό παππού με τα υπέροχα μάγουλα που είναι, σε κάθε περίπτωση, πολύ καλύτερη αναφορά από αυτή την αποτυχημένη συνοδό γιαγιάς, την Κοκκινοσκουφίτσα, που την χρησιμοποιούν όλοι.
Όταν επιλέξαμε το όνομα και μετά τον επιβεβλημένο έλεγχο στο γκούγκλ είδαμε ότι το Sinodi Papu σημαίνει και διάφορα πράγματα σε άλλες γλώσσες, όπως ίσως «σύνοδος του Πάπα» στα κροατικά.
Δεν έχεις βαρεθεί να ασχολείσαι με την Ακρόπολη;
Καθόλου! Μα πως να βαρεθείς κανείς;
Στη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν, όταν όλοι ήμασταν απολύτως σοκαρισμένοι και βιώναμε την καθημερινότητά μας με όρους αποκάλυψης, η μόνη είδηση που κατόρθωσε να διαπεράσει την αποκλειστικότητα των καθημερινών ενημερώσεων σχετικά με τον κορονοϊό ήταν αυτή για ένα ξενοδοχείο που ήταν πολύ ψηλό και εμπόδιζε τη θέα προς την Ακρόπολη. Χαμός στα σόσιαλ μίντια, πανικός, λιποθυμίες μέχρι που με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας το επιτρεπτό ύψος για τα κτίρια πέριξ της Ακροπόλεως κατέβηκε στα εικοσιένα μέτρα.
«Η Ακρόπολη το έχω ξαναπεί και το εννοώ είναι η ψυχή μας [...] αυτό διαφυλάττουμε με τη σημερινή μας απόφαση» δήλωσε ο υπουργός. Η ψυχή μας - εικοσιένα μέτρα... Χμμ, έχετε ακούσει αυτόν τον μύθο (θυμάστε και την ταινία) για την ψυχή που ζυγίζει εικοσιένα γραμμάρια; Τυχαίο; Είναι όντως μύθος; Τι ξέρει ο υπουργός;
Στην πραγματικότητα αυτό το γεγονός ήταν η αφορμή για να αναθερμάνω τη σχέση μου με την Ακρόπολη που έιχε ήδη αποδώσει κάποια έργα, κείμενα και εργαστήρια στο παρελθόν. Τότε άρχισα το πρότζεκτ ‘Your daily Parthenon’, μια σειρά από μικρές «βεβηλώσεις» που είχαν την μορφή καθημερινών αναρτήσεων στα σόσιαλ μίντια. Όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε με τους Sinodi Papu -στο δεύτερο λοκντάουν πια- η Ακρόπολη επανήλθε στο προσκήνιο για μια σειρά από λόγους. Και τότε κάναμε τη Λίμνη Ακρόπολη. Για να δούμε, τώρα που θα διαδεχθούν τον κορονοϊό οι εξωγήινοι -καλά θα πάει και αυτό!- με ποιο τρόπο θα μας ξανααπασχολήσει ο ιερός βράχος;
Τι είναι η Λίμνη Ακρόπολη;
Χάρη σε κάποια καλή τύχη, βούλιαξε η κορυφή της Ακρόπολης. Τα αρχαία μνημεία, τα εργαστήρια συντήρησης, οι αποθήκες, το παλιό μουσείο και ό,τι άλλο υπήρχε εντός των τειχών έχει καταρρεύσει σε αυτό που τώρα είναι ο βυθός του νεοσχηματισμένου κρατήρα. Κατόπιν, αυτός ο κρατήρας γέμισε με νερό και έγινε μια πολύ ωραία λίμνη, με αγριόχορτα και καλαμιές, με πάπιες και χήνες και κυπρίνους και ανθρώπους που πηγαίνουν εκεί για να γευματίσουν στις όχθες της ή για να κολυμπήσουν στα κρυστάλλινα -σαν πισίνας- νερά της, χαζεύοντας από ψηλά την κίνηση της πόλης και κάτω από τα πόδια τους, στον βυθό, ό,τι απέμεινε -εκείνα τα ελάχιστα συντρίμμια- από τον βουλιαγμένο Παρθενώνα και το βουλιαγμένο Ερέχθειο. Μα τι ωραία! Αυτή είναι η νέα λίμνη της Βουλιαγμένης!
Σε μια άλλη πραγματικότητα, η «Λίμνη Ακρόπολη» είναι ένα πρότζεκτ των Sinodi Papu που αποτελείται από μια σειρά βίντεο στο κανάλι μας στο youtube. Ποίηση, περφόρμανς, royalty free μουσική, κανονική μουσική 8-bit νησιώτικων, μουσική από έναν Ισπανό που βρήκαμε στο λόφο και άφθονος καρναβαλισμός. Για τη «Λίμνη Ακρόπολη» οι Sinodi Papu συνεργάστηκαν με τον Άγγελο Κράλλη και τη Νεφέλη Θεοδότου.
Πώς ήταν η εμπειρία της περφόρμανς στις παρυφές του Ιερού βράχου;
Την περφόρμανς έκανε ο Αλέξανδρος Τιτκώβ, φορώντας μια στολή τέρατος που αποτελούνταν κυρίως από μια κόκκινη μάσκα με δυο ζευγάρια μάτια Μητσοτάκη. Αυτό το παράξενο πράγμα γυρνούσε τον λόφο, πλησίαζε τις διάφορες παρέες που συναντούσαμε και αυτοσχεδίαζε απολαυστικά, με μόνη βοήθεια μερικές πρόχειρες σημειώσεις που είχε κρατήσει προηγουμένως. «Δεν νομίζετε ότι η Ακρόπολη μας έχει κάνει λίγο συντηρητικούς;», «Καταρχάς είστε Αθηναίοι ή έχουμε να κάνουμε με τίποτα Μιλήσιους;». Αυτό ήταν μόλις το δεύτερο έργο της ομάδας και εγώ δεν είχα δει ακόμα δια ζώσης τι μπορούσε να κάνει αυτό το τέρας (ο Τιτκώβ!). Προς το τέλος της δράσης και ενώ έχει ανοίξει τα χέρια και μας έλεγε πως « στην επαρχία μπορείς να φυτεύεις τη δική σου κάνναβη και να κάνεις σεξ με τον παπά του χωριού», μια φωνή άρχισε να δυναμώνει τόσο που τον «σκέπασε». Ήταν μια νέα γυναίκα που μας πλησίασε, μας έβρισε, απειλούσε να μας μηνύσει και ταυτόχρονα μας προέτρεπε «να αγοράσουμε κανένα βιβλίο για να δούμε πόσο σημαντική είναι η Ακρόπολη».
Τελικά ο Dior διαφημίζει την Ακρόπολη ή η Ακρόπολη τον Dior;
Το αυγό ή η κότα δηλαδή... Δεν ξέρω να πω με βεβαιότητα, υπάρχει εδώ μια ανταλλαγή: η εφήμερη λάμψη της μόδας και η στιβαρότητα του αιώνιου μνημείου. Μάλλον επωφελούνται αμοιβαία, αλληλοδιαφημίζονται σε ένα πάντρεμα απίστευτης βαρεμάρας. Και με πολλά πολλά λεφτά. Πάντως ο Παρθενώνας είναι σε κάθε περίπτωση σαν κοτέτσι.
Ταιριάζει το τσιμέντο στον Ιερό Βράχο;
Στο #yourdailyparthenon, το πρότζεκτ που ανέφερα παραπάνω, είχα φτιάξει μια εικόνα όπου όλη η Ακρόπολη ήταν καλυμμένη με τσιμέντο, οπότε, όπως είναι λογικό, όταν είδα το πραγματικό τσιμέντωμα συγκινήθηκα κάπως. Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται! Πέρα από την πλάκα όμως, ενώ έχουν χυθεί μελάνια σχετικά με αυτό το τσιμέντωμα, με κάποιους να το θεωρούν καταστροφικό και κάποιους λιγότερους να το υπερασπίζονται, νομίζω ότι -όπως πάντα σε ό,τι αφορά στην Ακρόπολη- αναλώνονται αμφότεροι σε επιχειρήματα που προκύπτουν από αυτή την απολύτως απροβληματοποίητη αποδοχή του μνημείου και του ρόλου του στις ζωές μας. Όλοι οι Έλληνες -και όχι μόνο οι φασίστες και οι αρχαιόπληκτοι- είναι βαθιά υπερήφανοι για την Ακρόπολη (τους). Είναι ένα αριστούργημα ασύγκριτου κάλλους, ένα ύμνος στον πολιτισμό, στην αρμονία και στο ανθρώπινο μέτρο. Γιατί έτσι τους είπαν στο δημοτικό. Ακόμα και οι πλέον αναρμόδιοι σε θέματα αρχιτεκτονικής και τέχνης θα παπαγαλίσουν κάτι για τις οπτικές εκλεπτύνσεις στις κολόνες του Παρθενώνα. Η Ακρόπολη και η σπουδαιότητά της δεν έχει προβληματοποιηθεί ποτέ ουσιαστικά στην Ελλάδα. Ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις, ιστορικά, αποτελούν οι ποιητές Νικόλας Κάλας και Γιώργος Μακρής.
Τι έχει να πει ο Bruce Nauman σχετικά;
Πραγματικά δεν έχω ιδέα, μάλλον θα περπατούσε με υπερβολικό τρόπο πάνω στην περίμετρο ενός τετραγώνου που θα είχε σχεδιάσει στο πάτωμα του εργαστηρίου του και θα το κινηματογραφούσε με μια σταθερή κάμερα για κάνα δεκάλεπτο. Tο 1968. Και θα επαναπροσδιόριζε την καλλιτεχνική πράξη. «Αν ήμουν καλλιτέχνης και ήμουν στο στούντιο, τότε ό, τι έκανα στο στούντιο πρέπει να είναι τέχνη. Σε αυτό το σημείο η τέχνη έγινε περισσότερο δραστηριότητα και λιγότερο προϊόν.».
Οκ, αυτή ήταν η περιγραφή της περφόρμανς “Walking in an Exaggerated Manner Around the Perimeter of a Square” του Nauman που χρησιμοποιήσαμε σε ένα από τα βίντεο του πρότζεκτ «Λίμνη Ακρόπολη». Στο έργο “Walking in an Exaggerated Manner Around the Parthenon Floor Plan - After Bruce Nauman (and a little bit of Monty Python)” στην ταράτσα μιας Αθηναϊκής πολυκατοικίας, ο Αλέξανδρος Τιτκώβ επαναλαμβάνει την επιτέλεση του Nauman δοκιμάζοντας όμως ταυτόχρονα «να κάνει κωμωδία» και σχόλιο στην Ακρόπολη. Ρίχνει μια μπανάνα και την πατάει, κάνει silly walking, σέρνεται, επιτίθεται λεκτικά στον Παρθενώνα, γίνεται Κένταυρος, αλεπού και άλλα πολλά. Είμαστε κάπως περήφανοι για αυτή τη δράση η οποία προέκυψε μετά από μια έντονη συζήτηση σχετικά με τους τρόπους που θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε ώστε να φτιάξουμε κάτι υβριδικό που θα είναι ακριβώς στο μέσο της εικαστική περφόρμανς και της κωμωδίας (και όχι απλά κάτι που θα φέρει με ορισμένους τρόπους αυτά τα διαφορετικά στοιχεία όπως τα έργα που είχαμε κάνει ως τότε).
Μιλώντας για ιστορία της τέχνης, πώς ορίζετε αυτό που κάνετε;
Οι Sinodi Papu ξεκίνησαν με σκοπό να ενδυναμωθούν κάποια συγκεκριμένα πρότζεκτ που είχα στο μυαλό μου και που είχαν σχέση με τις έννοιες της μεταμφίεσης, της μίμησης και μιας ευρύτερα κατανοητής καρναβαλικής επιτέλεσης. Ενώ αυτή παραμένει μία περιοχή μέσα στην οποία κινούμαστε, η γενναιοδωρία με την οποία οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μου, διαμόρφωσε καταλυτικά τους κανόνες αυτής της πλοήγησης: τώρα σκεφτόμαστε κάπως διαφορετικά, η κωμωδία αλλά και η μουσική (και η εκπληκτική αμεσότητα που μοιράζονται αυτές οι τέχνες) έχουν ίση -αν όχι μεγαλύτερη- συμμετοχή στην πρακτική μας. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θεωρούμε ότι κάνουμε, και αυτό που θέλουμε να κάνουμε ίσως περισσότερο στο μέλλον, είναι να δοκιμάζουμε πράγματα στο μεταξύ των τεχνών, χρησιμοποιώντας εργαλεία και τεχνικές από διαφορετικές πειθαρχίες.
Που θα σας δούμε στη συνέχεια;
Διάφορα πράγματα είναι ανοιχτά, το πιο άμεσο είναι μια περφόρμανς που θα κάνουμε την Παρασκευή 2 Ιουλίου, στην ομαδική έκθεση 'Party project' στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς, στο Χαλάνδρι. Στην έκθεση που επιμελούνται οι Παναγιώτης Δαραμάρας, Διονύσης Ματαράγκας και Φοίβος Σοφικίτης συμμετέχουν ακόμα δεκαπέντε εκλεκτοί συνάδελφοι. Οι Sinodi Papu θα επιχειρήσουμε μια δεύτερη εκδοχή της επανάδρασης της περφόρμανς του Νάουμαν, ομαδική αυτή τη φορά. Να έρθετε, στη δράση θα συμμετέχουν πολλοί ακόμα προσκεκλημένοι καλλιτέχνες - έκπληξη!
