Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας

Η επιμελήτρια Ελένη Ρίγα μας ξεναγεί σε μια άγνωστη στην Ελλάδα εικαστική σκηνή όπου άνθισε η πολιτική περφόμανς στο δημόσιο χώρο.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας
Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 1
Edgar Calel, Ulef- Tzamiy-Jichchan (Γη - φλοιός καλαµποκιού - χτένα), 2015. Sandra Monterroso, Colorando las Hebras (Χρωµατίζοντας την Κλωστή) και Discoloring the Threads (Αποχρωµατίζοντας την κλωστή), 2011. Sandra Monterroso, Triángulo / Rax ( Τρίγωνο/ Rax), 2019.

«Τώρα, η Γουατεμάλα είναι ένα ακραίο παράδειγμα ελέγχου της γης, των μέσων παραγωγής και των θηλυκοτήτων από το πατριαρχικό καθεστώς. Έχει βιώσει και συνεχίζει να βιώνει τις τρομακτικές συνέπειες με γυναικοκτονίες, δολοφονίες τρανς ατόμων, τη τοξικότητα των μεταλλαγμένων σπόρων» μου λέει η επιμελήτρια Ελένη Ρήγα ξεναγώντας με στην έκθεση «Radical Empathies» που παρουσιάζεται στον νεοσύστατο χώρο τέχνης Callirrhoë, σε ένα off-Broadway σημείο πάνω από την Καλλιρόης στις παρυφές του Κουκακίου. Η πολιτική περφόρμανς στο δημόσιο χώρο που άνθισε στη Γουατεμάλα στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, χάρη στις χρηματοδοτήσεις των Ηνωμένων Εθνών για την προετοιμασία της υπογραφής ειρήνης έπειτα από 36 χρόνια αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, έχει αφήσει τα σημάδια της στο έργο των καλλιτεχνών εκείνης αλλά και της νεότερης γενιάς που παρουσιάζονται στην έκθεση κλείνοντας το μάτι σε πολλά σύγχρονα θέματα που μας προβληματίζουν και εδώ στην Ελλάδα. Η σχέση τους με τη φύση, την παράδοση, τις χειρονακτικές πρακτικές, τη γλώσσα, τα έμφυλα ζητήματα. ταυτόχρονα μακρινή αλλά και κοντινή, η «υπερενσυναίσθηση», κυριαρχούν στην κουβέντα μας με την επιμελήτρια και σε πείθουν ότι αξίζει να ανακαλύψει αυτό το υλικό το τοπικό εικαστικό και φιλότεχνο δυναμικό. Μάλιστα, ο, παρών σε αρκετά έργα, οικο-φεμινισμός πρόκειται να απασχολήσει την Ρήγα ακόμη περισσότερο σύντομα, όπως μας αποκαλύπτει στα άμεσα μελλοντικά σχέδιά της.

Πώς ήρθες σε επαφή µε τη σύγχρονη εικαστική σκηνή της Γουατεµάλας και πως προέκυψε η έκθεση Radical Empathies;
Κατά τη διάρκεια του προγράµµατος 12µηνης Πρακτικής Άσκησης στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και µέσω µιας ερευνητικής υποτροφίας ξεκίνησα την έρευνα µου στην περφόρµανς στο δηµόσιο χώρο τη δεκαετία του 2000 στη Γουατεµάλα µε πρωταγωνίστριες ανάµεσα σε άλλες τις Regina José Galindo και Sandra Monterroso που φιλοξενούνται στην έκθεση. Ανάµεσα στο 1996 και το 1998 πιο συγκεκριµένα και χάρη στις χρηµατοδοτήσεις των Ηνωµένων Εθνών για την προετοιµασία της υπογραφής ειρήνης έπειτα από 36 χρόνια αιµατηρό εµφύλιο πόλεµο πραγµατοποιήθηκαν δύο σηµαντικά φεστιβάλ που αποτέλεσαν το εκκολαπτήριο µιας από τις σηµαντικότερες σκηνές πολιτικής εικαστικής περφόρµανς στο δηµόσιο χώρο κατά τη γνώµη µου. Τα έργα που δηµιουργήθηκαν εκείνη την περίοδο είναι ακατέργαστα διαµάντια και ήταν πολύ συγκινητικό να τα γνωρίσω χάρη στη γενναιοδωρία καλλιτεχνών και τεχνοκριτικών της περιοχής και χάρη στο διευθυντή µου Pablo Helguera.

Αυτή η έρευνα εξαιτίας της πανδηµίας αλλά και µιας σειράς πρακτικών και ηθικών αποφάσεων προσαρµόστηκε σε ένα διαδικτυακό δηµόσιο πρόγραµµα για το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης εστιάζοντας στην πρακτική της Regina José Galindo αλλά και της Κουβανής πρωτοπόρας καλλιτέχνιδoς στο χώρο της σωµατικής τέχνης Ana Mendieta από την Κούβα που βρίσκονται στη συλλογή του µουσείου. Πέρα από τη φόρµα, αντιλαµβανόµενη καλύτερα το πλαίσιο του πολέµου που σχετιζεται µε τον έλεγχο της γης και των µέσων (ανά)παραγωγής, εστίασα στη διασταύρωση δύο εννοιών του φεµινισµού και της οικολογίας και των αλληλένδετων µορφών καταπίεσης και εκµετάλλευσης στο πατριαρχικό σύστηµα. Στο πρόγραµµα συµµετείχε η Galindo η οποία µοιράστηκε µαζί µας τα ποιήµατα της και η Inès Katzenstein, διευθύντρια του Patricia Phelps de Cisneros Ερευνητικό Ινστιτούτο για τη Μελέτη της Τέχνης από τη Λατινική Αµερική στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη.

Η Callirrhoe µε εµπιστεύτηκε για να φέρω αυτή την έρευνα στην Αθήνα και αποφάσισα για µια ακόµα φορά να δηµιουργήσω “γέφυρες” και να χρησιµοποιήσω τα στοιχεία που νιώθω ότι απαντούν στους δικούς µας προβληµατισµούς γύρω από τη βία απέναντι στη φύση και στις θηλυκότητες. Τα έργα, όµως, είναι τόσο πλούσια σε νόηµα που απαντούν σε ένα µεγαλύτερο φάσµα προβληµατισµών όπως η µετανάστευση, η οικειοποίηση και διαχείριση της παράδοσης, η άνοδος ακροδεξιών οργανώσεων, οι εµφύλιες συγκρούσεις κτλ. Τα έργα της έκθεσης έχουν δηµιουργηθεί ανάµεσα στο 2015 και στο 2021. Ξεφεύγουν από το λεξιλόγιο που δηµιουργήθηκε το 2000. Οι κώδικες τους έχουν ‘ωριµάσει’ ή καλύτερα εξελιχθεί µε ένα τρόπο που είναι πλέον προσιτός στο αθηναϊκό κοινό που γνωρίζει για πρώτη φορά αυτούς τους καλλιτέχνες. Το κοµµάτι της µετάδοσης της τέχνης είναι πολύ σηµαντικό για µένα.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 2
Η επιμελήτρια της έκθεσης Ελένη Ρήγα

Σε τι αναφέρεται ο τίτλο της; Με ποιόν τρόπο η Ριζοσπαστικοτητα συναντά την ενσυναίσθηση στη συγκεκριµένη σκηνή;
Ο τίτλος είναι ειρωνικός ή καλύτερα υπαινικτικός! Η ενσυναίσθηση ως στρατηγική έχει χρησιµοποιηθεί σε καλλιτεχνικές και επιµελητικές πρακτικές στο παρελθόν. Η ίδια η Regina José Galindo µάλιστα έχει µιλήσει εκτενώς για τη χρήση της ώστε να δηµιουργήσει γέφυρες επικοινωνίας και να µη θεωρούµε ότι τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Γουατεµάλα δεν απαντώνται αλλού. Μάλιστα µετά τη µεγάλη επιτυχία της στη Μπιενάλε της Βενετίας το 2005 που βραβεύτηκε µε το Χρυσό Λέοντα για την καλύτερη νέα καλλιτέχνιδα αποφάσισε ότι κάθε φορά που δέχεται µια πρόσκληση στο εξωτερικό από κάποιο οργανισµό, θα ερευνά το τοπικό πλαίσιο, θα εµπλέκει τον τοπικό πληθυσµό ώστε να δείχνει πως αν και οι παράµετροι είναι διαφορετικοί τα προβλήµατα κάτω από το πατριαρχικό καθεστώς είναι ίδια ή έστω παρόµοια. Έτσι, προέκυψε και το έργο Ρίζες που παρουσιάζουµε στην έκθεση µε µετανάστες είκοσι διαφορετικών εθνικοτήτων να αγκαλιάζουν τις ρίζες των δέντρων που αντιστοιχούν στη χώρα καταγωγής της στο Βοτανικό Κήπο του Παλέρµου.

Προσωπικά, αντιµετώπιζα την ενσυναίσθηση όπως και άλλες θεωρίες του care µε µια παθιασµένη “ νεανική” αθωότητα. Έχω µεγαλώσει, άλλωστε, σε ένα περιβάλλον µε θηλυκότητες όπου η ενσυναίσθηση και τα δίκτυα αλληλοεξάρτησης είναι αρκετά έντονα. Η βιωµατική εµπειρία της Αµερικής, η ενσώµατη συνειδητοποίηση της επιβολής µιας υπέρµετρης δύναµης πάνω στα σώµατα συνδυασµένη βέβαια µε κριτικές φωνές όπως της Aruna D’Souza που χονδροειδώς θα έλεγα ότι προβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια σε σχέση µε την ενσυναίσθηση, µε βοήθησαν να συνειδητοποιήσω ότι η γεωγραφική θέση στην οποία βρισκόµουν, το ίδρυµα που εκπροσωπούσα, η εικόνα της λευκής γυναίκας που έβλεπαν όταν µε κοιτούσαν τροφοδοτούσε ένα ανεξάντλητο δίκτυο πολυπλοκότητας.

Σε αυτή την εµπειρία, θα ήθελα να προσθέσω το εκπληκτικό βιβλίο επιστηµονικής φαντασίας της Οκτάβια Ε. Μπάτλερ, The Parable of the Sοwer. Έτυχε να το διαβάσω κατά τη διάρκεια της πανδηµίας καθώς έψαχνα διεξόδους κατανόησης και οραµατισµού εναλλακτικών τρόπων αφήγησης της υγειονοµικής και κοινωνικοπολιτικής κατάστασης. Σε ένα δυστοπικό µέλλον εξαιτίας της υπερθέρµανσης του πλανήτη η πρωταγωνίστρια που διαθέτει υπερσυναίσθηση, δηλαδή βιώνει σωµατικά όλα τα συναισθήµατα των άλλων, τόσο του πόνου όσο και της ευχαρίστησης, ξεκινά για να βρει την γη της επαγγελίας και να δηµιουργήσει µια νέα κοινωνία. Η υπερσυναίσθηση µπορεί να είναι ένα δώρο ή µια ασθένεια. Επιλέγω ουσιαστικά να µιλήσω από µια γκρίζα ζώνη.

Μίλησε µας για τις διαφορετικές γενιές που συναντιούνται στην έκθεση;
Αρχικά, να τονίσω ότι έγινε µια “σφιχτή” επιλογή καλλιτεχνών ώστε να µπορέσουµε να δείξουµε µεγαλύτερο δείγµα δουλειάς των καλλιτεχνών επιθυµώντας να προσφέρουµε µια πιο ολοκληρωµένη εικόνα της δουλειάς τους ιδιαιτέρως των νεότερων και πιο ανερχόµενων. Όπως προανέφερα, διατήρησα δύο καλλιτέχνιδες από την αρχική έρευνα, τη Regina José Galindo και τη Sandra Monterroso που γεννήθηκαν το 1974 και 1975 αντίστοιχα και πρωταγωνίστησαν στο κίνηµα της περφόρµανς στο δηµόσιο χώρο τη δεκαετία του 2000. Οι τρεις άλλοι καλλιτέχνες που είναι γεννηµένοι ανάµεσα στο 1978 και το 1987 είναι οι Naufus Ramirez-Figueroa, Hellen Ascoli, Edgar Calel. Υπάρχουν έντονα κοινά χαρακτηριστικά καθώς έχουν περφόρµατιφ πρακτικές οι οποίες µάλιστα γίνονται συνήθως για την φωτογραφική ή κινηµατογραφική κάµερα. Ακόµα και η Ascoli και οι Monterroso που έχουν και έργα µιας άλλης υλικότητας, συγκεκριµένα από ύφασµα ακολουθούν πρακτικές που µε έντονα σωµατικό και χειρωνακτικό χαρακτήρα.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 3

Με ποιόν τρόπο η παράδοση, η χειρονακτικότητα, το ύφασµα ειδικότερα, αποτελούν σηµείο αναφοράς για τους καλλιτέχνες στην έκθεση;
Είναι αλήθεια ότι στην έκθεση επικρατούν δυο στοιχεία, καταγραφή περφόρµανς σε φωτογραφία ή βίντεο και έργα κυρίως από ύφασµα που έχουν περφόρµατιφ χαρακτήρα. Στο βίντεο Coloring the Threads/ Discoloring the Threads για παράδειγµα της Sandra Monterroso τη βλέπουµε µε παραδοσιακές τεχνικές µε ξύλινα κουπιά να βάφει το ύφασµα ενώ λίγο αργότερα προσπαθεί να το ξεβάψει µάταια στα νερά του ποταµού. Οι παραδοσιακές τεχνικές γίνονται όχηµα για να επεξεργαστεί τις σκέψεις της σχετικά µε θέµατα που απασχολούν την κοινότητα σήµερα και τα οποία έχουν να κάνουν µε τη γλώσσα και την ταυτότητα. Το ίδιο συµβαίνει και µε το γλυπτό Τρίγωνο/ Rax από λουλακί της γουατεµάλας µε προ-κλασική µάγια τεχνική ραψίµατος που σχηµατίζει ρόµβους. Αυτό το έργο αναφέρεται στο εµπόριο του indigo και στην εκµετάλλευση των αγροτών και της γης, δηλαδή σε θέµατα οικονοµίας και οικολογίας. Το άλλο έργο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ είναι το Αυτό που αποµένει της Hellen Ascoli το οποίο δηµιουργείται µε ένα είδος αργαλείου που δένεται γύρω από το σώµα µε µια ζώνη από τη µια πλευρά και από την άλλη δένεται σε σταθερό σηµείο. Ο τρόπος που δουλεύετε απαιτεί τη συµµετοχή όλου του σώµατος. Το έργο είναι πολύ προσωπικό και αφορά την απώλεια ενός αγαπηµένου οικογενειακού προσώπου. Για ακόµα µια φορά, η διαδικασία ύφανσης στον παραδοσιακό αργαλειό γίνεται µια πρακτική που βοηθάει να αντιµετωπίσουµε προσωπικούς και συλλογικούς προβληµατισµούς. Γνωρίζοντας πως οι Έλληνες καλλιτέχνες και ιδιαιτέρως καλλιτέχνιδες στρέφονται προς το ύφασµα και τις παραδοσιακές τεχνικές, ίσως σε ένα κλίµα διεθνής τάσης προς τον επαναπροσδιορισµό της παρουσίας της Anni Albers στο bauhaus, σκέφτηκα ότι είναι ένας τρόπος να τους πλησιάσω. Η αρχή µου είναι ότι ξεκινάµε πάντα µε κάτι που έχουµε κοινό αν θέλουµε να ανοίξουµε µια συζήτηση και το ύφασµα είναι ice breaker!

Τι ρόλο παίζει η γλώσσα;
Στη Γουατεµάλα απαντάµε πάνω από 20 οµιλούντες γλώσσες Μάγια που αντιστοιχούν σε διαφορετικές περιοχές ενώ η επίσηµη γλώσσα είναι τα καστεγιάνικα Ισπανικά. Τόσο µέσα από την έρευνα µου όσο και από την επικοινωνία µου µε τους καλλιτέχνες αντιλήφθηκα την εξέχουσα σηµασία που έχει για το Χωριό Μάγια η συνέχιση της γλώσσας για την ταυτότητα τους. Η µετάφραση είναι κοµµάτι της καθηµερινής τους ζωής καθώς βρίσκονται συνεχώς σε µια διαδικασία µετάφρασης και εναλλαγής από τη µια γλώσσα στην άλλη. Θα τολµούσα να πω και από τη µια κουλτούρα ή τρόπο ύπαρξης στον άλλο. Αυτό το στοιχείο διαφαίνεται και στα έργα. Ο Edgar Calel κεντάει απευθείας µε διαφορετικές κλωστές τα ονόµατα των διαφορετικών γλωσσών πάνω σε ένα µπλουζάκι που βρίσκουµε σε καταστήµατα από δεύτερο χέρι στη Γουατεµάλα µε προιοντα που προέρχονται κυρίως από τη Βόρεια Αµερική. Η Hellen Ascoli επιλέγει να χρησιµοποιήσει τις παραδοσιακές τεχνικές ύφανσης για να “πλέξει” γλυπτά µέσα από µικρό-δράσεις στον κήπο της κατά τη διάρκεια της πανδηµίας. Αυτή η διαδικασία µετάφρασης είναι ίσως ένα είδος διαµεσολάβησης και επανόρθωσης (mediation/remediation).

Ο φεµινισµός αλλά και η διασταύρωση του µε την οικολογία φαίνεται να διαπνεει αρκετά έργα. Η ταυτότητα, εθνική, έµφυλη, πως προσεγγίζεται από τους καλλιτέχνες;
Βρισκόµαστε απέναντι σε καλλιτέχνες που έχουν βαθιά συνείδηση της ταυτότητας τους. Η Sandra Monterroso είναι ένα πολύ καλό παράδειγµα καθώς είναι εξισπανισµένη ιθαγενής που σπούδασε στη Βιέννη και το διδακτορικό της εστιάζει σε θέµατα ταυτότητας. Μετά το θάνατο της γιαγιάς της µπήκε σε µια διαδικασία να γίνει Μάγια ξανά, δηλαδή να µάθει τη γλώσσα και την ιθαγενή κουλτούρα της. Όλη αυτή η εµπειρία αποτυπώνεται στα έργα της όπου χρησιµοποιεί συµβολικά στοιχεία και παραδοσιακές πρακτικές µιλώντας για την ίδια τη διαδικασία διαµόρφωσης της ταυτότητας. Αντίστοιχα, ο Naufus Ramirez Figueroa που διέφυγε στον Καναδά σε ηλικία έξι ετών επιλέγει να γυρίσει στη Γουατεµάλα και να “εξαντλήσει” το ενδιαφέρον του πάνω στον εµφύλιο πόλεµο. Η βίντεο περφόρµανς του είναι γεµάτη αναφορές µε έξυπνους αναχρονισµούς στις πολλαπλές επιρροές της Ευρώπης και της Αµερικής πάνω στον ιθαγενή πληθυσµό. Τέλος, ο φεµινισµός ως κίνηµα για την πάταξη όλων των µορφών διακρίσεων πάνω σε θηλυκότητας και της οικολογίας είναι οργανικά εντεταγµένος και όχι εξιδανικευµένος σε µια φιλοσοφία που δεν διαχωρίζει τον άνθρωπο και όχι µόνο τη γυναίκα από τη φύση. Τα σώµατα των καλλιτεχνών έρχονται σε απευθείας διάλογο µε τη φύση, µε τις ρίζες ή τα κλαδιά των δέντρων, το καλαµπόκι, τη γη.

Πώς συνοµιλεί η τεχνη µε την κοινωνικοπολιτική πραγµατικότητα της χώρας;
Η εµπειρία µου είναι περιορισµένη και βασίζεται στη συνοµιλία µου µε τους καλλιτέχνες, επιµελητές και εκθεσιακούς χώρους. Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες όπως ο Edgar Calel αλλά και οι αδερφοί Poyon που διατηρούν κέντρα σε χωριά της Γουατεµάλας τα οποία συνδυάζουν την παράδοση µε τη σύγχρονη τέχνη. Η Γουατεµάλα δε διαθέτει µουσείο σύγχρονης τέχνης έτσι η δράση είναι αναγκαστικά µη θεσµοποιηµένη και εκκινείται από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και τους επιµελητές. Για παράδειγµα , είχα τη χαρά να συνοµιλήσω µε µια από τις σηµαντικότερες νέες επιµελήτριες τη Maya Juracan στο πλαίσιο του Occupy Art Project που εφαρµόζει την κοινοτική επιµέλεια, δηλαδή µια προσέγγιση της τέχνης βασισµένη στις ανάγκες της κοινότητας.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 4
Έργα των Hellen Ascoli, Regina José Galindo, Edgar Calel, Sandra Monterroso, Hellen Ascoli.

Γιατί έχει σηµασία να γνωρίσουµε αυτά τα έργα στην Αθήνα του σήµερα;
Αυτή η έκθεση είναι µόνο ένα κλείσιµο του µατιού σε κάποιους προσωπικούς προβληµατισµούς.

Η Αθήνα αν και έχει κάποιους εξαιρετικούς καλλιτέχνες που καταπιάνονται µε την περφόρµανς, πιστεύω ότι κάνει ακόµα baby steps . Μέσα από τη γνωριµία µε αυτή την σκηνή ίσως µπορούν να έρθουν σε επαφή µε τη στροφή στη σωµατικότητα που για πολιτικούς λόγους υπήρξε βασική τάση στην Κεντρική και Λατινική Αµερική από τη δεκαετία του ‘70 και να εµπλουτίσουν το εικαστικό λεξιλόγιο τους. Για µένα τουλάχιστον ήταν µια πηγή έµπνευσης, ένα κοµµάτι της ιστορίας της περφόρµανς που είµαι ευγνώµων που το γνώρισα και χαίροµαι που το µοιράζοµαι.

Ακόµα, για µένα είναι άξιο προσοχής πως “αγκαλιάζουν” οι καλλιτέχνες που παρουσιάζουµε όλα τα στοιχεία της ταυτότητας τους ακόµα και τα αντιθετικά για να µιλήσουν για την εµπειρία τους πιο ολοκληρωµένα. Το πλαίσιο είναι σαφώς διαφορετικό αλλά έχουµε και εµείς ένα πλήθος τέτοιων στοιχείων και αναρωτιέµαι τι θα γινόταν αν τα αφήναµε να συµβιώσουν λίγο πιο ελεύθερα...

Όσο για το κοµµάτι του περιεχοµένου, της οικολογίας και του φεµινισµού, είναι σαφές για µένα ότι βρισκόµαστε σε µια κρίσιµη στιγµή για το µέλλον των θηλυκοτήτων και του πλανήτη. Είτε µιλάµε για βίαια εγκλήµατα ενάντια σε γυναίκες και queer άτοµα, σε πρόσφυγες και εργάτριες του σεξ είτε για καταστροφικές επενδύσεις στη ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά, οι συνέπειες θα είναι καταιγιστικές για το σύνολο του πληθυσµού συµπεριλαµβανοµένων όσων τώρα νιώθουν ασφαλείς. Τώρα, η Γουατεµάλα είναι ένα ακραίο παράδειγµα ελέγχου της γης, των µέσων παραγωγής και των θηλυκοτήτων από το πατριαρχικό καθεστώς. Έχει βιώσει και συνεχίζει να βιώνει τις τροµακτικές συνέπειες µε γυναικοκτονίες, δολοφονίες τρανς ατόµων, τη τοξικότητα των µεταλλαγµένων σπόρων. Δεν προσπαθώ να εξισώσω τις καταστάσεις αλλά τι θα γινόταν αν οι µάχες µας ήταν σε σύγκλιση; Τι µπορώ να µάθω ή να νιώσω που θα µε βοηθήσει απέναντι σε ένα νεκροπολιτικό σύστηµα που επαναλαµβάνεται; Σίγουρα δεν θα βρούµε όλες τις απαντήσεις σε µια έκθεση µε δέκα έργα αλλά από κάπου έπρεπε να ξεκινήσω!

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 5
Regina José Galindo, Roots (Ρίζες), 2015. Edgar Calel, Ulef- Tzamiy-Jichchan (Γη - φλοιός καλαµποκιού - χτένα), 2015. Στο κέντρο το γλυπτό της Hellen Ascoli, What remains (Αυτό που αποµένει), 2016 - 2018.

Σύστησε µας τον χώρο Callirrhoë. Σε ποιον ανήκει; Ποια είναι η φιλοσοφία του;
Η Callirrhoë είναι ένας ανεξάρτητος εκθεσιακός χώρος τέχνης που συστάθηκε από την Ολυµπία Τζώρτζη τον περασµένο Νοέµβριο στο κέντρο της Αθήνας. Στόχος του προγράµµατος είναι να συνδέσει τη σύγχρονη τέχνη µε την κοινωνία προσφέροντας µία πλατφόρµα για καλλιτέχνες, στοχαστές και οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να συµµετέχει σε συζητήσεις που αφορούν στα τρέχοντα ζητήµατα χωρίς να θέτει γεωγραφικά όρια. Καθώς η έρευνα της Ολυµπίας τα τελευταία χρόνια περιστρέφεται γύρω από την επίδρασή της τέχνης στην κοινωνία - κυρίως µέσα από το παράδειγµα της γλυπτικής- , δεν θα µπορούσε ο χώρος και οι εκάστοτε συνεργασίες να µην πραγµατεύονται το ρολό της τέχνης, το πώς η τέχνη ενισχύει έναν συλλογικό τρόπο σκέψης και πώς η συλλογική µνήµη µπορεί να διαµορφώνεται µέσα από αυτή. Ερωτήµατα όπως: ποιοι είµαστε εµείς, ποιοι είναι οι άλλοι, ποιοι θα είναι τελικά οι αφηγητές της εποχής µας, καθώς και ποια είναι η αναγκαιότητα της τέχνης έρχονται στην επιφάνεια.

Σε γνωρίσαµε στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ελευσίνα 21. Τι ετοιµάζεις στο µέλλον; Ποια είναι τα βασικά ενδιαφέροντα σου ως επιµελήτρια;
Η Ελευσίνα 2021 ήταν σίγουρα µια καλή αλλά σύντοµη άσκηση γύρω από την τέχνη στο δηµόσιο χώρο, ιδιαιτέρως η Νύχτα Βραδύτητας και το Initiator. Δουλεύοντας δίπλα στον επιµελητή Pierre Bal-Blanc κατά τη διάρκεια της documenta 14 ανέπτυξα το ενδιαφέρον µου για την περφόρµανς στο δηµόσιο χώρο, ένας είδος που είχα ήδη γνωρίσει µέσα από τη γκαλερί GB Agency και το ίδρυµα Kadist στο Παρίσι. Αυτό είναι ένα κοµµάτι που µε συνόδευσε τόσο στην ανεξάρτητη πρακτική µου όσο και στην πλατφόρµα έρευνας και τέχνης hd.kepler. της οποίας υπήρξα συνιδρύτρια.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 6
Sandra Monterroso, Triángulo / Rax ( Τρίγωνο/ Rax), 2019 Καρύδα, ύφασμα, κλωστή βαμμένη με λουλάκι (Indigofera) και κίτρινη μπογιά.

Σειρά τώρα επιµελητικά έχει µια ιδιότυπη κατάληψη του προγράµµατος του οργανισµού Άτοπος που θα σας συστήσουµε “νέους οικοφεµινσµούς”!

Πριν από αυτό, όµως, η Callirrhoe το φθινόπωρο θα σας συστήσει τα “νέα µνηµεία” τα οποία διαπραγµατεύονται το σώµα ως τόπο εγγραφής της πολιτικής και ως τόπο αντίστασης και το µνηµειακό γλυπτό ως τόπο συνάντησης και επαναπροσδιορισµού των πεπραγµένων. Τα νέα µνηµεία ως σηµείο καµπής του χωροχρόνου θα είναι µια οµαδική έκθεση µε βαρύτητα τα κοινωνικοπολιτικά φαινόµενα των τελευταίων χρόνων µέσα από το µέσο της περφορµανς και της γλυπτική που θα συνεπιµεληθούµε µε την Ολυµπία Τζώρτζη.

Σε έναν νέο πολιτιστικό χώρο στην Callirrhoe λάμπουν τα ακατέργαστα διαμάντια της πολιτικής τέχνης της Γουατεμάλας - εικόνα 7
Edgar Calel, B’atz tejido constelación de saberes (B’atz Ύφασµα Αστερισµός της Γνώσης), 2015. Naufus Ramirez-Figueroa, Lugar de Consuelo (Τόπος Παρηγοριάς), 2020.

INFO Η έκθεση «Radical Empathies» διαρκεί ως τις 10 Ιουλίου.

Καλλιρόης 122, Αθήνα, 210 924449, ώρες λειτουργίας: Πέμπτη-Σάββατο: 4-8 μ.μ. Ή με ραντεβού στο hello@callirrhoe.info

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Τέχνες

8+1 νέες κυκλοφορίες από τις εκδόσεις Διόπτρα περιμένουν να μπουν στα ράφια σας

Δύο πολύ σημαντικά βιβλία στον τομέα της προσωπικής ανάπτυξης, μεταφρασμένη, ελληνική και αστυνομική λογοτεχνία στις νέες εκδόσεις.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
15/04/2024

"because it’s Spring": Ο Φίλιππος Θεοδωρίδης σε φουλ ανοιξιάτικη διάθεση ζωγραφίζει λουλούδια στο iPad

Τα έργα με τους τολμηρούς χρωματικούς συνδυασμούς θα εκτεθούν ως limited edition giclée prints υπογεγραμμένα από τον καλλιτέχνη.

Τελευταίες μέρες με την έκθεση "Χαιρώνεια" του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

Η εντυπωσιακή έκθεση του μουσείου αφηγείται με ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της ελληνικής αρχαιότητας.

Εγκαίνια: Οι εκθέσεις της εβδομάδας (15-21/4)

Η έννοια του μεταβατικού αντικειμένου, αφιέρωμα σε δύο σημαντικούς Ελευσίνιους καλλιτέχνες και όλα τα εικαστικά πρότζεκτ που αξίζει να δείτε αυτή την εβδομάδα.

Αφιέρωμα στον ζωγράφο Στέλιο Φαϊτάκη ετοιμάζει η Roma Gallery

Έλληνες δημιουργοί τιμούν τον ταλαντούχο ζωγράφο που έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2023.

Εικαστικοί διερευνούν τη θεραπευτική ιδιότητα ενός "μεταβατικού αντικειμένου"

Η νέα ομαδική έκθεση του T.A.F. / the art foundation αναλύει έναν σημαντικό όρο της ψυχολογίας.