#1 Sanja Iveković: Red Star Fear Not
Με εντυπωσιακές στιγμές στο βιογραφικό της, όπως ατομική έκθεση στα Museum of Modern Art MOMA της Νέας Υόρκης, συμμετοχή στις documenta 12 και documenta 14, όπως και αρκετά έργα σε μπιενάλε, η Σάνια Ιβέκοβιτς δείχνει για πρώτη φορά το εύρος του καλλιτεχνικού της έργου στη χώρα μας. Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες Κροάτισσες εικαστικούς και ασχολείται με νέα μέσα, όπως video art, περφόρμανς και εγκαταστάσεις. Ξεκινώντας από αρχές του μήνα, η αναδρομική παρουσίαση στο State of Concept επιμέλειας Ηλιάνας Φωκιανάκη, συγκεντρώνει έργα από την περίοδο της δεκαετίας του ’70 μέχρι σήμερα και υπογραμμίζει το φεμινιστικό άξονα που κρατά πιστά η Κροάτισσα στην πορεία της: την αποτύπωση της θέσης της γυναίκας ανά εποχή και κοινωνία. Παράλληλα, κατόπιν ανάθεσης της επιμελήτριας, δυο νέα δημιουργήματα φτιαγμένα για τα καθ’ ημάς θέματα μας περιμένουν, με αναφορά στις χιλιάδες άγνωστες Ελληνίδες γυναίκες της αντίστασης την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
State of Concept | 1/3-11/5 | Πέμ.-Παρ.: 4.30-8.30 μ.μ., Σάβ.: 12 μ.-5 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#2 Η Ιαπωνία και το Βιβλίο
Πολύ πριν τα μάνγκα, υπήρχαν οι προπάτορές τους, τα Ukiyo-e. Στο πλαίσιο του εορτασμού των 120 χρόνων διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας-Ιαπωνίας αλλά και της βιβλιοφιλικής χρονιάς «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» που συνεχίζεται, μέρος από την πλούσια και μεγάλης σημασία συλλογή ιαπωνικής τέχνης του Μουσείου Ασιατικών Τεχνών της Κερκύρας ανοίγεται στο αθηναϊκό κοινό. Συγκεκριμένα, από τις 4 Μαρτίου στην Πινακοθήκη δήμου Αθηναίων, εξήντα οκτώ συνολικά έργα μας περιμένουν: πρωτότυπες έγχρωμες ξυλογραφίες των μεγάλων εκπροσώπων του Ukiyo-e, του σημαντικότερου ιστορικά καλλιτεχνικού ρεύματος της Ιαπωνίας που τον 18ο και 19ο αιώνα καθόρισε το χαρακτήρα της υπό εξέλιξης χώρας, καθώς και έργα του Έλληνα Λευκάδιου Χερν που έζησε στην Ιαπωνία τον 19ο αιώνα. Ανάμεσα στα εκθέματα εξέχουσα θέση κατέχει ο θρυλικός Katsushika Hokusai, πατέρας των σημερινών μάνγκα.
Πινακοθήκη δήμου Αθηναίων | 4/3-3/5 | Τρ.: 10 π.μ.-9 μ.μ., Τετ.-Σάβ.: 10 π.μ.-7 μ.μ., Κυρ.: 10 π.μ.-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#3 Roman Pictural
«Τι θα μας δώσει η σύγχρονη τέχνη; Μπορεί ένα μυθιστόρημα χωρίς γράμματα». Η δήλωση του συνθέτη Περνιέ σε μία από τις συναυλίες του στάθηκε πηγή έμπνευσης για τον Δημήτρη Κοντό που το 1967, στην έκθεση «Πλαστικές έρευνες», παρουσίασε ένα έργο-βιβλίο χωρίς γράμματα. Πρόκειται για το «Roman Pictural», το πρώτο «εικαστικό μυθιστόρημα», όπως έχει χαρακτηριστεί, που περιείχε 124 σελίδες χωρίς εικόνες ή κείμενα, παρά μόνο ελεύθερους συνειρμούς μέσα από αφηρημένα σχέδια. Το πρωτοποριακό βιβλίο τσέπης θεωρήθηκε σταθμός στην ιστορία της τέχνης, μια και επαναπροσέγγισε την αφήγηση ως διαδικασία άμεσης χειρονομιακής τέχνης που προτάσσει την αίσθηση στον αναγνώστη. Με την ευκαιρία του «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» και την επανακυκλοφορία του βιβλίου από τις εκδόσεις Κύβος, η γκαλερί Can παρουσιάζει το πολυσέλιδο εικαστικό έργο ξεκινώντας από την Τετάρτη 6 Μαρτίου.
Can gallery | 6-16/3 | Τρ.-Παρ.: 12 μ.-3 μ.μ. & 5-8 μ.μ., Σάβ.: 12 μ.-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#4 Ιωάννα Παπαντωνίου: «Ντουλαμάς» ο μεγαλοπρεπής
Το ένδυμα είναι το ασίγαστο πάθος της Ιωάννας Παπαντωνίου. Ύστερα από τις σκηνογραφικές της σπουδές στο Λονδίνο σε ηλικία τριάντα ετών, μπήκε κατευθείαν στο χώρο του θεάτρου και βρέθηκε πίσω από μεγάλες παραστάσεις –είναι η πρώτη γυναίκα σκηνογράφος του Εθνικού, υπήρξε συντελεστής σε έργο του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου με τον «Ορέστη», δούλεψε σε ιστορικές παραστάσεις με τον Μινωίτη κά–, ενώ παράλληλα ίδρυσε το Πελοποννησιακό Λαϊκό Ίδρυμα, συνδέοντας άρρηκτα το όνομά της με την προστασία του λαϊκού και νεότερου ελληνικού πολιτισμού. Η νέα έκθεση που ξεκίνησε στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς από 7 Μαρτίου αποκαλύπτει τη σχέση της Ιωάννας Παπαντωνίου με τον ντουλαμά, ένα ένδυμα που φορέθηκε στα δυτικά Βαλκάνια την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δείγματα από συνεργασίες της σκηνογράφου με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τη Λυρική Σκηνή κά παρουσιάζονται, καθώς και σύγχρονες δημιουργίες Ελλήνων σχεδιαστών με βάση τον ντουλαμά και το πιρπιρί – μέρος των οποίων είχε εκτεθεί στην Αμβέρσα το ’15 κατόπιν ανάθεσης της Παπαντωνίου.
Μουσείο Μπενάκη – κτίριο οδού Πειραιώς | 7/3-26/5 | Πέμ.-Κυρ.: 10 π.μ.-6 μ.μ., Παρ., Σάβ.: 10 π.μ.-10 μ.μ. | Γενική είσοδος: € 7, μειωμένο εισίτ.: € 3,5
#5 Τρόπαιον Ίστημι
Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης είναι από τους εικαστικούς που συνειδητά επιλέγει να κάνει μετρημένες εκθέσεις σε ιδιωτικούς χώρους τέχνης, οπότε χρήζει μιας παραπάνω προσοχής κάθε τέτοια ευκαιρία. Ύστερα από αρκετά χρόνια –στη διάρκεια των οποίων έχει παρουσιάσει συνθέσεις στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, ενώ τα δημόσια γλυπτά του παραμένουν να κοσμούν διάφορα σημεία της χώρας, όπως την είσοδο της Τεχνόπολης, πλατείες του δήμου Κηφισιάς, κεντρικά μέρη στην πόλη της Ρόδου κα– επιστρέφει με ατομική έκθεση στον Εικαστικό Κύκλο Sianti. Συγκεντρώνοντας έργα που δημιουργήθηκαν από το 2007 έως σήμερα, το «Τρόπαιον Ίστημι» παραθέτει μια σειρά από μεσαίου μεγέθους μεταλλικά γλυπτά αλλά και μικρότερες κατασκευές σε πλέξιγκλας, υπογραμμίζοντας την κεντρική γραμμή του δημιουργού που εφηύρε το σιδηρογράφημα (ζωγραφική πάνω σε μέταλλο): συμβολισμός και αφαίρεση. Η έκθεση ξεκινά στις 7 Μαρτίου.
Εικαστικός Κύκλος Sianti | 7-30/3 | Τρ., Πέμ.-Παρ.: 10 π.μ.-8 μ.μ., Τετ.: 10 π.μ.-3 μ.μ., Σάβ.: 10 π.μ.-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#6 Σπασμένη Ιστορία
Παράλληλα με την περιοδική έκθεση «Ηρακλής, Ήρως Διαχρονικός και Αιώνιος» που συνεχίζεται στο Νομισματικό Μουσείο, ακόμα μια αφορμή σε σημαντικό πολιτιστικό θύλακα της πόλης μας καλεί να δούμε το έργο του Παύλου Σάμιου. Ο καταξιωμένος καλλιτέχνης και καθηγητής στην ΑΣΚΤ έρχεται από 15 Μαρτίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, επανεξετάζει την ελληνική ιστορία με όχημα τα σύμβολα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Στα εξήντα έξι έργα μεγάλων διαστάσεων (μερικά από τα οποία ξεπερνούν τα τρία μέτρα), απεικονίζονται ζωγραφικά αγάλματα και προτομές κυρίως της Αρχαίας Ελλάδας (βλ Μίκη της Σαμοθράκης, Αφροδίτη της Μήλου κα) με έναν ιδιαίτερο όμως τρόπο: φτιαγμένα πάνω σε χαρτόκουτα, αναδομημένα και «πατημένα» από αχνά γκραφίτι. Φέρνοντας στο νου αναφορές από arte povera αλλά και σύγχρονες εικαστικές αναζητήσεις περί στρώσεων επιφάνειας (layers) και ιστορίας, το «Σπασμένη Ιστορία» αξίζει μιας παραπάνω προσοχής.
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο | 15/3-15/6 | Δευτ., Τετ.-Κυρ.: 8.30 π.μ.-4 μ.μ. | Γενική είσοδος: € 4
#7 Ταξιδεύοντας στο Δωμάτιό μου
Τι ερμηνευτικές διαστάσεις παίρνει το δωμάτιο ως σύμφυτο του προσωπικού χώρου στη σύγχρονη εποχή; Με σημείο αφετηρίας το περίφημο δοκίμιο της Virginia Woolf «A Room of One’s Own» του 1926 και τη σύνδεσή του με πρόσφατα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, δεκατέσσερις διεθνείς σύγχρονοι εικαστικοί και συγγραφείς –ανάμεσά τους ο Κωστής Βελώνης και η μισή Αμερικανίδα-μισή από το Κατάρ video artist Sophia Al-Maria– ξετυλίγουν τις αφηγήσεις τους. Ξεκινώντας από τη Δευτέρα 18 Μαρτίου, το δωμάτιο άλλοτε συνθλίβει τα όρια του ιδιωτικού με τις άκρατες κοινοποιήσεις στα μέσα δικτύωσης, άλλοτε σύμβολο ατομικής ελευθερίας και οικονομικής ανεξαρτησίας απέναντι στις έμφυλες προκαταλήψεις και άλλοτε είναι ο μικρόκοσμος του δημιουργού, ένα καλλιτεχνικό εργαστήριο που περικλείει εμμονές, σκέψεις και συναισθήματα. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται εγκαταστάσεις, γλυπτά, video art και φιλμ, ψηφιακές εκτυπώσεις, online έργα, έντυπα και συγγράμματα, κεραμικές κατασκευές, ζωγραφικά σχέδια. Η έκθεση που διαμορφώνεται σε επιμέλεια της Κίκας Κυριακάκου στο Κέντρο Τεχνών δήμου Αθηναίων, θα πλαισιωθεί από εκπαιδευτικό πρόγραμμα, βραδιές ανάγνωσης και την παρουσίαση έκδοσης (ελληνικά και αγγλικά) με κείμενα Ελλήνων και ξένων δημιουργών
Κέντρο Τεχνών δήμου Αθηναίων | 18/3-21/4 | Τρ.-Σάβ.: 10 π.μ.-9 μ.μ., Κυρ.: 10 π.μ.-2 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#8 Δρόμοι της Αραβίας. Αρχαιολογικοί Θησαυροί από την Σαουδική Αραβία
Το νήμα της ιστορίας της Αραβίας ξετυλίγεται σε μια μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς. Ύστερα από την παρθενική της παρουσίαση στο Λούβρο το 2010 καθώς και αρκετούς σταθμούς σε μεγάλες πόλεις –όπως Ρώμη, Αγία Πετρούπολη, Ουάσινγκτον, Πεκίνο και Άμπου Ντάμπι, το αφιέρωμα σημαίνει την πρώτη του στάση στη νοτιανατολική Ευρώπη, με αποδέκτες το αθηναϊκό κοινό. Σε επιμέλεια της Μίνας Μωραΐτου, παρακολουθούμε όλη την εξέλιξη στην Αραβική Χερσόνησο, από τους προϊστορικούς χρόνους, τους αρχαίους πολιτισμούς και την ύστερη αρχαιότητα μέχρι την έλευση του Ισλάμ και την ισλαμική περίοδο καταλήγοντας στην ενοποίηση της Σαουδικής Αραβίας. Αγάλματα μεγάλων διαστάσεων, χρυσά κτερίσματα, επιτύμβιες στήλες και πολύτιμες θρησκευτικές προσφορές αποτελούν ορισμένα από τα αντικείμενα που παρουσιάζονται και αποκαλύπτουν ένα πολιτισμό αρκετά κοντύτερο στον ευρωπαϊκό από όσο πιστεύαμε. Εγκαίνια στις 20 Μαρτίου.
Μουσείο Μπενάκη – κτίριο οδού Πειραιώς | 20/3-26/5 | Πέμ.-Κυρ.: 10 π.μ.-6 μ.μ., Παρ., Σάβ.: 10 π.μ.-10 μ.μ. | Γενική είσοδος: € 8, μειωμένο εισίτ.: € 4
#9 The scrambled papers theory
Πρόσωπα της ιστορίας και της πολιτικής, αντικείμενα, λέξεις, μοτίβα από κλασικά έργα τέχνης, σκίτσα, φράσεις, χρώματα, αχρωμίες, τοπία, στιγμιότυπα καθημερινότητας, διαφημιστικά πόστερ και σύμβολα συνωμοσίας: ανακατεμένα όλα μαζί σε μια εικαστική scrambled συνταγή. Η νέα ενότητα έργων που παρουσιάζει ο Κωνσταντίνος Πάτσιος στη Alma Contemporary Art Gallery από 28 του μηνός είναι ένα παιχνίδι συνθέσεων, συνειρμών και τυχαιότητας που εγκλωβίζει το βλέμμα του θεατή στις άπειρες λεπτομέρειες που ενέχει. Αποσπασματικές εικόνες από τους τοίχους της πόλης μαζί με δημιουργίες του εικαστικού γίνονται μέρη σε καμβάδες μεγάλων διαστάσεων, που στη συνέχεια επιχρωματίζονται από τον ίδιο. Επιμέλεια: Λουίζα Καραπιδάκη.
Alma Contemporary Art Gallery | 28/3-4/5 | Τετ., Σάβ. 12 μ.-4 μ.μ., Πέμ.-Παρ.: 12 μ.-8 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#10 Wasn’t it you who said that it was going to last forever
Το ψηλοτάβανο διαμέρισμα στο δεύτερο όροφο του ιστορικού κτιρίου στο Μοναστηράκι που δραστηριοποιείται τον τελευταίο καιρό ο αθηναϊκός artist run χώρος του Peter Niemann (αλλά μαρτυρά την προηγούμενή του χρήση από το επιδάφιο μάρματο), μεταμορφώνεται συμβολικά σε ένα χωρισμένο τοπίο με τη νέα ομαδική έκθεση που φιλοξενεί. Ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, σε επιμέλεια του ανερχόμενου διδύμου Hypercomf (Ιωάννη Κολιόπουλου και Πάολας Παλαβίδι), οι τοίχοι ντύνονται με ασπρόμαυρα μαύρα σκίτσα πάνω σε λευκή μακέτα, δημιουργούνται πεδία-εγκαταστάσεις που θυμίζουν την εύθραυστη γραφειοκρατία, σημεία γεννούν άβολα ερεθίσματα, ενώ οι ερμηνείες πολλαπλασιάζονται σε κάθε βλέμμα. Η έκθεση συνεχίζεται έως 16 Μαρτίου.
Haus N Athen | Έως 16/3 | Πέμ.-Παρ.:4-8 μ.μ., Σάβ.: 2-6 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#11 Η Συλλογή ως Αυτόματον
Σε μια κοινωνία που τα πάντα καλπάζουν προς την αυτοματοποίηση, μήπως πρέπει να σκεφτούμε διπλά τις διαδικασίες συμπερίληψης και αποκλεισμού που καθορίζουν το διαθέσιμο υλικό εν τέλει; Η Σχολή Καλών και Παραστατικών Τεχνών Frances Rich του Deree – The American College φιλοξενεί τη γνωστή επιμελήτρια Ελπίδα Καραμπά και παρουσιάζει μια έκθεση που ξεκινά από τη συλλογή του κολλεγίου αλλά φτάνει πολύ μακρύτερα: έργα τέχνης, αντικείμενα, έγγραφα, αλληλογραφία, προφορικές αφηγήσεις και αποθηκευτικοί χώροι γίνονται το άρμα για να εξερευνήσουν περίπου δέκα εικαστικοί (ανάμεσά τους η Λητώ Κάττου, η ομάδα της A-dash κά) τη σημασία του να συλλέγεις σε ένα κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται. Συνεχίζεται μέχρι τις 23 Μαρτίου.
Γκαλερί Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος | Γραβιάς 6, Αγία Παρασκευή | Έως 23/3 | Δευτ.-Παρ.: 2-6 μ.μ., Σάβ.: 12 μ.-4 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
#12 Άλεξ Μυλωνά. Αναδρομική
Μετά την τρανταχτή ένωση του Κρατικού και του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης που υπογράφθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, το μουσείο Άλεξ Μυλωνά –ως μέλος πλέον της οικογενείας MOMus, μια και αποτελεί θυγατρικό κληροδότημα του Μακεδονικού Μουσείου– επέστρεψε στην πολιτιστική ζωή της πόλης, κάνοντας το πρώτο βήμα με μια αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στην ιδρύτριά του. Συγκεκριμένα, περισσότερα από εκατόν είκοσι έργα της σπουδαίας Αθηναίας γλύπτριας, πολλά από τα οποία δεν έχουν εκτεθεί ξανά, μας περιμένουν για όλο το μήνα. Μικρά γλυπτά, ακουαρέλες και σχέδια απλώνονται στους δύο ορόφους του μουσείου, καλύπτοντας χρονικά μια μεγάλη διαδρομή – από τα φοιτητικά της χρόνια στην ΑΣΚΤ και τις πρώτες ανθρωποκεντρικές της συνθέσεις το ’50 μέχρι τις πρωτοποριακές αφαιρέσεις και τα έργα που την έκαναν γνωστή στο ευρύ κοινό.
Μουσείο Άλεξ Μυλωνά | Πλ. Ασωμάτων 5 | Έως 5/5 | Τετ., Παρ., Σάβ.: 11 π.μ.-7 μ.μ., Πέμ.: 11 π.μ.-8 μ.μ., Κυρ.: 11 π.μ.-4 μ.μ. | Γενική είσοδος: € 4, μειωμένο εισίτ.: € 2
