Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία επιχειρεί να δημιουργήσει γέφυρες ανάμεσα στην δημιουργικότητα και τη βιομηχανία της ένδυσης.
Η μόδα και η βιομηχανία της ένδυσης, όπως άλλωστε και η τέχνη, αφουγκράζονται τις τάσεις και της δονήσεις της εποχής και αλλάζουν. Παράλληλα με ρεύμα του fast fashion των φθηνών ρούχων των μεγάλων διεθνών αλυσίδων, μια αθόρυβη επανάσταση, αυτή της βιώσιμης και αειφόρου μόδας και κατανάλωσης εξελίσσεται σε διεθνή τάση και βρίσκει πρόσφορο έδαφος και στη χώρα μας μέσω Ευρωπαϊκών προγραμμάτων που στοχεύουν στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων και στη διαμόρφωση αφηγημάτων και συνειδήσεων στο πνεύμα των καιρών.
Το ποσοστό των συνειδητοποιημένων καταναλωτών που αναζητούν την σφραγίδα του ηθικού σε όσα ψωνίζουν και τάσσονται κατά της υπερκατανάλωσης, ειδικά σε μια νεότερη γενιά, μεγαλώνει. Εκείνοι που συνειδητοποιούν ότι δεν χρειάζεται να αγοράζουν δεκάδες φθηνά μπλουζάκια το χρόνο που μπορεί να κατασκευάζονται από παιδιά υπό άσχημες συνθήκες σε πόλεις εργοστάσια της Ασίας αυξάνονται. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Μεγάλη Βρετανία η αγορά των μεταχειρισμένων ρούχων έχει αυξηθεί κατά 20% τα τελευταία χρόνια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει αυτήν την τάση μέσω προγραμμάτων που επιχειρούν να αλλάξουν τη νοοτροπία και τα επιχειρηματικά μοντέλα στην κατεύθυνση της βιώσιμης, αειφόρου και ηθικής παραγωγής και κατανάλωσης. Κάπου εκεί μπαίνει στο παιχνίδι και η αξιοποίηση του δημιουργικού δυναμικού και του συγχρωτισμού τέχνης και βιομηχανίας που μπορεί να δημιουργήσει νέα προϊόντα και νοοτροπίες.
Σε αυτήν την κατεύθυνση εντάσσεται το έργο CREATIVEWEAR (Creative Clothing for the Mediterranean Space) στο πλαίσιο του Προγράμματος MED «Promoting Mediterranean innovation capacities to develop smart and sustainable growth» που έχει ως στόχο να αναπτυχθεί ένα νέο μοντέλο για τη δημιουργικότητα στον κλάδο κλωστοϋφαντουργίας / ένδυσης, προσφέροντας καινοτόμες υπηρεσίες σε τοπικό, περιφερειακό και διακρατικό επίπεδο. Το έργο στηρίζεται στη λειτουργία επιχειρηματικών εργαστηρίων που έχουν αναπτυχθεί από τους εταίρους του έργου TCBL το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon 2020.
Στο πλαίσιο του CREATIVEWEAR διοργανώνεται ένας Καλλιτεχνικός Διαγωνισμός που θα προσφέρει τη δυνατότητα σε καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους δυναμικά και να αναβαθμίσουν τη δημιουργικότητά τους, συνδυαστικά με τον κλάδο μόδας. Πιο συγκεκριμένα, στο Διαγωνισμό μπορούν να συμμετέχουν σπουδαστές και απόφοιτοι Σχολών Καλών Τεχνών, Αρχιτεκτονικής, Μόδας, Design, Πολυμέσων και Κλωστοϋφαντουργίας. Η πρωτοβουλία αυτή θα προσφέρει και επιχειρηματικές ευκαιρίες σε νέους καλλιτέχνες, ενώ παράλληλα θα ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις του κλάδου στο να επενδύσουν στις τέχνες ως ένα στρατηγικό μέσο ανταγωνιστικότητας και ως βασική πηγή καθορισμού των νέων τάσεων.
Τον Δεκέμβριο στις εγκαταστάσεις της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, θα επιλεχθεί μια μικρή ομάδα τριάντα καλλιτεχνών με βάση τις εργασίες τους και θα γίνουν μια σειρά workshops. Οι επιλεγμένοι καλλιτέχνες θα έχουν στη συνέχεια την ευκαιρία να υποστηριχθούν στις εγκαταστάσεις του Textiles & Clothing Design Lab του Συνδέσμου Κατασκευαστών Ετοίμων Ενδυμάτων (ΣΚΕΕ), όπου θα τους παρασχεθεί η κατάλληλη τεχνολογική υποδομή για την ανάπτυξη πρωτοτύπων καθώς και θα προωθηθεί η συνεργασία τους με ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις του κλάδου.
Το Textiles & Clothing Design Lab είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία αφού είναι ανοιχτό στους ενδιαφερόμενους και προσφέρει τόσο εκπαίδευση όσο και δυνατότητα χρήσης προγραμμάτων σχεδιασμού και βιβλιοθήκης στα οποία δεν είναι τόσο εύκολο να έχει πρόσβαση ένας νέος σχεδιαστής.
Οι εργασίες πρωτοτύπων θα παρουσιαστούν σε εικαστική έκθεση, που προβλέπεται να διεξαχθεί το Φθινόπωρο 2018 στις εγκαταστάσεις της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών στην Αθήνα, καθώς και σε εκδηλώσεις και εκδόσεις του Ευρωπαϊκού έργου CREATIVEWEAR.
Η Έκθεση αυτή θα διοργανωθεί παράλληλα με μία διεθνούς εμβέλειας έκθεση με έργα Ελλήνων αναγνωρισμένων καλλιτεχνών στο χώρο της σύγχρονης τέχνης και της μόδας. Τα έργα θα συμπεριληφθούν σε ειδική έκδοση.
Μιλώντας με τους ανθρώπους του Συνδέσμου Κατασκευαστών Έτοιμων Ενδυμάτων που τρέχει το project στην Ελλάδα, όπως ο γενικός διευθυντής Μελέτης Καραμπίνης ή ο συνυφασμένος με το ποιοτικό χειροποίητο κουστούμι Νίκος Γιαννέτος, ο αντιλαμβάνεσαι ότι είναι πολύ συνειδητοποιημένοι ως προς τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την επικοινωνία της καλλιτεχνικής δημιουργίας με τη βιοτεχνική και βιομηχανική παραγωγή.
Η συνεργασία με την ΑΚΣΤ φαίνεται να είναι στη σωστή κατεύθυνση. Μάλιστα έχουν γίνει ήδη εκεί εργαστήρια στο Textiles & Clothing Design Lab σε συνεργασία με τη σχολή, ενώ δεν είναι απίθανο να δούμε στο μέλλον και άλλες πιο διευρυμένες πρωτοβουλίες της σχολής στο κομμάτι της μόδας και του ντιζάιν.
Όπως ανέφεραν οι οικοδεσπότες μας, ο κλάδος του ενδύματος στην Ελλάδα μετρά περίπου 800 επιχειρήσεις και βρίσκεται σε περίοδο ανάπτυξης ειδικά στο κομμάτι των εξαγωγών. Ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας που έχει περιθώρια ανάπτυξης είναι αυτό της παραγωγής βαμβακιού και ειδικά του clean cotton, του βαμβακιού που η παραγωγή του ελέγχεται σε κάθε στάδιο της. Όπως αναφέρθηκε η Ελλάδα είναι 5η χώρα στην παραγωγή βαμβακιού παγκοσμίως και παράγει το 90% της Ευρωπαϊκής παραγωγής, κάτι που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και στην κατεύθυνση της προσέλκυσης μιας πιο niche αγοράς.
Ένα άλλο προϊόν με δυνατότητες ανάπτυξης είναι το μετάξι. Μάλιστα λόγω της αδυναμίας της Κίνας να παράγει περισσότερο μετάξι αυτήν την εποχή εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος και της αυξανόμενης αστικοποίησης η τιμή του μεταξιού παγκοσμίως έχει οκταπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Πέρα από το Σουφλί που κάποτε παρήγαγε εκατοντάδες τόνους μεταξιού και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον ξένων επισκεπτών που θέλουν να δουν τα ελάχιστα εναπομείναντα ίχνη της ιδιαίτερης αυτής χειροποίητης παραγωγής σε πολλά μέρη της Ελλάδας θα μπορούσε να ευδοκιμήσει το έδαφος για την καλλιέργεια μεταξιού, ενώ ειδικά για το Σουφλί θα μπορούσε να δεθεί και με τον τουρισμό.
Οι ενημερωμένοι διεθνείς καταναλωτές που αναζητούν το branded ποιοτικό ελληνικό ένδυμα, όπως π.χ. δείχνει το παράδειγμα της Ioanna Kourbela που κάνει θραύση στους ξένους επισκέπτες της Σαντορίνης, αυξάνονται και αν βρεθεί το αφήγημα σε συνδυασμό με την ποιοτική παραγωγή νέα success stories μπορούν να γεννηθούν στην κατεύθυνση και του σχετικού boom που έχει γίνει στο χώρο των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων.
Όραμα και δυναμικό υπάρχει, ας ελπίσουμε κινήσεις όπως το CREATIVEWEAR να αποτελέσουν οχήματα για μικρές έστω μετατοπίσεις στη σχέση τέχνης και βιομηχανίας προετοιμάζοντας το έδαφος για μεγαλύτερες αλλαγές στην κατεύθυνση της αειφορίας.
