Γιατί τα μισά τρόφιμα που καταναλώνουμε καταλήγουν στα σκουπίδια; Γιατί να υπάρχουν 1 δισ. υπέρβαροι και άλλοι τόσοι να πεθαίνουν από την πείνα; Μπορούν να γίνουν γκουρμέ γλυκό οι φλούδες πατάτας;
Πριν από μερικές ημέρες δοκίμασα ένα εξαιρετικό γλυκό στο εστιατόριο «Alancha» στο Alacati της Τουρκίας κι έβγαλα το καπέλο στον σεφ: ψητές φλούδες πατάτας βουτηγμένες σε σάλτσα πικρής σοκολάτας, παρακαλώ. ήταν ένα όνειρο! Πέρα από την ιδέα, ωστόσο, έχει εξίσου μεγάλη σημασία η δημιουργική χρήση ενός υλικού που στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων πηγαίνει στα σκουπίδια. Και για να συνειδητοποιήσετε τη σημασία του, ιδού μερικά δεδομένα από το βιβλίο «Taste the waste» των Stefan Kreutzberger και Valentin Thurn, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος: Περίπου 1,2 δισ. τόνοι τροφίμων πετιούνται κάθε χρόνο στον πλανήτη και την ίδια στιγμή 1 δισ. άνθρωποι μαστίζονται από την πείνα, ενώ άλλοι τόσοι είναι υπέρβαροι!
Πρόκειται για παραλογισμό και τα νούμερα αποδεικνύονται αμείλικτα αν σκεφτεί κάποιος ότι μόνο με τα τρόφιμα που καταστρέφονται στην Ευρώπη θα μπορούσαν άνετα να τραφούν οι πεινασμένοι του κόσμου (και άλλοι τόσοι). Θα μου πείτε: τι να κάνουμε, αφού δεν μπορούν να φαγωθούν… Δυστυχώς όμως η αλήθεια είναι άλλη: το 61% των απορριμμάτων τροφής θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί με καλύτερο προγραμματισμό, όπως συμπέρανε βρετανικό ινστιτούτο, ενώ διαπίστωσε ακόμη ότι το 40% αυτών ήταν ανέγγιχτο και τουλάχιστον 10% κατέληξε στα σκουπίδια προτού παρέλθει η ημερομηνία λήξης.
Είναι γνωστό, λ.χ., ότι πολλά σούπερ μάρκετ πετάνε όσα προϊόντα βρίσκονται κοντά σε αυτήν την ημερομηνία για να γεμίσουν τα ράφια τους με νέες παραλαβές. Επιπλέον, δεν υπάρχει καμία λογική για το ότι κάθε χρόνο στη Γερμανία πετιούνται 500.000 τόνοι ψωμιού, για το ότι υπήρχε οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1988 μέχρι το 2009 που απαγόρευε την εμπορία κυρτών αγγουριών ή για το ότι οι ντομάτες σκανάρονται και πηγαίνουν προς πώληση αν το χρώμα τους ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές.Γενικά όμως οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αυτήν τη νοοτροπία των υπερβολικών αγορών που ξεπερνούν τις ανάγκες μας. τα σούπερ μάρκετ, για παράδειγμα, βρίθουν προσφορών του τύπου στα δύο παίρνεις άλλο ένα δώρο.
Η παρατήρηση του προέδρου του Slow Food Carlo Petrini πάνω σε αυτό είναι πολύ εύστοχη: «Τα ψυγεία υπάρχουν για να διατηρούν τα τρόφιμα. Αντ’ αυτού, έχουν καταντήσει προθάλαμοι του σκουπιδοτενεκέ!» Η λογική «Love food, hate waste» πρέπει να διαδοθεί πάση θυσία. Στις αρχές του χρόνου το WWF και το Μπορούμε - Saving Food, Saving Lives διοργάνωσαν ένα φεστιβάλ κατά της σπατάλης τροφίμων, στο πλαίσιο του οποίου οι σεφ Λευτέρης Λαζάρου, Άκης Πετρετζίκης, Αλέξανδρος Παπανδρέου, οι Tip the Chef και Troo Food Liberation έδειξαν ευφάνταστους τρόπους αξιοποίησης περισσευμάτων τροφών ή προϊόντων με κοντινή ημερομηνία λήξης. Όλες αυτές οι προσπάθειες καλό είναι να γίνουν παράδειγμα, διότι όπως υπογραμμίζει και ο Ελβετός καθηγητής και συγγραφέας Jean Ziegler: «Όποιος κερδοσκοπεί με βασικά τρόφιμα δολοφονεί παιδιά»…
