Ελευθερία Αρβανιτάκη & Ελεωνόρα Ζουγανέλη: Έχουν κάτι να πουν "Μαζί" στο "Vox", υπερβαίνοντας δυσκολίες και αδιέξοδα

Συνάδελφοι στον ευρύτερο χώρο, ο ταξιτζής στη διαδρομή Ιερά Οδός-Παγκράτι, ακόμα κι ένας κύριος που κάθισε πίσω μου στο "Vox", ερχόμενος να παρακολουθήσει το πρόγραμμα, είχαν την ίδια αντίδραση απέναντι στο επί σκηνής "Μαζί" της Ελευθερίας Αρβανιτάκη και της Ελεωνόρας Ζουγανέλη: εξέφρασαν έκπληξη.  

Με τη σειρά της, βέβαια, αυτή η έκπληξη δείχνει ότι οι δημοφιλείς τραγουδίστριες δεν έκαναν την πιο αναμενόμενη κίνηση καθώς αναζητούσαν θέση στην τρέχουσα χειμερινή σεζόν. Κι ας τις ενοποιεί το έντεχνο στερέωμα. Κι ας στέκει το γνωστό ρητό "η ισχύς εν τη ενώσει" πίσω από την επιχειρηματική λογική που ποντάρει στη δημιουργία μιας δυναμικής ικανής να αντλήσει από διαφορετικά ηλικιακά φάσματα, μα και από ποικίλες δεξαμενές κόσμου, αφού –εκτός από το έντεχνο κοινό– ένα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να προσελκύσει και όσους έχουν πιο pop γούστα, αλλά κι εκείνους που προτιμούν να διασκεδάζουν στις μεγάλες λαϊκές πίστες.

Με έναν τρόπο, μάλιστα, το σχολίασε και η Ζουγανέλη, παρατηρώντας τις ένθερμες αντιδράσεις από τη γαλαρία του "Vox" και την αντίφαση με εκείνες των μπροστινών τραπεζιών, τα οποία έδειχναν να ζωντανεύουν όταν ενώπιόν τους στεκόταν η Αρβανιτάκη. Οι "ψύχραιμοι" και οι "απεγνωσμένοι", όπως τους βάφτισε πετυχημένα· σπεύδοντας να διευκρινίσει, με χιούμορ, ότι ως πιο δικούς της λόγιζε τους δεύτερους.

Ως προς τη διάρθρωση της βραδιάς, τώρα, τα πράγματα ακολουθούν μάλλον αναμενόμενες ατραπούς. Αρβανιτάκη και Ζουγανέλη μπαίνουν μαζί, πιασμένες χέρι-χέρι, σε κομψά μαύρα ενδύματα. Προχωρούν σε κοινό πρόγραμμα, αποχαιρετούν η μία την άλλη σε "Χάρτινο Το Φεγγαράκι" φόντο κι έπειτα κάνουν εναλλάξ σόλο εμφανίσεις, πριν ξανασμίξουν για την κορύφωση και το φινάλε. Τα τραγούδια τα έχουν διαλέξει οι δυο τους με τη Λήδα Ρουμάνη, ενώ τις περιστοιχίζει 7μελής ορχήστρα, παραταγμένη στο δεξί και στο αριστερό άκρο της σκηνής: Μιχάλης Καπηλίδης (ντραμς), Νίκος Μέρμηγκας (μπουζούκι, λαούτο, λαύτα, μαντολίνο), Βασίλης Νησσόπουλος (μπάσο), Δημήτρης Στασινός (ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα), Δημήτρης Τσάκας (σαξόφωνο), Στέλιος Φραγκούς (πιάνο και πλήκτρα) & Ντίνος Χατζηιορδάνου (ακορντεόν). 

Η κοινή εμφάνιση αναδεικνύεται ταυτόχρονα σε ατού και σε πεδίο σημαντικών αναταράξεων. Από τη μία, δηλαδή, παρέχει αυτό που πήγες να δεις, αποκαλύπτοντας και ξετυλίγοντας το ζητούμενο "Μαζί" μέσω μιας μελετημένης δομής ως προς το τι λέγεται πότε και δίπλα σε ποιο. Όμως, καθώς το "Θέλω Να Σε Δω" και το "Πάω Να Πιάσω Ουρανό" μπλέκονται και συμπλέουν με τα "Είναι Η Αγάπη" και "Αγάπη Δεμένη", διαπιστώνεις ότι οι πρωταγωνίστριες έχουν περισσότερα να ξεπεράσουν από τον σκόπελο δύο φωνών με διαφορετικές δυνατότητες. Για όσους έζησαν δηλαδή την Αρβανιτάκη στις δόξες του 1995 ή ακόμα και του 2015 στους Βράχους του Βύρωνα, γίνεται αισθητή η φθορά που έχει φέρει το διάβα του χρόνου. Βέβαια, εξακολουθεί να έχει με το μέρος της το διαχρονικό συναισθηματικό αποτύπωμα επιτυχιών σαν το "Με Το Ίδιο Μακό". Εντούτοις ζορίζεται για να ακολουθήσει τη Ζουγανέλη, η οποία διάγει την ακμή των δυνάμεών της. 

Επιπλέον, κάτι έτρεχε με τον ήχο. Ίσως απλά να συνέβη τη συγκεκριμένη βραδιά, μπορεί όμως να σχετίζεται και με το διαφορετικό πρόσωπο του ρεπερτορίου της Ζουγανέλη. Γιατί έπειτα, ας πούμε, όταν έμεινε σόλο η Αρβανιτάκη, ακούστηκαν όλες οι αποχρώσεις των οργάνων. Ενώ στη Ζουγανέλη παρέμεινε μια αχρείαστα εκκωφαντική εντύπωση, που ίσως ταίριαξε με την εκρηκτικότητα της σκηνικής της παρουσίας, μα είχε ως αποτέλεσμα ένα πλάκωμα από ντραμς, το οποίο εξαφάνισε λ.χ. τα πλήκτρα.

Οι σόλο εμφανίσεις, από την άλλη, έχαναν μεν το στοιχείο της διάδρασης μεταξύ των δύο ερμηνευτριών, μα βοήθησαν τις ισορροπίες του προγράμματος. Η Αρβανιτάκη "ανάπνευσε" περισσότερο, βρήκε ευκρινέστερους χώρους και γενικώς αξιοποίησε τις καινούριες ενορχηστρώσεις του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη. Μετρημένη στις αντιδράσεις της ακόμα κι όταν έτεινε το μικρόφωνο στο κοινό, δοσμένη θαρρείς σε μια εσωτερική  επαφή με τα κομμάτια που έλεγε, στάθηκε με ωραία οικείο τρόπο για όσους την ακολουθούν από παλιά, λάμποντας στο λευκό φόρεμα που διάλεξε για το δεύτερο μέρος της βραδιάς. Αν και οφείλω να σημειώσω ότι δεν φάνηκε συμφιλιωμένη με τη νυν εικόνα της φωνής της: έμπαινε συχνά στον πειρασμό της μετατόπισης σε ψηλότερες συχνότητες, στις οποίες τα πράγματα σκούραιναν, όπως συνέβη λ.χ. στο "Παράπονο". 

Αντιθέτως, όταν τηρούσε το μέτρο, επικρατούσε η καθάρια ευαισθησία που αποτέλεσε σήμα κατατεθέν των σπουδαιότερων ερμηνευτικών της στιγμών, η οποία έφτανε και περίσσευε για να κουβαλήσει τη συναισθηματική ισχύ ενός ρεπερτορίου με κραταιά θέση στην ιστορία του εγχώριου πενταγράμμου ("Του Πόθου Τ' Αγρίμι", "Μένω Εκτός", "Το Κόκκινο Φουστάνι" κ.ά.). Όπως και να έχει, το θερμό χειροκρότημα απέδειξε νομίζω ότι δεν χρειάζονται περιττά άγχη. Το κοινό θα εξακολουθήσει να την αγαπά, ακόμα κι αν οι επιδόσεις δεν συγκρίνονται πια με αυτές των προηγούμενων δεκαετιών. Άλλωστε, μπορεί τα νιάτα να είναι "δώρα που καίνε σαν φωτιά", μα πολλοί βρήκαν καινούριους δρόμους καλλιτεχνικής ύπαρξης και μετά.

Στην περίπτωση της Ζουγανέλη, από την άλλη, φάνηκε φοβάμαι και η έλλειψη αναλόγως σπουδαίου ρεπερτορίου, μα και η έλλειψη αναλόγως προσεκτικού προσανατολισμού ως προς την εύρεσή του –τομέας στον οποίον η Αρβανιτάκη διέπρεψε. Αυτή η βεντάλια pop, έντεχνων, ζεϊμπέκικων και διασκευών σε rock στιγμιότυπα με ολίγη νεοπαραδοσιακότητα μπορεί να της έχει φανεί χρήσιμη στο σκοράρισμα επίκαιρων ραδιοφωνικών επιτυχιών με συζητήσιμη καλλιτεχνική βαρύτητα (π.χ. "Δεύτερα Κλειδιά", "Ταρίφας"), μα αδικεί μια καταπληκτική τραγουδίστρια και performer. 

Πότε με σκέρτσο, πότε με νεύρο, με κίνηση θαρρείς αέναη και με ζηλευτό επί σκηνής "αέρα", η Ζουγανέλη ήταν δυναμίτης. Οι δε φωνητικές της επιδόσεις υπήρξαν λαμπρές: έδωσε ρέστα σε επιλογές όπως τα "Έλα" και "Τα Λέμε", ενώ συχνά υπερέβη τον πήχη του υλικού, κάνοντάς το ενδιαφέρον απλά και μόνο επειδή το τραγουδούσε τόσο ωραία. Ακόμα κι έτσι, βέβαια, με τα ξανοίγματα που επιχείρησε, κατέληξε ηττημένη στο "Ο Χαμένος Τα Παίρνει Όλα" (όπου εξαφανίστηκε όλη η πικρή ειρωνεία) ή στον "Γεροπλάτανο", όπου νόμιζα πως παρακολουθούσα σόου της Ruslana. Είναι στην εναλλακτική pop όπου θα έπρεπε να κεντράρει –εκεί δείχνει να βρίσκεται ο "φυσικός" της χώρος. Καταλαβαίνω, βέβαια, ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει βιομηχανία ικανή να στηρίξει ένα τέτοιο βήμα, ώστε να το υπηρετήσει φτάνοντας παράλληλα στο επίπεδο αποδοχής που απολαμβάνει σήμερα. 

Πάντως, χάρη στα καλά της στοιχεία μα και στη συμπαγή της ροή, η βραδιά κυλάει δίχως κίνδυνο εξανεμισμού του ενδιαφέροντός σου. Από τη στιγμή δε που η Αρβανιτάκη πιάνει το ντέφι, το πρόγραμμα φτάνει στην κορύφωσή του: ο κόσμος στα τραπέζια σηκώθηκε και χόρεψε στο άκουσμα του "Τι Λείπει", εκείνη τραγούδησε καταπληκτικά "Τα Κορμιά Και Τα Μαχαίρια" –μετά από μια άριστη εισαγωγή του Νίκου Μέρμηγκα με σόλο λαούτο– η Ζουγανέλη σιγόνταρε με μια θαυμάσια απόδοση του "Η Επιμονή Σου" και μαζί οδήγησαν προς ένα "Δυνατά Δυνατά" φινάλε, με σύσσωμο το "Vox" να τις συνοδεύει. Πιστοποιώντας, έτσι, ότι, παρά τους άνωθεν κλυδωνισμούς, έχουν συνδιαμορφώσει μια δική τους πρόταση διασκέδασης για την τρέχουσα σεζόν.