O τζάζμαν Terence Blanchard μένει πάντα νέος

Η σκηνή της σύγχρονης τζαζ είναι γεμάτη από πολύ καλούς –έως κορυφαίους– μουσικούς, αλλά σπάνια βρίσκουμε έναν τόσο πολύπλευρο και πολυπράγμονα μουσικό όπως ο Terence Blanchard. Συνήθως ταυτοποιούμε την ποιότητα ενός τζάζμαν σε σχέση με την ιδιότητα και το όργανο που παίζει, όμως τον Blanchard δεν είναι αρκετό να τον χαρακτηρίσουμε «κορυφαίο τρομπετίστα», που φυσικά είναι… Κοντά σαράντα χρόνια από τότε που ξεκίνησε με φόρα την καριέρα του σε δεξιοτεχνικά σχήματα, όπως η ορχήστρα του Lionel Hampton ή οι Jazz Messengers του Art Blakey, αυτός ο ξεχωριστός μουσικός έχει εξελιχτεί σε έναν από τους πιο ολοκληρωμένους καλλιτέχνες μέσα κι έξω από την τζαζ, με κορυφαίες συνεργασίες και σημαντικότατα μουσικά έργα.

Σπουδαίος τρομπετίστας, συνθέτης, αρχηγός γκρουπ, πολυβραβευμένος με Grammy και άλλα βραβεία και ξεχωριστός σε ό,τι αφορά τη σύνθεση μουσικής για κινηματογραφικές ταινίες – έχει υπογράψει περίπου 40 σάουντρακ, στα οποία περιλαμβάνονται οι μουσικές σχεδόν για το σύνολο των ταινιών του Spike Lee. Έτσι, τον Terence Blanchard οφείλουμε να τον δούμε ως ολοκληρωμένο καλλιτέχνη που, πέρα από τη στάνταρντ τζαζ πορεία του, παίζει έναν ευρύτερο ρόλο στη σύγχρονη αμερικανική μουσική κουλτούρα.

Τα τελευταία χρόνια σημείο αναφοράς στις τζαζ δραστηριότητες του Terence Blanchard είναι το γκρουπ E-Collective (ο Charles Altura στην κιθάρα, ο Fabian Almazan στα πλήκτρα, ο Oscar Seaton στα ντραμς και ο David «DJ» Ginyard στο μπάσο), με το οποίο θα εμφανιστεί στο «Gazarte» (24/11). Στόχος αυτού του γκρουπ είναι να διαμορφώσει μια τζαζ πιο μοντέρνα, που έρχεται πιο κοντά στην αισθητική των νέων – και ειδικότερα των νέων της αφροαμερικάνικης κοινότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να μιλήσει και να αντιταχθεί στην ένοπλη βία όχι γενικά και αόριστα, αλλά στην αστυνομική βία, που έχει προκαλέσει ουκ ολίγα θύματα τα τελευταία χρόνια.

«Μπορεί να είμαστε πέντε άνθρωποι που ο καθένας έχει τα δικά του καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα», λέει ο Blanchard, «και μας αρέσει να παίζουμε μουσική που ψυχαγωγεί τον κόσμο, όμως δεν γίνεται να παραβλέπουμε τις όλο και πιο άγριες κοινωνικές συνθήκες». Έτσι, στη μουσική των E-Collective έχουμε και τζαζ, και φανκ, και ροκ, και χιπ χοπ, αλλά πάνω απ’ όλα ανθρώπινα αισθήματα: πόνος, αγάπη, θυμός, θλίψη, αγανάκτηση… Έτσι έγινε το πρώτο άλμπουμ του γκρουπ, το «Breathless» (2015), κι έτσι έγινε και τώρα με το ζωντανό άλμπουμ «Live», το οποίο μάλιστα ηχογραφήθηκε σε μέρη όπου έγιναν πρόσφατα αστυνομικά εγκλήματα (Μινεάπολις, Κλίβελαντ, Ντάλας).

Στεκόμαστε, λοιπόν, μπροστά στο δισκογραφικό output ενός καλλιτέχνη, το οποίο αποτελείται από καμιά εικοσαριά τζαζ άλμπουμ, χωρίς να υπολογίσει κάποιος τα σάουντρακ, που καλύπτουν από την τζαζ της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Νέας Ορλεάνης μέχρι το post bop και τη modern ή hip hop jazz, ενώ ο Blanchard επεκτείνεται σε classical και mood ή άλλες μουσικές όταν το ζητάει η κινηματογραφική πλοκή και δράση. Πρόκειται, άλλωστε, για τον καλλιτεχνικό διευθυντή (εδώ και 18 χρόνια) του Thelonious Monk Institute of Jazz, ο οποίος φροντίζει, μαζί με τους διάσημους συναδέλφους του Herbie Hancock, Wayne Shorter κ.ά., η αυθεντική μουσική τέχνη της τζαζ να μεταδίδεται και να δια­δίδεται στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα· αλλά και για τον άνθρωπο που έχει παλέψει όσο λίγοι, μετά τον τυφώνα «Κατρίνα», να αποκτήσει και πάλι η Νέα Ορλεάνη την παλιά πολιτιστική της λάμψη.

Στον Terence Blanchard θα συναντήσουμε πάντα μια δεξιότητα υψηλού επιπέδου, είτε έχει να κάνει με τις απαιτήσεις ενός απλού jazz live είτε αφορά θέματα υψηλής και προχωρημένης μουσικής εκπαίδευσης και πολιτισμού. Ο Blanchard δεν είναι μόνον ένας βιρτουόζος τρομπετίστας, αλλά ένας δημιουργός με κοινωνικές ανησυχίες, ακτιβιστική δράση, κινηματογραφικές παραστάσεις και άφθαρτη νεανική ψυχή.

Τρεις δίσκοι που πρέπει ν' ακούσεις

«A tale of God’s will»

Με υπότιτλο «A requiem for Katrina», είναι μια ελεγεία για την καταστροφή της πόλης του, της Νέας Ορλεάνης. ­Μέρος της μουσικής έχει χρησιμοποιηθεί στο σχετικό ντοκιμαντέρ του Spike Lee. (Blue Note, 2007)

«Malcolm X»

H original μουσική του Terence Blanchard για την ομώνυμη ταινία του Spike Lee είναι απλώς αριστουρ­γηματική και δηλώνει την ξεχωριστή μαεστρία του συνθέτη. (Columbia, 1992)

«Chano y Dizzy!»

Αναπλάθει με τον conguero Poncho Sanchez το ιστορικό κλίμα της συνεργασίας του Dizzy Gillespie με τον Κουβανό περκασιονίστα Chano Pozo. Μιλάμε για το bebop των ’40s και τη γέννηση της latin jazz. (Concord, 2011)