Περιμένοντας την Sun Ra Arkestra (9/11) που αποτελεί το κεντρικό συναυλιακό event στις αφροφουτουριστικές εκδηλώσεις της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, επιλέγουμε - και ακούμε - 10 από τους καλύτερους δίσκους που μας άφησε ο μουσικός, πρωτοπόρος, οραματιστής, φιλόσοφος, μύστης κ.λπ. Sun Ra.
Ο Sun Ra - πραγματικό όνομα Herman "Sonny" Blount - γεννήθηκε το 1914 στο Μπέρμιγχαμ της πολιτείας της Αλαμπάμα. Η καταγωγή του όμως ήταν από τον πλανήτη Κρόνο! Πιανίστας που δούλεψε την εποχή του Swing - κυρίως με την ορχήστρα του Fletcher Henderson, από τον οποίο έμαθε καλά την τέχνη του bandleader - άνοιξε τον δικό του δρόμο στη jazz. Και αυτός ο δρόμος ήταν... διαπλανητικός! Η interplanetary μουσική του ακολουθούσε την τροχιά του Σπούτνικ - όμως αυτός την εκτόξευε από το Σικάγο στα μέσα της δεκαετίας του '50.
Ο Sun Ra δημιούργησε τη δική του ορχήστρα, την Sun Ra Arkestra, που λειτούργησε και λειτουργεί από τα μέσα των '50's ως τις μέρες μας σαν καλλιτεχνικό κοινό. Με τη μουσική του διέτρεξε το swing, το bebop, το post-bop, την modal jazz, την exotica, την free jazz κ.ο.κ. όντας πρωτοπόρος της electronica και φτιάχνοντας μια εντελώς δική του τζαζική εκδοχή που επηρέασε και επηρεάζει μουσικούς από όλο το φάσμα. Εμείς εδώ επιλέγουμε μέσα από τις 150 τουλάχιστον δισκογραφικές του καταγραφές τις 10 καλύτερες. [Δίσκοι που κάποτε ήταν σπάνιοι και δυσεύρετοι, βρίσκονται πια εύκολα όχι μόνο στην αγορά αλλά και στο bandcamp, το spotify, το apple music κ.ο.κ.]
Angels and Demons at Play
Πολλά από τα άλμπουμ του Sun Ra δείχνουν να αγνοούν τη γραμμικότητα του χρόνου - κι εδώ έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η «πρώτη πλευρά» του δίσκου, ηχογραφημένη το 1960, έχει κυρίως μια αίσθηση «εξωτικής» - και σίγουρα «αφροφουτουριστικής» - jazz. Η δεύτερη, από το 1956, είναι straight ahead jazz.
Sound of Joy
Εδώ, ο Sun Ra και η Arkestra στη δεκαετία του ’50, με «ορμητήριο» το Σικάγο, κάνουν τα πρώτα τους βήματα προς τη διαπλανητική εκτόξευση και αυτός είναι ο πιο κατάλληλος γι αυτό δίσκος. Εκτός από κανονικό πιάνο, ο Sun Ra παίζει και ηλεκτρικό Wurlitzer.
We Travel the Spaceways
Το πρώτο ολοκληρωμένο, καθαρά «διαστημικό» ως attitude, άλμπουμ του Sun Ra. Ηχογραφημένο το 1960 στο Σικάγο, έχει μουσική που, χωρίς να είναι – ή να παριστάνει πως είναι – ρηξικέλευθη, μας βγάζει έξω από την πεπετημένη της jazz.
The Futuristic Sounds of Sun Ra
Ακούγεται σαν ένα από τα πιο ολοκληρωμένα – και πιο αισθητικά εκτενή και σταθερά – από τα άλμπουμ του Sun Ra της πρώτης περιόδου γιατί, πολύ απλά, έχει γίνει μελετημένα και με παραγωγό τον Tom Wilson. Όσο περνάει ο καιρός, ακούγεται όλο και καλύτερο...
Art Forms of Dimensions Tomorrow
Ένα άλμπουμ που περιγράφεται από τον τίτλο του και μόνο. Ακόμα και σήμερα μπορεί να θεωρηθεί “far out” για πολλούς και ποικίλους λόγους.
The Magic City
Σίγουρα πρόκειται για ένα από τα κορυφαία άλμπουμ του Sun Ra – τουλάχιστον σε ότι αφορά την free attitude που συμπληρώνει την πορεία των άλλων μεγάλων, του John Coltrane και του Ornette Coleman.
It’s After the End of the World
Δύο live στη Γερμανία το 1971 που συνοψίζουν τρόπον τινά τη μουσική της Sun Ra Arkestra στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας – από το post-bop ως την free jazz.
Astro Black
Ο Sun Ra στη δεκαετία του ’70 βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα δυναμική φάση και αυτό το άλμπουμ είναι μια από τις καλύτερες αποδείξεις. Η Μαύρη Αστρική Μυθολογία – ή ο «Αφροφουτουρισμός» - σε όλο της το μεγαλείο.
Live at Montreux
Ένα πολύ μεγάλο μέρος της δισκογραφίας του Sun Ra – ίσως τα 2/3 της – είναι live ηχογραφήσεις. Αν έπρεπε να επιλέξουμε το καλύτερο – σαν καθαρή απόλαυση – άλμπουμ μάλλον αυτό θα ήταν. Άλμπουμ που το απολαμβάνεις σα να το βλέπεις!
Disco 3000
Μην μας ξεγελάει ο τίτλος – η μουσική δεν έχει σχέση ούτε με disco ούτε με 3000! Ηχογραφημένη στην Ιταλία το 1978, με τον Sun Ra με μικρό (μίνιμουμ!) γκρουπ να πειραματίζεται με electronica, drum box (που είναι μάλλον ενσωματωμένο σε αναλογικό συνθεσάιζερ) κ.λπ. όπως συμβαίνει και σε άλλους δίσκους της περιόδου («Media Dreams» λ.χ.).
