Για 4η συνεχή σεζόν, ο κύκλος «Το piano στα forte του» φέρνει το πιάνο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, παρέχοντας την ευκαιρία ακρόασης αρκετών από τους -πολλούς και καλούς- σολίστ που διαθέτει η χώρα μας.
Οργανωμένος με μεγάλη ευσυνειδησία από έναν πιανίστα, τον δραστήριο Στέφανο Νάσο, για τους …συναδέλφους του τριών (!) γενιών, ο κύκλος καλύπτει και φέτος μία ευρύτατη γκάμα ρεπερτορίου, ικανή να προσελκύσει ψαγμένους και απλούς φιλόμουσους.
Στις πρώτες εκδηλώσεις στην κατάμεστη «Αίθουσα Άρης Γαρουφαλής» του Ωδείου Αθηνών απολαύσαμε δύο από τους κορυφαίους, ακμαίους Έλληνες πιανίστες. Τις προάλλες (4/3), ο Κάρολος Ζουγανέλης έλαμψε σε ένα εξαιρετικό ρεσιτάλ με απαιτητικό πρόγραμμα, αντιπροσωπευτικό όχι μόνο της δεξιοτεχνικής του δεινότητας αλλά και της μεγάλης στυλιστικής ευελιξίας του, αφού εκτάθηκε από το μπαρόκ και τον κλασικισμό μέχρι το ρομαντισμό και τον ιμπρεσιονισμό.
Η βραδιά άνοιξε με το «Ιταλικό κοντσέρτο» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Το γραμμένο για τσέμπαλο κομμάτι αποδόθηκε σε μεγάλο πιάνο Στάινγουεϊ, κάτι που επηρέασε χωρίς όμως να καθορίσει απόλυτα το στίγμα της εκτέλεσης. Αν η ποιότητα και το μέγεθος του ήχου παρέπεμπαν στη γενναιοδωρία της ρομαντικής έκφρασης, ο σολίστ φρόντισε να μην αφίσταται της ιστορικής αισθητικής: χρησιμοποίησε έξυπνα το πεντάλ για τη διασφάλιση καθαρότητας και διαφάνειας άρθρωσης, χάρισε παίξιμο έντονης ρυθμικής ζωντάνιας, γεμάτο χρωματισμούς που δικαίωσαν την πολυφωνική, «συμφωνικού» υποστρώματος γραφή, μη χάνοντας ούτε στιγμή τον έλεγχο της αρχιτεκτονικής και της αφήγησης.
Ακολούθησε μία από κάθε άποψη συναρπαστική ερμηνεία των δραματικά ανήσυχων «Παραλλαγών σε αυθεντικό θέμα» (έργο χωρίς αρίθμηση καταλόγου 80) του Μπετόβεν. Προσεγγίζοντας -ορθά- τις 32 παραλλαγές με την αισθητική του κινήματος «Θύελλα και ορμή», αξιοποίησε ένα ευρύτατο φάσμα ταχυτήτων και δυναμικών για να τις διαφοροποιήσει εκφραστικά, στο πλαίσιο, όμως, μιας συνεκτικής και συνολικής εποπτείας του έργου.
Μεγάλη πλαστικότητα, αποχρώσεις και αίσθηση του ρυθμού, αβίαστα φορτισμένο συναίσθημα οριοθέτησαν την εκφραστική παλέτα του Ζουγανέλη στους αριστουργηματικούς 2ο και 3ο Αυτοσχεδιασμούς (Εμπρομπτύ) του έργου 90 του Σούμπερτ, με τους οποίους ολοκληρώθηκε το πρώτο μέρος.
Μετά το διάλειμμα, τα πρελούδια είχαν την τιμητική τους. Σε επτά Πρελούδια -επιλεγμένα από τα έργα 23 και 32- του Ραχμάνινωφ, ο 40χρονος πιανίστας συνδύασε παλμό με αριστοκρατική κομψότητα, τονίζοντας την πλούσια σε ατμόσφαιρες και διαθέσεις δραματουργία τους, μεταδίδοντας επιτυχώς την διάχυτη νοσταλγικότητα. Το θαυμασμό, όμως, προκάλεσαν ακόμη περισσότερο τρία από τα πιο γνωστά Πρελούδια του 1ου Βιβλίου του Ντεμπυσσύ: ο εγκατεστημένος στο Παρίσι πιανίστας πρόβαλε τον αισθησιασμό και το μυστήριο τους μέσα από περίτεχνες ηχητικές φωτοσκιάσεις και ρυθμικές εκλεπτύνσεις (μέχρι σταματήματος του χρόνου στο «Βήματα πάνω στο χιόνι») «εικονογραφώντας» κυριολεκτικά τη μουσική! Στο ίδιο -ποιητικό- μήκος κύματος και ο αποχαιρετισμός με ένα σύντομο κομμάτι του Σκριάμπιν…
Εξίσου επιτυχημένο υπήρξε και το πρώτο ρεσιτάλ του κύκλου που έδωσε δύο εβδομάδες νωρίτερα (18/2) ο Απόστολος Παληός με συνθέσεις Μπραμς και Σοπέν. Έχοντας επανειλημμένα επισημάνει το πόσο καλά αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει το ρεπερτόριο του ρομαντισμού ο Καρδιτσιώτης σολίστ, ελάχιστες αμφιβολίες υπήρχαν ως προς την ποιότητα των ερμηνειών.
Το στοίχημα εν προκειμένω αφορούσε, πέραν της ανάγκης αντιδιαστολής της διακριτής υπογραφής των σπουδαίων ρομαντικών συνθετών, την αναμέτρηση με τα δύο -μεγάλης έκτασης και εύρους προκλήσεων- βασικά έργα. Μετά από το αναγκαίο «ζέσταμα» με την 1η Πολωνέζα του έργου 26 του Σοπέν και το 2ο (Ιντερμέτζο σε λα μείζονα) από τα 6 Klavierstücke του έργου 118 του Μπραμς, ο εκλεκτός πιανίστας ερμήνευσε αρχικά τις -σπάνια παιζόμενες- «Παραλλαγές και φούγκα σε ένα θέμα του Χαίντελ» του Μπραμς. Η καθαρότητα του παιξίματος και του περιγράμματός του φώτισε εν πρώτοις άρτια την μπαρόκ αρχιτεκτονική του κομματιού. (Δεξιο)τεχνική ασφάλεια, μετρημένα πλην όχι αργά τέμπι, ευφυής χειρισμός των στίξεων, καλαίσθητες πολυφωνίες, ανάγλυφη ανάδειξη -χωρίς περιττές, «μπετοβενικές» εξάρσεις- των διαφορετικών κλιμάτων κάθε μιας από τις 25 παραλλαγές διασφάλισαν τη συναισθηματική νηφαλιότητα που απαιτεί η μουσική του Μπραμς, και η οποία εκτονώθηκε ιδανικά στην καταληκτική φούγκα.
Ευγένεια συναισθήματος και ισορροπία χαρακτήρισαν και την ερμηνεία των «24 Πρελουδίων» του Σοπέν, που κάλυψαν όλο το δεύτερο μισό της βραδιάς. Μακριά από πάθη και υπερβολές, ο Παληός χάρισε μια κλασική, υψηλής διανοητικής συγκέντρωσης ερμηνεία, που ενοποίησε τον ιδιότυπο αυτό κύκλο, χωρίς να αμελεί την προβολή των διαφορετικών διαθέσεων κάθε μιας από τις 24 μινιατούρες. Με πλούσιο, γεμάτο ήχο με πολλές αποχρώσεις, μαλακή φραστική, έξοχη μπελ-καντίστικων ποιοτήτων γραμμή, συνδύασε ευαισθησία και δύναμη, μεταδίδοντας έξοχα τις μεταπτώσεις του συναισθήματος. Συγκεφαλαιωτικά, άλλη μία επίδειξη βαθιάς κατανόησης του υφολογικού και εκφραστικού στίγματος της συγκεκριμένης μουσικής…
Τέλος, σε εποχές κρίσης και προϊούσας κοινωνικής αγένειας, ας επαινεθούν μικρές χειρονομίες των διοργανωτών προς το κοινό, όπως η προσφορά τσαγιού Κεϋλάνης μέσα στο καλαίσθητο προγραμματικό τεύχος και λουκουμάδων μετά το πέρας των ρεσιτάλ! Περισσότερο από ενεργοποίηση και άλλων αισθήσεων των ακροατών, θα λέγαμε ότι συνιστούν τόνωση της συμμετοχικής διάστασης που εκ προοιμίου -οφείλει να- έχει κάθε μουσικό γεγονός…
Credit φωτογραφιών: Κώστας Στάμος (Ρεσιτάλ Ζουγανέλη) / Μαρία Μπελεγρίνη (Ρεσιτάλ Παληού)
ΥΓ: Τα επόμενα ρεσιτάλ του κύκλου στο Ωδείο Αθηνών θα δοθούν από τους Μελίνα Τσινάβου (18/3), Πάρι Τσενίκογλου (1/4) και Ελισάβετ Κουναλάκη (6/5), ενώ ενδιάμεσα (8/4) στο Λεόντειο Λύκειο Νέας Σμύρνης οι Στέφανος Νικοτιάν, Νέλλη Σεμιτέκολο και Θανάσης Αποστολόπουλος θα παίξουν κοντσέρτα του Μότσαρτ, συνοδευόμενοι από την ΑΣΟΝ υπό τον Αλέξανδρο Διαμαντή.
