Τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη γίνονται μια σουίτα μετασυμφωνική, παίρνουν διαστάσεις country και διατηρούν τη νεανική δύναμη και τη συναισθηματική τους φρεσκάδα στην παράσταση που ξεκινάει από 22/10 στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Συναντήσαμε τον συνθέτη ανάμεσα στις πρόβες και μας μίλησε με πάθος και έρωτα γι’ αυτά – αλλά όχι μόνο...
Σ’ακούγαμε σήμερα Στο Κόκκινο να σχολιάζεις το ζεϊμπέκικο του Κουτσούμπα. Πώς τα βλέπεις τα πράγματα;
Οι κυβερνήσεις είναι οι διαχειριστές, τα κόμματα είναι το άλλοθι της δημοκρατίας και οι ψηφοφόροι κάποιοι ενθουσιώδεις στην καλύτερη περίπτωση και κάποιοι βαθιά πληγωμένοι στη χειρότερη.
Υπάρχουν ακόμα ενθουσιώδεις ψηφοφόροι;
Και αθώοι! Και ανόητοι! Έχουμε ψηφοφόρο-καθρέφτη του Άδωνι, του Κυριάκου, του Λεβέντη, του Μιχαλολιάκου, της Φώφης, του Σταύρου.
Κι η Ν.Δ. προσπαθεί να βγάλει για αρχηγό κάτι σαν Τσίπρα;
Ό,τι και να κάνουν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, έχει τελειώσει για πάντα ο ιστορικός τους ρόλος. Το σκηνικό αλλάζει, θα γίνουν όλοι «Τσίπρας». Κι ας πάρει και ο ΣΥΡΙΖΑ χαμπάρι ότι το κόμμα λέγεται «Τσίπρας». Τέλος! Όταν θα γίνουν όλοι «Τσίπρας», κινδυνεύει ο Τσίπρας να μην είναι Τσίπρας. Είναι κάπως σαν «σύνδρομο Βουγιουκλάκη». Όταν έρχεται κοντά σου πολύς κόσμος, είσαι υποχρεωμένος να παίξεις αυτό που θέλει ο κόσμος. Σε παρασύρει η προσωπικότητα του κοινού σου.
Ο Τσίπρας είναι ένα ευγενές παιδί, με πολύ καλή διάθεση, αλλά δεν είναι σκληρή προσωπικότητα. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι Έλληνες ψηφίζουν τους ηγέτες με βάση το σεξαπίλ και όχι την ιδεολογία ή το κόμμα. Ακόμα και μετά την ψήφιση του μνημονίου, οι κυρίες τον κοιτάζανε σαν το παιδί τους που έμεινε μετεξεταστέο και του δίνουν μια ακόμα ευκαιρία. Αυτό είναι μια παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας. Είμαστε μελό. Ακόμα και στο συναίσθημα, ερασιτεχνισμός.
Πώς φτιάχτηκε το «Όλοι ένα: Φίλα με» που θα παρουσιάσεις στο Ίδρυμα Κακογιάννης;
Την ώρα της ήττας προτίμησα να μην μπω στους λυπημένους, στους προδομένους κ.λπ. Είχα την άνεση που μου δίνει η καλλιτεχνική μου υπόσταση να πάω στο «σπίτι» μου το φωτεινό, εκεί που τα υλικά τα γνωρίζω και ξέρω να τα διαχειριστώ και μπορώ να φτιάξω με αυτά μια μικρή μυσταγωγία αισθήματος. Δημιούργησα, λοιπόν, με το υλικό μου ένα δίωρο τραγούδι/σουίτα. Υπάρχει κάτι ενδιαφέρον: διαχειριζόμενος το υλικό μου, δεν με βρήκα ντεπασέ. Αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά. Δεν έκοψα τραγούδια επειδή τα έχει ξεπεράσει η εποχή.
Τραγούδια 30 ετών ισχύουν μέχρι και σήμερα, σαν να γράφτηκαν τώρα. Με τον λόγο αρχηγό, η βραδιά έχει έξι ενότητες των 15 λεπτών περίπου η καθεμία. Έκανα «ραφές» με μερικά ιστορικά για την πορεία μου κείμενα που μιλούν για τον έρωτα, για τη φύση, για το πώς χαλάσαμε τη ζωή μας, για το πώς χάθηκε η παιδικότητα. Σκέψεις που ξαναήρθαν επειδή χρειάστηκε να συνδέσω το συνολικό περιεχόμενο έτσι που να θυμάμαι κι εγώ τις καταγωγές μου ή τις αναγωγές μου σε εποχές και πράγματα.
Σε σχέση με το «55» ποιες είναι οι διαφορές;
Το «55» ήταν σόου, ήταν performance. Ετούτο είναι σουίτα. Είναι μουσική. Είναι φόρμα καινούργια: καθώς ωριμάζω, χρησιμοποιώ τις ύλες μου σαν να ’ναι κομμάτια ενός ενιαίου έργου. Και για μένα είναι κάτι καινούργιο – είχα την ιδέα, αλλά δεν ήξερα πώς θα γεννηθεί. Και οι συνεργάτες μου, που είναι μια ομάδα από δικούς μου... Ράμπο, μου θύμισαν τραγούδια που τα είχα «φάει» την πρώτη φορά που βγήκαν. Τώρα που είμαστε στη φάση της ήττας θα τ’ ακούσουμε καλύτερα.
Δεν είναι, λοιπόν, μια απλή αναδρομή.
Είναι… rebirth: Ξαναγεννάω τα τραγούδια μου σαν μέρη ενός μεγάλου έργου. Επειδή θα πάμε και στο εξωτερικό, σκέφτηκα να είναι πράγματα που η μουσική τους ροή να έχει να πει κάτι στους ξένους χωρίς να χρειάζεται μετάφραση. Ή να μπορεί να με συστήσει σε ένα κοινό που δεν με ξέρει καθόλου.
Δεν είναι η πρώτη αναγέννηση που κάνεις.
Είμαι σε διαρκή φάση αναγέννησης, αλλιώς θα είχα βαρεθεί. Βαριέμαι πάρα πολύ εύκολα. Γι’ αυτό έμαθα 40 σελίδες Βάρναλη, γι’ αυτό μελέτησα δύο χρόνια Ντάριο Φο. Πάω και βρίσκω συνέχεια κάτι που θα με βάλει σε μια ταλαιπώρια για να μη μείνω στα κεκτημένα. Και τώρα που ξαναπιάνω τα κεκτημένα, τα κοιτάζω κάπως με την απόσταση του «δεν είμαι εγώ αυτός που τα ’γραψε». Και με την αυστηρότητα του κριτή να μπορώ να καταλάβω ποια εισαγωγή ήταν πατατιά και ξεπέτα ή να εκτιμήσω καλύτερα κάτι που παλιότερα, από βαρεμάρα, θα το έσφαζα επειδή το είχα συνηθίσει.
Μετανιώνεις για δουλειές σου;
Όχι! Ανήκω στους ανθρώπους που πιστεύουν ότι ο δημιουργός πρέπει να σηκωθεί να σκάψει. Κάποια από τα προϊόντα μπορεί να κάνουν δουλειά στην εποχή τους, άλλα να χρησιμοποιηθούν αργότερα και άλλα να χρησιμεύσουν σαν λίπασμα.
Δεν είναι όλοι οι δημιουργοί σε τέτοια φάση, ειδικά αυτό τον καιρό.
Πολύ συζητούν και δεν κάνουν τίποτα. Βγήκε ένας άνθρωπος τον οποίο τα media τον σπρώχνουν πως είναι κάτι μεγάλο και είπε ότι είμαστε βδελύγματα [σ.σ. αναφέρεται σε κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη]. Τον είχα σε εκτίμηση γιατί είχα δουλέψει μια ωραία μετάφρασή του για τον «Δον Ζουάν». Είπα, λοιπόν, στους φίλους που άρχισαν να γράφουν για το κείμενό του: «Αγνοήστε τον. Αυτό θέλει. Ν’ ασχοληθούμε μαζί του». Να συζητάμε χίλια άτομα για κάτι που κανείς άνθρωπος στο Αιγάλεω, στο Περιστέρι ή στην Καλλιθέα δεν θα μάθει ποτέ. Κάνουμε θεματάκι μεταξύ μας.
Ίσως επειδή αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο και το μόνο που μας μένει είναι να σχολιάζουμε.
Βρε, εδώ δεν σηκώθηκε κανείς να δώσει 1 ευρώ στον μαθητή που κατέβασε ο οδηγός του ΚΤΕΛ.
Το τραγούδι τι μπορεί να προσφέρει;
Με το τραγούδι η Ελλάδα πρέπει να επιτεθεί στην παγκόσμια αγορά. Όπως έγινε με τον «Ζορμπά». Έχουμε μουσικάρες και φωνάρες. Τη Νέγκα, τη Γαλάνη, τον Χαρούλη. Πάω πιο πίσω. Είναι όλοι μάχιμοι. Ο Σπανός, ο Μικρούτσικος, ο Λεοντής, ο Ξαρχάκος. Από μένα και προς την εποχή μας, λίγο χάθηκε η μπάλα, για ένα λόγο: Έπεσαν για πολύ καιρό στα εύκολα. Δεν ήθελαν να παραδεχτούν ότι έρχεται τέτοιο άδειασμα στα λεφτά, στις συναυλίες, στη δισκογραφία. Εγώ, ενστικτωδώς, το 2000 έφτιαξα ομάδα, γιατί είχα δει τι ερχόταν. Χρειάζεται, λοιπόν, μια πολύ σοβαρή πολιτική. Να μας φορτώσουν σε ένα πούλμαν και να ξεκινήσουμε μια οργανωμένη επίθεση. Να πούμε ότι η Ελλάδα είναι όρθια. Να δείξουμε ότι γκαρίζουμε και χορεύουμε καλύτερα απ’ όλους.
Στις άλλες τέχνες πώς τα πάμε;
Στην κωμωδία και στην τραγωδία ξεσηκώνουμε ξένες σκηνοθεσίες, τη στιγμή που είχαμε την τεράστια σχολή του Ροντήρη. Αν δεις την «Ηλέκτρα» του ’62 είναι 500 χρόνια μπροστά. Θέλουν όλοι να κάνουν παράσταση τσάτρα πάτρα με κοστουμάκια απ’ τον τάφο. Είδα φωτογραφίες των παραστάσεων που παίζονται αυτήν τη στιγμή στην Αθήνα και ντρέπομαι για το όργιο κακογουστιάς σε ένα ελληνικό θέατρο που έκανε κοστούμια ο Βασίλης και ο Διονύσης Φωτόπουλος. Ποια ζώα τα υπογράφουν αυτά; Αν με ρωτήσεις πού θέλω να πάω αυτήν τη στιγμή, θα σου πω στον Κιμούλη και στον Φιλιππίδη. Είναι η μόνη δουλειά στην Αθήνα που ενώθηκαν τέσσερις σημαντικοί ηθοποιοί για να κάνουν κάτι.
Δεν τους δίνεις καμία δικαιολογία;
Όχι! Γιατί δεν μελετάνε έξι μήνες ένα έργο πριν το ανεβάσουν; Πώς πάνε και το ανεβάζουν έτσι; Να μην παίξουν. Το ότι ακολουθεί το κοινό δεν σημαίνει τίποτα. Το κοινό είναι απελπισμένο. Θα βγει. Φέτος γέμισε Επιδαύρους, πήγε συναυλίες…
Θέλεις ν’ αναφέρεις ονόματα;
Είναι ολοφάνερο ποιοι είναι υπερτιμημένοι και ποιοι υποτιμημένοι. Δεν χρειάζεται να τους κατονομάσω. Ό,τι και να υπερτιμηθεί, πολύ γρήγορα θα ξεβρακωθεί. Έχουμε καθημερινά συνεχή ξεβρακώματα.
Θυμάσαι γιατί ξεκίνησες να γράφεις μουσική;
Δεν θυμάμαι. Μάλλον για να γίνω γνωστός. Και μου το τάισε ο θεός πολύ γρήγορα ώστε να πάψω να έχω την ψευδαίσθηση ότι αυτό θέλω.
Περισσότερες πληροφορίες
Σταμάτης Κραουνάκης
«Όλοι ένα - Φίλα με»: τρεις γενιές τραγούδια από το πλούσιο ρεπερτόριο του συνθέτη που αγκαλιάζουν κάθε μας φάση. Με τον ίδιο στο πιάνο, τους Άρη Βλάχο (μουσική διεύθυνση, πλήκτρα), Βάιο Πράπα (λαϊκά έγχορδα, κιθάρα), Γιώργο Ταμιωλάκη (βιολοντσέλο) και τους Χρήστο Γεροντίδη, Σάκη Καραθανάση, Κώστα Μπουγιώτη, Γιώργο Στιβανάκη και Χάρη Φλέουρα.
Σταμάτης Κραουνάκης
«Όλοι ένα - Φίλα με»: τρεις γενιές τραγουδιών από το πλούσιο ρεπερτόριο του συνθέτη. Με τον ίδιο στο πιάνο, τους Άρη Βλάχο (μουσική διεύθυνση, πλήκτρα), Βάιο Πράπα (λαϊκά έγχορδα, κιθάρα), Γιώργο Ταμιωλάκη (βιολοντσέλο) και τους Χρήστο Γεροντίδη, Σάκη Καραθανάση, Κώστα Μπουγιώτη, Γιώργο Στιβανάκη και Χάρη Φλέουρα.
